دلیل ایجاد بیضه نزول نکرده چیست؟
بیضهها مهمترین عضو تولیدمثل مردانه هستند و دو وظیفه مهم تولید اسپرم (نطفه مردانه) و هورمون تستوسترون را برعهده دارند. این اعضا باعث ایجاد خصوصیات جنسی مردانه در پسربچهها میشوند. گاهی بیضهها در جای اصلی خود قرار نمیگیرند و مشكلساز میشوند.
دلایل ایجاد بیضه نزول نکرده
بیضه ها مهم ترین عضو تولید مثل مردانه هستند و دو وظیفه مهم تولید اسپرم و هورمون تستوسترون را برعهده دارند.
به صورت طبیعی بیضه ها در دوران جنینی، داخل شکم جنین، تکامل پیدا می کنند. وقتی آنها به طور کامل تکامل یافتند، پس از ماه هفتم حاملگی، درون شکم از مسیر مشخصی پایین می آیند تا داخل کیسه بیضه قرار بگیرند.
مسیر نزول بیضه، کانال اینگوینال یا مجرای مَغبِنی است که در کشاله ران قرار دارد. اگر پایین آمدن بیضه در هر قسمت از مسیر طبیعی متوقف شود، به آن «عدم نزول بیضه» یا «بیضه نزول نکرده» می گویند. ولی اگر بیضه از مسیر طبیعی خود خارج و نزول آن متوقف شود، به آن «بیضه نابجا» گفته می شود.
علت دقیق نهان بیضگی شناخته شده نیست. ترکیبی از ژنتیک، سلامت مادران و دیگر عوامل محیطی می تواند بر هورمون ها، تغییرات فیزیکی و فعالیت عصبی موثر بر رشد و حرکت بیضه ها تاثیر بگذارد و روند طبیعی قرار گیری آنها در بیضه را مختل کند.
عواملی كه می تواند خطر ابتلا به نهان بیضگی یا بیضه نزول نکرده را در نوزاد افزايش دهند:
-
وزن کم هنگام تولد
-
تولد زودرس
-
سابقه خانوادگی بیضه نزول نکرده
-
شرایط محدود کننده رشد جنین، مانند سندرم داون یا نقص دیواره شکمی
-
مصرف الکل در دوران بارداری توسط مادر
-
سیگار کشیدن توسط مادر یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
-
قرار گرفتن والدین در معرض برخی از آفت کش ها
روش تشخیص و درمان بیضه نزول نکرده
معمولا پزشک پس از تولد نوزاد، کیسه اسکروتوم (کیسه بیضه) را لمس می کند. لمس نکردن یک یا هر دو بیضه داخل کیسه اسکروتوم، مهمترین نشانه بیضه نزول نکرده است.
در بیشتر موارد بیضه ها به خودی خود در طول سال اول زندگی نزول می کنند و در محل طبیعی خود قرار می گیرند، ولی در مواردی به عمل جراحی نیاز است.
وقتی نوزاد شما کمی بعد از تولد بررسی و نهان بیضگی تشخیص داده شد، از پزشک بپرسید که چه مدت بعد، فرزند شما دوباره باید معاینه شود.
اگر بیضه تا 4 ماهگی به داخل کیسه بیضه منتقل نشود، احتمالا مشکل به خودی خود اصلاح نخواهد شد.
عوارض درمان نکردن بیضه نزول نکرده
بیضه ها برای عملکرد طبیعی خود، نیاز دارند که در دمای خنک تر قرار بگیرند. اسکروتوم یا کیسه بیضه این محیط سردتر را فراهم می کند، زیرا دمای آنها سه درجه از دمای مرکزی بدن کمتر است.
برخی از عوارض بیضه نزول نکرده عبارت اند از:
1. سرطان بیضه
خطر ابتلا به سرطان بیضه در افرادی که بیضه نزول نکرده دارند، بیشتر است. هنوز علت این امر مشخص نشده است.
2. مشکلات باروری
نهان بیضگی می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها و کیفیت آنها و در نهایت منجر به ناباروری شود. این امر می تواند به دلیل رشد غیر طبیعی بیضه باشد و در صورت عدم درمان به موقع ممکن است منجر به ناباروری دائمی شود.
3. پیچ خوردگی طناب بیضه
پیچ خوردگی طناب بیضه بسیار حاد و دردناک است و یک زمان طلایی 4 تا 6 ساعته دارد که در صورت عدم تشخیص درست و اصلاح نشدن این عارضه، بیضه در اثر عدم خون رسانی از بین خواهد رفت و در اختلال بیضه نزول نکرده این اتفاق بیشتر روی می دهد.
درمان
هدف از درمان بردن بیضه نزول نکرده به محل اصلی خود در کیسه بیضه است. چنانچه درمان قبل از یک سالگی انجام شود، احتمال بروز عوارض کاهش مییابد. هر چه سریعتر برای درمان اقدام شود، بهتر است، اما معمولاً توصیه میشود که جراحی قبل از 18 ماهگی انجام شود.
جراحی
بیضه نزول نکرده معمولاً با عمل جراحی اصلاح میشود. جراح بیضه را با احتیاط داخل کیسه بیضه قرار میدهد و آن را به محل مناسب بخیه میزند؛ این عمل اصطلاحاً ارکیوپکسی نامیده میشود و به روش جراحی بسته لاپاراسکوپی یا جراحی باز انجام میشود. زمان جراحی با توجه به عاملهای متعددی چون سلامت عمومی نوزاد و میزان دشواری عمل تعیین میشود. بیضه در بعضی موارد به خوبی رشد نکرده است، غیرطبیعی است یا بافتهای آن مرده است. جراح این قسمت از بافت بیضه را خارج میکند. اگر نوزاد علاوه بر بیضه نزول نکرده فتق مغبنی نیز داشته باشد، فتق نیز حین جراحی درمان میشود. جراح پس از عمل بیضه را تحت نظر میگیرد تا از استمرار رشد آن، عملکرد مناسب و باقی ماندن در کیسه بیضه مطمئن شود. برای بررسی وضعیت بیضه از روشهای زیر بهره گرفته میشود:
-
معاینه بالینی
-
سونوگرافی کیسه بیضه
-
آزمایش تعیین سطح هورمون
درمان هورمونی
در روش هورمون درمانی هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) به نوزاد تزریق میشود. این هورمون حرکت بیضه به سمت کیسه بیضه را تحریک میکند. هورمون درمانی معمولاً توصیه نمیشود، چون تاثیرگذاری آن از جراحی بسیار کمتر است.
دیگر روشهای درمان
اگر نوزاد به طور مادرزادی یا در اثر عوارض جراحی یک یا دو بیضه نداشته باشد، میتوان از پروتزهای سالین (سرم نمکی) بیضه برای اسکروتوم استفاده کرد. جراحی پروتز در سالهای پایانی دوران کودکی یا در دوران نوجوانی انجام میشود. این پروتزها ظاهری طبیعی به کیسه بیضه میدهند. اگر نوزاد حتی یک بیضه سالم نیز نداشته باشد، پزشک بیمار را به متخصص هورمون و غدد (اندوکرینولوژیست) ارجاع میدهد تا امکان هورمون درمانی برای رسیدن به بلوغ جسمی و جنسی بررسی شود.
گرد آورنده : محمدی
دیدگاه