امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 271232
۲۵۶۷
۱
۰
نسخه چاپی
بیماری راشیتیسم (Rickets)

راشیتیسم | علائم و نشانه های راشیتیسم | راه های درمان راشیتیسم

در راشیتیسم یا بیماری نرمی استخوان استخوان کودکان به علت کمبود شدید ویتامین D تضعیف شده و باعث تغییر شکل و فرم پاها می شود. در این بیماران کلسیم، فسفر و ویتامین دی کافی در اختیار استخوان ها قرار نگرفته و در نتیجه منجر به نرمی استخوان آنها می شود

راشیتیسم

راشيتيسم يا ريکتز عارضه‌ای در کودکان است که طی آن استخوان‌ها به دليل کمبود ويتامين D و مواد معدنی برای تقويت کردن آن‌ها، به طور غير طبيعی نرم می شوند. اين عارضه در بزرگسالان تحت عنوان استئومالاسی يا نرمی استخوان شناخته می شود.

راشیتیسم

راشیتیسم یا نرمی استخوان یک بیماری استخوانی در کودکان است که موجب ضعیف شدن استخوان، پاهای پرانتزی، و تغییر شکل در اندام ها می شود. در این بیماران به دلایلی کلسیم، فسفر یا ویتامین دی به اندازه کافی در اختیار تولید استخوان قرار نمی گیرد.

راشیتیسم، یک اختلال اسکلتی حاد است که در اثر ضعف در جذب ویتامین دی، کلسیم و فسفات ایجاد می‌شود. در واقع این مواد مغذی در توسعه و به وجود آمدن استخوان‌های قوی و سالم عناصری ضروری هستند. افراد مبتلا به بیماری راشیتیسم می‌توانند طیف گسترده‌ای از رشد کم، استخوان‌های نرم، ناهنجاری‌های اسکلتی و … را تجربه کنند.

علل ایجاد راشیتیسم

برای اين عارضه چندين علت مختلف وجود دارد:

1. کمبود ويتامين D

فقر ویتامین D در بدن کودکان مهمترین عامل ایجاد راشیتیسم می باشد.

راشیتیسم یا نرمی استخوان، زمانی ایجاد می شود که بدن کودک مقدار کافی ویتامین D دریافت نمی کند و یا بدن او در استفاده مناسب از ویتامین D مشکلاتی دارد. در واقع علت اصلی راشیتیسم فقر ویتامین D می باشد.

فرايند توليد ويتامين D در بدن، اصولاً به وسيله نور آفتاب تنظيم می شود. ويتامين D هنگامی ساخته می شود که پوست در معرض نور آفتاب قرار بگيرد، اما در برخی از کشورها نور آفتاب فقط در فاصله ماه‌های فروردين تا مهر از شدت کافی برای القای توليد ويتامين D برخوردار است. بنابراين احتمال بروز کمبود ويتامين D در مردم ساکن اين کشورها بيشتر است و اگر به ميزان کافی آفتاب نگيرند، يا بدن خود را در حد زيادی بپوشانند و يا وقتی بيرون می روند مقدار زيادی کرم ضد آفتاب روی پوست خود بزنند، خطر ابتلا به نرمی استخوان شديداً آن‌ها را تهديد خواهد کرد. همچنين پوست بدن افرادی که رنگ پوست تيره دارند، مانند مردم کشورهای آسيا،  آفريقا و آمريکای جنوبی و مرکزی، از قابليت کمتری جهت بهره‌برداری از فوايد نور آفتاب برخوردار است.

بخش کوچکتری از ويتامين D از طريق مواد غذايی برای بدن تأمين می شود. غذاهای غنی از ويتامين D شامل ماهی (مانند ماهی سالمون)، غلات صبحانه، کره گياهی و تخم‌مرغ می باشد. افراد گياهخوار و افرادی که رژيم غذايی فاقد محصولات حيوانی دارند، بيشتر در معرض کمبود ويتامين D و ابتلا به راشيتيسم يا نرمی استخوان هستند.

يک دليل ديگر برای کمبود ويتامين D می تواند ناتوانی بدن در جذب مقدار کافی از عناصر غذايی (سوء جذب) به خاطر عوارضی از قبيل بيماری کولياک، جراحی معده يا روده‌ها، بيماری کرون (التهاب روده) و يا التهاب مزمن لوزالمعده باشد.

افراد مبتلا به بيماری های مزمن کليوی يا بيماری های کبد مانند سيروز، نيز بيشتر در معرض ابتلا به کمبود ويتامين D هستند.

نوزادان برای داشتن ويتامين D کافی، به مادر خود وابسته هستند. کمبود ويتامين D در مادران باردار يا شيرده، می تواند منجر به بروز راشيتيسم در کودکان شود.

2. کمبود فسفات و کلسيم

راشيتيسم و نرمی استخوان ممکن است به خاطر کمبود فسفات و کلسيم هم به وجود بيايد، هر چند که نقش این عامل، خيلی کمتر از کمبود ويتامين D است. برخی بيماری های نادر و خاص که بعضی از آن‌ها هم ارثی هستند، باعث می شوند که کليه‌ها نتوانند فسفات را بازيافت کنند و در نتيجه، فرد مبتلا به آن بيماری دچار کمبود فسفات نيز خواهد شد. کمبود شديد کلسيم در رژيم غذايی هم می تواند باعث ايجاد راشيتيسم يا نرمی استخوان شود، هرچند که اين عامل خيلی به ندرت ديده شده است.

راشیتیسم

علائم راشیتیسم یا نرمی استخوان

• خواب آلودگی

• شلی و ضعف عضلانی

• کلفتی مچ دست

• پای پرانتزی

• تاخیر در رشد

• نارسایی کلیه

• تاخیر در راه افتادن

• انحراف پاها به داخل

• تشنج

• اختلالات غدد پاراتیروئید

• کمبود منیزیم خون

• در موارد شدید تغییر شکل قفسه ی سینه ی بچه

• تاخیر در رویش دندان

میزان شایع بودن راشيتيسم و نرمی استخوان

افرادی که بيشترين خطر ابتلا به راشيتيسم و نرمی استخوان در آنها وجود دارد، عبارتند از:

• افرادی که پوست تيره دارند.

• افرادی که زياد در فضاهای سرپوشيده می مانند، مانند افراد مسن که در خانه سالمندان زندگی می کنند.

• افرادی که بدن خود را با پوشيدن لباس‌های زياد، به طور کامل می پوشانند.

• افرادی که زياده از حد از کرم‌های ضد آفتاب استفاده می کنند.

• افراد گياهخوار و کسانی که در رژيم غذايی خود از محصولات حيوانی استفاده نمی کنند.

• کودکانی که در مناطق جغرافیایی زندگی می کنند که کمتر تابش نور خورشید را دریافت می کنند بیشتر در خطر ابتلا به راشیتیسم قرار دارند.

• نوزادان متولد شده که زودتر از موعد به دنیا آمده اند، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری راشیتیسم قرار دارند.

• استفاده از برخی داروهای ضد تشنج و داروهای ضد ویروس که معمولا در درمان اچ آی وی به کار می روند، به نظر می رسد توانایی بدن در استفاده از ویتامین D را مختل می کند.

• شیر مادر حاوی مقادیر کافی ویتامین D نمی باشد. کودکانی که تنها از شیر مادر برای تغذیه استفاده می کنند باید قطره های ویتامین D دریافت کنند.

راشيتيسم

تشخیص بیماری راشیتیسم

تشخيص اين بيماری از طريق بررسی سوابق پزشکی و انجام يک آزمايش خون ساده برای اندازه‌گيری ميزان ويتامين D، کلسيم، فسفات و هورمون پاراتيروئيد، انجام می شود.

همچنين ممکن است پزشک از آزمايش خون برای بررسی عملکرد کليه‌ها و کبد استفاده کند.

ممکن است از عکسبرداری اشعه ايکس هم برای تشخيص تغييرات قابل توجه در وضعيت استخوان‌ها استفاده شود، اما اين آزمايش هميشه برای تشخيص بيماری نياز نيست.

علاوه بر آن ممکن است پزشک از آزمايش اندازه‌گيری تراکم استخوان نیز استفاده کند تا بتواند ميزان کلسيم موجود در استخوان‌های بيمار را تعيين کند. البته اين آزمايش غالباً بعد از رساندن ويتامين D به حد نرمال انجام می شود تا باعث اشتباه در تشخيص علائم پوکی استخوان به جای نرمی استخوان نشود.

پیشگیری از ابتلا به راشیتیسم

قرار گرفتن در معرض نور خورشید بهترین منبع ویتامین D را فراهم می آرود. در بیشتر فصول، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید نزدیک ظهر کافی است. با این حال، اگر شما پوست تیره دارید، اگر زمستان است و یا اگر در عرض های جغرافیایی شمالی زندگی میکنید، ممکن است قادر نباشید به اندازه کافی ویتامین D را از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دریافت کنید.

علاوه بر این، به دلیل نگرانی های سرطان پوست، به ویژه به نوزادان و کودکان خردسال، هشدار داده میشود که از قرار گیری در معرض آفتاب مستقیم پرهیز کنند و یا همیشه از کرم های ضد آفتاب و لباس های محافظ استفاده کنند.

برای جلوگیری از راشیتیسم، مطمئن شوید که کودک شما غذاهایی که به طور طبیعی حاوی ویتامین D هستند، می خورد – ماهی های چرب، روغن ماهی و زرده تخم مرغ- یا این که از مواد غذایی استفاده میکند که با ویتامین D غنی شده اند، مانند:

• شیرخشک نوزاد

• غلات

• نان

• شیر، اما نه مواد غذایی ساخته شده از شیر مانند ماست و پنیر

• آب پرتقال

برچسب های مواد غذایی را حتما برای تعیین محتوای ویتامین D غذاهای غنی شده بررسی کنید.

اگر باردار هستید، با دکتر خود در مورد مصرف مکمل های ویتامین D مشورت کنید.

از آنجا که شیر انسان تنها حاوی مقدار کمی از ویتامین D است، تمام نوزادان شیرخوار باید ۴۰۰ واحد بین المللی (IU) ویتامین D خوراکی در روز دریافت کنند. آکادمی آمریکایی اطفال توصیه می کند که نوزادان شیرخوار و یا نوزدانی که کمتر از ۳۳٫۸ اونس (۱ لیتر) شیرخشک میخورند، در روز مکمل ویتامین D خوراکی مصرف کنند.

منابع:

راشیتیسم | دانشگاه علوم پزشکی زنجان | واحد آموزش همگانی و بیمار

  • منبع
  • بیتوته
  • راستینه
  • درمانسرا
  • فردا نیوز
  • دکتر غلامپور
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید