رضایت زناشویی، میزان علاقمندی زوجین به یکدیگر و نگرش مثبت به متأهل بودن است که به عواملی از جمله مسائل شخصیتی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیت های اوقات فراغت، رابطه جنسی، فرزندپروری، نقش های مساوات طلبی و جهتگیری مذهبی وابسته است.
رضایت زناشویی چیست؟
رضایت زناشویی را می توان احساس عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر زمانی که تمام جوانب ازدواجشان را در نظر می گیرند دانست. رضایت زناشویی از انطباق بین وضعیتی که مورد انتظار است و وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی حاصل می شود و در واقع نگرش مثبت و لذتبخشی است که زن و شوهر از جنبه های مختلف زناشویی خود دارند.
عوامل موثر بر رضایت زناشویی
تحقیقات نشان داده اند که عوامل متعددي از جمله شیوه هاي ارتباطی مؤثر در حل تعارضات زناشویی، احترام متقابل، روابط قبل از ازدواج، همخوانی باورهاي زوج، سن ازدواج، فاصله سنی زوجین، همسان همسري قومی و مذهبی، مدت زمان زندگی مشترك، تعداد فرزندان خانواده و ترکیبی از عوامل فوق در رضایت مندي زناشویی مؤثر است.
بهطورکلی میتوان عوامل موثر بر رضایت زناشویی را به سه دسته عوامل فردی، عوامل محیطی و عوامل ارتباطی تقسیم کرد که در اینجا برای هر دسته مهمترین عوامل ذکر میگردد:
عوامل فردی
1- عوامل شخصیتی
دو مورد خاص وجود دارد که در تحقیقات مشخصشده است تأثیر زیادی بر مشکلات ارتباطی و طلاق دارد و بهنوعی این مشکلات را پیشبینی میکند یکی ناتوانی در تنظیم عواطف و دیگری هنگامیکه دلبستگی همراه با ناامنی است.
2- سلامت جسمانی
کارکرد زناشویی با سلامت جسمانی که از جانب زوجین گزارش میشود مرتبط است نیازها و مشکلات مربوط بهسلامت جسمانی ممکن است زمان، انرژی و توجهی را که باید در روابط زناشویی متمرکز شود به خود اختصاص داده و بر کیفیت هیجانی موردنیاز در روابط تأثیرگذارند.
3- عوامل شناختی
پیشداوری و تفسیرهای غلط و غیرمنطقی از رفتار همسر، یکی از عوامل شناختی است که میتواند موجب بروز مشکلاتی در روابط زناشویی گردد، بک در این زمینه معتقد است که ذهنخوانی میتواند بهپیش بینی اشتباه منجر گردد و بیجهت تولید نگرانی یا احساس عدم امنیت عاطفی کند. مهمترین علت مشکلات زناشویی سو تفاهم است و زمانی ایجاد میشود که زن و شوهر تصویر مخدوش شدهای از همسر در ذهن داشته باشد.
4- سن ازدواج
صرفنظر از طول مدت ازدواج افرادی که در سنین کمتر از 20 سال ازدواج میکنند کمترین پایداری را در ازدواج دارند همچنین عملکرد ضعیف در ایفای نقش در ازدواجهای زودهنگام بیشتر دیده میشود و این امر با سطوح پایین رضایت زناشویی مرتبط است و احتمال میرود در گسیختگی رابطه سهیم باشد.
5- سلامت روان
رضایت زناشویی و سلامت روان باهم ارتباط نزدیکی دارند و فشارهای زناشویی با آسیبهای روانی بهویژه افسردگی و اختلالات اضطرابی در ارتباط است بهعنوانمثال تحقیقات نشان داده است که میزان بالای افسردگی و اضطرابی در یکی از همسران، رضایت زناشویی زوجین را کاهش میدهد بیشترین مشکلات زناشویی و طلاق در میان افراد مبتلابه اختلال روانی شدید افسردگی، سو مصرف مواد و بعضی اختلالات اضطرابی گزارششده است.
6- جنسیت
پژوهشها نشان میدهند که در وضعیت زناشویی تفاوتهای جنسیتی آشکاری وجود دارند و مردان بیشتر از زنان گزارش میکنند که از زندگی خود رضایت دارند.
7- مذهب
یافتههای السون (2006) نشان میدهد جهتگیری مذهبی مشترک موجب شکلگیری شبکههای اجتماعی ازجمله دوستان، بستگان و آیینهای مذهبی مشترک میگردد که آن بهنوبهٔ خود مدتزمان سپریشده زوجین را با یکدیگر افزایش و درنتیجه رضایت زناشویی را افزایش میدهد.
عوامل محیطی
1- حمایت اجتماعی
رضایت زناشویی میتواند تابعی از حمایت اجتماعی و شبکه اجتماعی باشد زمانی که زوجین از جانب دوستان و آشنایان موردحمایت قرار میگیرند نارضایتی زناشویی آنها کاهش مییابد.
2- عوامل فرهنگی اجتماعی
عوامل فرهنگی اجتماعی، آدابورسوم و حتی لباس پوشیدن و خوردن هم میتواند زمینههای همدلی بیشتری را برای زوجین پدید آورد.
3- فرزندان
این امکان وجود دارد تولد یک کودک باعث پدیدار شدن یک مثلث در خانوادهٔ هستهای شود و درنتیجه استواری روابط زناشویی موردحمله قرار بگیرند زیرا یکی از والدین به کودک نزدیک و از همسرش دور شود.
4- شغل و درآمد
درآمد کم و ناامنی شغلی با رضایتمندی زناشویی پایین همراه است هنگامیکه زوجین بهطور دائم دربارهٔ پول نگرانی داشته باشند رضایت زناشویی پایین خواهد بود و بهویژه برای شوهرها رضایت شغلی با خشنودی زناشویی رابطه دارد.
عوامل ارتباطی
1- حل تعارض
توانایی کنترل بر تعارض یکی از وظایف مهم همسران در ارتباط زناشویی است بنابراین شیوههای حل تعارض با تغییر در رضایت زناشویی همراه میباشد.
2- تعهد
هراندازه قیود و تعهدات ازدواج محکمتر باشد بحرانهای زناشویی کمتر و سطح اخلاقیات بالاتر است همچنین هرقدر مشکلات دوره زندگی قبل از ازدواج کمتر باشد زندگی زناشویی از نظم و ترتیب و رضایت بیشتر طرفین برخوردار خواهد بود.
3- رابطه جنسی
همانطور که انتظار میرود همیشه رابطهٔ قوی بین رضایت زناشویی و رابطه جنسی وجود دارد. بین عملکرد جنسی و مؤلفههای آن در زنان با سازگاری زناشویی آنان و همسرانشان رابطه قوي وجود دارد و عملکرد جنسی در پیشبینی سازگاری زناشویی نقش دارد. همچنین بین دانش و نگرش جنسی و رضایت زناشویی رابطه قوي وجود دارد.
پرسش هایی درباره سازگاری زناشویی
اگر می خواهید درباره چگونگی وضعیت زناشویی خود اطلاعاتی به دست آورید، با صداقت، به پرسش های زیر فکر کنید و به آنها پاسخی بدهید که از روی تفکر و تعمق باشد. برآیندی که از جواب این پرسش ها به دست می آورید، به شما نمایی کلی از وضعیت رضایت زناشویی تان می دهد.
1- همسرتان را قبل از ازدواج چقدر دوست داشتید؟
2- همسرتان قبل از ازدواج چقدر شما را دوست داشت؟
3- نظرتان نسبت به پدر همسرتان چیست؟
4- نظرتان نسبت به مادر همسرتان چیست؟
5- نظرتان درباره داشتن بچه چیست؟
6- اگر بچه دارید، چه تأثیري در خوشبختی شما داشته است؟
7- آیا به همسرتان اعتماد دارید؟
8- آیا همسرتان به شما اعتماد دارد؟
9- آیا علاقه شما به همسرتان نسبت به قبل از ازدواج فرق کرده است؟
10- اگر زندگی را از نو آغاز می کردید، با چه کسی ازدواج می کردید؟
11- اگر همسرتان زندگی را از نو آغاز می کرد، فکر می کنید با شما ازدواج می کرد؟
12- کلاً چقدر از ازدواجتان راضی هستید؟
13- کلاً همسرتان چقدر از ازدواج با شما راضی است؟
14- آیا تا به حال از ازدواجتان پشیمان شدهاید؟
15- کلاً چقدر از زندگی زناشویی تان راضی هستید؟
16- کلاً همسرتان چقدر از زندگی زناشویی تان راضی است؟
دیدگاه