کور رنگی
کور رنگی هنگامی رخ می‌دهد که فرد قادر به دیدن رنگها به صورت عادی نیست. همچنین در برخی موارد به همراه عدم شناسایی و دیدن انواع رنگ شناخته می‌شود. کور رنگی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که فرد نمی‌تواند تفاوت رنگ‌های خاص را تشخیص دهد. این اتفاق معمولاً بین رنگ‌های سبز، قرمز و گاهی آبی رخ می‌دهد.
در شبکیه دو نوع سلول وجود دارد که نور را تشخیص می‌دهند. به این سلول‌ها سلول‌های میله‌ای و مخروطی گفته می‌شود. سلول‌های میله‌ای فقط نور و تاریکی را تشخیص می‌دهند و نسبت به میزان نور کم بسیار حساس هستند. سلول‌های مخروطی رنگ را تشخیص می‌دهند و در نزدیکی مرکز بینایی متمرکز می‌شوند. سلول‌های مخروطی سه رنگ را تشخیص می‌دهند که شامل قرمز، سبز و آبی است. مغز از ورودی این سلول‌های مخروطی در تعیین و درک رنگ استفاده می‌کند. کور رنگی زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند سلول مخروطی رنگ وجود نداشته باشد، کار نکند یا رنگ متفاوتی از حالت طبیعی را تشخیص دهد.
کور رنگی شدید زمانی رخ می‌دهد که هر سه سلول مخروطی وجود نداشته باشد. کور رنگی ملایم زمانی بروز می‌کند که هر سه سلول مخروطی وجود داشته باشد، اما یک سلول مخروطی به درستی کار نکند.این رنگ متفاوت از حالت طبیعی به نظر می‌رسد. کوررنگی نیز مانند انواع اختلالات درجات مختلفی دارد. برخی از افراد با کمبود رنگ ملایم می‌توانند رنگها را به طور معمول در نور خوب ببینند، اما در نور کم مشکل دارند. برخی دیگر نمی‌توانند رنگ‌های خاص را در حضور هر گونه نوری تشخیص دهند. شدیدترین نوع کوری رنگ که در آن همه چیز در سایه‌های خاکستری دیده می‌شود، غیر معمول است.
کور رنگی معمولاً هر دو چشم را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد و در طول زندگی فرد ثابت می‌ماند. کوررنگی معمولاً چیزی است که از بدو تولد فرد وجود دارد. اما می‌تواند بعداً در زندگی متوجه آن شود. تغییر در دید رنگ می‌تواند بیانگر یک وضعیت جدی‌تر باشد. به طور کلی هر فردی که تغییر قابل‌توجهی در درک رنگ تجربه کند، لازم است جهت تشخیص به موقع و درمان به چشم پزشک مراجعه نماید.
انواع کور رنگی
سرخ کوری
نوعی از کوررنگی که فرد نمی تواند رنگ قرمز را ار زرد و سبز تشخیص دهد.
سبز کوری
اختلالی است که در آن فرد نمی تواند رنگ سبز را از سرخ و زرد تشخیص دهد.
آبی کوری
نوع نادری از کوررنگی که فرد به نور آبی حساس نیست و رنگ آبی و سبز را باهم اشتباه می گیرد.
سرخ دشوار بینی
در این اختلال تشخیص رنگ قرمز و سبز برای فرد دشوار است اما می تواند آن ها را ببیند.
سبز دشوار بینی
در این نوع کوررنگی که بسیار هم شایع است فرد در دیدن رنگ سبز با دشواری رو برو است.
رنگین بینی
این نوع کو رنگی بسیار نادر است و در آن فرد اجسام بی رنگ را رنگی و اجسام رنگی را بی رنگ می بیند.
دلایل ایجاد کور رنگی
کور رنگی یک اختلال ارثی و در نتیجه ی نقص ژنتیکی می باشد. این بیماری کروموزومی وابسته به x مغلوب و در مردان شایع تر از زنان است. در اغلب موارد از مادر به فرزند منتقل می شود.
درواقع زنان دو کروموزوم x دارند. اگر یکی از کروموزوم ها دچار نقص شود کروموزوم دیگر آنرا جبران می کند. علت اینکه کور رنگی در مردان بیشتر اتفاق می افتد به این دلیل است که مردان یک کروموزوم x و y دارند. پس اگر کروموزوم x دچار نقص شود، کروموزوم x دیگری وجود ندارد که نقص آن را جبران کند!
اگر هر یک از این سلول ها دچار مشکل و یا اختلال بشود کور رنگی ایجاد می کند. که البته انواع مختلف کور رنگی بستگی به نحوه ی آسیب این سلول ها دارد.
کور رنگی ممکن است در نتیجه ی بیماری های شبکیه ی چشم و یا آسیب عصب بینایی ایجاد شود. ممکن است تنها در یک چشم اتفاق بیوفتد و یا در هر دو چشم باشد.
علاوه بر مشکلات ژنتیکی، موارد زیر نیز می تواند علت کور رنگی باشد:
• بیماری پارکینسون: این بیماری با آسیب به سلول های عصبی در شبکیه چشم می تواند منجر به کور رنگی شود.
• آب مروارید: در بیماری آب مروارید عدسی چشم کدر می شود. رنگ ها انگار شسته شده اند و شفافیت لازم را ندارند. بر خلاف کوررنگی ژنتیکی، این اختلال پس از عمل آب مروارید می تواند درمان شود.
