هروئین چیست؟
هروئین یکی از مشتقات خانواده مواد افیونی یا اپیوئیدها شامل ( تریاک، مورفین، کدئین ) می باشد که به مراتب از آنها قوی تر است و سریع تر از سایر مخدرها عمل می کند.
هروئین یا دی استیل - مرفین یکی از مشتقات نیمه مصنوعی مورفین است و با انجام تقطیر از مورفین تهیه می گردد، مورفین خود یک ماده ی طبیعی است و از عصاره دانههای درون تخمدان انواع خاصی از گیاه خشخاش استخراج میشود ولی یک تغییر شیمیایی جزئی در مولکول مرفین باعث به وجود آمدن هروئین بسیار قدرتمندتری می شود که سریع در چربی حل میشود و زودتر به صورت متراکم به مغز میرسد. از این رو هروئین از لحاظ اعتیادزایی، ماده بسیار خطرناکی است و وابستگی و اعتیاد شدیدی ایجاد میکند.
در فاصله اندکی پس از مصرف هروئین، این ماده از سدهای خونی، مغزی عبور میکند. هرویین در مغز به سرعت به مرفین تبدیل شده و به گیرندههای افیونی که مسئول کنترل درد هستند، میچسبد و نواحی خاصی در مغز که مسئول ایجاد احساسات خوشایند هستند را فعال میسازد.
هروئین بهویژه به این دلیل اعتیادآور است که به سرعت وارد مغز میشود و جایگزین اپیوئیدهای طبیعی مغز میگردد و بدین ترتیب مصرف مکرر آن باعث شکلگیری وابستگی جسمانی به حضور مداوم این ماده میگردد. زمانی که وابستگی جسمانی به هروئین شکل میگیرد، بدن با حضور دائمی مواد انطباق یافته و نرسیدن مواد به مغز باعث بروز سریع و ناگهانی علائم محرومیت از مواد در فرد میشود.
انواع هروئین
هروئین خالص پودر تلخ مزۀ بسیار نرمی است که معمولاً به رنگ سفید وجود دارد، اما این مواد بهندرت در دسترس همگان قرار گرفته و یا در خیابانها به فروش میرسد.
رنگ هروئینی که در دسترس افراد قرار میگیرد، ممکن است از سفید تا قهوهای تیره متغیر باشد، این تغیر رنگ به دلیل ناخالصیها و یا افزودنیهایی است که در آن وجود دارد. هرویین موجود در بازار معمولا ۱۰ تا ۱۵ درصد هرویین دارد و بقیه آن شیر خشک، نشاسته، پودر بیکربنات و پودر گلوکز، گرد گچ، پودر قند، کافئین، پودر برنج، آرد است.
بنابراین ممکن است ترکیب و میزان درجه خلوص مخدری که معتادین در هر بار مصرف میکنند، متفاوت از دفعه قبل باشد و اگر بنا بر عادت پیشین همان میزان از یک مخدر خالصتر را مورد مصرف قرار دهند، خطر داروزدگی (در اثر رسیدن بیش از حد مواد به مغز) و مرگ آنها را تهدید خواهد کرد.
نوع دیگر هروئین، “قیر سیاه مکزیکی” است که در کشور مکزیک ساخته میشود و در غرب و آمریکای شمالی در دسترس است. این نوع هرویین مانند صمغ چسبناکی است که به رنگ قهوهای تیره یا سیاه دیده میشود، این مخدر را در تکههای پلاستیک و یا بادبادکهای کوچک به شکل مخروطی بستهبندی میکنند و سر آن را با آتش میبندند تا آب به آن نفوذ نکند. وزن بستهها مختلف هرویین پنج سانتی (یک گرم)، ربعی (یک چهارم گرم)، دو و نیم گرمی و پنج گرمی است.
تاریخچه تولید هروئین
هروئین برای اولین بار توسط یک شیمیدان به نام سی آر آلدر رایت در سال ۱۸۷۴ تولید شد و در ابتدا کسی چیز زیادی در مورد آن نمی دانست. او در حال تحقیقات برای گرفتن مشتقاتی بیشتر از مورفین بود و تلاش های او به نتیجه خاصی ختم نشده بود. تنها ۲۳ سال بعد و در سال ۱۸۹۷ بود که هروئین بار دیگر توسط فلیکس هافمن که برای کمپانی دارویی Bayer کار می کرد از نو تولید شد. تمام ماجرا یک تصادف بود.
هافمن تلاش می کرد از مورفین، کدئین (ماده مخدری با قدرت و اعتیاد آوری کمتر نسبت به هروئین) تولید کند اما به جای آن به تولید دیامورفین یا همان هروئین رسید. این ماده مخدر جدید بسیار ضعیف تر از مورفین نبود و قدرت آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد مورفین برآورد می شد. این یک موفقیت بسیار بزرگ بود اگر چه با عوارض جانبی اعتیادآور تراژیکی همراه می شد. بدین ترتیب تلاش برای فروش هروئین به عموم مردم آغاز شد.
با تولید هروئین و کشف قدرت آن، شرکت داروسازی Bayer بسیار نگران فروش این ماده مخدر جدید و قدرتمند به مردم بود. آن ها به این نتیجه رسیدند که واژه «دیامورفین» نمی تواند واژه جذابی برای این ماده مخدر جدید باشد و بعد از تحقیق در مورد تاثیراتی که این ماده بر روی مصرف کنندگانش دارد نام آلمانی «هروئین» را برای آن انتخاب کردند. این نام از واژه آلمانی «heroisch» به معنای «قهرمانانه» یا «دلیرانه» می آید.
روش مصرف هروئین
مصرف هروئین به صورت تدخین یا کشیدن
در این روش هروئین را که معمولاً حدود پنج سانتیمتر است، روی زرورق میریزند و از زیر با دستمال کاغذی لوله شده و یا تکههای مقوایی باریک که با کبریت آتش زده شده باشد، کمی حرارت میدهند و دود حاصل از آن را با استفاده از یک لوله باریک از راه دهان بالا میکشند، معمولاً این لوله باریک را نیز با تا کردن زرورق به طرفی که از جنس کاغذ است بهدست میآورند و یا از لوله خودکار برای این کار استفاده میکنند.
استنشاق هروئین از راه بینی
در این روش که معمولاً توسط معتادان غیرحرفهای مورد استفاده قرار میگیرد، هروئین را روی کاغذ صافی میریزند و به کمک اسکناس لوله شده آن را از طریق بینی بالا میکشند.
تزریق هروئین
در این روش هروئین را با آب لیمو، جوهرلیمو و قرص ویتامین ث در قاشق حل میکنند و کمی حرارت میدهند، سپس محلول بهدست آمده را با سرنگ تزریق میکنند که ممکن است به صورت عضلانی و یا وریدی (داخل رگها) استعمال شود.
اثرات مصرف هروئین
اثرات کوتاهمدت مصرف هروئین
مصرفکنندگان هروئین اندکی پس از مصرف این ماده، غالباً احساسی از اوج لذت را گزارش میکنند که بهصورت موجی سراسر بدن را فرا میگیرد.
معتادین این حالت که “فلش” یا “راش” نام دارد را شبیه ارگاسم کامل بدن توصیف میکنند، شدت این حالت بستگی به میزان ماده مصرفی و نحوه استعمال آن دارد. حالت “راش” در مصرف هروئین معمولاً با احساس گرم شدن و غلیان پوستی، خشکی دهان و یک احساس سنگینی همراه است که ممکن است با تهوع، استفراغ و خارش شدید توأم باشد.
پس از اثرات اولیه، معمولاً مصرفکنندگان برای ساعات طولانی خوابآلود و کسل میشوند؛ عملکرد ذهنی فرد بهخاطر تاثیر هرویین روی سیستم عصبی مرکزی مختل میشود، کارکرد قلبی عروقی کند شده و در برخی افراد مصرف این ماده میتواند به واکنش حاد هروئین منجر شود.
مشخصه این اختلال، شروع ناگهانی و حاد علائم مربوط به فروپاشی کارکرد سیستم قلبی و عروقی است که میتواند به مرگ فرد منتهی گردد. جدیترین اثر فیزیولوژیکی هروئین، افت تنفسی است؛ وقفه تنفسی رایجترین علت مرگ ناشی از مصرف بیش از حد این ماده است.
