اختلال پرخوری عصبی و علائم، نشانه ها و نحوه رمان آن

پرخوری عصبی یا بولیمیا نروزا (Bulimia Nervosa)، یک اختلال خوردن جدی و به صورت بالقوه تهدید کننده زندگی است. افراد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است پس از خوردن مقادیر زیادی غذا، با پاکسازی معده سعی در خلاص شدن از کالری اضافی به روشی ناسالم را داشته باشند.

اختلال پرخوری عصبی چیست؟

اختلال پرخوری عصبی یکی از انواع اختلالات تغذیه ای می باشد.

پرخوری عصبی  نوعی بیماری اعتیادگونه است که به موجب آن غذا خوردن فرد نه از روی احساس گرسنگی، بلکه به خاطر رفع نیازهای روانی انجام می‌شود. پرخوری عصبی در واقع تمایل به غذا خوردن برای تسکین یافتن و کاهش استرس است.

علائم و نشانه‌های اختلال پرخوری عصبی

این اختلال با پرخوری‌های مکرر شناخته می‌شود که معمولا با پاکسازی همراه است. در طول دوره‌های پرخوری، بیمار حس می‌کند کنترل خود را بر روی غذا خوردن از دست داده است. به همین خاطر احساس شرمندگی، گناه یا ناراحتی خواهد داشت و سعی می‌کند رفتار خود را از دید سایر افراد پنهان کند. برای جبران چنین رفتارهایی، بیمار تلاش می‌کند پاکسازی‌های لازم را انجام دهد.

این پاکسازی معمولا در برگیرنده استفراغ عمدی، استفاده از ملین‌ها و تمرینات ورزشی شدید است. چنین کارهایی معمولا تنها بعد از وعده‌های غذایی بزرگ رخ نمی‌دهد بلکه فرد سعی می‌کند این کارها را بعد از یک میان وعده نیز انجام دهد. افرادی که مبتلا به پرخوری عصبی هستند ممکن است از اضافه وزن خود بترسند. آن‌ها فکر می‌کنند بسیار سنگین تر از وزن واقعی خود هستند. از آنجایی که افراد مبتلا به این بیماری اغلب وزن نرمال و طبیعی دارند، شرایط آن‌ها ممکن است توسط سایر افراد قابل شناسایی نباشد.

بر اساس مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۲، حدود ۶۵ درصد از افرادی که مبتلا به پرخوری عصبی بودند وزن طبیعی داشتند و تنها ۳.۵ درصد از آن‌ها دچار اضافه وزن شده بودند. دوستان و اعضای خانواده ممکن است متوجه این موضوع شوند که افراد مبتلا به پرخوری عصبی بعد از مصرف وعده‌های غذایی به دستشویی یا حمام می‌روند.

والدین کودکانی که دارای این اختلال هستند نیز ممکن است متوجه ناپدید شدن حجم بسیار زیادی از غذاها شوند. نشانه دیگر این بیماری، تلاش مکرر افراد برای کاهش وزن است. نشانه‌های فیزیکی آن شامل اسیب به دندان و لثه، زخم در دهان، چرخه قاعدگی نامنظم و ضربان قلب غیر عادی است.

به طور کلی می توان نشانه های پرخوری به صورت زیر طبقه بندی کرد:

• شدیداً درگیر شکل بدن، ظاهر و وزن خود بودن
• ترس از اضافه وزن داشتن
• احساس اینکه نمی توانید غذا خوردن خود را کنترل کنید
• ادامه دادن خوردن تا زمان درد یا ناراحتی
• خوردن غذای بیشتری در دوره ی پرخوری، نسبت به یک وعده ی غذایی عادی یا میان وعده
• خود را وادار به استفراغ یا ورزش بیش از حد کردن
• استفاده ی نامعقول از مسهل ها، مدر ها و یا تنقیه کردن بعد از غذا
• استفاده از مکمل های غذایی یا محصولات گیاهی به منظور کاهش وزن

عوارض اختلال پرخوری عصبی

پرخوری عصبی ممکن است عوارض متعدد جدی و حتی مرگ آور داشته باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

• کم شدن آب بدن، که می تواند به مشکلات بزرگ پزشکی مانند نارسایی کلیه منجر شود
• مشکلات قلبی، مانند نامنظم شدن ضربان قلب و نارسایی قلبی
• پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• قطع قاعدگی در زنان
• مشکلات دستگاه گوارش، و احتمالاً وابستگی به مسهل ها برای اجابت مزاج
• اضطراب و افسردگی
• اعتیاد به مواد مخدر و الکل

فاکتورهای خطر اختلال پرخوری عصبی

عواملی که ممکن است خطر ابتلاء به پرخوری را افزایش دهند شامل موارد زیر می شوند:

جنس مونث

دختران و زنان نسبت به پسران و مردان، بیشتر احتمال دارد که به بولیمیا مبتلا شوند.

سن

پرخوری عصبی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دوران بلوغ شروع می شود.

زیست شناسی

افرادی که خانواده ی درجه یک آنها (خواهر، برادر، پدر و مادر) دچار اختلالات غذا خوردن می باشند، به دلیل ارتباط ژنتیکی بیشتر احتمال دارد تا آنها نیز به این بیماری مبتلا شوند. همچنین ممکن است کمبود سروتونین مغز نیز در این راستا نقش داشته باشد.

