امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 266868
۳۸۴۳
۱
۰
نسخه چاپی
money laundering

تعريف پول شويی | شيوه های پول شويی | مراحل عمليات پول شويی | روش های مبارزه با پول شويی

پول شويی يك فعاليت غير قانونی است كه در طی آن عوايد و درآمد ناشی از اعمال خلاف قانون در طی فرآيندی مشروعيت قانونی می يابد. به عبارت ديگر در طی فرآيند پول شويی پول كثيف ناشی از اعمال غير قانونی تبديل به پول های تميز شده و در كل بدنه اقتصاد جايگزين می گردد

تعريف پول شويی | شيوه های پول شويی | مراحل عمليات پول شويی |  روش های مبارزه با پول شويی

سوال اساسی اين است كه چرا جرم پولشويی مهم است؟  اثر اقتصادی و اجتماعی وسيعی كه اين عمل بر اقتصاد كشورها می گذارد، باعث توجه زياد دولت ها به اين امر گشته است.

تعريف پول شويی

پول شويی يك فعاليت غير قانونی است كه در طی آن عوايد و درآمد ناشی از اعمال خلاف قانون در طی فرآيندی مشروعيت قانونی می يابد. به عبارت ديگر در طی فرآيند پول شويی پول كثيف ناشی از اعمال غير قانونی تبديل به پول های تميز شده و در كل بدنه اقتصاد جايگزين می گردد.

اين عمليات يك روش معمول براي كسب سود از فعاليت هاي غير قانوني توسط مجرمان است. خلاف هايي كه باعث ايجاد درآمد براي گروه هاي سازمان يافته جنايي می شود، طيف وسيعي از فعاليت هاي قاچاق مواد مخدر، تقلبات، آدم ربايي و جاسوسي و همچنين تقلبات در اينترنت و قاچاق كالا را در بر مي گيرد. در كل مي توان گفت كه چون ردپاي افراد مجرم در معاملات مالي و بانكي به صورت زنجيره وار، در وجوه اين افراد آشكار می گردد، كليه مجرمان از ابزارهاي مالي مانند چك ها، كارت هاي اعتباري، كارت هاي هوشمند و غيره اجتناب كرده و به استفاده از پول نقد روي مي آورند. پول نقد نيز به دليل عدم مزيت نسبت به ابزارهاي مالي ديگر، همچون حجم بالا و مشكلات حمل و نقل و همچنين عدم سود و كاهش قدرت خريد در طول زمان به ناچار توسط مجرمان به پول شويان داده مي شود تا طي پروسه اي بر بدنه اقتصاد وارد كرده و در نتيجه وارد شبكه تجاري كشور گردد.

پول هاي كثيف از مواردي مانند فساد اداري و اختلاس در بخش دولتي، فساد سياسي، معاملات مواد مخدر، ثروت و درآمدهاي ناشي از فرار مالياتي صورتحساب هاي جعلي در بخش تجاري، ثروت هاي قابل مصادره، منابع تروريزم، منابع جاسوسي، گروگانگيري و قمار و همچنين اهداي پول به سازمان هاي تروريستي و حتي تقلبات مالي به وسيله اينترنت و ديگر ابزار اطلاعاتي بدست مي آيد.

پول هايي كه از انجام اين اعمال بدست مي آيد، اكثرا از كشورهاي توسعه نيافته و در حال توسعه به منظور تطهير در بانك هاي خارجي سپرده گذاري مي شود و بعد از پول شويي با ساير ارزها به صورت قانوني وارد كشورهاي در حال توسعه می شود. البته بدست آوردن ارقام صحيح پولشويي به علت وجود محدوديت هاي ناشي از عدم همكاري دولت ها و سازمان هاي دولتي و همچنين مخفيانه بودن اين عمليات به صورت اقتصاد زيرزميني كاري بسيار مشكل است.

اكثر داده ها نيز به علت عدم نمونه گيري رسمي، به صورت تخميني مي باشد. به عنوان مثال، در تايمز مالي در 18 اكتبر 1994، ميزان پول شويي سالانه در سطح بازارهاي مالي بين المللي بين 590 ميليارد تا 1/5، تقريبا معادل 2 تا 5 درصد GNP (تولید ناخالص ملی) جهانی اعلام شده است.