اثرات بلند مدت مصرف هروئین
یکی از اثرات بلندمدت و زیان آور مصرف هروئین که از مهمترین آنها را نیز میباشد، خاصیت اعتیادزایی شدید آن است. از دیگر اثرات و عوارض مصرف طولانیمدت هروئین میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- یبوست
- اختلالات کبدی
- اضمحلال رگها
- اختلالات قاعدگی
- تیرگی لبها و پوست
- ورمهای چرکی یا دملهای پوستی
- بیماریهای تنفسی نظیر ذاتالریه و سل
- ورم مفاصل و سایر بیماریهای روماتوئیدی
- عفونت لایههای درونی قلب و دریچههای آن
- اختلال در هضم غذا، بیاشتهایی و کاهش وزن
- بیخوابی هنگام شب و خوابآلودگی در طی روز
- از بین رفتن مقاومت بدن در برابر انواع بیماریهای عفونی
- بیماریهای عفونی نظیر هپاتیت و ایدز در اثر مصرف سرنگهای آلوده
- انواع بیماریها در اثر مرگبخشی از سلولهای مغزی و نخاعی بهدنبال مصرف زیاد
همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، هروئین موجود در بازار معمولاً با ناخالصیهایی همراه است که قابل حل در خون یا چربی نبوده و مصرف طولانی مدت آن ممکن است باعث انسداد رگهای خونی مربوط به ششها، کبد، کلیهها و مغز شود.
نشانه های مصرف هروئین
اعتیاد به هروئین، موجب بروز نشانههای جسمی و رفتاری در افراد میشود که به تشخیص اعتیاد کمک میکند. به خصوص والدین میتوانند با تشخیص زود هنگام اعتیاد از بسیاری از عوارض و پیامدهای بعدی آن جلوگیری نمایند، به دنبال راه حلی برای درمان اعتیاد فرزندشان باشند و از پیش روی این مشکل جلوگیری کنند.
البته توجه داشته باشید که هرگز با دیدن این علائم سریعاً به فرد برچسب اعتیاد نزنید و پیش از هر اقدامی به یک روانشناس متخصص در حوزه اعتیاد مراجعه کنید. ممکن است در برخی شرایط لازم شود که از تست اعتیاد استفاده کنید. این یک روش مرسوم برای تشخیص اعتیاد است. تشخیص اعتیاد به هروئین توسط کیتها و روشهای مختلفی تحت عنوان تست اعتیاد به هروئین در آزمایشگاه یا در خانه انجام میشود.
نشانه ها و علائم جسمی اعتیاد به هروئین
- تنگی نفس و کندی آن
- ریز شدن مردمک ها
- ساکت شدن دردهای جسمانی که قبلا از آن شکایت می کرد
- تعرق زیاد و بوی نامطبوع
- آبریزش بینی
- احساس خارش شدید در بدن
نشانه ها و علائم رفتاری اعتیاد به هروئین
مصرف هروئین باعث تغییراتی در خلق و رفتار نیز میشود. ممکن است افراد بعد از مصرف هروئین سر به راه و مطیع شده و هنگام دوری از هروئین تحریکپذیر و پرخاشگر شوند. علاوه بر این پس از مدتی، مصرف هروئین به جز رفع نیاز، اثرات اولیه را ندارد و مکانیسم وابستگی، ریتم تزریق و مقدار مصرف را رفته رفته افزایش میدهد به این ترتیب با گذشت زمان علائم رفتاری نیز تشدید میشوند. علائم رفتاری مصرف هروئین موارد زیر را در بر میگیرد:
- دروغ گفتن برای پنهان کردن اعتیاد
- چرت زدن زیاد حتی در زمان های نامناسب در میان بحث
- مشارکت کردن از حضور در فعالیت ها
- اجتناب کردن از سرگرمی و ورزش
- بی میلی در برقراری ارتباط با دوستان و یا افراد جدید
- غیبت های مکرر از مدرسه یا خانه
- افت تحصیلی و از دست دادن علاقه نسبت به امور مدرسه
- تحریک پذیری و واکنش های شدید در مقابل انتقاد
- تقاضای مکرر برای پول
- تغییر رفتار ناگهانی
- عدم توجه به وضعیت ظاهری
- از دست دادن توجه و تمرکز
توجه: هیچ کدام از نشانهها و علائم اعتیاد به هروئین که در بالا ذکر شد، به طور قطع اعتیاد فرد را تأیید نمیکنند. بسیار ضروری است که در صورت مشاهده این علائم با یک متخصص در زمینه اعتیاد صحبت کنید تا از صحت و سقم شک خود مطلع شوید. به والدین در صورت مشاهده نشانههای بالا توصیه میشود تا برای فرزندان خود نقش حامی را ایفا نمایند و از تغییر رفتار ناگهانی جدا خودداری کنند. لازم به ذکر است بعضی از وسایل در محیط نیز میتواند در تشخیص اعتیاد به هروئین به شما کمک کنند.
نشانه های محیطی برای تشخیص اعتیاد به هروئین
_ سرنگ
_ نوار پلاستیکی که برای بستن رگ استفاده می شود
_ بادکنک های کوچکی که دو سر آن بسته شده است (برای حمل هروئین)
_ کیسه های کوچک نایلونی که ته مانده هروئین به آنها چسبیده است
_ تکههای کوچک زرورق سوخته و یا دستمال کاغذی لوله شده که سوخته شده باشد ( این وسایل برای کشیدن و استعمال هروئین به کار میروند)
_ اسکناسهای لوله شده که برای مصرف هروئین به کار میرود.
_ تکههای باریک مقوایی که ممکن است برای حرارت دهی به هروئین مورد استفاده قرار گرفته شده باشد.
_ قرصهای ویتامین c، پودر جوهر لیمو یا آبلیمو که برای تهیه محلول تزریق هروئین استفاده میشوند.
ترک هروئین
اولین قدم برای ترک اعتیاد به هروئین داشتن انگیزه برای ترک است و در طول مدتی که شخص تصمیم به ترک دارد، باید امیدوار باشد که به هدف خود خواهد رسید. یکی از بهترین راهکارهایی که میتوان برای ترک هروئین انجام داد، کمک گرفتن از مشاور و روان درمانگر و شروع جلسات درمانی است. مصرف کننده با کمک مشاور میتواند انگیزه خود را برای ترک اعتیاد تقویت کند و با استفاده از روش های استاندارد، از مصرف دوباره هروئین جلوگیری کند.
هنگامی که شخص تصمیم به ترک هروئین می گیرد، عوارض و علائمی مثل تعریق شدید، بی خوابی، اسهال و استفراغ، احساس گرما و سرما، پرش عضلات بدن، بیقراری و بیتابی شدید، گشاد شدن مردمک چشم ها، درد بدن و استخوان و… از علائم مشترک بین بیمارانی است که فرآیند ترک هروئین را طی کرده اند. ممکن است علائم ترک هروئین ناخوشایند باشد و ناراحتی و درد شدیدی ایجاد کند اما کشنده نیست.
با توجه به این علائم مراحل ترک این ماده باید حتما تحت نظر کادر پزشکی صورت گیرد. زیرا زمانی این علائم رخ میدهند، فرد بیشترین میل را به مصرف هروئین دارد. بعد از این که روند بهبود بیمار به مرحله ثابتی رسید، داروهایی که برای ترک استفاده میشود، به تدریج کاهش مییابند. این مرحله دیگر علائم ترک هروئین به شدت اول نیستند و شاید حتی قطع شده باشند.
هر شخصی پاکسازی بدن از مواد مخدر را به شکل منحصر به فردی تجربه خواهد کرد. انجام ورزش و خوردن غذاهای سالم میتوانند تا حد زیادی به بهبود این وضعیت کمک کنند.
ترک هروئین های ناخالص به مراتب سختتر است چون مشخص نیست به جز هروئین با چه ماده های دیگری طرف هستید. در برخی از هروئین ها شکر، قرص های خواب آور، آرد و گاهی قرص های ضد افسردگی اضافه میکنند که مصرف بیش از اندازه هر کدام میتواند تاثیرات مخربی روی بدن داشته باشد.
روش صحیح ترک اعتیاد هروئین
هروئین قدرت اعتیاد آوری بسیار بالایی دارد و وابستگی شدیدی ایجاد میکند. به علاوه هر بار که بیمار، هروئین را استفاده میکند، خطر اوردوز وجود دارد. حتی افرادی که مدتی طولانی هروئین مصرف کردهاند هم ممکن است در اثر اشتباه در مصرف، جان خود را از دست بدهند. به همین منظور ترک هروئین باید هرچه سریع تر انجام شود. با این که هروئین یک ماده مخدر اعتیاد آوراست، درمان های موثر زیادی هم وجود دارد که مصرف کننده میتواند با کمک آنها موفق به ترک هروئین شود.
اما نکته مهم این است که این درمانها زمانی موثر واقع میشوند که تحت نظر یک فرد آگاه با دانش تخصصی در این زمینه باشند. ترک مواد مخدر یک کار طاقت فرساست و انتخاب روش مناسب برای ترک اعتیاد به هروئین میتواند رسیدن به هدف در این مسیر را هموارتر کند.
