عقل متوقف نمی ماند و همواره پیش می رود. ما باید تلاش کنیم دین را عقلانی بفهمیم

پایگاه خبری حقوق نیوز

عقل متوقف نمی ماند و همواره پیش می رود. ما باید تلاش کنیم دین را عقلانی بفهمیم

دکتر ابراهیم دینانی در همایش مفهوم حکمت در ادیان توحیدی گفت: حکمت، ظهور عقل ویک لغت عربی است که از حکم و استحکام می آید. بنابراین عقل قابل شکستن نیست.

دینانی سخنان خود را با یک بیت شعر آغاز کرد:

گفتگوی کفر و دین آخر به یک جا می کشد

خواب یک خواب است و باشد مختلف تعبیرها

وی سپس ادامه داد: عنوان همایش عنوان عمیقی است که بسیار جای بحث دارد. تا جایی که تاریخ نشان می دهد و بر حسب کتب آسمانی حضرت آدم، دینی بود است. بنابراین بشر به ذات عقل و دین بسیار قدیمی است. به بیان دیگر دین و عقل هر دو قدمت بسیار طولانی دارند.

ابراهیمی دینانی افزود: حکمت، ظهور عقل و یک لغت عربی است که از حکم و استحکام می آید. بنابراین عقل قابل شکستن نیست. در این میان سئوالاتی از این قبیل مطرح می‌شود؛ رابطه دین و عقل با هم چگونه است؟ آیا می‌شود دین داشت اما عقل نداشت و بالعکس؟ آیا دین عقل را می فهمد یا عقل دین را؟ در نهایت حرف من این است که باید سعی کنیم عقل و وحی را با هم سازش دهیم. حکمت یا همان عقل متوقف نیست چون عقل متوقف مرده است.

این چهره ماندگار فلسفه در ادامه مطرح کرد: ادیان، عقل و اسطوره سه ضلع یک مثلث هستند که هر سه قدیمی اند. بشر همیشه با اسطوره و افسانه آشنا بوده است. حکمت هم در همه ادیان الهی وجود دارد. سقراط در سخنان خود از کلمه فلسفه استفاده کرده است. فیلو، یعنی دوستدار و سوفیا یعنی حکمت. سقراط گفته من حکیم نیستم ولی دوستدار حکمت هستم.

این استاد فلسفه اضافه کرد: عقل متوقف نمی ماند و همواره پیش می رود. ما باید تلاش کنیم دین را عقلانی بفهمیم. اگر بتوانیم بین عقل و دین ارتباط ایجاد کنیم می فهمیم که اسطوره چرا پیدا شده است؟ اسطوره نتیجه خیال است. خواهش من از همه شما این است که نیروی تخیل را جدی بگیرید. یکی از دلایلی که امروزه کتابهای پرفروش، رمان هستند این است که رمان به یک سری وقایع پرده خیال می پوشاند. درباره شعر هم این موضوع صدق می کند. شعر، تخیل است و تخیل برای اکثر مردم جذابیت دارد.

نویسنده کتاب من و جز من گفت: امروز پیشرفت علم انکارناپذیر است؛ علم، جهان را می شناسد ولی انسان و فضیلت را نمی شناسد. حکمت و دین می توانند انسان را بشناسند. علم، لوله ای فکر می کند یعنی به وسیله میکروسکوپ و تلسکوپ جهان را می بیند و خیلی هم دقیق نگاه می کند ولی دین و حکمت لوله ای نیست. ما باید تلاش کنیم بین حکمت و علم سازش برقرار کنیم.

ابراهیمی دینانی افزود: برای شناخت علم، خدا، طبیعت، زمان، مکان و عدد (ریاضیات) لازم است. اگر یکی از اینها را از علم بگیرید علم روی هوا می رود و عالم دیگر حرفی برای گفتن ندارد.

این استاد فلسفه در پایان با اشاره به اینکه حکمت با ادیان مخالفتی ندارد توضیح داد: همه ادیان با عقل سر و کار دارند و یک حرف می زنند. عقل، هم تعیین هدف می کند و هم معیار هدف را می شناسد. هر مومنی مثل هر آدم عاقلی هدف دارد. به عقیده من همه ادیان توحیدی هستند و لازم است که ما آنها را بشناسیم و مطالعه کنیم. درک وحدت خیلی سخت است چون انسان ذاتا کثرت گرا است. تلاش ما باید این باشد که بتوانیم سطح عقلانیت را بالا ببریم چون به این ترتیب به بسیاری از نزاعات مذهبی و ادیان پایان داده می‌شود.

انتهای پیام