حال اينكه اين تخمين از منابع غيررسمي بدست آمده است و ممكن است اين ارقام نيز غير واقعي باشند. از جمله مواردي كه بايد به آن اشاره نمود، انتقال پول ها و تغيير وضعيت آنها به اشكال متفاوت است. همچنين عدم ثبت درآمدهاي حاصل از اعمال خلاف در GNP سالانه كشورها باعث مي گردد كه پيگرد اين پول ها براي مجريان قانون مشكل شود.

شيوه های پول شويی

طراحي عمليات پول شويي يك فرايند بسيار پيچيده مي باشد. پول شويي، از جمله جرايمي است كه نيازمند شبكه گسترده اي از افراد واسطه و بهره برداري از سيستم هاي مبادلاتي و غير مبادلاتي و در نتيجه سوء استفاده از قوانين و دادن رشوه به مجريان قانون در سراسر دنيا می باشد. در نتيجه باعث به وجود آمدن و گسترش ارتشاء در سطح بانك ها و موسسات مالي و حكومتی خواهد شد.

اين جرم به علت هدف و طبيعت عملكرد خاص خود، در شرايط مختلف، راه حل های گوناگونی را نيز می طلبد. از مهمترين و معمول ترين شيوه هاي پول شويي اين است كه پولشويان مقادير زيادي پول نقد را تبديل به مقادير كوچك پول نقد كرده و بطور مستقيم در بانك ها سپرده گذاري می كنند يا يكسري ابزارهاي پول مانند چك، سفته و غيره مي خرند و در مكان هاي ديگر سپرده گذاري مي كنند.

از روش هاي ديگر پول شويي مي توان به انتقال منابع به تدريج و به ميزان كم،(Starburst) ایجاد شرکت های جلودار( Front companies)، سرمایه‌گذاری در شرکت های صدف (Shell Companies) سرمایه‌گذاری با هدف کم کردن ردپا (Block Holes) انتقال صوری منابع بین بانک های داخلی و خارجی، انتقال منابع بین ارزهای مختلف، سرمایه گذاری موقت در بنگاه های تولیدی/ تجاری قانونی(داخلی و خارجی)، سرمایه گذاری در سهام و اوراق قرضه در کشورهای مختلف، ایجاد سازمان های خیریه، سرمایه گذاری در طلا و الماس، انتقال منابع به کشورهای دارای مقررات بانکی پنهان مثل سوئیس یا دارای مقررات بانکی آزاد مثل سی شل و برگشت دادن آنها به محل اصلی به عنوان پول مشروع (Boomerang) و استفاده از قمارخانه ها و شركت هاي صرافي و مزايده هاي اجناس هنري و كالاهاي قديمي اشاره نمود.

اين روش ها بدين صورت عمل می كنند كه:

1. پول شويان در يكي از بانك هايي كه داراي مقررات بانكي آزاد می باشند سپرده گذاري كرده و سپس به محل اصلي خود انتقال می دهند به اين عمل (Boomerang) نيز مي گويند.

2. پول شويان، پول ناشي از اعمال خلاف را در بازارهاي داخلي تبديل به طلا و الماس و غيره كرده، سپس اين كالاها را به خارج برده، فروخته تبديل به ارز خارجي مي نمايند. با استفاده از اين روش مي توانند پول ها را در بانك هاي همان كشورها سپرده گذاري كرده و يا در مزايده هاي اجناس قيمتي شركت كرده و بعلت بي نام بودن اكثر خريداران بدون اطلاع مقامات رسمي، اين پول ها را به پول هاي پاك تبديل نمايند.

3. پول شويان با سپرده گذاري در بانك هاي خارجي، از آن بانك ها به پشتوانه اموال خود تقاضاي وام نموده و از اين طريق امكان دستيابي به پول هاي تميز براي آنها فراهم مي شود.

4. پول شويان از طريق عمليات تجاري، صادرات و واردات، فعاليت هاي تجاري خاصي را در كشوري كه پول كثيف را بدست آورده اند، آغاز مي كنند و به موازات آن، فعاليت مشابهي را در كشوري كه پول هاي خود را در آن سپرده گذاري كرده اند، دنبال مي كنند و از طريق خريد و فروش كالا و خدمات به مبادلات صوري مي پردازنند. بدين صورت كه پول شويان كالايي را از شركتي كه مي خواهند پول هاي كثيف را به آن تحويل دهند مي خرند و به ازاي آن صورتحساب غير واقعي صادر مي كنند و با قيمتي بالاتر از قيمت كالا در صورت حساب وارد مي كنند و بدين ترتيب ما به التفاوت قيمت واقعي و قيمت كاذب، پول تميز خواهد بود.

5. پول شويان با سرمايه گذاري و ايجاد شركت هاي جلودار و شركت هاي صدف و يا سرمايه گذاري موقت در بنگاه هاي توليدي/تجاري قانوني و ايجاد سازمان هاي خيريه و انجام مبادلات تجاري، پول هاي كثيف را تطهير مي نمايند.

مراحل عمليات پول شويی |  روش های مبارزه با پول شويی

مراحل عمليات پول شويی

انتقال فيزيكي مقادير بزرگ پول نقد در پول شويي بسيار مشكل است. براي درك بهتر و بالفعل سوء استفاده پولشويان از سيستم هاي مالي و نحوه عمل شيوه هاي پول شويي، عمليات پول شويي به سه مرحله اصلي تقسيم شده است: مكان يابي (Placement) طبقه بندي يا تغيير وضعيت (Layering) و ادغام (Integration) سه مرحله اساسي در عمليات پولشويي مي باشد.

1- مکان یابی

مكان يابي، اولين مرحله از پروسه پول شويي مي باشد. در مرحله مكان يابي پول نقد در جريان بصورت فيزيكي (اسكناس و مسكوكات) وارد سيستم مالي خواهد شد . در اين مرحله، رديابي اعمال خلاف قانون، آسان مي باشد. در واقع مكان يابي در هنگام سپرده گذاري پول هاي غيرقانوني در نهادهاي مالي اتفاق م يافتد. براي جلوگيري از اين مرحله، قوانين بانكي بايد بگونه اي تغيير كند كه فعاليت هاي مالي، شامل استفاده از پول نقد و يا ديگر ابزارهاي پولي، گزارش داده شود و يا حساب هايي كه در بانك ها گشوده مي شوند، با نام باشند.

2. طبقه بندی يا لايه لايه كردن

طبقه بندي يا لايه لايه كردن مرحله اي است كه ردپاي پول هاي كثيف را از بين مي برد. در اين مرحله درآمدهاي نامشروع از منبع اصلي خود با استفاده از عمليات مالي جدا مي شود . در اين حالت، يكسري از فعاليت هاي مبادلاتي به منظور تغيير وضعيت بين وجوه و منابع غير قانوني به اجرا در مي آيد. به عنوان مثال نقل و انتقال وجوه بين بانك ها جزء اين مرحله مي باشد. فعاليت هايي با اين نوع ماهيت، به ويژه هنگامي كه وجوه بين بانك ها منتقل مي شود شناسايي را مشكل مي سازد.

3. مرحله ادغام

مرحله ادغام كه آخرين مرحله از مراحل پول شويي مي باشد، وجوه غير قانوني با يكسري از فعاليت هاي تجاري و قانوني به هنگام راه يابي به بدنه اصلي اقتصاد كشور ادغام مي شود و در موسسات و طرح هاي تجاري كه جنبه قانوني دارد، سرمایه گذاري مي گردد. در اين زمان شناسايي ردپاي پول هاي كثيف از پول هاي مشروع بسيار دشوار مي باشد.

