بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم یک بیماری ویروسی است که اغلب باعث بروز راش قرمز روی بازو، پا، و گونه میشود. به همین دلیل تحت عنوان "بیماری گونه سیلی خورده" نیز شناخته میشود.
بیماری پنجم یا اریتما یا اینفکتیوزوم
بیماری پنجم یک بیماری ویروسی است که به نام عفونت پاروویروس B۱۹، اریتما اینفکتیوزوم یا بیماری پوست سرخی عفونی نیز شناخته میشود. کودکان زیر یک سال و بزرگسالان زیاد دچار بیماری پنجم نمیشوند، اما امکان ابتلا به آن را دارند.
بیش از نیمی از مردم جهان به ویروس آن آلوده شدهاند و بنابراین نسبت به آن ایمنی دارند. کودکان زیر یک سال به خاطر آنتیبادیهایی که هنگام تولد از مادرشان دریافت میکنند، تا حدی نسبت به این بیماری ایمنی دارند.این ویروس مانند دیگر ویروسها از طریق بزاق و ترشحات بینی منتشر میشود.
کودک شما میتواند با استفاده کردن از ظروف مشترک یا از طریق سرفه کردن یا عطسه، بیماری پنجم را بگیرد یا به دیگران منتقل کند. هنگامی که کودک در معرض ویروس قرار گرفت، شروع بیماری میتواند چهار تا ۲۰ روز که متوسط آن معمولاً حدود ۱۴ روز است زمان ببرد.
کودک در طول دورهٔ نهفتگی بیماری یعنی قبل از بروز هر گونه علائمی یا هفتهٔ قبل از ظاهر شدن راش یعنی همان زمانی که علائمی شبیه سرماخوردگی دارد، بیشتر از هر زمان دیگری توانایی انتقال این بیماری را به دیگران دارد.
بیماری پنجم برای کودکانی که دارای سیستم ایمنی سالمی میباشند، بسیار خفیف بوده و به ندرت علائم شدید و ماندگاری را ایجاد میکند. احتمال ابتلا به بثورات در کودکان زیر 10 سال بیشتر است. این بیماری معمولا خفیف است و به تنهایی از بین میرود، اما در صورت بروز هر یک از شرایط زیر میتواند جدی باشد:
- بارداری
- آنمی (کمخونی)
- سرطان
- سیستم ایمنی ضعیف
عوامل بروز بیماری پنجم یا اینفکتیوزوم
پاروویروس B19 باعث بروز بیماری پنجم میشود. این ویروس که در هوا وجود دارد از طریق بزاق و ترشحات سیستم تنفسی در میان کودکان ابتدایی پخش میشود و در فصل زمستان، بهار، و اوایل تابستان شیوع بسیار بالایی دارد. اما احتمال انتشار آن در هر زمانی و در میان افراد سنین مختلف وجود دارد. برخی از بزرگسالان در دوران که در دوران کودکی دچار این عارضه شدهاند در بدن خود آنتیبادیهایی دارند که از آنها در برابر ابتلا به این بیماری محافظت میکند. در کودکانی که سیستم ایمنی آنها سالم است بیماری پنجم یک بیماری شایع و خفیف است که به ندرت دوره درمان آن طولانی است.
علائم بیماری پنجم یا اینفکتیوزوم
علائم اولیه بیماری پنجم بسیار کلی هستند و ممکن است شبیه علائم آنفولانزا باشند. این علائم اغلب شامل موارد زیر هستند:
- سردرد
- خستگی
- تب پایین
- گلو درد
- تهوع
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
علائم این بیماری ۴ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس نمود میکند.
چند روز پس از بروز علائم فوق، اکثر افراد جوان دچار را قرمز میشوند که در ابتدا روی گونه آنها ایجاد می گردد. معمولا این راش پوستی طی مدت چند روز به بازو ها و بقیه نقاط بدن انتشار میابد و ممکن است تا چند هفته باقی بماند. پس از بهبودی معمولاً فرد دیگر به این بیماری مبتلا نمیشود.
راش پوستی بیشتر در میان کودکان شایع است. در حقیقت اکثر بزرگسالان دچار درد مفاصل میشوند که معمولاً چند هفته طول میکشد و عمدتاً در مفصل مچ، قوزک، و زانو رخ می دهد.
عوارض جانبی بیماری پنجم یا اریتم عفونی
اریتم عفونی معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمیکند. اما گاهی اوقات مانند موارد زیر میتواند موجب بروز برخی عوارض جانبی گردد:
بارداری
زنان بارداری که در معرض بیماری پنجم قرار گرفتهاند باید با پزشک خانوادگی خود تماس بگیرند. در حدود ۵٪ زنان باردار، نوزاد مبتلا به کم خونی شدید و سقط جنین یا مرگ خاموش رخ میدهد.
گزینههای درمانی عبارتند از: انتقال خون به نوزادی که هنوز متولد نشده است و استفاده از دارو برای درمان ویروس عاملبیماری پنجم اگر باردار هستید، با پزشک خود در مورد نیاز به انجام هرگونه اقدام خاص برای جلوگیری از بیماری پنجم صحبت کنید. بیماری عفونی پنجم نقص مادرزادی یا عقب ماندگی ذهنی ایجاد نمیکند.
ضعف سیستم ایمنی بدن
افرادی که مشکلات سیستم ایمنی دارند، عمل پیوند داشتهاند یا مبتلا به سرطان هستند ممکن است به درمانهای ویژهای برای کمک به مبارزه با عفونت نیاز داشته باشند.
کم خونی مزمن
افرادی که بیماری سلول های داسی شکل یا سایر انواع آنمی مزمن دارند، دچار مشکلاتی در جریان خون خود میباشند که باعث اختلال در توانایی حمل اکسیژن در بدن آنها میشود. اگر این افراد به اریتم عفونی یا اریتما اینفکتیوزوم مبتلا شوند، گاهی اوقات میتوانند دچار کم خونی شدید گردند که نیاز به انتقال خون دارد. (نکته: جالب توجه است که این افراد به ندرت راشهای پوستی معمول ناشی از بیماری پنجم را نشان میدهند.)
نحوه انتشار بیماری پنجم یا اریتم عفونی
این ویروس همانند ویروس سرماخوردگی به صورت زیر انتشار مییابد:
• لمس کردن دست فرد آلوده و سپس قرار دادن دست درون دهان.
• دست زدن به اشیای مانند اسباب بازی یا بطری که قبلاً توسط فرد آلوده شده است و قرار دادن دست آلوده درون دهان.
• قرار گرفتن در معرض ترشحات ویروسی موجود در هوا ناشی از عطسه سرفه کردن فرد آلوده.
• چند روز قبل از شروع تظاهرات پوستی راش، ویروس عامل بیماری پنجم از قابلیت انتقال بسیار بالایی برخوردار است. پس از آنکه راش روی پوست تشکیل شد کودک نمیتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. اما امکان انتقال ویروس از مادر باردار به جنین وجود دارد.
تشخیص بیماری پنجم یا اریتم عفونی
پزشکان معمولاً با تشخیص راشهای پوستی مشخص روی صورت و بدن، بیماری پنجم را تشخیص میدهند. اگر کسی این راشها را نداشته باشد اما علائم دیگری را نشان دهد، پزشک ممکن است آزمایشهای خون را انجام دهد تا ببینند که آیا راشها در اثر بیماری پنجم ایجاد شدهاند یا خیر.
درمان بیماری پنجم یا اینفکتیوزوم
بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم توسط یک ویروس ایجاد میشود، بنابراین با آنتی بیوتیک ها درمان نمیشود (آنتی بیوتیک ها باکتریها را از بین میبرند). در بیشتر موارد، بیماری پنجم یک عفونت خفیف است که خود به خود از بین میرود، بنابراین هیچ دارویی مورد نیاز نیست.
معمولاً کودکان مبتلا به اریتما اینفکتیوزوم شرایط خوبی داشته و تنها نیاز به استراحت دارند. پس از این که تب و علائم خفیف از بین رفتند، تقریباً درمانی به جز اقدام برای رفع ناراحتی ناشی از راشهای پوستی مورد نیاز نخواهد بود. اگر راشهای کودک شما خارش داشته باشد، برای کاهش ناراحتی مشاورهای با پزشک خود انجام دهید. پزشک همچنین ممکن است استامینوفن را برای کاهش تب یا درد مفاصل توصیه کند. از آسپرین برای درمان فرزند خود استفاده نکنید، زیرا ممکن است به یک بیماری نادر اما مهم به نام سندرم ری مرتبط شود.
پیشگیری بیماری پنجم یا اینفکتیوزوم
هیچ واکسنی برای پیشگیری از بیماری پنجم وجود ندارد و هیچ راه حلی برای جلوگیری از گسترش ویروس وجود ندارد، زیرا معمولاً فرد تا زمانی که راشهای پوستی ظاهر نشود، ناقل بیماری به حساب نمیآید. شستن کامل و مرتب دستها همیشه یک ایده خوب به شمار میآید زیرا این عمل میتواند به جلوگیری از گسترش بسیاری از عفونتها کمک کند.
دیدگاه