امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 266758
۱۵۹۷
۱
۰
نسخه چاپی
(The Remains of the Day)

ایشی گورو و آثارش | معرفی رمان بازمانده ی روز

می توان گفت که رمان بازمانده ی روز نوعی کلاژ داستانی است با اجزایی که در چینش کنار هم روند تغییری بزرگ را در فرهنگ انگلستان نشان می دهد . و حاصل این تغییر پایان حاکمیت اشرافی مأبی و نگاه ایده آلیستی است که در زیر سنگینی بار ارزش گذارانه اش اهمیت به نفس زندگی انسانی ، نیاز ها و تمایلات طبیعی و احساسی افراد نادیده گرفته می شود و حاصلی جز افسوس ، حسرت و خود فریبی ندارد

ایشی گورو و آثارش | معرفی رمان بازمانده ی روز

کازوئو ایشی گورو نویسنده ای ژاپنی تبار است که از سنین کودکی به همراه خانواده اش به کشور انگلستان مهاجرت کرده و در آنجا اقامت گزید. توانایی او در تسلط به زبان انگلیسی از شاخصه های بارز داستان های اوست. چرا که می تواند به آسانی در جلد راوی داستان خود برود و به زبان او بنویسد. رمان بازمانده ی روز  اثر برجسته ی کازوئو ایشی گورو نخستین بار در سال  1989 در انگلستان منتشر شد.

ایشی گورو و آثار وی

کازوئو ایشی‌گورو، رمان‌نویس، فیلمنامه‌نویس و نویسنده داستان‌های کوتاه انگلیسی ژاپنی‌تبار در ناگاساکی به دنیا آمد اما در بریتانیا بزرگ شد. ایشی گورو برنده جایزه نوبل ادبیات است که این جایزه را از  آکادمی‌سوئدی به خاطر مجموعه آثارش کسب کرد که شامل هفت رمان و یک مجموعه داستان‌ کوتاه می‌شود.

«منظر پریده‌رنگ تپه‌ها» نوشته سال ۱۹۸۲

ایشی‌گورو با نخستین رمانش موفق به کسب جایزه یادبود وینفردهالتبی شد و با خانه نشر فیبر اند فیبر قرارداد بست. این کتاب داستان اتسوکو، یک زن ژاپنی میان‌سال را تعریف می‌کند که تنها در انگلستان زندگی می‌کند و بعد از ملاقاتی با دختر کوچک‌ترش نیکی، او به زندگی گذشته خود و این نگاه می‌کند که چه اتفاق‌هایی منجر به خودکشی دختر بزرگ‌ترش کیکو شد.

رمان این طور آغاز می‌شود: نیکی، اسمی‌ که بالاخره روی دختر کوچک‌ترم گذاشتیم، مخفف چیزی نیست؛ سازشی بود بین من و پدرش. چون پارادوکس‌وار او بود که می‌خواست روی دخترمان اسمی‌ژاپنی بگذارد و من، شاید به خاطر میلی خودخواهانه که نمی‌خواستم یاد گذشته بیفتم، اصرار کردم باید اسمش انگلیسی باشد. او بالاخره با اسم نیکی موافقت کرد و پیش خودش گفت بازتابی گنگ از شرق در آن هست.

«هنرمند دنیای شناور» نوشته سال ۱۹۸۶

داستان این کتاب که به لیست نهایی رمان‌های نامزد دریافت جایزه بوکر راه یافت و موفق به کسب جایزه وایت‌برِد کتاب سال شد، در ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم به وقوع می‌پیوندد و راوی آن ماسوجی اونو، یک نقاش مسن است که به زندگی گذشته خود نگاه می‌اندازد. او توجه می‌کند که چطور از بعد از جنگ اعتبارش را از دست داده و رفتارها نسبت به او و نقاشی‌هایش تغییر کرده است. کشاکش درونی داستان در مورد نیاز به مسئولیت‌پذیری برای اعمال گذشته است و در عین حال به نقش افراد در دنیایی که به سرعت درحال تغییر است می‌پردازد.