هروئین از آن دسته مواد مخدر است که عملکرد سریعی روی بدن دارد و چون اثرات آن طولانی مدت روی بدن باقی میماند، کمبود آن در بدن سریعا حس میشود. فرد مصرف کننده طوری به هروئین عادت میکند که لازم است در بازه های زمانی مشخص آن را مصرف کند.
معمولا افرادی که هروئین را به بدن تزریق میکنند، لازم است در بازه های زمانی ۳ تا ۴ روزه این کار را انجام دهند. مصرف این ماده مخدر به شدت روی سلول های مغزی تاثیر میگذارد و ممکن است تاثیرات روانی ناشی از آن تا زمانی که دوباره مغز به فعالیت عادی خود برگردد، ادامه داشته باشد.
در مورد طول مدت سم زدایی باید بگوییم بستگی به شرایط بدنی فرد مصرف کننده دارد اما اگر به طور کلی بخواهیم در نظر بگیریم، مدت زمان ترک هروئین به صورت سریع بین ۲ تا ۴ روز زمان خواهد برد و اگر از روش سم زدایی تدریجی استفاده شود، بین یک هفته تا ۱۰ روز زمان نیاز خواهد بود که مصرف کننده، هروئین را ترک کند.
در هر دو حالت نیاز است که شخص تحت مراقبت های ویژه درمانی باشد و کادر درمانی از او مراقبت کنند تا موفق به ترک هروئین شود. در صورتی که دوز مصرفی بالا باشد و در بازه طولانی استفاده شده باشد، لازم است دوره طولانی تری برای ترک هروئین طی شود.
بر اساس مطالعاتی که انجام شده است، اگر ترک هروئین با استفاده از روش های موثر و خدمات حمایتی انجام شود که نشان دهد شخص تحت حمایت قرار دارد، ترک هروئین بسیار موفق تر خواهد بود و احتمال بازگشت بسیار کمتر است.
سم زدایی هروئین از بدن در واقع روشی است که به بیمار کمک میکند تا بر اساس اصولیترین روشها، بتواند با کمترین اذیت شدن و به صورت کاملا کنترل شده که سلامت وی در خطر نیفتد، هروئین را ترک کند. از اولین کارهایی که باید هنگام ترک هروئین انجام داد، این است که بیمار تحت نظر پزشک باشد و آزمایشات تست اعتیاد را انجام دهد و بر اساس تجویزی که دکتر می کند، تحت مراقبت های پزشکی استاندارد قرار گیرد و سپس فرآیند ترک هروئین برای شخص صورت گیرد.
در غیر این صورت و با استفاده از روش های خانگی که تضمینی در آن ها وجود ندارد، ممکن است سلامتی شخص به خطر بیفتد و مشکلات مخرب دیگری برای او اتفاق بیفتد. در برخی موارد خود درمانی باعث آسیب های شدید مغزی یا قلبی و حتی مرگ شخص میشود.
پس از ترک هروئین اتفاقاتی برای بدن میافتد که با علائم مختلفی در فرد بروز میکند. اصطلاحا به آن سندروم محرومیت از هروئین گفته میشود. این سندروم در واقع آغاز علائم ترک هروئین است و شامل علائمی مثل درد عضلانی، دردهای شدید استخوانی، بی خوابی، بی قراری، آبریزش بینی و چشم، تهوع و استفراغ، بی حالی و بی حوصلگی، بی اشتهایی، خمیازه های پی در پی (ولی شخص نمی تواند بخوابد)، اسهال، احساس لرزش بدن هنگام سرما و گرما، تعریق زیاد، بالا بودن ضربان قلب، دردهای شکمی و گاهی مشکلات گوارشی، پرخاشگری و خلق و خوی بد، پرش قسمت های مختلف اندام های بدن، هذیان گویی و عدم تمرکز حواس و… هستند که همین علائم باعث میشوند فرد احساس کند بهتر است دوباره به مصرف مواد روی آورد.
نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که بروز خماری و هر کدام از علائمی که در بالا ذکر شد و شدت آنها، در هر فرد متفاوت است و زمانی که این علائم بروز کند، لازم است که فرد تحت مراقبت های صحیح درمانی باشد چون در غیر این صورت تحمل درد خماری بسیار سخت خواهد بود گرچه این علائم چند روز بعد از ترک از بین میروند.
دیدگاه