ارث به مال و اموالی گفته می شود که بعد از فوت فرد از او به جا مانده و براساس قوانین ارث و میراث میان نزدیکان و بستگان او تقسیم می شود. البته در صورتی که متوفی بدهکار باشد ابتدا دیون او از اموالش پرداخت شده و سپس طبق قانون مدنی سهم هر کدام از ورثه به آن ها تقدیم می شود. برای مشخص شدن میزان ترکه و همچنین مشخص شدن وارث بهتر است به بهترین وکیل حقوقی در قم که تسلط کاملی بر قوانین مربوط به ارث و میراث دارد مراجعه کنید.
مجله وکیل چی (vakilchi.com) در این مقاله قصد دارد به بررسی نحوه تقسیم ارث به زبان ساده بپردازد و در این زمینه اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهد با ما همراه باشید.
شرط بردن ارث چیست؟
برای ارث بردن از متوفی باید سه شرط ذیل برقرار باشد:
- وارث باید زنده باشد: به عنوان مثال پسری قبل از پدر خود فوت کرده است، اگر پسر فرزندانی داشته باشد بعد از مرگ پدربزرگ خود براساس حسن شرایط ارث نمی توانند ادعای ارث داشته باشند و تمامی ارثیه به دیگر فرزندان متوفی می رسد.
- ورثه قتل عمد متوفی را مرتکب نشود: اگر فرزندی پدر خود را به مباشرت و یا مستقیم به قتل برساند به او ارث تعلق نمی گیرد.
- ورثه متوفی مسلمان باید پیرو دین اسلام باشند: براساس قانون کشور فرد غیر مسلمان از مسلمان ارث نمی برد لذا اگر متوفی دینی غیر از اسلام داشته و قبل از مرگ به دین اسلام گرویده اموال او در صورتی به ورثه اش می رسد که آن ها نیز مسلمان شوند.
نحوه تقسیم ارث
طبق قانون مدنی ارث دارای طبقات و درجاتی می باشد که در آن وارث خونی و نسبی متوفی دسته بندی شده اند و در صورت نبود یکی از این طبقات، ارث به طبقه دیگر تعلق می گیرد اما یکی از پیچیده ترین مباحث در این زمینه نحوه تقسیم ارث است که طبق ماده 862 تقسم ارث برای طبقات و درجات آن به قرار ذیل است:
- طبقه اول، ارث به پدر، مادر و اولاد و نوه متوفی تعلق می گیرد.
- طبقه دوم، در صورتی که هیچکدام از افراد طبقه اول در قید حیات نباشند ارث به اجداد، برادر و خواهر و اولاد آن ها می رسد.
- طبقه سوم، شامل عمو، دایی، عمه و خاله و اولاد آن ها می شود.
نکات مهم در مورد ماده 862 قانون مدنی
- اگر تنها یک نفر از طبقاتی که پیشتر به آن اشاره کردیم وجود داشته باشد تمام ارث به آن یک نفر تعلق می گیرد و سایر طبقات سهمی از ارث ندارند به عنوان مثال اگر پدر، مادر و فرزند متوفی زنده باشند ارث شامل طبقه دوم نخواهد شد.
- قانون مدنی در درون یک طبقه هم وارثین را اولویت بندی کرده است به عنوان مثال اگر متوفی فرزندی داشته باشد ارث به او تعلق می گیرد و دیگر شامل نوه ها نمی شود.
- براساس قوانین کشور ارث تنها به اقوام نسبی تعلق می گیرد. به این نکته توجه داشته باشید افرادی که از طریق ازدواج به خویشاوندان نسبی مربوط می شوند به عنوان ورثه محسوب نشده و لازم است بدانید که هیچ کدام از طبقات وراث مانع ارث بردن همسر متوفی نخواهد شد.
- نحوه تقسیم ارث براساس قانون بدین صورت است که ابتدا دیون و بدهی های میت پرداخت می شود و سپس به وصیت او پرداخته شده و در نهایت هر کدام از ورثه قانونی او می توانند سهم الارث خود را دریافت کنند.
موانع ارث کدام اند؟
در تقسیم ارث ممکن است موانعی برای تعلق نگرفتن ارث به ورثه وجود داشته باشد و یا به عبارتی دیگر از ارث محروم شوند که به قرار ذیل است:
- کفر: طبق ماده 881 قانون مدنی، اگر متوفی مسلمان باشد و وارث او کافر، ارث به او تعلق نخواهد گرفت.
- قتل مورث: طبق ماده 880 قانون مدنی، اگر شخصی مورث خود را به صورت عمد و یا با شرکت دیگری به قتل برساند ارث به او تعلق نمی گیرد.
- ولادت از زنا: یکی دیگر از موانع ارث که در ماده 884 قانون مدنی به آن اشاره شده ولادت از زنا است. یعنی فرزند متولد شده از زنا از پدر و مادر خود ارث نمی برد و بالعکس.
- لعان: اگر مردی به همسر خود تهمت زنا بزند و فرزند خودش را انکار کند لعان بوده و یکی از موانع ارث به شمار می آید. به این معنا که زن و شوهر از هم ارث نخواهند برد، همچنین لعان شامل مانع ارث بری پدر از فرزند، فرزند از پدر و خویشاوندان او خواهد شد.
- جنین: اگر در زمان فوت مورث جنینی وجود داشته باشد تا زمان متولد شدن نوزاد تقسیم ارث میان ورثه انجام نمی شود. در حقیقت تا زمانی که وضعیت جنین مشخص نگردد هیچ یک از ورثه نمی توانند در مال و اموال به جا مانده از ورثه دخل و تصرف کنند.
- وارث غایب: اگر در میان ورثه یکی از آن ها غایب باشد طبق ماده 889 قانون مدنی در زمان تقسیم ارث سهم فرد غایب کنار گذاشته می شود تا زمانی که وضعیت او مشخص گردد.
کلام آخر
فرد تا زمانی که زنده است می تواند در مورد اموال و دارایی خود تصمیم گیری کند و هیچکس نمی تواند مانع از اجرای تصمیماتش گردد، ولیکن براساس قانون مدنی کشور محرومیت از ارث وجود ندارد و نمی توان از این قانون تحت هیچ شرایطی سرپیچی کرد. لذا افراد می توانند در زمان تنظیم وصیت نامه تنها برای یک سوم از اموال خود تصمیم گیری کنند. در صورت مواجه با هر گونه مشکل حقوقی در مورد ارث و نداشتن اطلاعات لازم در این زمینه قبل از هرگونه اقدامی با بهترین وکیل مشورت کنید و یا این که با مراجعه به مجله وکیل چی از هر کدام از وکلای متخصص در حوزه های مختلف حقوقی و کیفری کمک بگیرید. در صورت هرگونه انتقاد و پیشنهاد می توانید از طریق سایت وکیل چی (vakilchi.com) با ما در ارتباط باشید.
دیدگاه