امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276883
۳۰۰۳
۱
۰
نسخه چاپی
propranolol

پروپرانولول | پروپرانولول؛ دارویی در دسترس که باید با احتیاط مصرف کنید

پروپرانولول | پروپرانولول؛ دارویی در دسترس که باید با احتیاط مصرف کنید

پروپرانولول چیست؟

پروپرانولول (propranolol) دارویی از دسته بتابلاکرهاست (بتا بلاکر‌ها باعث کاهش آدرنالین در بدن و پیشگیری از اضطراب می‌شوند) که با نام‌های تجاری ایندرال و پرانول هم شناخته می‌شود، این دارو عمدتا برای درمان فشارخون و نامنظمی تپش قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

 پروپرانولول به چهار شکل قرص خوراکی، کپسول خوراکی، محلول مایع خوراکی و تزریقی وجود دارد.

پروپرانول برای بیماری‌های گوناگون دیگری، چون تسکین درد قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی و درمان بی‌نظمی تپش تجویز می‌شود. پروپرانولول در تعدادی از اختلالات فیزیکی مانند لرزش اساسی و نیز روحی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال اضطراب و اختلال هراس به‌ویژه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نیز کاربرد دارد.

چگونگی تاثیر پروپرانولول بر بدن

پروپرانولول میزان فشار اضافی قلب شما را کاهش می دهد و ضربان قلب را کنترل می کند. علاوه بر آن مصرف این دارو بر روی بدن تاثیر زیادی دارد، از جمله:

- کاهش لرزش بدن
- پیشگیری از میگرن
- کنترل فشار خون بالا
- تسکین آنژین یا درد قفسه سینه
- بهبود عملکرد قلب پس از حمله قلبی
- کنترل ریتم قلب در فیبریلاسیون دهلیزی

پروپرانولول به یک دسته از داروها به نام بتا بلاکرها تعلق دارد. بتا بلاکرها  یک گروهی از داروها هستند که به روشی مشابه عمل می کنند. این داروها اغلب برای درمان بیماری های مشابه استفاده می شوند. پروپرانولول یک عامل مسدود کننده گیرنده بتا غیر انتخابی است؛ یعنی روی قلب، ریه ها و سایر نواحی بدن به طور مشابه کار می کند.

روش کار این دارو برای کاهش فشار خون به روشنی تشخیص داده نشده است؛ اما باعث کاهش کار قلب می شود و جلوی ترشح ماده ای به نام رنین از کلیه ها را می گیرد. خواص مسدود کننده بتا به کنترل ریتم قلب، به تأخیر انداختن شروع درد قفسه سینه، جلوگیری از میگرن و کاهش لرزش کمک می کند. کاملاً مشخص نیست که این دارو برای درمان این مشکلات چگونه کار می کند.

موارد مصرف پروپرانولول

درمان اضطراب

یکی از علایم اصلی اضطراب بالا رفتن ضربان قلب است که به عنوان بخشی از پاسخ جنگ و گریز بشمار می‌رود. در مواقع خطر، بدن آدرنالین را به منظور افزایش کار قلبی و پمپاژ سریع‌تر خون و اکسیژن تولید می‌کند. در این موارد مصرف پروپرانول برای اضطراب، باعث می‌شود کمتر احساس ضعف و سستی کنیم.

تقویت عضلات با افزایش خون‌رسانی که ما را وحشت‌زده و عصبانی می‌کند در صورت سریع کار نکردن قلب اتفاق نمی‌افتد. به دلیل این دو فایده مهم پروپرانول است که از آن برای درمان اضطراب استفاده می‌شود.

کنترل فشار خون

اگر شما دارای فشار خون بالا می‌باشید، قرص پروپرانولول اجازه می‌دهد تا فشار خون در رگ‌های خونی‌تان کاهش یابد و به پیشگیری از ریتم غیر طبیعی سریع قلب (آریتمی) کمک می‌کند.

پیشگیری و کنترل میگرن‌های عصبی

این بتابلاکر معمولا برای کمک به جلوگیری از میگرن تجویز می‌گردد. قرص پرانول ۱۰ یا پرانول ۲۰ می‌تواند برای افرادی که درمان‌های دیگری برای میگرن دریافت کرده‌اند و نامناسب بوده، مفید واقع شود.

چه کسانی نباید پروپرانولول مصرف کنند؟

افرادی که شوک قلبی دارند نباید از پروپرانولول استفاده نکنید. پروپرانولول نیروی ضربان قلب شما را کاهش می دهد که می تواند این وضعیت را بسیار بدتر کند. افرادی که ضربان قلب آنها کمتر از حد طبیعی است نباید از پروپرانولول استفاده کنند. این دارو می تواند ضربان قلب شما را حتی بیشتر کند که می تواند خطرناک باشد. بهتر است افراد مبتلا به آسم، دارو پروپرانولول استفاده نکنند. این دارو می تواند آسم شما را بدتر کند. برای افرادی که درد شدید قفسه سینه دارند، قطع ناگهانی پروپرانولول می تواند درد قفسه سینه شما را بدتر کند.

برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی نباید این دارو استفاده شود. پروپرانولول نیروی ضربان قلب شما را کاهش می دهد که می تواند نارسایی قلبی را بدتر کند. پروپرانولول در صورت داشتن سابقه نارسایی قلبی، استفاده از داروهای نارسایی قلبی و نظارت دقیق توسط پزشک، ممکن است مفید باشد.

افراد مبتلا به سندرم ولف-پارکینسون-وایت باید هنگام استفاده از این دارو احتیاط کنند. این شرایط پزشکی می تواند باعث کاهش ضربان قلب کندتر از حد طبیعی شود. درمان این بیماری با پروپرانولول ممکن است ضربان قلب شما را بیش از حد کاهش دهد. در این شرایط درمان با ضربان ساز ضروری است.

هشدار مصرف پروپرانولول برای افراد با بیماری های خاص

افراد دیابتی

پروپرانولول می تواند باعث افت قند خون اهش قند خون شود. همچنین ممکن است علائم کاهش قند خون مانند ضربان قلب زیاد، تعریق و لرزش را سرکوب کند. در صورت ابتلا به دیابت، این دارو باید با احتیاط مصرف شود، خصوصاً اگر انسولین یا داروهای دیابت دیگری مصرف می کنید که می تواند باعث کاهش قند خون شود.

افراد مبتلا به تیروئید بیش فعال

پروپرانولول می تواند علائم پرکاری تیروئید (تیروئید بیش فعال) مانند ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی را پنهان کند. اگر ناگهان مصرف پروپرانولول را متوقف کنید و دچار پرکاری تیروئید شوید، علائم شما بدتر می شود، یا ممکن است به یک بیماری جدی به نام طوفان تیروئید مبتلا شوید.

افراد مبتلا به برونشیت مزمن یا آمفیزم

به طور کلی، اگر در تنفس مشکل دارید، نباید پروپرانولول مصرف کنید چون می تواند وضعیت ریه شما را بدتر کند.

افرادی که قصد انجام جراحی دارند

اگر قصد انجام عمل جراحی خاصی دارید از قبل از جراحی به پزشک خود بگویید که از پروپرانولول استفاده می کنید. مصرف این دارو می تواند نحوه واکنش قلب شما به بیهوشی عمومی و جراحی را تغییر دهد.

افراد مبتلا به گلوکوم

پروپرانولول ممکن است فشار چشم شما را کاهش دهد. حتی ممکن است تشخیص اینکه آیا داروهای شما برای گلوکوم موثر است یا نه دشوار باشد. با قطع مصرف پروپرانولول، احتمال دارد فشار چشم شما افزایش یابد.

برای افراد مبتلا به آلرژی

اگر واکنش های آلرژیک شدیدی داشته اید که باعث آنافیلاکسی می شود، ممکن است با مصرف پروپرانولول، حساسیت شما بدتر شود. پروپرانولول ممکن است برخی از اثرات اپی نفرین را مسدود کند.

مبتلایان به خونریزی کنترل نشده یا شوک

اگر خونریزی یا شوک دارید، همزمان با دوره درمانی خود اگر شما از پروپرانولول استفاده کنید، ممکن است دارو شما به خوبی عمل نکنند. این امر به ویژه اگر از پروپرانولول برای درمان فئوکروموسیتوما، تومور در غده فوق کلیه استفاده می کنید، بسیار صدق می کند. .

پروپرانولول | پروپرانولول؛ دارویی در دسترس که باید با احتیاط مصرف کنید

عوارض جانبی استفاده از قرص پروپرانولول

سرگیجه و سبکی سر، مشکلات خواب و بی خوابی، ناراحتی معده، خستگی بیش از حد، استفراغ، جوش، اسهال

اگر در هنگام مصرف قرص این علایم زیر را داشتید فورا با پزشک معالج تماس بگیرید: اختلال در تنفس، گلودرد، خونریزی غیر معمول، درد قفسه سینه، تورم پا ویا دست، افزایش غیر طبیعی وزن و ضربان قلب کند و نامنظم

تداخل پروپرانولول با داروها

برای جلوگیری از تداخل، پزشک باید تمام داروهای شما را با دقت بررسی کند. حتماً در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید به پزشک خود بگویید. برای اطلاع از چگونگی تداخل این دارو با چیز دیگری که مصرف می کنید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث تداخل با پروپرانولول شوند، عبارتند از:

داروهای آریتمی

مصرف پروپرانولول با سایر داروهایی که مشکلات ریتم قلب را درمان می کنند ممکن است عوارض جانبی بیشتری داشته باشد. این موارد شامل ضربان قلب پایین، فشار خون پایین یا انسداد قلب است.

داروهای فشار خون

اگر دارو شما از کلونیدین به پروپرانولول تغییر کرده، پزشک باید دوز کلونیدین را به تدریج کاهش داده و دوز پروپرانولول را به آرامی در طی چند روز افزایش دهد. این کار برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند کاهش فشار خون انجام می شود.

از پروپرانولول همراه با مسدود کننده بتا دیگر استفاده نکنید. چون می تواند ضربان قلب را بیش از حد کاهش دهد. در صورت تجویز مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) با پروپرانولول، پزشک باید احتیاط کند. مصرف این داروها با همدیگر باعث فشار خون پایین تر از حد طبیعی می شود. نمونه هایی از مهار کننده های ACE عبارتند از:

- آنالاپریل
- لیزینوپریل

استفاده از مسدودکننده کانال کلسیم  مانند دیلتیازم و پروپرانولول با هم می تواند باعث کاهش ضربان قلب، نارسایی قلبی و انسداد قلبی شود ایجاد کند.

استفاده از مسدود کننده آلفا با پروپرانولول  با هم می تواند باعث فشار خون پایین تر از حد طبیعی، غش یا فشار خون پس از ایستادن شود. نمونه هایی از این داروها، عبارتند از:

- پرازوسین
- ترازوسین
- دوکسازوسین

داروهای بیهوشی

پروپرانولول ممکن است بر نحوه دفع داروهای بی حس کننده و بیهوشی از بدن تأثیر بگذارد که می تواند مضر باشد. نمونه هایی از این داروها، عبارتند از:

- لیدوکائین
- بوپیواکائین
- مپیواکائین

داروهای آسم

مصرف داروهای آسم و پروپرانولول ممکن است میزان این داروها را در خون افزایش دهد. این تداخل دارویی می تواند خطر ابتلا به عوارض جانبی را بیشتر کند.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

این داروها ممکن است اثرات کاهش دهنده فشار خون پروپرانولول را کاهش دهند. اگر این داروها را با هم مصرف کنید، پزشک باید فشار خون شما را کنترل کند. ممکن است لازم باشد مقدار پروپرانولول شما را تغییر دهد.

داروهای رقیق کننده خون

پروپرانولول در صورت مصرف با وارفارین می تواند میزان وارفارین را در بدن افزایش دهد. حتی ممکن است باعث افزایش خونریزی از هر زخم شود. اگر این داروها را با هم مصرف کنید، ممکن است نیاز به تغییر دوز وارفارین داشته باشید.

داروهای استفاده شده در درمان زخم معده

مصرف سایمتیدین با پروپرانولول می تواند سطح پروپرانولول را در خون شما افزایش دهد. حتی این تداخل دارویی می تواند عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند.

ضد اسید با هیدروکسید آلومینیوم

مصرف این داروها با پروپرانولول ممکن است باعث کاهش اثر پروپرانولول شود. پزشک باید شما را تحت نظر داشته باشد. حتی ممکن است لازم باشد دوز پروپرانولول شما را تغییر دهد.

هشدار تعامل با الکل

الکل می تواند سطح پروپرانولول را در بدن افزایش دهد و می تواند عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند. هنگام مصرف این دارو نباید الکل بنوشید.

هشدارهای لازم در هنگام مصرف پروپرانولول

بدون مشورت با پزشک تحت هیچ شرایطی مصرف این دارو را قطع نکنید. قطع پروپرانولول به طور ناگهانی می تواند باعث تغییر در ریتم قلب و فشار خون، بدتر شدن درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود. پزشک برای کمک به جلوگیری از این اثرات، دوز شما را به تدریج و آرامی طی چندین هفته کاهش می دهد. علاوه بر آن، این دارو می تواند باعث خواب آلودگی شود. تا زمانی که تاثیر این دارو را به طور کامل تشخیص نداده اید بهتر است رانندگی نکنید و فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارند را انجام ندهید.

پروپرانولول می تواند باعث کاهش قند خون شود. همچنین ممکن است علائم کاهش قند خون مانند ضربان قلب بالاتر از حد طبیعی، تعریق و لرزش را سرکوب کند. در صورت ابتلا به دیابت، این دارو باید با احتیاط مصرف شود، خصوصاً اگر انسولین یا داروهای دیابت دیگری مصرف می کنید که می تواند باعث کاهش قند خون شود. این دارو همچنین ممکن است باعث کاهش قند خون در نوزادان، کودکان و بزرگسالانی شود که دیابت ندارند. ااحتمال بروز این عوارض در حین ورزش های طولانی مدت یا یا مبتلایان به  مشکلات کلیوی بیشتر است. اگر به آسم یا مشکلات تنفسی مشابه مبتلا هستید، پروپرانولول مصرف نکنید چون می تواند آسم شما را بدتر کند.

  • منبع
  • فانا
  • پزشکت

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید