اندیشه سیاسی در ایران پیش از اسلام
اندیشه سیاسی در ایران پیش از اسلام را می توان با سه مرحله و سه دسته از مضامین و منابع مشخص کرد:
1- اسطوره های پیش از زرتشت
2- حماسه ها و دوره تاریخی کیانیان و هخامنشیان
3- اسطوره های زرتشتی و آیین های دینی دوره ساسانیان.
مرحله نخست که از سالهای پیش مهاجرت آریاییان به فلات ایران شروع می شود و تا اصلاحات دینی زرتشت ادامه می یابد دوره شکلگیری پایه های اعتقادی آیینهای هند و ایرانی است که در اسطورههای آن دوران تجسم یافته است. در این دوره نظام فکری چندخدایی و تشخص دادن به نیروهای طبیعت از مشخصات اصلی آیین و اعتقاد قبایل آریایی و هند و ایرانی بوده است.
در دوره دوم زرتشت اصلاحاتی در آیینهای پیشین ایجاد می کند. به نظر می رسد که این اصلاحات انعکاس چرخش از زندگی دامداری و دورهگردی به زندگی کشاورزی و یکجانشینی بوده است. اما آیین زرتشت در زمان ساسانیان به صورت یک دین رسمی و دارای نظام اعتقادی و آیینی منسجم درآمد. در میانه دوره ای که از ظهور زرتشت تا دوره ساسانی را در بر می گیرد عناصر چندی از آیین مزداپرستی به صورت کمتر یا بیشتر رواج می یابد اما نمی توان گفت که دین زرتشت به صورت دین رسمی و حکومتی دارای نفوذی فراگیر و دستگاه سلسله مراتبی منسجمی می شود.
در دوره سوم، یعنی زمان ساسانیان است که زرتشتیگری شکل مکتبی به خود می گیرد و دارای نظام اعتقادات جزمی می شود.
دیدگاه