امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 275826
۲۷۱۳
۱
۰
نسخه چاپی

اختلال تغذیه | علائم اختلالات تغذیه | انواع اختلال تغذیه | بی اشتهایی عصبی | بولیمیا

اختلال تغذیه، نوعی بیماری است که فرد را به سمت پرخوری، گرسنگی دادن به خود یا دیگر رفتارهای ناسالم تغذیه ای که مربوط به غذا و وزن بدن می شود، سوق می دهد

اختلال تغذیه | علائم اختلالات تغذیه | انواع اختلال تغذیه | بی اشتهایی عصبی | بولیمیا

 اختلال تغذیه چیست؟

اختلال تغذیه، نوعی بیماری است که فرد را به سمت پرخوری، گرسنگی دادن به خود یا دیگر رفتارهای ناسالم تغذیه ای که مربوط به غذا و وزن بدن می شود، سوق می دهد. این اختلالات _ پرخوری، بی اشتهایی عصبی، بولیمیا _ عادات بد ساده ای نیستند. این مشکلات با زندگی روزانه تداخل دارند و درمان نکردن آن ها مشکلاتی جدی برای سلامت فرد به دنبال دارد.

دلایل اختلال تغذیه

اختلالات تغذیه در پی فاکتورهای مختلفی به وجود می آیند که ژنتیک، ساختار مغز، ویژگی های شخصیتی و فرهنگ جامعه از شایع ترین دلایل آن محسوب می ‌شوند.

ژنتیک یکی از دلایل این اختلالات محسوب می شود.

شواهد به دست آمده از تحقیقات انجام شده بر دوقلوهایی که پس از تولد توسط دو خانواده متفاوت بزرگ شده ‌اند حاکی از ارثی بودن اختلالات خوردن است.

بر اساس این تحقیق در صورتی که یکی از دوقلوها اختلال خوردن داشته باشد به طور متوسط احتمال بروز این اختلال در کودک دیگر حدود ۵۰ درصد است.

ویژگی های شخصیتی که دیگر از دلایل بروز این اختلال هستند.

روان رنجوری، کمال گرایی و تکانش گری از جمله ویژگی هایی هستند که ریسک بروز اختلال خوردن را افزایش می دهند.

اصرار اطرافیان برای لاغر شدن، پذیرش بهتر افراد لاغر توسط جامعه و تبلیغات رسانه ها از دیگر دلایل بالقوه بروز اختلالات خوردن محسوب می ‌شوند.

در واقع در جوامعی که تحت تاثیر فرهنگ غرب برای لاغری بیشتر قرار ندارند تعدادی از اختلالات خوردن دیده نمی شود.

در تعداد زیادی از نقاط جهان امروز لاغر بودن یک اقدام ایده آل محسوب می شود که تعداد زیادی از افراد را دچار اختلالات خوردن کرده است.

در برخی جوامع این مشکل حل شده است اما همچنان فاکتورهای دیگری در بروز اختلال خوردن نقش دارند.

اخیراً محققان اعلام کرده‌ اند که تفاوتهای موجود در ساختار مغز و بیولوژی آن در بروز اختلالات خوردن تاثیر گذار هستند.

سطح پیام ‌رسان‌ های سروتونین و دوپامین در مغز یکی از فاکتورهای موثر در این اختلال محسوب می ‌شود.

با این حال برای تایید این یافته ها باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

علائم اختلالات تغذیه

علائم هر اختلالی متفاوت است، اما شایع ترین علائم اختلالات تغذیه آن عبارتند از:

- وزن غیر طبیعی و کم بدن
- رژیم نامنظم
- میل به خوردن به تنهایی یا مخفیانه
- استفاده از حمام بعد از غذا
- وسواس از دست دادن یا افزایش سریع وزن
- وسواس در مورد ظاهر بدنی و نظر دیگران در مورد ظاهر
- احساس گناه و شرم در مورد عادات غذا خوردن
- استرس غیر طبیعی یا ناراحتی در مورد عادات غذا خوردن