• تیاگابین برای تشنج: تیگابین یک داروی ضد تشنج است. این دارو ممکن است دید رنگ ها را تا ۴۱ درصد کاهش دهد. البته باید توجه داشت که این علائم این اختلال ممکن است دائمی نباشد.
• نوروپاتی اپتیک ارثی لبر: یک بیماری وراثتی نسبتا شایع در مردان است. این بیماری ممکن است علائم دیگری به همراه نداشته باشد و فقط درجه ای از کور رنگی را نشان دهد. که به کوری رنگ قرمز و سبز می انجامد.
• سندروم کالمن: بیماری ارثی است که باعث آسیب در غده هیپوفیز می شود. این بیماری می تواند منجر به مشکلات مربوط به جنسیت و یا حتی رشد اندام های محدود کند. کور رنگی نیز می تواند تنها یکی از علائم این سندروم باشد.
همچنین کور رنگی می تواند در نتیجه ی روند سالمندی ایجاد شود. اگر در روند سالمندی و پیری، سلول های مخروطی فرد دچار آسیب شوند، منجر به کور رنگی می شود. همینطور اگر آسیب مغزی و یا ضربه به سر در ناحیه ای از مغز که پردازش بینایی صورت می گیرد می تواند منجر به کور رنگی شود
علائم و نشانه های کور رنگی
در میان افراد مبتلا، مشخص شده است کمبود رنگ در بینایی و عدم تشخیص درست شایع است. برخی از افراد می‌فهمند که آنها یا فرزندان آنها هنگامی که باعث سردرگمی می‌شوند، به این بیماری مبتلا هستند. مانند مواردی که در تمایز رنگ در چراغ راهنمایی یا تفسیر مطالب یادگیری با کد رنگ وجود دارد.
افراد مبتلا به کور رنگی ممکن است قادر به تشخیص موارد زیر نباشند:
• سایه‌های مختلف رنگ‌های قرمز و سبز
• سایه‌های رنگ‌های آبی و زرد
• هر رنگی
شایع‌ترین کمبود رنگ عدم توانایی دیدن برخی از سایه‌های قرمز و سبز است. غالباً فردی که دارای نقص در دید رنگ‌های قرمز، سبز یا زرد و آبی است، نسبت به هر دو رنگ کاملاً حساس نیست. نقص می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.
نحوه تشخیص کور رنگی
یکی از بهترین آزمون های تشخیصی، “تست ایشی هارا Ishihara” می باشد. این تست شامل مجموعه تصاویری است که درهر کدام یک عدد با دانه های رنگی در پس زمینه ای با دانه های رنگی مختلف قرار دارد.
آزمون ایشی هارا بر اساس تفاوت کنتراست بینایی را مورد سنجش قرار می دهد. دانه ها هم بر اساس رنگ هم براساس تفاوت کنتراست چیده شده اند.
اگر فرد دارای کور رنگی باشد در تشخیص این اعداد به مشکل می خورد. چون رنگ ها را به درستی تشخیص نمی دهد و در نتیجه اعداد قابل دیدن نیستند.
اگر فرد در این آزمون به مشکل بخورد، ارزیابی دقیق تری باید انجام دهد.
بسیاری از کسانی که دارای کور رنگی هستند از مشکل خود آگاهی ندارند. چون یاد گرفته اند که رنگ ها را از روی درخشانی و روشنی خاص هر یک نامگذاری کنند.
مثلا کسی که دارای کوری رنگ قرمز و سبز است، قرمز برایش مشابه خاکستری سیر است. پس هر چیز سرخی را خاکستری تیره می بیند. ولی یاد گرفته است آن را قرمز بگوید.
همچنین کسی که کوری رنگ سبز دارد، پیراهن قهوه ای که دارای روشنی معینی است را سبز می گوید.
پریمتر دستگاهی ست که برای تعیین ناحیه رنگ بین شبکیه و ناحیه نقطه کور مورد استفاده قرار میگیرد.
فرد یک چشمش را می بندد و با چشم دیگر وسط پریمتر را نگاه می کند. از گوشه چشمش رنگ کوچکی را می بیند. سپس آزمون انجام شده و نتیجه ی دقیقتری نسبت به آزمون ایشی هارا بدست می آید.
راه های درمان کور رنگی
در حال حاضر درمان قطعی برای کوررنگی ارثی وجود ندارد. فیلترهای رنگی یا لنزهای تماسی می توانند در بعضی شرایط برای افزایش روشنایی بین برخی رنگ ها استفاده شوند و گاهی اوقات در محل کار استفاده می شوند. اما این روش به جای کمک کردن، بسیاری از افراد کور رنگ را گیج می کند.
افرادی که دارای کوررنگی قرمز -سبز هستند ممکن است قادر به استفاده از مجموعه خاصی از لنزها و عینک ها باشند تا به آنها کمک کند که رنگ ها را دقیق تر درک کنند. البته این لنزها فقط می توانند در فضای باز و در شرایط روشنایی استفاده شوند.
همچنین اپلیکیشن هایی وجود دارند که به افراد کور رنگ کمک می کند که رنگ ها را تشخیص دهند و طیف متفاوتی از رنگ ها را جلوی چشم این کاربران قرار می دهد. یکی از این اپلیکیشن های معروف نرم افزار SeeColors بوده که حتی قادر است وضعیت بینایی و حالت کور رنگی افراد را بسنجد و به آنها نوع و سطح این مشکل را گزارش دهد.
دیدگاه