پول شويی از طريق سيستم های پرداخت شبكه ای (Cyberpayment Systems)

سيستم هاي پرداخت شبكه اي ابزار جديد پرداخت وجوه مي باشد كه شامل كليه روش هاي پرداخت از طريق شبكه مي باشد. اين شبكه مي تواند شبكه اينترنت، شبكه هاي محلي، شبكه هاي ماهوار هاي و يا پرداخت وجوه از طريق موبايل باشد. سيستم هاي پرداخت شبكه اي داراي خصوصيات ويژه اي مي باشد، به همين دليل مورد توجه و استفاده پولشويان قرار گرفته اند.

بزرگترين مشكل پولشويان كه همانا نقل و انتقال فيزيكي مقادير زياد پول مي باشد توسط اين سيستم برطرف شده است. علاوه بر اين گسترش سيستم هاي پرداخت شبكه اي در سطح جهان، فرصت هایی را براي پولشویان بوجود آورده است كه بتوانند از اختلاف در سطح استانداردهاي امنيتي كشورها و خلاءهاي قانوني موجود، در راستاي پنهان كردن نقل و انتقال پول هاي نامشروع و كثيف استفاده كنند.

قوانين و مقررات حاكم بر سيستم هاي پرداخت شبكه اي كه در واقع تا حدود زيادي منتج از قوانين و مقررات حاكم بر بانك ها و موسسات مالي مي باشد، بگونه اي است كه امكان سوء استفاده پول شويان را از سيستم هاي مذكور تسهيل نموده است. برخي از اين قوانين به شرح زير مي باشند:

الف – اصل عدم مداخله

بطور تاريخي الزامات و قوانين و مقررات اداري برعدم مداخله بانك ها و موسسات مالي، به منظور فراهم شدن پايگاه قابل اتكا و مطمئني براي نقل و انتقال پول و وجوه استوار مي باشد. به عبارت ديگر بانك ها و موسات مالي بطور تاريخي عادت كرده اند كه بدون آنكه در مورد منبع و ماخذ وجوه كنجكاوي كنند وظيفه نقل و انتقال وجوه را انجام دهند. اين قاعده در سيستم هاي پرداخت شبكه اي نيز حاكم مي باشد و اداره كنندگان اين شبكه ها تمايلي به دانستن منبع پول ها و وجوه ندارند.

ب – تاسيس و راه اندازي توسط بانك ها يا موسسات غير بانكی

شبكه هاي پرداخت مي توانند توسط بانك ها يا موسسات غير بانكي راه اندازي شوند. اين در حالي است كه قوانين بانك ها و موسسات غير بانكي براي اداره شبكه هاي پرداخت با يكديگر متفاوت است. اين تفاوت مي تواند امكان سوء استفاده از اين سيستم را بوجود آورد.

ج – نقل و انتقال بدون واسطه پول

برخي از شبكه هاي پرداخت اين امكان را فراهم كرد هاند كه مشتريان بدون واسطه و با استفاده از تلفن يا اينترنت اقدام به مبادله كالا و وجوه كنند. در اين صورت نظارت دولت از بين مي رود و مجرمان مي توانند سودهاي ناشي از اعمال مجرمانه خود را به راحتي انتقال دهند . زيرا در شبكه هاي پرداخت ماخذ انتقال وجوه مخفي می ماند. نقل و انتقال وجوه از طريق شبكه هاي پرداخت اگر چه مورد ظن مقامات كشورها قرار دارد اما به دليل ويژگي هاي خاص اينگونه نقل و انتقالات، پيگيري و تعقيب مجرماني كه از اين شبكه سوء استفاده مي كنند، دشوار است.

د – بی نام بودن نقل و انتقالات وجوه

در برخي از انواع شبكه هاي پرداخت، منشاء و ماخذ پول ها غير شفاف و پيدا كردن منشاء پول ها دشوار است. در واقع گمنام بودن پرداخت كننده ويژگي اصلي شبكه هاي پرداخت می باشد كه مورد سوء استفاده مجرمان براي تطهير وجوه ناشي از جرم قرار مي گيرد.

ه – محدوديت هاي مقدار پول و تاريخ انقضاء كارت هاي شبكه هاي پرداخت

يكي از ويژگيهای كارت هاي شبكه هاي پرداخت محدود بودن سقف اعتباري هر يك از اين كارت ها مي باشد. حداكثر مقدار پولي كه در كارت هاي هوشمند يا ساير كارت هاي مشابه ذخيره مي شوند، محدود مي باشند تا خطرات ناشي از كلاهبرداري يا زيان هاي ديگر كاهش يابد. محدوديت هاي پولي اين كارت ها براساس نيازهاي بازار تعيين مي شوند. اين محدوديت در حال حاضر براي شبكه هاي پرداخت آزمايشي تقريبا بين 1000 تا 3000 دلار مي باشد. هر چه اعتبار مشتريان بيشتر باشد سقف اين محدوديت پولي بالاتر است.

يكي ديگر از ويژگی هاي كارت هاي شبكه هاي پرداخت اين است كه پس از تعداد مشخصي نقل و انتقال پول، منقضي مي شوند. همراه با پيشرفت تكنولوژي انتظار می رود كه پول شويان از روش هاي فرار مختلفي استفاده كنند. مانند گرفتن كارت هاي مختلف و متعدد مانند كارت هاي بدهي (debit cards) و كارت هاي اعتباري (credit cards)و همچنين استفاده از نام هاي متعدد و به كار گرفتن كارت هاي شركت هاي مختلف. البته لازم به ذكر است كه اين امكان در كارت هاي شبكه هاي پرداخت بوجود آمده است كه نقل و انتقالات وجوه در آنها ثبت شود اما با اين محدوديت مواجه است كه اين كارت ها تنها تعداد معاملات معيني را ثبت مي كنند. بطور مثال يك كارت اعتباري شخص حقيقي، ممكن است كه تا 20 معامله را ثبت كند كه در اين صورت اگر معامله 21 انجام شود اولين معامله حذف می شود.

نمونه ديگر سوء استفاده از شبكه هاي پرداخت، استفاده از موسسات خيريه قلابي است كه از طريق شبكه هاي پرداخت توانايي دريافت هدايا از اقصي نقاط جهان را دارا مي باشند. در اين روش پول هاي بدست آمده از داد و ستد مواد مخدر و ساير راه هاي غير قانوني در محل واحدي جمع آوري مي شوند.

مبارزه با پول شويی در شبكه های پرداخت

يك روش پيشنهادي براي دنبال كردن ردپاي پول هاي كثيف در فضاي شبكه CNTO نامیده می شود که ترکیبی از بزارهای بازرسی سنتی و غیر سنتی است.

CNTO بر اساس قانون رازداری بانك تدوين شده است و اطلاعات محرمانه مشتريان را منتشر نمي كند و تنها به دنبال يافتن نقل و انتقال وجوه مشكوك در شبكه هاي پرداخت می باشد.

CNTO در موارد بسيار زيادي شبيه GTO مي باشد. با اين تفاوت كه محدوده عمل CNTO كل شبكه هاي پرداخت مي باشد در حاليكه محدوده عمل GTO يك منطقه جغرافيايي است و شامل تعداد معيني از بانك ها و موسسات مالي مي باشد. تعداد پرسنل در GTO زياد است كه بايد كليه ثبت ها و داده ها را مورد بازبيني قرار داده و موارد مشكوك را استخراج كنند ولي در CNTO تعداد پرسنل كم است و وظيفه بررسي داده ها بر عهده نرم افزارهاي كامپيوتري مي باشد .

درجه استفاده از تكنولوژي و سخت افزارها در GTO محدود است اما در CNTO از تكنولوژي بالا استفاده مي شود. در GTO پيدا كردن پول هاي كثيف مستلزم همكاري موسسات مالي است تا معاملات مخفي كشف گردند. اما در CNTO تنها لازم است كه نرم افزارهاي طراحي شده بر روي دستگاه هاي ارائه دهنده خدمت در شبکه هاي پرداخت نصب شود تا بطور خودكار اطلاعات و داده ها مورد تجزيه و تحليل قرار گيرند.

CNTO به مسوولين مبارزه با پول شويي اجازه مي دهد شبكه هاي پرداختي كه مورد ظن استفاده در اهداف نامشروع قرار گرفته اند را هدف قرار دهند. در واقع CNTO يك ابزار تكميلي براي افزايش توان بازرسان قانوني مي باشد.

بدين منظور GTO های سنتي مي توانند با استفاده از تكنيك هاي جمع آوري اطلاعات از شبكه، عملكرد خود را بهبود بخشند. آژانس هاي امنيتي از ابزارهاي خودكار بيشتري براي جمع آوري اطلاعات در زمينه نقل و انتقالات پول و سرمايه استفاده مي كنند كه CNTO يكي از اين ابزارها می باشد.

تعريف پول شويی | شيوه های پول شويی

اثرات پول شويی بر اقتصاد كلان

با توجه به تنوع فعاليت هاي غيرقانوني و بزهكارانه و حجم وسيع از پول هاي كثيف و غيرقانوني حاصله و تطهير اين پول ها و ادغام در اقتصاد كشورها، حجم گسترده اي از پول هاي در جريان در كل دنيا، پول هاي كثيف مي باشند. همچنين به علت گسترش روز افزون سازمان هاي غير قانوني به خصوص با باز شدن درهاي كشورهاي كمونيستي به بازار اروپا و در كل به بازار جهاني، ابعاد وجود مافيا در كل فعاليت هاي اقتصادي زيرزميني وسعت زيادي پيدا نموده است.

به عنوان مثال پول هاي حاصله از مواد مخدر كه همه ساله در سطح بين المللي تطهير مي شود، بين 300 تا 600 ميليارد دلار آمريكا بوده و سهم كشوري مانند كانادا به تنهايي در اين ميان بين 5 تا 17 ميليارد دلار است.

در قطعنامه اي كه در ژوئن سال 1998 در مجمع عمومي سازمان ملل متحد تصويب شد( قطعنامه 4/20 – S) تخمين زده شد كه حداقل سالانه 20 ميليارد دلار پول تطهير مي شود. در نتيجه عمليات پول شويي در سطح اقتصاد كلان و در كليه سطوح تاثير مي گذارد.

از اثرات پول شويي بر اقتصاد كلان مي توان گفت، ميان بزهكاري و تقاضاي پول در جريان (Currency) ارتباط وجود دارد. اين ارتباط بين دهه 80 و 90 ميلادي تغيير نموده است. در اين دهه، يك افزايش ناگهاني در جرايم باعث افزايش تقاضاي پول نقد گشته است ولي در حال حاضر افزايش در تبهكاري باعث كاهش تقاضاي پول در جريان مي شود.

به عبارت ديگر افزايش 10 درصدي در جرايم به كاهش 10 درصدي در تقاضاي پول در جريان و 6 درصد كاهش در تقاضاي كل پول منجر مي شود. اين تغيير رابطه به علت تغيير در روش هاي پول شويي و تغيير مكان يابي سيستم بانكي و پول نقد به طرف بازارهاي مالي موازي و همچنين رشد ابزارهاي غيرپولي و افزايش تجارت پاياپاي و تهاتري (شبيه مبادله يك كشتي اسلحه با مواد مخدر) مي باشد.

رشد پول شويي در قالب فعاليت هاي زيرزميني نيز، به علت عدم ثبت در GNP کشور، سیاست های اقتصادی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. زیرا عدم وجود آمارهای صحیح GNP مسلما باعث تغيير سياست هاي پولي و مالي دولت ها خواهد گرديد. اگر چه ثبت اين جرايم در تراز ها سبب پيچيده تر شدن آنها و در نتيجه مديريت دولت بر سياست ها خواهد گرديد.

همچنين پول شويي اثرات نامطلوبي بر روي تقاضاي كل پول و نوسانات نرخ بهره و بي ثباتي نرخ ارز در سطح بازارها دارد. همچنين از موارد ديگر، اثرات توزيعي درآمد ناشي از پول شويي مي باشد كه بايد مورد توجه قرار گيرد.

در سطوح وسيعي، فعاليت هاي غير قانوني نهفته، درآمد را از پس اندازكنندگان بزرگ به پس اندازكنندگان كوچك يا از سرمايه گذاري هاي شفاف به سمت سرمايه گذاري هاي پر ريسك و با كيفيت پايين هدايت كرده و در نتيجه رشد اقتصادي را تحت تاثير قرار مي دهد. براي مثال، وجوه بدست آمده از فرار مالياتي در آمريكا به سمت سرمايه گذاري هاي با انعطاف پذيري بيشتر ولي با ريسك بالاتر در بخش هاي تجاري كوچك هدايت شده است. زيرا فرار مالياتي، اختلاس و پارتي بازي در اين بخش ها بسيار متداول بوده و باعث رشد سريع و سودآوري اين بخش هاي تجاري و بازارها خواهد شد.

پول شويي داراي اثرات غير مستقيمي بر اقتصاد كلان نيز خواهد بود. مبادلات قانوني به علت وجود آلودگي غير قانوني خواهند شد. براي مثال، بعضي از مبادلات تجاري با شركاي خارجي، اگر چه بصورت قانوني انجام مي پذيرد ولي به علت ارتباط با عامل پول شويي، عواقب زيانباري براي اقتصاد به همراه خواهد داشت. به طور معمول، اعتماد به بازارها و ميزان سودآوري آنها به علت استفاده وسيع از پارتي بازي ها، اختلاس و كلاهبرداري مورد ترديد قرار خواهد گرفت.

همچنين پول هايي كه از اعمال خلافي غير از گريز مالياتي بدست مي آيند تمايل دارند كه از ماليات فرار كرده و در نتيجه موجب ناهماهنگي در اقتصاد خواهند شد.

يكي از اثرات منفي پول شويي، فرار سرمايه بطور غير قانوني از كشورها مي باشد. به اين صورت كه جرم و جنايت در كشورهاي در حال توسعه و در حال گذار رخ مي دهد ولي پول هاي ناشي از اعمال خلاف به كشورهاي توسعه يافته غربي منتقل مي شود.

كوييرك ( Quirek 1966) با يك آزمون تجربي رابطه ميان رشد GDP (تولید ناخالص داخلی) و پول شويي را براي 18 كشور صنعتي براي اولين بار آزمون نموده است. در اين تحقيق مشخص شد كه افزايش پول شويي در دوره زمانی 90- 1983 منجر به کاهش معینی در نرخ رشد سالانه GDP گردیده است.

برخی دولت ها تصور مي كنند كه مبارزه با پول شويي موجب وارد آمدن لطمه به نظام مالي و اقتصادي كشورشان مي گردد، به همين دليل از اعمال سياست هاي ضد پول شويي طفره مي روند. در صورتي كه ترس از اعمال قوانين ضد پول شويي موجب عقيم ماندن بازارهاي مالي اين كشور ها مي گردد و به نظام اقتصادي آنها آسيب مي رساند.

در واقع مي توان گفت كه اعمال قوانين ضدپول شويي به هيچ عنوان تهديدي براي سيستم هاي مالي و اقتصادي كشورها نمي باشد. بنابراين از آنجا كه پول شويي اثرات منفي وسيعي بر سطح اقتصاد كلان دارد، كشورها بايد با اتخاذ سياست هاي مناسب به مبارزه با پول شويي بپردازند. در ادامه به برخي سياست ها و روش هاي مبارزه با پول شويی مي پردازيم.

تعريف پول شويی | شيوه های پول شويی

 روش های مبارزه با پول شويی

الف- كنترل و نظارت بر ارزهای خارجی

سياست كنترل بر ارز، با هدف مبارزه با پول شويي، بايد با دقت كافي مورد استفاده قرار گيرد. زيرا اين سياست همانند يك تيغ دو لبه است كه از يك طرف باعث دشواري نقل و انتقال وجوه توسط پول شويان مي گردد و از طرف ديگر اعمال اين سياست منجر به ايجاد بازارهاي موازي و بازار سياه ارز مي گردد كه به آساني مي تواند مورد سوء استفاده پول شويان قرار گيرد. بنابراين لازم است، دولت ها بجاي آنكه عقبگرد نموده و نظامهاي مالي و ارزي خود را محدود كرده، تمهيداتي را به كار ببرند كه در راس بازارهاي مالي قرار گرفته و بر نقل و انتقالات ارزهاي خارجي نظارت داشته باشند. يكي از اين روش ها بكارگيري شيوه هاي نظارتي به منظور ممانعت از پول شويي توسط كاركنان رسمي دولت مي باشد. ديگر آنكه به كاركنان بانك ها و صرافي ها آموزش هاي ضد پول شويي داده شود. براي اين كار مي توان از کمکهای فني IMF نيز استفاده كرد.

ب-  اعمال نظارت

اعمال نظارت يكي ديگر از سياست هاي اقتصاد كلان براي مبارزه با پول شويي مي باشد. در صورت عدم وجود قوانين ضد پول شويي، لزوما موسسات مالي تمايلي به برقراري اين قوانين ندارند. به همين دليل FATF و كميته بال به منظور مبارزه با پول شويي، براي جلوگيري از استفاده خلاف قانون اعضاي سيستم بانكي، اعلاميه اي صادر كرده اند. اين اعلاميه همكاري مجريان قانون را در راستاي شناسايي مشتريان بانك ها ونظارت بر رفتارهايشان را با نگهداري و ثبت اطلاعات مربوطه و گزارش رفتارهايي غير قانوني آنها مورد توجه قرار داده است. در توضيح مي توان گفت كه پول شويي بخش هايي از سيستم مالي را فاسد مي نمايد و در نتيجه اقتدار بانك ها را تحليل مي برد.

اگر مديران بانك به علت وجود سطح وسيع پول شويي فاسد شده باشند، در اين صورت رفتارهاي غير بازاري می تواند در محيط هايي كه در ارتباط با پول شويي قرار نگرفته اند گسترش يافته و اين خطر وجود دارد كه بانك ها را از حالت ايمني و شفافيت عملياتي دور سازد.

در كشورهاي در حال توسعه، كه توان مديريتي آنها ضعيف است، عمليات ضد پول شويي احتياج به يك بسترسازي مناسب دارد. براي اين قبيل كشورها بانك هاي مركزي به عنوان نهادهاي موثر و سازمان يافت هاي هستند و دولت ها مسئوليت مبارزه با ضد پول شويي را برعهده آنها مي گذارند.

ج-  وصول ماليات

يكي ديگر از سياست هاي كلان ضد پول شويي وصول ماليات مي باشد . فرار مالياتي خود به تنهايي يك عمل غير قانوني است و پول هاي ناشي از آن پول كثيف مي باشد كه طي پروسه اي تطهير مي گردد. فرار مالياتي مهمترين اثر را بر روي اقتصاد كلان مي گذارد. كسري بودجه دولت نيز يكي از مهمترين مسائل در اقتصاد كشورها مي باشد و مبارزه با فرار مالياتي مي تواند موجب اصلاح كسري بودجه دولت ها گردد. IMF در تلاش براي افزايش توان وصول ماليات در كشورهاي عضو مي باشد. در بخش های كوچك تجاري، ماليات گريزي ارتباط مهمي با رشد اقتصادي دارد. در بسياري از كشورهاي در حال توسعه ماليات گريزي و پول شويي همراه آن وجود دارد. براي رفع اين مشكل، دولت ها بايد به اصلاح سيستم ماليات خود بپردازند.

د- تهيه گزارش های آماری

براي عمليات ضد پول شويي، وجود گزارشات آماري يكي از ابزارهاي مهم مي باشد. در واقع با استفاده از گزارشات آماري دقيق، امكان برنامه ريزي مطمئن براي عمليات ضد پولشويي وجود دارد.

همچنين يكي از مهمترين سياست هاي كلان ضد پولشويي، تدوين و تصويب قانون ضد پولشويي مي باشد. در سال هاي اخير، در بسياري از كشورها با استفاده از تكنيك هاي فني IMF قوانيني را كه بانك مركزي، بانك هاي تجاري و ارزي توسط آنها اداره مي شود، فرمول بندي شده اند. براي اين منظور قوانيني براي بانكداري بايد تصويب شود كه كليه بانك ها و شعب خارج از كشور را از پولشويي دور سازد.

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید