تخلف از سوگند (قسمت دوم)
جزئیات سوگند نامه
1-همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده .
2-جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته.
3-بر خلاف شرافت قضاوت و وکالت اقدام و اظهار ننمائیم.
4-نسبت به اشخاص و مقامات قضایی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص رعایت احترام را نموده.
5-از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقامجویی احتراز نموده .
6-درامور شخصی و کارهای که از طرف اشخاص انجام می دهم راستی و درستی را رویه خود قرارداده و مدافع از حق باشیم.
پس از قرائت سوگند نامه ما وکلای دادگستری شخصیتی دیگری می یابیم و می بایست در لوای سوگندی که یاد کردیم به همه مسائل اطراف اهمیت داده و به قولی که با خدای خود بسته ایم و این شغل خطیر را پذیرفته ایم پایبند باشیم . نفس سوگندی که یاد می کنیم بسیار اهمیت دارد و ما وکلا با همین سوگندی که یاد می کنیم و اعمالی که در راستای سوگند یاد شده انجام می دهیم درمیان قوای مقننه ،مجریه و قوه قضائیه و همه اقشار جامعه بزرگ شمرده می شویم تا انجا که یکی از مصادیق بارز((رجل سیاسی))نیز محسوب می شویم با ده سال وکالت و عدم دارا بودن تخلف انتظامی درجه 4 به بالا این امر در سایه سوگندی است قرائت می کنیم و سوگندی است که باید به آن پایبند باشیم .
اما در قانون تخلف از سوگند خود فصلی جدا دارد ، در صورتیکه نگرشی کوتاه مشخص و معین می کند مجازاتی که در آئین نامه لایحه قانون استقلال کانون وکلای دادگستری برای تخلف از سوگند تعیین شده توسط رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری بشماره ه/81/66 مورخ 27/2/1383 نسخ شده است ، در نتیجه در صورت تخلف از سوگند از مجازاتهای درجه 5 استفاده می شود طبق ماده 51 قانون وکالت . مطلب مهم دیگر در این رابطه اینکه آیا تخلف از سوگند همین مواردی است که در سوگند به آن اشاره شده است ؟! این موارد اکثرا" مجازاتی بالنفسه دارند ، چرا تخلف از سوگند و چگونه تخلف از سوگند تلقی می گردند؛ خود پرسشی است که باید به آن پرداخت.
1- در سوگند نامه آمده است قوانین را نقض نکنیم که مطمئنا" دراین خصوص اگر وکیل دادگستری قانونی خاص را نقض کند، مجازات نقض آن قانون معلوم ومشخص است و با وی طبق قانون برخورد خواهدشد.
2- درخصوص تخلف از نظامات کانون بپردازیم که دراین مبحث نیز ماده 77 آئین نامه لایحه استقلال پاسخگو خواهد بود.
3- اگر بر خلاف عدالت و احقاق حق نظری داشته باشیم که بسیاری از مواد قانون وکالت و آئین نامه همانند مواد 78و79و80 به این مبحث پرداخته است .
4- نسبت به اشخاص و مقامات قضایی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص رعایت احترام را نمائیم ،بند 10 ماده 80 از آئین نامه پاسخگو است .
5- از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقامجویی احتراز نمائیم که ضمن مرتبط بودن این بند از تخلف از سوگند به اعمال خلاف شان بند 1 ماده 80 و همچنین ارتباط با بند 2 از ماده 81 آئین نامه ، این بند جزء مطالبی است که فقط در سوگند نامه قید شده است ، البته از آنجائیکه اعمال نظریات سیاسی همیشه با مسائل حقوقی عجین است، چگونگی اختلاص بین اعمال نظرات حقوقی با سیاسی خود مشکلات فراوانی رابه همراه خواهد داشت ، مثلا" در مورد موکلین سیاسی مطمئنا" تشریح سیاسی را می طلبد و وکیل ناخود اگاه مجبور است در خصوص مسائل سیاسی موکل خود که جامعه را نیز پوشش می دهد اظهارنظر نماید، لذا چگونگی تشریح و حمل این بند از سوگند نامه به وکلائی که موکلین و پرونده های سیاسی دارند خود جای بحث و سوال است .
6- در مورد امور شخصی و کارهایی که از طرف اشخاص انجام می دهیم راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع حق باشیم ، همانند عدم پرداخت نفقه به زوجه و شکایت زوجه در دادگاه به اتهام ترک انفاق همانند ازدواج مجدد بدون اذن همسر اول مسائل شخصی اما خلاف شان وکالت. یعنی قسمت آخر بند 1 ماده 80 آئین نامه وکالت ، چگونگی حمل تخلف از سوگند دراین بند نیز مشخص نیست . اما مطلب آخرسوگندنامه؛ آیا وکیل قادر است فقط مدافع حق باشد ؟ حق چیست ؟ در لغت نامه دهخدا حق مرتبه ضعیفی از ملکیت است یا امر ثابتی است که انکار آن روا نباشد. در متون حقوقی حقوق مجموعه مقرراتی برای تنظیم روابط مردم و حفظ نظم در اجتماع است و بدیهی ترین مفهومی که از حقوق و قانون وجود دارد تحمیلی بودن آن و الزام آور بودن قواعد آن است . حق درنهج البلاغه بدین شرح است (( حق نقیض باطل است و باطل نقیض حق )) . با توجه به توضیحی که در خصوص حق داده شده آیا وکلا می بایست فقط به حق بنگرند؟ آیا حق همان ((قانون )) است ؟ آیا هر آنچه را که قانون بدان حکم می کند حق است ؟ و یا هر انچه را که حق بدان حکم می کند قانون نیز آنرا به رسمیت می شناسد؟ آنچه که مسلم است وکیل بر مبنای قانون از موکل خود دفاع می کند و اینکه وکیل نه سمت الهی دارد و نه تشخیص ماورایی بلکه طبق قانون گام بر می دارد و از موکل خود وکالت می گیرد و از او مطابق قانون دفاع می نماید. در مثال آیا وکالتهای معاضدتی یا تسخیری که به وکلا واگذار می گردد همه و همه حق است ؟ یا قانون است که به وکیل اذن دخول می دهد؟ مثال دیگر در پرونده هایی همانند قتل یا مواد مخدر یا روابط نامشروع و اقتباس آن با بحث زنا وکیل به حق دفاع می کند یا به قانون ؟ اگر منظور حق را در سوگند همان قانون بدانیم صحیح است اما اگر خلاف ان باشد وکیل قادر نیست.(( یعنی اصلا" در توان وی نیست که حق را از ناحق تشخیص دهدوکیل و قاضی جاهل بین عالمین هستند)) در نتیجه قاضی دادگاه که می بایست به حق و عدالت و انصاف رای صادر کند هرگز قادر نیست آنچه را که حکم می کند حق بداند بلکه خود را مجاب در اجرای قانون نمی داند و به نظر این حقیرهر انچه را که قانون بدان حکم می کند نفس ((حق)) نیست ، بلکه حقی است که برای یک انسان شناخته شده است ، همانگونه که قبلا" اشاره شد وقتی وکالت تسخیری یک قاتل به یک وکیل دادگستری اعطاء می گردد، (( حق )) در این زمان حقی است که قانون برای یک مجرم یا متهم به قتل لحاظ کرده است ، نه حقی که معنایش((ضد باطل))باشد و وکیل از حقوقی که قانون برای یک قاتل متصور شده دفاع می نماید. در نتیجه این قسمت متوجه شده ایم ، اکثر مسائلی که در سوگند نامه بدان اشاره شده خود تخلفی مستقل بوده و مجازاتی مستقل دارد ، بخصوص بحث اعمال خلاف شان وکالت که بسیار با این تخلف عجین است . اما مهمترین قسمتی که در این نوع از تخلف به آن پرداخته می شود همان اعمال خلاف صداقت و درستی وکیل است ؛ وکیل می بایست در کلیه اعمال وکالتی و غیر وکالتی (خصوصی ) صادق باشد , عدم پیشرفت دعوی را دراموری که نسبت به ان قبول وکالت می نماید به موکل خاطر نشان نماید، ضعفهای کاری را که قبول وکالت می نماید و موقعیت موکل را درخصوص پرونده روشن کند ، درتنظیم لوایح کتبی و مدافعات و اظهارات شفاهی دردادگاه نیز وکیل می بایستی صداقت و درستکاری را سرلوحه خود قرار دهد . یکی از مواردی که خود می تواند به نوعی عدم صداقت و درستی وکیل را نمایان کند و خود ماده خاصی از قانون وکالت را شامل می گردد بند 9 ماده 80 ((در صورتی که برای تطویل دادرسی به وسیله خدعه آمیز از قبیل ..........متوسل شود))متخلف به درجه 4 محکوم می گردد.
بندهای 2 و 3 از ماده 80 آئین نامه نیز که درجه 4 محکومیت برایش لحاظ شده به نوعی خود عدم صداقت و درستکاری وکیل را نشان می دهد که مطمئنا" با توجه به نوع اعمال وکیل در دادسرا با وکیل خاطی برخورد خواهد شد .
مطلب با اهمیت دیگر در خصوص مجازات تخلف از سوگند است که نمونه رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در قسمت اول این مرقومه تقدیم شد، مطابق ماده 81 از آئین نامه لایحه قانون استقلال کانون وکلای دادگستری (( متخلف در موارد ذیل به مجازات انتظامی درجه 5 محکوم خواهد شد بند3 –در صورت تخلف از سوگند)) مجازاتهای درجه 5و6 از ماده 76 آئین نامه بوسیله رای مذکور بشماره ه/81/66 مورخ 27/2/1383 ابطال شد. به همین دلیل وفق ماده 49 از قانون وکالت با وکیل خاطی برخورد می گردد.
سوال می گردد ؛ برخورد قانون با کار آموزان وکالت که مرتکب این تخلف شده اند چیست؟ و با کار اموزان وکالت چگونه برخورد انتظامی می گردد؛ همانگونه که قبلا" اشاره شد ، با توجه به شباهت بسیار زیاد این تخلف با عمل خلاف شان وکالت بوسیله وکیل برخورد انتظامی که در دادسرا صورت می گیرد همانند عمل خلاف شان است اما اگر سخت تر به موضوع نگاه کنیم تبصره 3 ماده 6 قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری صراحتا" اعلام می دارد ؛ کار اموزان وکالت در دوران کار اموزی باید حسن اخلاق و حسن رفتار داشته باشند چنانچه به تشخیص کمیسیون کار اموزی خلاف ان احراز شود با تایید رئیس کانون و رای دادگاه انتظامی کانون پروانه کار اموزی آنان ابطال خواهد شد . مطمئنا" قانونگذار درتضمین این ماده قصد داشته کار اموزان را نیز از تحمل مجازات قانونی تخلف از سوگند بی نصیب نگذارد و بدینوسیله به کار اموزان وکالت هشدار می دهد که از خط قرمز (( صداقت و درستی در کار و زندگی)) عبور نکنند.
در پایان متذکر می گردد ؛ در آئین نامه جدیداجرائی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب 27/3/1318 که بوسیله ریاست محترم قوه قضائیه تعلیق شد و همچنین پیش نویس های مختلف طرح جامع وکالت که فعلا" در دست بررسی است ، تخلف از سوگند که از موارد تخلفات وکلای دادگستری محسوب می گردید حذف شده بود.که با توجه به عدم قطعیت این پیش نویسها امکان آن است که این بند از تخلفات انتظامی در طرح جامع وکالت پیش بینی شود.
نظریه کمیسیون امور حقوقی به شماره 17478 مورخ 20/9/80 مرتبط با اعمال تخلف از سوگند کار اموزان وکالت و تفاوت بین اعمال خلاف شان وکالت و موارد عدم صداقت و درستی ذیلا" تقدیم می گردد:
(نظریه کمیسیون امور حقوقی به شماره 17478 مورخ 20/9/80)
سوال: آیا با وجود اینکه کار اموزان وکالت تحت شمول مقررات انتظامی وکالت می باشند می توان آنرا به استناد تخلف از قسم (قسمی که هنوز ادا نگردیده است ) محکوم نمود؟ مجازات عدم رعایت صداقت و درستی یک کار اموز چه می باشد؟
جواب: با توجه به ماده 88 آئین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلاء درخصوص کار اموزان وکالت اعمال خلاف شئون وکالت مصداق دارد ، لیکن چون کار اموزان سوگند یاد نکرده اند ، تخلف از سوگند راجع به آنان منتفی است .
(نظریه کمیسیون امور حقوقی به شماره 17478 مورخ 20/9/80 )
عطف به نامه وارده تحت شماره 6008 مورخ24/3/80 موضوع در کمیسیون تخصصی امور حقوقی کانون مطرح و به شرح آتی اظهارنظر گردید:
سوال: چگونه می توان بین اعمال خلاف شان وکالت (موضوع قسمت اخیر بند یک ماده 80 آئین نامه لایحه قانونی استقلال وکلاء) و عدم رعایت صداقت و درستی موضوع بند 3 ماده 80 همان ائین نامه ( تخلف از قسم ) تمیز قائل شد؟ آیا هر اقدام خلاف شئون وکالتی می تواند موضوع تخلف از قسم نیز باشد؟ آیا بین این دو ملازمه ای وجود دارد؟
جواب : موارد و مصادیق اعمال خلاف شئون وکالت اعم از تخلف از سوگند است و مجازاتهای انتظامی آن متفاوت می باشد.
دیدگاه