کیست بیضه یا کیست اپیدیدیم چیست؟
اسپرماتوسل یا کیست بیضه (کیست اپیدیدیم) یک کیست بدون درد و حاوی مایع است که در لوله تنگ و بلندی که در قسمت پشت و بالای هر بیضه (اپیدیدیم) قرار دارد. مایع موجود در کیست ممکن است حاوی اسپرم باشد اما این اسپرمها زنده نیستند. کیست اپیدیدیم به صورت یک توده سفت در قسمت بالای بیضه احساس میشود.
اگر کیست بیضه کوچک باشد مشکلی را برای فرد به وجود نمیآورد و معمولا نیاز به درمان نیست اما اگر کیست بیضه بزرگ و موجب فشار و درد بر روی بیضه شود و به عبارتی مسیر انتقال اسپرم را ببندد و اجازه خونرسانی به بیضه را ندهد فرد باید تحت عمل جراحی قرار گیرد. بزرگ شدن کیست بیضه گاهی ظاهر نامطلوبی را ایجاد میکند بنابراین اگر فرد تمایل داشته باشد تحت عمل جراحی قرار می گیرد و کیست برداشته میشود.
معمولا کیست بیضه تبدیل به سرطان بیضه نمیشود بنابراین افراد نباید نگران شوند چراکه با یک آزمایش ساده تفاوت این ۲ عامل قابل تشخیص است.
اسپرماتوسل یا کیست بیضه تاثیری بر باروری مردان نمیگذارد.
علائم کیست بیضه
کیست بیضه اغلب آن بدون علامت است و بصورت اتفاقی توسط خود بیمار یا معاینه توسط پزشک کشف می شود ولی بیشتر موارد بنا به دلایل دیگر که بیمار سونوگرافی از بیضه ها انجام می دهد، مشخص می شود که دارای کیست اپیدیدیم نیز است.
علائم کیست بیضه متفاوت است. برخی باعث درد می شوند و برخی دیگر نه. بستگی به علت دارد. علائم کیست بیضه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• یک توده غیر معمول در بیضه
• درد ناگهانی
• احساس سنگینی در کیسه بیضه
• دردی که ممکن است در تمام کشاله ران، ناحیه معده یا کمر پخش می شود
• بیضه حساس، متورم یا سفت شده
• تورم در کیسه بیضه
• تغییر رنگ پوست کیسه بیضه
اگر عفونت باعث ایجاد توده کیسه بیضه شود، علائم نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• تب
• نیاز به ادرار کردن مکرر
• چرک یا خون در ادرار
تشخیص کیست بیضه
پزشک میتواند از طریق بررسی دقیق دستگاه تناسلی وجود کیست اپیدیدیم را تشخیص دهد. پزشک در پی جستجو برای شناسایی هرگونه توده یا نقاطی که نسبت به لمس حساس یا دردناک هستند به معاینه بیمار میپردازد. هنگامی که پزشک این نقاط را لمس میکند بیمار دچار درد و ناراحتی میشود. پزشک انجام آزمایشات زیر را تجویز میکند:
عبور دادن نور از بیضهها
پزشک با تاباندن نور به پوست بیضه به بررسی آن قسمت میپردازد، به این ترتیب باید به وضوح کیست بیضه را مشاهده کند.
سونوگرافی
اگر روش فوق نتواند وجود کیست اپیدیدیم را تشخیص دهد، پزشک از سونوگرافی برای بررسی قسمتهای داخلی بیضه و پیدا کردن کیست در بیضه استفاده میکند.
درمان کیست بیضه
اگرچه اسپرماتوسل یا کیست بیضه خود به خود بهبود نمى يابد ولی اکثر آنها به درمان نیازی ندارند. آنها معمولا درد و عوارض ایجاد نمی کنند. اگر دردناک باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن و … را توصیه کند.
درمان دارویی
درمان دارویی اسپرماتوسل به مصرف قرصهای خوراکی محدود است که باعث کاهش تورم و درد میشوند. تاکنون هیچ دارویی برای درمان یا پیشگیری از اسپرماتوسل طراحی نشده است.
روشهای کم تهاجم
دو روش که از تهاجم کمی برخوردارند برای درمان اسپرماتوسل وجود دارد اما بهندرت از آنها استفاده میشود.
• تخلیه: پزشک از یک سوزن برای سوراخ کردن کیست اپیدیدیم استفاده میکند سپس به تخلیه مایع درون آن میپردازد.
• اسکلرتراپی: پزشک یک ماده محرک را به درون کیست بیضه تزریق میکند که باعث سرعت بخشیدن به فرایند التیام میشود و از تجمع مجدد مایع جلوگیری میکند.
این روشهای درمانی مفید و کارآمد هستند اما به ندرت مورد استفاده قرار میگیرند که علت آن ریسک آسیب دیدن اپیدیدیم است که منجر به مشکلات باروری میشود. یکی دیگر از مشکلات شایع آن است که احتمال بازگشت کیست اپیدیدیم وجود دارد.
عمل جراحی
عمل جراحی که به عنوان اسپرماتوسلکتومی شناخته میشود رایجترین نوع جراحی کیست بیضه است. هدف از انجام این عمل جراحی، خارج کردن کیست از اپیدیدیم و حفظ دستگاه تناسلی است. این عمل یک عمل سرپایی است که نیازی به بستری کردن بیمار در بیمارستان ندارد، پزشک از بیهوشی موضعی یا عمومی استفاده میکند. این عمل حدودا در کمتر از یک ساعت انجام میشود. در برخی موارد پزشک مجبور است علاوه بر کیست بیضه، بخشی یا همه اپیدیدیم را نیز خارج کند.
در مواردی که اندازه آن کوچک است بویژه در مردانی که هنوز بچه دار نشده اند، به هیچ وجه نباید اقدام به درآوردن کیست با جراحی کرد. کیست اپیدیدیم یک قسمت متسع از لوله اپیدیدیم است که اسپرم را به خارج از بیضه منتقل می کند، با خارج کردن کیست اپیدیدیم توسط جراحی، اپیدیدیم همان طرف مسدود می شود مثل اینکه یک مرد جهت جلوگیری از بارداری همسر اقدام به بستن لوله ای منی بر یا همان وازکتومی بکند. اگر مردی در هر دو طرف دارای کیست اپیدیدیم باشد و با جراحی آنها را خارج کنند لوله های منی بر در هر دو طرف بسته شده و بیمار مبتلا به آزواسپرمی (تعداد اسپرم صفر) می شود.
درمانهای طبیعی برای کیستهای بیضه
درمان کیستهای بیضه نسبت به گزینههای درمانی اصلی از تهاجم کمتری برخوردار است. انتخاب رژیم غذایی کامل که سرشار از غذاهای ضد التهاب است، از یکی از روشهای درمان کیست اپیدیدیم است که باعث حفظ سلامت کلی بدن میشود. بهعلاوه، مصرف برخی مکملها مانند ید، منیزیم و کلریدکروم باید در رژیمغذای قرار داشته باشد.
ید
مصرف ید شود یک روش درمانی ترکیبی است. معمولا کیست در پی کمبود ید به وجود میآیند، بنابراین رژیمغذایی سرشار از ید یک گزینه درمانی مناسب است. میتوان به طور مستقیم از ید استفاده کرد و اجازه داد که به درون کیست اپیدیدیم نفوذ کند و اندازه آن را کاهش دهد.
منیزیم
منیزیم در درمان کیست اپیدیدیم عملکرد موفقی دارد زیرا با تنظیم مقدار کلسیم از رشد کیست اپیدیدیم جلوگیری میکند. معمولا کیستها در پی افزایش مقدار کلسیم ایجاد میشوند که مکملهای منیزیم به تنظیم مقدار آن در بدن میپردازند و مقدار اضافی آن را از بدن خارج میکنند.
کلرید کروم
کلرید کروم وظیفه تنظیم کلسیم را در بدن برعهده دارد. معمولا کیستها به علت افزایش سطح قندخون و افزایش قابلیت انحلالپذیری کلسیم در بافتها و استخوان ایجاد میشوند. به این ترتیب کلریدکروم سطح کلسیم را متعادل میکند و از ازدیاد آن جلوگیری میکند. اجتناب از مصرف قند و نوشیدن مقدار زیادی آب به افزایش سودمندی این گزینه درمانی کمک میکند.
پیشگیری از کیست بیضه
از آنجایی که علت تشکیل و رشد کیست بیضه مشخص نیست هیچ روشی برای پیشگیری از تشکیل این کیست اپیدیدیم وجود ندارد. با این حال انجام معاینات متداول بیضه در شناسایی تغییرات بیضه مفید است. انجام معاینات ماهیانه میتواند در تشخیص رشد توده در بیضه مفید باشد. شناسایی زود هنگام کیست بیضه برای جلوگیری از پیشرفت آن به مرحله خطرناک مفید است. بهتر است بیمار با متخصص اورولوژی مشورت کند و روشهای معاینه صحیح بیضه را یاد بگیرد. بهترین روش برای معاینه بیضهها پس از یک دوش آب گرم است زیرا آب گرم باعث شل شدن بیضه میشود و امکان شناسایی هرگونه ناهنجاری را فراهم میکند.
۳ دیدگاه