امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 274946
۳۴۸۴
۳
۰
نسخه چاپی

حکم جلب یا قرار جلب چیست؟ | انواع قرار جلب در قانون | پیگیری حکم جلب | انواع رایج حکم جلب | نکاتی برای جلب سیار

حکم جلب، دستوری است که از جانب قاضی صادر می شود و با توجه به مراحل مختلف آن، قاضی دستور دستگیری افراد را صادر می کند

حکم جلب یا قرار جلب چیست؟ | انواع قرار جلب در قانون | پیگیری حکم جلب |  انواع رایج حکم جلب | نکاتی برای جلب سیار

جلب در لغت به معنی کشیدن، ربودن، بازداشت یا دستگیری می باشد.

حکم جلب یا قرار جلب چیست؟

در اصطلاح حقوقی، به حکم جلب، قرار جلب یا دستور جلب گفته می شود. در اصطلاح حقوقی حکم به معنی رای دادگاه است.

حکم جلب، رای محسوب نمی شود و فقط نوعی دستور است.

حکم جلب، دستوری است که از جانب قاضی صادر می شود و با توجه به مراحل مختلف آن، قاضی دستور دستگیری افراد را صادر می کند.

بر اساس قانون، جلب متهم به استثنا موارد ضروری باید در روز به عمل آید و در‌‌ همان روز به وسیله بازپرس و یا قاضی کشیک تعیین تکلیف شود.

حکم جلب در دو حالت صادر می شود:

- قاضی به منظور اجرای حکم و اجبار کردن فرد به اجرای حکم، حکم جلب صادر می کند.
- برای رسیدگی به شکایت و انجام تحقیقات، قاضی حکم جلب کسی که از او شکایت شده است را صادر می کند.

این مورد، فردی که از او شکایت شده است، متهم نمی باشد و فقط اتهام به او توجه دارد.

انواع قرار جلب در قانون

دستور جلب ممکن است عادی یا سیار باشد که این تقسیم بندی بر مبنای نحوه اجرای قرار جلب می باشد.

نکته لازم به ذکر این است که هر قاضی فقط می‌تواند نسبت به حوزه قضایی خود قرار جلب صادر نماید؛ بنابراین اگر متهم یا محکومی خارج از حوزه قضایی قاضی باشد؛ قاضی نمی‌تواند علیه وی قرار جلب صادر کند بلکه در این حالت باید صدور قرار جلب را به حوزه قضایی که متهم در آن حوزه است نیابت دهد.

قرار جلب عادی

اولین نوع قرار جلب، قرار جلب عادی می باشد در این نوع قرار، قاضی قرار جلب را برای اجرا به کلانتری خاص ابلاغ می‌کند. این قرار زمانی صادر می‌شود که شما به عنوان شاکی اعلام کنید که فرد مورد نظر در محلی زندگی می‌کند که شما آن محل را می میشناسید و از محل زندگی فرد مطلع هستید در چنین حالتی پس از صدور قرار جلب شما باید به کلانتری محل که می‌تواند کلانتری محل زندگی فرد مورد نظر باشد یا کلانتری محلی که او در آنجا دیده شده است، مراجعه کنید و پس از ثبت قرار مورد نظر، رئیس کلانتری دستور خواهد داد تا ماموری در اختیار شما قرار داده شود، سپس شما به همراه مامور به آن محل مراجعه کرده و در صورتی که فرد در آن محل یافت شود می توانید او را جلب کنید.

ولی در صورتی که از صدور قرار جلب مدتی مثلاً دو یا سه ماه بگذرد ولی هنوز فرد جلب نشده باشد در چنین حالتی قرار جلب سیار صادر خواهد شد.

قرار جلب سیار

نوع دوم قرار جلب، قرار جلب سیار است و زمانی صادر می‌شود که شما به عنوان شاکی از محل زندگی فرد مورد نظر اطلاع نداشته باشید و یا اینکه اطلاع داشته باشید ولی فرد از آن محل فرار کرده باشد در چنین حالتی قاضی قرار جلب را به صورت سیار صادر خواهد نمود که این قرار به همه کلانتری های حوزه قضایی قاضی ابلاغ می گردد و بر اساس آن شما در هر نقطه‌ای که فرد مورد نظر را یافتید می توانید به وسیله مأمورین انتظامی او را جلب کنید.

استفاده از هر یک از این دو روش جلب به اعلام شما به عنوان شاکی بستگی دارد، به این صورت که اگر در دادگاه اعلام کنید نشانی محل زندگی فردی را که از او شکایت دارید می دانید، دستور جلب عادی برای او صادر می شود، اما اگر نشانی او را نمی دانید یا بدهکار متواری شده است باید این موضوع را در دادگاه اعلام کنید تا دستور جلب سیار برایش صادر شود. به کمک این دستور مدت دار می توانید هر جا که بدهکار را دیدید، با کمک یک مامور انتظامی، دستگیرش کنید و به دادگاه تحویل دهید.

پیگیری حکم جلب

پیگیری حکم جلب در دعاوی حقوقی و کیفری متفاوت می باشد. در دعاوی کیفری، موضوع وقوع جرم است.

در دعاوی حقوقی باید حکم صادر شده باشد و حکم صادره به مرحله اجرا در آید، اگر از محکوم علیه، مال دریافت نشده باشد؛ می توان پیگیری حکم جلب را درخواست نمود؛ اما در دعاوی کیفری، پیگیری حکم جلب می تواند قبل از صدور حکم صورت پذیرد.

