صغیر حالفین در زمان وقوع قتل عمد
پرسش : در پرونده قتل عمدی که زمان وقوع در سال 81 بوده و موضوع از موارد لوث تشخیص داده شده و در پی آن 50 نفر از خویشان نسبی مقتول در سال های 92 و 88 و 83 و 81 اجرای قسامه نموده و با ادای سوگند مراتب علم و اطلاع و یقین خود را از قتل توسط قاتل مورد نظر اعلام نمودند ولکن چند نفر از حالفین مذکور در زمان قتل 8 یا 10 ساله و صغیر بوده اند و پس از بلوغ اجرای قسامه نموده اند.
آیا حالفینی که در زمان وقوع قتل عمدی صغیر بوده و در زمان اجرای قسامه کبیر شده اند با قسم آن ها می توان حکم به قصاص صاد رو اجرء نمود یا خیر؟
اجرای 50 قسم باید در یک مجلس باشد و یا در مجالس متعدد مثل پرونده حاضر (در سال های 92 و 88 و 83 و 81) بلامانع می باشد.
1-چون مبنای سوگند در اقامه قسامه علم است نه شهادت، لذا برای اقامه قسامه شرط نیست که قسم خورندگان در زمان وقوع قتل بالغ باشند و طبق ماده 202 قانون مجازات اسلامی 1392 اداء کننده سوگند در زمان ادای سوگند باید عاقل، بالغ، قاصد و مختار باشند هرچند اتفاق در زمان صغر روی داده باشد با این حال، با توجه به ماده 342 قانون مذکور لازم است اداء کنندگان سوگند از کسانی باشند که احتمال اطلاع آنان بر وقوع جنایت موجه باشد، بنابراین چنانچه برخی از قسم خورندگان در زمان جنایت در سنینی بوده باشند که قادر به تمیز وقایع نباشند ممکن است اطمینان لازم بر صحت اطلاع آنان وجود نداشته باشد که تشخیص آن با مرجع قضایی رسیدگی کننده است.
2-در مقررات مربوط به قسامه قید نشده است که تمام قسم خورندگان باید در یک جلسه اداء سوگند نمایند و با عنایت به اینکه جمع کردن پنجاه نفر در یک جلسه همیشه میسر نیست و این امر نباید موجب تفویت و تضییع حق مدعی گردد، لذا اجرا قسامه در جلسات متعدد فاقد منع قانونی و بلااشکال است.
نظریه مشورتی شماره 87/93/7 مورخ 26/1/93 اداره کل حقوقی قوه قضائیه
دیدگاه