مسائل روانی و عاطفی

افراد مبتلا به اختلالات غذا خوردن ممکن است مشکلات روانی و عاطفی نیز داشته باشند، که به بدتر شدن این اختلالات کمک می کنند. این موارد عبارتند از اعتماد به نفس پایین، کمال گرایی، مشکل مدیریت خشم، افسردگی، اضطراب و وسواس. در بعضی موارد حوادث می تواند یک عامل وخیم کننده باشد.

فشار اجتماعی

فشار دوستان و آنچه مردم در رسانه ها می بینند ممکن است تمایل به لاغر بودن را مخصوصاً در زنان جوان زیاد کند. افرادی که در معرض دید عموم هستند مثل بازیگران، رقصنده ها و مدل ها بیشتر در معرض ابتلاء به اختلالات غذا خوردن می باشند.

فشار عملکرد در ورزش

اختلالات غذا خوردن در میان ورزشکاران، مثل ژیمناست ها، دونده ها و کشتی گیران رایج است. مربیان و والدین ندانسته ممکن است به اختلالات غذا خوردن با تشویق جوان به از دست دادن وزن، حفظ وزن کم و خوردن محدود به منظور عملکرد بهتر، کمک کنند.

دلایل ایجاد اختلال پرخوری عصبی

هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث ایجاد اختلال پرخوری عصبی می‌شود اما فاکتورهای فرهنگی، روانی و ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در ایجاد آن بازی می‌کند. وجود مشکلات روانی همچون کمبود اعتماد به نفس و رفتارهایی مانند رژیم غذایی دشوار می‌تواند خطر توسعه این اختلال را تا حد زیادی افزایش دهد. خطر افزایش پرخوری عصبی در افرادی که مادر یا خواهرشان از آن رنج می‌برند نیز وجود دارد. زنان نیز به خاطر فشارهای فرهنگی ممکن است به لاغر شدن روی بیاورند.

نحوه تشخیص و درمان اختلال پرخوری عصبی

تشخیص پرخوری عصبی بعد از معاینه،آزمایش خون و ادرار و ارزیابی روانی انجام می‌شود. در آزمایش خون و ادرار پزشک متخصص به دنبال تعادل الکترولیت‌ها یا کم آبی خواهد بود. همچنین بررسی قلب، ریه‌ها و استخوان‌ها نیز انجام می‌شود.

از آنجایی که پرخوری عصبی به عنوان یک بیماری روانی در نظر گرفته می‌شود پزشکان از معیارهای موجود در DSM استفاده می‌کنند. این راهنما بیان می‌کند که به منظور تشخیص افراد مبتلا به پرخوری عصبی، باید یک فرد دوره پرخوری و پاکسازی را حداقل به مدت یک هفته و دوره زمانی سه ماهه داشته باشد.

غلبه کردن بر پرخوری عصبی به نظر فرایند دشواری می رسد زیرا بیماران به چرخه خوردن و پاکسازی پایبندند. به همین خاطر شکستن چنین چرخه ای بسیار سخت خواهد بود به خصوص اگر درمان به درستی انجام نشود. به طور کلی حدود یک سوم از بیماران بهبود می یابند و یک سوم از آن‌ها همانگونه که قبلا بوده‌اند باقی می‌مانند. یک سوم از بیماران نیز در طول زمان بدتر می‌شوند.

درمان پرخوری عصبی شامل ترکیبی از روان درمانی، استفاده از دارو، آموزش تغذیه‌ای و گروه‌های حمایتی است. مشاوره نیز ممکن است دربرگیرنده درمان‌های رفتاری شناختی یا خانواده درمانی باشد.

درمان رفتاری شناختی نیز به منظور آموزش افراد برای تشخیص رفتارها و افکار پرخطر مورد استفاده قرار می‌گیرد. خانواده درمانی نیز برای افراد جوان یا کودکانی که مبتلا به این بیماری هستند استفاده می‌شود. خانواده درمانی بر روی حمایت خانواده و والدین تکیه دارد. گروه‌های حمایتی برای افرادی که مبتلا به پرخوری خفیف هستند و مشکلات سلامتی دیگری ندارند مفید است.

برخی از افراد ممکن است برای ادامه درمان خود از مراکز موجود کمک بگیرند.داروهای ضدافسردگی نیز برای درمان هر نوع افسردگی یا اضطراب مرتبط با پرخوری عصبی تجویز می‌شود. متخصص تغذیه نیز می تواند در توسعه رژیم غذایی سالم و بهبود عادت‌های خوردن به فرد کمک کند.برای بیمارانی که وزن بسیار کمی دارند، متخصص تغذیه برنامه ای را برای بازگشت به وزن نرمال و طبیعی ایجاد می‌کند. برخی از اوقات ممکن است بیمار برای تصحیح عدم تعادل الکترولیت‌ها در بیمارستان بستری شود. البته طول بستری شدن تنها یک یا دو روز است. خانواده یا دوستانی که متوجه نشانه‌های پرخوری عصبی در یک فرد می‌شوند باید هر چه سریع تر او را نزد پزشک متخصص ببرند.