رابطه قرار منع قرار تعقیب با حکم جلب

گاهی بازپرس پس از رسیدگی به موضوع، برای متهم قرار منع تعقیب (منع پیگرد) صادر می کند. یعنی اعلام می کند که متهم یا به دلیل کافی نبودن دلایل یا به دلیل جرم نبودن عملی که به او نسبت داده شده است، قابل تعقیب نیست و باید رها شود. در این موارد شاکی و دادستان حق تجدیدنظرخواهی و اعتراض به این قرار را دارند وقتی که دادستان یا شاکی از این قرار تقاضای تجدیدنظر و به آن اعتراض کنند، برای رسیدگی به این اعتراض، پرونده به دادگاه خواهد رفت و دادگاه مورد را بررسی می کند و چنانچه به این نتیجه برسند که متهم قابل تعقیب است و قرار بازپرس دال بر غیرقابل تعقیب بودن متهم صحیح نیست، قرار بازپرس را نقض می کند و « قرار جلب به رسیدگی» صادر می شود. جلب به رسیدگی یا جلب به دادرسی یعنی اینکه دادگاه تشخیص می دهد که این پرونده باید دارای قرار مجرمیت و کیفرخواست باشد و قابل طرح در دادگاه است.

 انواع رایج حکم جلب

حکم جلب می تواند برای موارد متعددی صادر شود.

حکم جلب ورود به منزل

حکم جلب دستوری می باشد که دادگاه برای حاضر کردن متهم و ادای توضیحات صادر می کند.

در صورتی که قاضی برای تحقیقات و ادای توضیحات به متهم دسترسی داشته باشد می تواند حکم جلب وی را صادر کند.

اگر متهم مرتکب جرمی مشهود شده باشد، حکم جلب به قرار بازداشت موقت تغییر می کند.

حکم جلب برای مهریه

اگر شوهر در موعد مقرر اقدام به پرداخت مهریه نکند، همسر وی می تواند با مراجعه به دادگاه درخواست مهریه کند و در ادامه حکم جلب شوهر صادر می شود.

زمانی که زوجه برای گرفتن مهریه خود به دادگاه مراجعه کرده و مهریه خود را به اجرا می گذارد، دادگاه پیرو این اجراییه یک احضاریه برای زوج می فرستد تا برای نحوه ی پرداخت مهریه پاسخگو باشد.

حال اگر زوج به این نوع دعوت برای مهریه بی اعتنا باشد و خود و یا وکیل او به موقعه در دادگاه حضور پیدا نکنند و برای این نبودن خود در دادگاه هیچ دلیل قانع کننده ی نداشته باشند.

دادگاه به علت این بی اعتنایی به درخواست زوجه حکم جلب زوج را صادر می نماید.

حکم جلب چک برگشتی

در صورتی که فردی که چک صادر کرده است، در موعد مقرر در حسابش پول نداشته باشد؛ شاکی برای دریافت حقوق خود می تواند به دادگاه مراجعه کند و دادگاه حکم جلب متهم را صادر می نماید.

زمانی که دارنده ی چک برای وصول چک خود به بانک مراجعه کرده و با عدم موجودی صاحب چک مواجه شود، می تواند در صورتی که چک ویژگی های زیر را نداشته باشد و جزء چک های کیفری حساب شود، خواهان حکم جلب فرد صاحب چک شود:

- چک حقوقی و بدون تاریخ نباشد.

- در چک شرط و شروطی ذکر نشده باشد.

- چک سفید امضا و یا بدون قلم خوردگی باشد.

- و در آخر اینکه چک مدت دار نباشد.

حکم جلب در خصوص محکومیت مالی

 نکاتی برای جلب سیار

1- شاکی باید به مهلت برگ جلب توجه کند و در صورتی که تاریخ آن منقضی شده باشد ماموران قادر به انجام آن نیستند.

2- برگ جلب صادره فقط در همان حوزه قضایی برای ماموران کلانتری لازم الاجرا است و چنانچه شاکی دستور قضایی خارج از آن حوزه به ضابطان ارائه کند ماموران حق دستگیری متهم را ندارند. به عنوان مثال چنانچه برگ جلب از سوی مقام قضایی در کرج و خطاب به ماموران انتظامی آن شهر صادر شده باشد قابلیت اجرا برای ضابطان تهران را ندارد مگر آنکه مقام قضایی تهران در مقام نیابت قضایی دستور بدهد.

3- در صورتی که در برگ جلب اشاره به ساعت انجام آن نشده باشد فقط ماموران می توانند از طلوع آفتاب تا غروب آن نسبت به دستگیری فرد مورد نظر اقدام کنند.

4- چنانچه در برگ جلب صادره دستوری در خصوص ورود به منزل یا مخفیگاه متهم یا محکوم علیه قید نشده باشد، ماموران نمی‌توانند وارد چنین مکان‌هایی شوند و درخواست و اصرار شهروندان خلاف قانون است.

5- کپی برگ جلب فاقد اعتبار است و شهروندان می‌بایست اصل آن را به ماموران ارائه کنند.

6- ارائه کننده برگ جلب باید شاکی یا وکیل قانونی وی باشد و به هنگام درخواست باید اصل کارت ملی خود را نشان دهد. ماموران در صورتی که فرد دیگری برگ جلب را ارائه کند در خصوص آن اقدامی نخواهند داشت.

7- ماموران کلانتری حصول یا عدم حصول جلب متهم یا محکوم علیه را به مقام قضایی گزارش می‌کنند و هرگونه اقدام متعاقب با دستور قضایی انجام خواهد گرفت.

  • منبع
  • یاسا
  • تسنیم
  • بنیاد وکلا

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید