مصرف قلیان آشکارا نشان داده است که تاثیرات مضری بر دو عضو حیاتی بدن به نام ریهها و قلب دارد. سرطان ریه، سرطان مری، بیماری انسدادی ریوی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن هنگام تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذاتالریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.
با استناد مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) آمریکا، یک ساعت مصرف قلیان، ۲۰۰ پُک دارد اما این مقدار در سیگار، ۳۰ پُک است. بهطور طبیعی، حجم دود استنشاقی در کشیدن قلیان خیلی بیشتر از حجم دود استنشاقی در کشیدن سیگار است. کشیدن قلیان با لوله آب، دودی برابر ۵۹ عدد سیگار را تولید میکند. بنابراین خطرات کشیدن سیگار برای سلامتی، مشخصا با کشیدن قلیان بیشتر میشود.
در قلیان بیش از 7200 ماده زیان بخش وجود دارد، در حالی که در سیگار تنها 4 هزار ماده مضر شناسایی شده است؛ باید توجه داشت که ضرر قلیان بسیار بیشتر از مصرف سیگار است. هر وعده مصرف قلیان معادل کشیدن 3 پاکت سیگار است.
باورهای غلط درباره قلیان
باور غلط 1- ازآنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر میشود، کلیه مواد مضر آن تصفیه میشود.
واقعیت 1- کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطانزای آن را تصفیه نمیکند. این دود میتواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.
باور غلط 2- استنشاق دود قلیان ریهها را نمیسوزاند، به همین دلیل مضر نیست.
واقعیت 2- دود قلیان وقتی استنشاق میشود، ریهها را نمیسوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک میشود. با اینکه دود خنک میشود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطانزایی است که برای بدن مضر است.
باور غلط 3- کشیدن قلیان سالمتر از کشیدن سیگار است.
واقعیت 3- دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید میکند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد میشود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسهای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید میشود. محصول نهایی آن یعنی دود، یکسان است که حاوی مواد سرطانزا است.
باور غلط 4- کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد.
واقعیت 4- تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه 60 دقیقهای قلیان، فرد در معرض حجم دودی 100 تا 200 مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار میگیرد.
باور غلط 5- تنباکوی گیاهی قلیان سالمتر از تنباکوی معمولی است.
واقعیت 5- این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا "طبیعی"، فرد را در معرض مواد سرطانزا قرار میدهد.
عوارض کشیدن قلیان
ابتلا به آسم
با توجه به حجم دود بالایی که در اثر قلیان کشیدن وارد ریهها و دستگاه تنفسی میشود، میتواند به نایژهها و مژکهای داخل ریهها آسیب برساند و آنها را حساس کند و در نتیجه سبب آسم و مشکلات تنفسی شود. کودکان و نوزادانی که در معرض دود قلیان باشند هم به احتمال بیشتری دچار آسم و ذات الریه میشوند.
ابتلا به سرطان
از آنجایی که دود قلیان منوکسید بالایی دارد میتواند موجب سرطان شود و افراد قلیانی دارای آنتی ژن کارسینوامبریونیک بیشتری در سرم خونی هستند که میتواند تومور ایجاد کند. معمولا سرطان مری، دهان، پانکراس و ریه با کشیدن قلیان و سیگار ارتباط مستقیم دارد.
کاهش میزان اکسیژن خون
بالا بودن میزان منوکسید کردن در دود قلیان موجب میشود که با هموگلوبینها اتصال پیدا کرده و خون کمتر بتواند اکسیژن را به اندامها منتقل و در نتیجه میتواند زمینه ساز دامنهای از بیماریها مانند سکته شود.
افزایش بیماریهای عفونی
با توجه به اینکه در تهبه قلیان بهداشت چندانی رعایت نشده و حتی آب ته قلیان برای مشتریان مختلف عوض نمیشود، همین میتواند عامل انتقال و انتشار عفونت در میان افراد مختلف شود.
مشکلات ریوی
به دلیل استنشاق زیاد منوکسید کربن؛ افراد قلیانی بیماریهای تنفسی و ریوی بیشتری را دچار خواهند شد و عموما با گلودرد، خس خس سینه، گرفتگی گلو و ... روبرو هستند. قلیان کشیدن میتواند بیماریهای ریوی مزمن مانند سل و برونشیت را نیز افزایش بخشد.
تاثیر قلیان کشیدن بر باروری مردان
بر اساس تحقیقات میزان تحرک و کیفیت اسپرم در میان مردان سیگاری بسیار پایینتر از افراد عادی است و با توجه به اینکه قلیان به مراتب خطرناکتر و مضرتر از سیگار است، در نتیجه مصرف آن میتواند بر روی کیفیت نطفه مردان و قابلیت باروری آنها تاثیر بگذارد.
تاثیر قلیان کشیدن در باروری و بارداری زنان
قلیان کشیدن بر روی باروری زنان نیز تاثیرات منفی خواهد گذاشت و میتواند موجب سقط و ناباروری و یا ایجاد مشکلاتی برای سلامت رحم شود. ضمن اینکه یائسگی و پوکی استخوان نیز با مصرف قلیان و سیگار ارتباط مستقیم دارد. تخمک زنان قلیانی باروری کمتری دارد و میتواند بر قدرت باروری آنها تاثیر منفی بگذارد. زنانی که قلیانی هستند و یا سیگار میکشند احتمالا دیرتر بارور میشوند و به همین دلیل توصیه میشود که یکسال قبل از اقدام به بارداری استعمال دخانیات هم توسط مادر و هم پدر قطع شود.
حتی در هنگام زایمان عوارض ناشی از قلیان کشیدن میتواند موجب شود که به جنین استرس بیشتری وارد شده و جنین نسبت به انقباضات رحم تحمل کمتری داشته باشد.
با توجه به امکان اثرات منفی قلیان کشیدن بر جنین، معمولا فرزندان زنان قلیانی کم وزنتر هستند و چنین نوزادانی برای ابتلا به بیماریهای تنفسی مستعدتر هستند.
اختلال در بهبود زخمها
افرادی که قلیان و سیگار میکشند یا در معرض دود آن قرار دارند در زمینه بهبود زخمهایشان بیشتر دچار مشکل خواهند شد. همچنین زخمهای گوارشی در اثر مصرف دخانیات به تاخیر میافتد.
عامل بیماری ام اس
یکی از عوامل ابتلا به ام اس مصرف قلیان تشخیص داده شده است و برای مبارزه با شیوع بالای این بیماری که خصوصا در میان جوانان بسیار در حال افزایش است باید استعمال مواد مخدر و قلیان را کم کرد.
چگونه قلیان را ترک کنیم؟
برای ترک قلیان تنها نیاز به تحولی روحی و روانی دارید تا خود را وادار به شروع ترک کنید.
1- پیش از ترک کامل قلیان، سعی کنید مکانهایی را به عنوان مکانهای ممنوعه برای استعمال قلیان قلمداد کنید، سپس در این مکانها مثلاً منزل، محل کار و یا اماکن عمومی، به هیچ عنوان قلیان نکشید. همسر و فرزندان فرد قلیانی، افراد بسیار مناسبی برای کمک به ترک هستند.
2- برای ترک قلیان باید ایجاد انگیزه کرد. انگیزه یعنی تلاش برای رسیدن فرد قلیانی به اینکه خود بخواهد نه دیگران، به عبارت دیگر اطرافیان تنها میتوانند در ایجاد انگیزه، کمک کننده باشند و این خود فرد است که باید انگیزه را در خود ایجاد کند.
3- لیستی از معایب و فواید قلیان را تهیه کنید. آن را منصفانه بخوانید. با توجه به کلیه جزییات، اگر تمایل به ترک قلیان پیدا کردید، آن را عقب نیندازید و حتماً شروع کنید.
4- زمان و نوع کاری را که با آن قلیان میکشید، مشخص کنید و به دلایل قلیان کشی خود در آن زمان، و احساسی که بعد از مصرف قلیان داشته اید، فکر کنید.
5- در پایان هر روز، الگوی قلیان کشیدن خود را مرور کرده ببینید که چه چیزی شما را وادار به قلیان کشیدن میکند؟ کار سخت؟ عصبانیت؟ کسالت؟ تفریح و تفنن؟ بی کاری و یا موقعیتهای خاص دیگر؟ بعد از شناخت آن، روشهای دیگری را برای رو به رو شدن با احساسات و شرایط خود جستجو کنید.
درترک قلیان، از دوستان خود یاری بطلبید. درست مانند هنگامی که کار یا مشکلی دارید و از دوستان خود کمک میخواهید، در این زمینه هم از دوستان خود طلب یاری کنید، زیرا وقتی بار مسوولیت کاری را با دوستان تقسیم میکنید، راحتتر مشکل حل میشود.
پیش نیاز ترک قلیان این است که ابتدا با خود صادق بوده متعهد و آماده برای تلاشی مضاعف باشید. شما قلیان را ترک میکنید؛ چون قاطعانه معتقدید قلیان کشنده و مرگبار است. اگر تزلزلی در این فکر به وجود آید و مجدد وسوسه شوید که قلیان بکشید، در رخداد این حقیقت هیچ گونه خللی ایجاد نشده و این اتفاق، یعنی مرگ ناگهانی در اثر قلیان، حتی با یک قلیان نیز میتواند به وقوع بپیوندد.
دیدگاه