این رمان با این جملات آغاز می‌شود: اگر در یک روز آفتابی از مسیر سراشیبی بالا بیایید که از پلی کوچک و چوبی می‌گذرد که این اطراف هنوز به آن «پل درنگ» می‌گویند، خیلی لازم نیست راه بروید تا سقف خانه من از میان دو درخت ژنکو دیده شود. حتی اگر خانه چنین موقعیت مسلطی روی تپه نداشت، هنوز هم نسبت به دیگر خانه‌های اطراف متمایز بود تا وقتی که شما از مسیر بالا آمدید، به این فکر کنید که چه مدل مرد ثروتمندی صاحب آن است.

«بازمانده روز» نوشته سال ۱۹۸۹

این رمانی بود که موفق به کسب جایزه من بوکر شد و چند سال بعد تبدیل به اقتباسی سینمایی با همین نام شد که بزرگانی مثل آنتونی‌هاپکینز و اما تامپسون در آن نقش‌آفرینی کردند و روی هم رفته نامزدی دریافت هشت جایزه اسکار را هم برای آن به ارمغان آوردند. راوی داستان که پیشخدمتی با نام استیونز است، زندگی‌اش را در قالب یک کتاب خاطرات به یاد می‌آورد و داستان کتاب به زمان حال می‌رسد. بیشتر رمان درباره رابطه حرفه‌ای و شخصی استیونز با یکی از همکاران سابقش به نام خانم کنتون است.

«بازمانده روز» این طور آغاز می‌شود: دارد بیشتر و بیشتر محتمل به نظر می‌رسد که من واقعا قرار است به سفری بروم که چند روزی است ذهنم را مشغول خود کرده است. باید بگویم سفری است که به تنهایی در راحتی ماشین فورد آقای فارادی راهی آن خواهم شد؛ آن طور که پیش‌بینی می‌کنم، سفری است که من را از میان زیباترین شهرستان‌های انگلستان به سمت وست کانتری می‌برد و ممکن است تا پنج یا شش روز من را از دارلینگتون‌هال دور نگه دارد.

«تسلی داده نشدگان» نوشته سال ۱۹۹۵

این رمان که در سال انتشارش برنده جایزه چلتنهام شد، داستان خود را طی یک بازه زمانی سه روزه آغاز می‌کند و به پایان می‌رساند. داستانش درباره شخصیتی به نام رایدر است، یک پیانیست معروف که وارد شهری در اروپای مرکزی می‌شود تا در کنسرتی بنوازد. با این حال او گیر تاری به هم تنیده از قرارها و قول‌های مختلف می‌شود که حتی نمی‌تواند بعضی از آن‌ها را به یاد بیاورد و سعی دارد پیش از اجرای پنج شنبه شب خود به همه آن‌ها رسیدگی کند، اما از عدم قابلیتش در به دست آوردن کنترل کارها عصبانی است.

این‌ها جملات اول این اثر هستند: راننده تاکسی به نظر خجالت زده می‌رسید که هیچ کس، حتی یک کارمند پشت میز پذیرش هم آنجا نبود تا به من خوش آمد بگوید. در لابی رهاشده این ور و آن ور می‌رفت و شاید امیدوار بود یکی از کارمندان را پشت یکی از گل‌ها یا صندلی‌های راحتی پیدا کند. بالاخره چمدان‌هایم را کنار در آسانسور گذاشت و در حالی که زیر لب بهانه ای را زمزمه می‌کرد من را آن جا گذاشت و رفت.

«وقتی یتیم بودیم» نوشته سال ۲۰۰۰

این رمان که به لیست نهایی نامزدهای دریافت جایزه من بوکر راه یافت را می‌توان به نحوی یک رمان کارآگاهی خواند، البته به عنوان یکی از ضعیف ترین آثار ایشی گورو آن را می‌شناسند و خود او هم یک بار گفته بود «بهترین کتابم نیست.»

داستان رمان درباره مردی انگلیسی به نام کریستوفر بنکس است که دوران کودکی اش را در اوایل قرن بیستم در چین گذراند و وقتی که تنها ۱۰ سال داشت، پدر و مادرش به فاصله چند هفته ناپدید شدند. به این ترتیب او را برای زندگی پیش عمه اش به انگلستان می‌فرستند، او تبدیل به کارآگاهی موفق می‌شود و بعد از سال‌ها به چین بازمی‌گردد تا در مورد پرونده ناپدید شدن والدینش تحقیق کند.

ایشی گورو رمانش را این طور آغاز می‌کند: تابستان ۱۹۲۳ بود، تابستانی که از کمبریج آمدم و با وجود این که عمه ام می‌خواست به شورپشایر بازگردم، تصمیم گرفتم آینده ام در پایتخت است و خانه ای کوچک در کنزیتگتون، بدفورد گاردنز، پلاک ۱۴بی گرفتم. حالا آن را به عنوان فوق العاده ترینِ تابستان‌ها به یاد می‌آورم. بعد از این که سال‌ها هم در مدرسه و هم در کمبریج اطرافم پر از شاگرد بود، از تنها بودن خیلی لذت می‌بردم.

«هرگز رهایم مکن» نوشته سال ۲۰۰۵

این رمان علمی‌تخیلی پادآرمان گرا از شناخته‌شده ترین آثار ایشی گورو است و در سال ۲۰۰۵ در لیست نهایی بوکر، جایزه آرتور سی. کلارک و جایزه حلقه منتقدان کتاب ملی قرار گرفت. مجله تایم آن را بهترین رمان این سال خواند و آن را در لیست بهترین ۱۰۰ رمان انگلیسی زبان بین سال‌های ۱۹۲۳ تا ۲۰۰۵ خود قرار داد. این کتاب که در سال ۲۰۰۶ موفق به کسب جایزه ای ال ای الکس هم شد، دیگر اثر ایشی گورو بود که اقتباسی سینمایی از آن به کارگردانی مارک رومانک در سال ۲۰۱۰ ساخته شد و در سال ۲۰۱۶ هم درامی‌تلویزیونی با اقتباس از آن در ژاپن روی آنتن رفت. داستان در یک مدرسه شبانه روزی نامعمول به نام هلیشم اتفاق می‌افتد و خواننده به آرامی‌به این حقیقت پی می‌برد که به چه منظور بچه‌ها آن جا نگهداری می‌شوند.

ایشی گورو در ابتدای رمانش می‌نویسد: اسم من کتی اچ است. ۳۱ سال دارم و الان بیش از ۱۱ سال است که مسئولیت مراقبت را بر عهده داشته ام. این به اندازه کافی طولانی به نظر می‌رسد، می‌دانم، اما راستش آن‌ها می‌خواهند هشت ماه دیگر هم این کار را بکنم، تا آخر سال. این طور تقریبا ۱۲ سال دقیق خواهد شد.

«قطعه‌های شبانه: پنج داستان از موسیقی و شب هنگام» نوشته سال ۲۰۰۹

بعد از شش رمان، این نخستین مجموعه داستان‌های کوتاه از ایشی گورو بود که هر داستان آن روی موسیقی، موسیقیدان‌ها و پایان روز تمرکز می‌کرد. تمام داستان‌ها یک رخداد بالقوه به پایان نرسیده دارند که به عنوان خط ارتباط به داستان بعدی عمل می‌کند و پر از عناصر پشیمانی است. با این حال داستان‌های دوم و چهارم مفاهیم کمدی هم در خود دارند. هر پنج داستان توسط یک مرد به اول شخص تعریف می‌شوند.

ایشی گورو در داستان کوتاه «خواننده» می‌نویسد: آن روز صبحی که تونی گاردنر را در حالی دیدم که میان توریست‌ها نشسته بود، بهار تازه اینجا در ونیز از راه رسیده بود. نخستین هفته کامل مان خارج از پیازا را تازه تمام کرده بودیم؛ که بگذارید بهتان بگویم چقدر بهتر بود چون پیش از آن ساعت‌ها وقت صرف اجرا کردن پشت یک کافه کرده بودیم و همش سر راه مشتریانی قرار می‌گرفتیم که می‌خواستند از پله استفاده کنند. آن روز صبح نسیم خوبی می‌آمد و چادر جدیدمان داشت حسابی تکان می‌خورد، اما همه مان کمی‌حس بهتر و تازه تری داشتیم و فکر می‌کنم این مسئله در موسیقی مان هم مشخص می‌شد.

«غول دفن شده» نوشته سال ۲۰۱۵

جدیدترین رمان ایشی گورو یک اثر فانتزی است و این بار راوی با مخاطبان مدرن صحبت می‌کند و چند شخصیت پس زمینه اکشن رمان را فراهم می‌کنند. اما داستان در بریتانیای زمان پادشاه آرتور به وقوع می‌پیوندد و از همان ابتدا، مخلوقات فانتزی از جمله اوگرها معرفی می‌شوند.

ایشی گورو در ابتدا می‌نویسد: وسوسه شده بود زنش را بیدار کند. چون بخشی از وجودش اطمینان داشت که اگر در همین لحظه همسرش بیدار بود و با او صحبت می‌کرد، آخرین موانعی که بین او و تصمیمش وجود داشت بالاخره از بین می‌رفت. اما مدتی گذشت تا محله بیدار و کار روز آغاز شد، بنابراین او روی چارپایه کم ارتفاع در کنار اتاق نشست و هنوز ردای همسرش را محکم دورش پیچیده بود.

هر کدام از آثار ذکر شده پس از انتشار برنده ی یکی از جوایز ادبی انگلستان شده اند.

 (The Remains of the Day)

رمان بازمانده روز

رمان  بازمانده ی روز که در سال ۱۹۸۴ موفق به دریافت جایزه بوکر شده است در زمره ۱۰۰ رمان برتر جهان قرار گرفته است. از کتاب فیلمی نیز با بازی آنتونى هاپکینز و اما تامسون به کارگردانی جِیمز آی‌وِرى ساخته شده است. همچنین ایشی گورو توانست در سال ۲۰۱۷ برنده جایزه نوبل ادبیات شود.

ترجمه ی فارسی این اثر را نجف دریا بندری به انجام رسانید. او که خود از مترجمین توانمند در عرصه ی ادبیات ایران است در پیشگفتار این کتاب می گوید: حقیقت این است که خود من هم پس از خواندن بازمانده ی روز درآوردن آن را به زبان فارسی آسان نمی دیدم . مشکل در پیدا کردن < صدا > یی بود که بتواند جانشین صدای راوی داستان بشود.

او در توضیح شکل روایت و شالوده ی این رمان می گوید: این یک داستان ساده و سرراست نیست ؛ در واقع بافت پیچیده ای از چند لایه داستان است که هر کدام در تراز و زمان خاص خودشان جریان دارند و خواننده ی داستان باید به آن ها توجه داشته باشد. 

لایه ی بالایی یا بیرونی سرگذشت مردی است به نام استیونز ، که بیش از سی سال در خانه ی یکی از اشراف انگلستان به نام لرد دارلینگتون پیشخدمت بوده است و اکنون که بساط آن خانه برچیده شده دارد خاطراتش را به صورت یادداشت هایی که از یک سفر چند روزه به صفحات غرب انگلستان بازمانده است برای ما نقل می کند .

و این خاطرات دو نوع است : اول آنچه به خود او مربوط می شود که داستان عشق ناکامی است که نه تنها به سرانجامی نرسیده بلکه هرگز بر زبان هم نیامده است .

دوم رویداد های مهمی است که در سرای دارلینگتون ( خانه ی لرد ) زیر چشم نویسنده ی خاطرات می گذشته ولی نویسنده زیاد از آن ها سر در نمی آورده است ؛ این رویداد های تاریخی مربوط اند به تلاش محافل اشرافی و محافظه کار انگلستان در سال های پس از جنگ جهانی اول برای کمک به نازی های آلمان  سپس آشتی دادن دولت انگلیس با آلمان هیتلری پیش از شروع جنگ جهانی دوم ، و شکست این محافل پس از وقوع جنگ و پی آمد های آن ، از جمله برچیده شدن بساط امپراتوری و از میان رفتن طبقه ای که استیونز تمام عمرش را در خدمت آن گذرانده و معنای زندگی اش را در کیفیت اعلای این خدمت می دیده است . 

لحن غالب در این داستان لحن رسمی و مضحک پیشخدمتی است که یک عمر ناچار بوده است در دایره ی خشک و بی جانی که بیرون رفتن از آن در حد او نیست حرف بزند . 》

دریابندری در ترجمه ی این رمان یک معادل فارسی برای سبک انگلیسی پیدا کرده است. او در جستجو های خود به نامه های قاجاری رسیده و لحن آن دوره را بهترین سبک برای تطبیق دادن با لحن این رمان دانسته است :

می توان گفت که سراسر این داستان سلسله ی بی پایانی است از کلیشه های فرسوده ی زبان نوکرمأب و اداری انگلیسی که زبان راوی داستان است ، که راوی جز به این زبان نمی تواند حرف بزند ، زیرا که زندگی او هم چیزی جز تکرار یک مشت کلیشه ی فرسوده نیست . زندانی است که استیونز ان را عین زندگی تصور می کند و شرط 《 بزرگی 》خود را در آن می بیند که بتواند از حدود آن یعنی از آنچه به اصطلاح خود او 《تشخص》 و《متانت 》نامیده می شود ، بیرون نرود . در واقع مقدار زیادی از ادبیات انگلیسی در پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم به رابطه ی کمیک و تراژیک ارباب و پیشخدمت در جامعه ی اشرافی انگلستان مربوط می شود.

از درون مایه های اصلی داستان مسأله ی گذر زمان و تغییرات فرهنگی و اجتماعی در پی آن است و البته اینکه یک سری از آدم ها همچنان با ارزش های گذشته زندگی می کنند. استیونز به یک طبقه ی کارگری تعلق دارد که در حال از بین رفتن است.

از طرفی مسأله ی گرایش مردم آلمان به سمت ایدئولوژی نژادپرستانه ی هیتلر مطرح می شود که ناشی از مشکلات اقتصادی و فرهنگی ای است که از تاثیرات تحریم های وحشتناک و تحقیر کننده ی پیمان ورسای پس از جنگ جهانی اول به این کشور تحمیل می شود.

در بررسی این پیمان، مقوله ی شرافت با تعبیر اشرافزادگان اروپایی مطرح می شود که نماینده ی این نوع نگاه لرد دارلینگتون است . او بنا به تعبیر شرافت و حقوق انسانی برگرفته از نگاه خود می خواهد این پیمان را تغییر دهد و پیمان بازنگ ری شود. به همین دلیل با آلمانی ها وارد بحث می شود. او مذاکرات مهمی با افراد مهم کشورهای موثر اروپایى در خانه ی خود انجام می دهدو استیونز به عنوان پیشخدمت وظیفه ی تمام و کمال پذیرایی و رسیدگی به مهمان ها را همراه با سرپرستی تیم خدمتکاران بر عهده دارد . 

اما مساله ی تعیین کننده در اتمام همه ی این تلاش ها سواستفاده آلمانی ها از حسن نیت لرد دارلینگتون است و در واقع آلمانی ها لرد دارلینگتون را به بازی می گیرند . در آن زمان یک تعداد از اشراف در انگلستان طرفدار هیتلر و نازی بودند که این امر پیچیدگی هایی را در قضاوت علیه لرد منجر می شود و در نهایت دارلینگتون به عنوان یک نازی در کشوری متفق معرفی و دچار افسردگی می شود و مرگ زودرس او هم به همین دلیل است . 

از طرفی دیگر آمریکایی ها که برنده ی واقعی جنگ جهانی دوم هستند وارد کار می شوند و مفاهیم سیاسی جدید همچون دموکراسی در انگلستان شکل می گیرد . 

می توان گفت که رمان بازمانده ی روز نوعی کلاژ داستانی است با اجزایی که در چینش کنار هم روند تغییری بزرگ را در فرهنگ انگلستان نشان می دهد . و حاصل این تغییر پایان حاکمیت اشرافی مأبی و نگاه ایده آلیستی است که در زیر سنگینی بار ارزش گذارانه اش اهمیت به نفس زندگی انسانی ، نیاز ها و تمایلات طبیعی و احساسی افراد نادیده گرفته می شود و حاصلی جز افسوس ، حسرت و خود فریبی ندارد .

 

  • منبع
  • حقوق نیوز
  • مهر

    دیدگاه

    شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



    کد امنیتی کد جدید