انواع اختلال تغذیه

اختلال تغذیه | علائم اختلالات تغذیه | انواع اختلال تغذیه

اختلال پرخوری و ولع

مشخصه این بیماری، پرخوری بسیار شدید است و یکی از شایع ترین اختلالات تغذیه به حساب می آید. افرادی که درگیر چنین اختلالی هستند، معمولا اضافه وزن دارند یا چاق هستند. این بیماری در مقایسه با بولیمیا، باعث نمی شود فرد غذایی که خورده است را بالا بیاورد، به خود گرسنگی بدهد و یا بیش از حد ورزش کند. اختلال پرخوری در هر سنی می تواند بروز کند اما شایع ترین زمان آن، میانسالی است. این بیماری فرد را در خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و بیماری های قلبی قرار می دهد.

وقتی چنین اختلالی پیدا می کنید از بالارفتن وزنتان به خاطر پرخوری خوشحال و راضی نخواهید بود، ولع در خوردن پیدا می کنید و از طریق راه های جبرانی مثل فردی که از پراشتهایی عصبی رنج می برد، فشاری برای کاهش وزن به خود وارد نخواهید کرد، بنابراین از نظر وزنی در اندازه بالاتری باقی می مانید. در این حالت شما مبتلا به اختلال خوردن افراطی هستید.

نشانه های اختلال تغذیه پرخوری

بسیاری از ما گاهی پرخوری می کنیم، اختلال پرخوری با این حالت فرق دارد. افرادی که این اختلال را دارند، هنگام پرخوری کنترل خود را از دست می دهند. به همین دلیل کسانی که پرخوری می کنند، با سرعت بیشتری نسبت به حالت عادی غذا می خورند. این افراد ممکن است آنقدر پرخوری کنند که به شکل آزار دهنده ای پر شوند و یا زمانی پرخوری کنند که اصلا احساس گرسنگی ندارند. افرادی که این مشکل را دارند ممکن است با احساس استرس، خستگی، افسردگی به پرخوری رو بیاورند.

1- احساس گناه

احساس گناه، شرمندگی و یا افسردگی پس از پرخوری برای کسانی که اختلال پرخوری دارند، حس آشنایی است. این احساسات یک چرخه ی نادرست را برای فرد ایجاد کنند. به این صورت که فرد پس از پرخوری، دچار افسردگی و احساس گناه می شود. همین پریشانی روحی، دوباره فرد را به سمت پرخوری بیشتر سوق می دهد. احساس شرم و گناه در افرادی که اختلال پرخوری دارند ممکن است باعث شود این کار را مخفیانه انجام دهند که در این حالت، تشخیص این بیماری سخت می شود.

2- تغییر وزن

اینکه فرد دچار اختلال پرخوری، نوسانات وزن پیدا کند، عجیب نیست چون فرد در بین پرخوری ها، سعی می کند رژیم نیز بگیرد. تا زمانی که فرد تحت کنترل اختلال پرخوری باشد، تلاشش برای رژیم گرفتن و کاهش وزن ادامه دار نخواهد بود.

تشخیص اختلال پرخوری

بسیاری از کسانی که اختلال پرخوری دارند، این کار را حتی از نزدیک ترین افراد خانواده پنهان می کنند. پس تشخیص این اختلال کمی سخت است. یک نشانه این است که فرد تاریخچه ای از پرخوری مثلا دوبار در هفته به مدت شش ماه داشته باشد. تشخیص توسط یک معاینه بالینی و بحث در مورد الگوهای غذا خوردن، تاریخچه پزشکی و سابقه خانوادگی انجام می شود. 

درمان اختلال پرخوری

درمان موفق می تواند ترکیبی از چند روش باشد. صحبت با یک درمان شناس_ درمان شناختی رفتاری _ می تواند کمک کند عادات نادرست و الگوی رفتاری تغییر کند. آموزش تغذیه و مشاوره خانواده نیز می تواند به درمان این اختلال کمک کند. برنامه های کاهش وزن هم به کنترل پرخوری کمک می کنند. اگر مشکل افسردگی باشد، پزشک می تواند دارو نیز تجویز کند.

بی اشتهایی عصبی | بولیمیا

بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی (یا بی اشتهایی عصبی) نوعی اختلال در تغذیه است که در اثر ترس وسواسی از افزایش وزن به وجود می‌آید. بی اشتهایی شامل گرسنگی کشیدن اختیاری و کاهش وزن بیش از حد است. اگرچه بی اشتهایی یک اختلال روانشناختی است، عواقب جسمی جدی و گاهی خطرناک دارد.

افرادی که بی اشتهایی عصبی یا آناروکسیا دارند به صورت غیر عادی از اضافه کردن وزن وحشت دارند، که این حالت می تواند باعث شود به طرز خطرناکی لاغر شوند. این اختلال بیشتر میان دختران و زنان شایع است، اما پسران و مردان نیز ممکن است دچار آن شوند. این اختلال پس از یک تغییر در زندگی مانند یک حادثه ی تلخ یا میل به برتری داشتن در ورزشهایی مثل ژیمناستیک یا دوندگی رخ می دهد. آناروکسیا یک اختلال جدی و خطرناک است اما با مراقبت و درمان فرد می تواند بهتر شود.

نشانه های بی اشتهایی عصبی

 1- کاهش وزن

سریع افرادی که این اختلال را دارند، مقدار زیادی وزن با کم خوری  کم می کنند. حتی ممکن است خود را مجبور به انجام ورزش های شدید و یا خوردن قرص های لاغری کنند. خوردن قرص های ادراد آور (دیورتیک ) و یا تحریک کننده روده (مسهل )، از دیگر استراتژی های ناسالمی است که این گونه افراد پیش می گیرند. چنین افرادی با وجود احساس ضعف و گرسنگی به کاهش وزن ادامه می دهند. آنها، بدن خود را که کاملا استخوانی شده است، با پوشیدن لباس های گشاد و شل پنهان می کنند. 

2- وسواس غذایی

در این نوع اختلال، غذا خوردن تبدیل به وسواس می شود. فرد با اینکه بسیار کم غذا می خورد دائم به غذاها فکر می کند. مواد غذایی که می خورد را با دقت انتخاب می کند، مقدار بسیار کمی از غذاهای محدود می خورد. دائما کالری شماری می کند و غذایی که می خورد را وزن می کند. کسانی که این اختلال را دارند حتی ممکن است فقط با غذای درون بشقاب خود بازی کنند و اصلا از آن نخورند.

3- تصور غلط از اندام

از آنجا که بیمار بی اشتهایی عصبی بسیار لاغر می شود، اما باز هم خود را چاق می بیند. آن ها اغلب بسیار روی خود حساس هستند. بی اشتهایی عصبی بخشی از کمال گرایی در این افراد است. اما این حرکت به سمت کامل شدن، گاهی از کنترل شده و باعث بروز رفتارهای ناسالم و خطرناک می شود که حتی حیات فرد را به خطر می اندازد.

۴- دیگر نشانه ها

نشانه های فیزیکی بی اشتهایی عصبی می تواند شامل این موارد بشود:

- مو و ناخن های شکننده

- زرد شدن پوست

- رشد موی نازک در سراسر بدن

- حساسیت به سرما

- یبوست

- واکنش آهسته و یا بی حالی

- از دست دادن عادت ماهانه

به طول انجامیدن این نشانه ها باعث کم خونی، نازک شدن استخوان ها، صدمه به قلب، از دست دادن اعضای بدن و در نهایت مرگ می شود.

 انواع اختلال تغذیه | بی اشتهایی عصبی

تشخیص بی اشتهایی عصبی

از آنجا که آناروکسیا یا بی اشتهایی عصبی زندگی فرد را به خطر می اندازد. بسیار مهم است که سریع تشخیص داده شود. به طور کلی بی اشتهایی عصبی را می توان زمانی کامل تشخصی داد که فرد، ۸۵% کمتر از وزن طبیعی خود را داشته باشد. اگر فرد به اضافه کردن وزن با ترس پاسخ بدهد و یا از اندام خود تصوری غلط داشته باشد، پزشک ابتدا باید قبل از تایید آناروکسیا از او تست بگیرد و مطمئن شود بیماری دیگری ندارد.  

خطر خودکشی

افرادی که دچار بی اشتهایی عصبی هستند ممکن است دچار افسردگی، اضطراب و یا تلاش برای استفاده از مواد مخدر شوندو یا حتی ممکن است به فکر خودکشی بیافتند. اگر افکاری مبتنی بر خودکشی دارید و یا نگران شخص خاصی هستید که در خطر چنین افکاریست، حتی یک لحظه هم صبر نکنید و با روانشناس و یا مشاوری متخصص تماس بگیرید. نشانه های خطر خودکشی شامل صحبت از مرگ و خودکشی، جدا شدن از خانواده و دوستان و درگیر رفتارهای پر خطر شدن می شود

درمان آناروکسیا

1- بستری شدن

بستری شدن برای کسانی که دچار مشکلات جدی جسمانی، لاغری بیش از اندازه و خطرناک شده اند. همچنین کسانی که ممکن است به خود صدمه بزنند، ضروری است. بستری شدن در بیمارستان معمولا زیاد طول نمی کشد، باقی مداوا به صورت سرپایی و خارج از بیمارستان انجام می شود. معمولا بیمار روزها برای معاینه به دکتر مراجعه می کند و شب را در خانه می گذراند.

2- روان درمانی

درمان بی اشتهایی عصبی سه هدف دارد: بازگرداندن وزن سلامت به فرد درمان آسیب های فیزیکی کاهش افکار و رفتارهای ناسالم که باعث عود کردن اختلال می شود. خانواده درمانی یکی از انواع این درمان ها است که با کمک پدر و مادر و اعضای خانواده برای کمک به فرد، زیر نظر یک متخصص انجام می شود. درمان بی اشتهایی عصبی در بزرگسالان سخت تر است. شاید به ترکیب چند نوع درمان نیاز داشته باشد. در هر روش درمانی، کلید کار تغذیه و مواد مغذی است.

3- دارو

معمولا داروهای ضد افسردگی و دیگر داروهای مشابه را برای درمان روحیه ی کسانی که درگیر چنین اختلالی هستند تجویز می کنند. نتایج متفاوت است بعضی با تجویز چنین داروهایی بهتر می شوند، در حالی که ممکن است روی دیگر بیماران تاثیر خاصی نداشته باشد. متخصصان معتقدند ترکیب شیوه ی دارو درمانی و روان درمانی بهتر از انجام تنها یک روش درمانی است.

اختلال تغذیه | بولیمیا

پر خوری عصبی یا بولیمیا

پرخوری و سپس بالا آوردن نشانه های اصلی پرخوری عصبی یا بولیمیا هستند. هر کس در هر سنی می تواند دچار بولیمیا شود، ۸۵% تا ۹۰% کسانی که دچار بولیمیا هستند را زنان تشکیل می دهند. این اختلال اکثرا در سنین نوجوانی و جوانی رخ می دهد. عواملی که در ابتلا به این اختلال نقش بازی می کنند عبارتند از: حوادث استرس زا در زندگی، بیولوژی، فرهنگ و عادات در یک خانواده و فشارهای اجتماعی برای لاغر شدن. خبر خوب این است که بولیمیا اختلالی دائمی نیست و با درمان، چرخه ی پرخوری و بالا آوردن را متوقف می کند.

نشانه های بولیمیا

1- پرخوری و بالا آوردن

فرد دچار پرخوری عصبی، مقدار زیادی غذا را با سرعت بالا می خورد و سپس برای جبران اشتباهی که کرده، هر چه خورده است را بالا می آورد. خوردن قرص های مسهل و یا ورزش کردن بسیار شدید، طوری که به بدن آسیب وارد شود از دیگر کارهایی است که اینگونه افراد انجام می دهند. پرخوری و بالا آوردن ممکن است چند بار در هفته و یا حتی چند مرتبه در یک روز اتفاق بیافتد. کسانی که از چنین اختلالی رنج می برند می گویند وقتی به پرخوری رو می آورند کنترلشان از دست می رود. به خاطر شرم از این اتفاق آن را پنهانی انجام می دهند.

2- وسواس روی وزن

کسانی که اختلال بولیمیا دارند، بر خلاف مبتلایان آناروکسیا معمولا وزنشان ثابت است و شاید کمی اضافه وزن داشته باشند. اما آنها عمیقا از اضافه کردن وزن وحشت دارند. کسانی که در چنگ این اختلال گرفتارند با اینکه شاید وزنی طبیعی داشته باشند حس می کنند به طرز وحشتناکی چاق هستند به این حالت تصور غلط از اندام می گویند. ممکن است اشتیاق به کاهش وزن این افراد را به مصرف داروهای لاغری نیز بکشاند.

3- افسردگی

بولیمیا فراتر از مشکل داشتن با غذا است. برای بسیاری از افراد چرخه ی پرخوری و بالا آوردن روشی است تا احساسات منفی خود را کنترل کنند. در کسانی که دچار بولیمیا هستند افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد شایع است. این افراد معمولا احساساتی و تحریک پذیر هستند همچنین ممکن است از خانواده و دوستان خود را جدا کنند.

4- دیگر نشانه ها

- درد مزمن گلو

- فرسوده شدن مینای دندان

- تورم غدد بزاقی گردن

- سوزش معده

- یبوست و دیگر مشکلات گوارشی

- کم شدن آب بدن

- دوره های عادت ماهانه ی نامنظم

- متعادل نبودن مواد معدنی خون ( الکترولیت ها ) که عدم تعادل الکترولیت ها به مشکلات قلبی منجر می شود.

علائم اختلالات تغذیه | انواع اختلال تغذیه

تشخیص بولیمیا

برای تشخیص اختلال بولیمیا پزشک سوالاتی را درباره سابقه ی پرخوری و بالا آوردن می پرسد. بسیاری از افراد این رفتار خود را انکار و پنهان می کنند که روند تشخیص و درمان را مشکل می کند. اگر این مشکل را دارید و یا به یکی از اعضای خانواده یا دوستان شک دارید حتما با پزشک صحبت کنید. درمان هرچه سریعتر صورت بگیرد به همان اندازه فرد دچار اختلال بهتر و بیشتر ریکاوری می شود.  

درمان بولیمیا

1- مشاوره و درمان تغذیه ای

درمان بولیمیا زمانی موفق خواهد بود که ترکیبی از درمانها روی فرد انجام شود. مشاوره و درمان تغذیه ای به فرد کمک می کند عادات سالم را جایگزین عادات غلط کند و رابطه ای سالم و بهتر با غذا و غذا خوردن برقرار کند. تحقیقات نشان داده است که داروهای ضد افسردگی چرخه ی پرخوری و بالا آوردن را می شکند و از عود کردن آن جلوگیری می کند.

2- صحبت و پشتیبانی

اگر عزیزان شما از اختلالات تغذیه ای رنج می برند از صحبت کردن با آنها دریغ نکنید. احساس گناه و شرم نکنید اجازه دهید بداند چه مقدار نگران او هستید. اگر فکر می کنید نمی توانید باعث شوید آن فرد تغییر کند حداقل کاری کنید که درک کند شما پشتیبانش هستید و سلامتی او برایتان مهم است.

انواع دیگر اختلال تغذیه

انواع دیگر اختلالات تغذیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- مشکلات غذا خوردن یا اختلال در خوردن غذا که تنها برخی از ویژگی‌های اختلالات تغذیه را دارد. به عنوان مثال، افرادی که مصرف مواد غذایی را به شدت محدود می کنند، اما معیارهای کاملی برای بی اشتهایی عصبی ندارند.
- جویدن غذا و تف کردن آن (بدون بلع).
- خوردن غذاهایی خاص به خصوص در زمان افزایش استرس.

  • منبع
  • دکتر کرمانی
  • دکترسلام
  • دکتر خسروی

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید