بالندگی ذهنی و فهرست های بازبینی ارتقای مغز
ذهن پدیده ای است اعجاب انگیز و اسرار آمیز که یادگیری خوراک آن است، لذا جهت گیری یادگیری می بایست همسوی تحقق شایستگی ها و تواناییهای انسان باشد. مغز به منزله ی ماهیچه ای در جمجه ی انسان است که با اندیشیدن و آموختن ورزیده می شود. کسب تمرکز در لحظات پراسترس زندگی حرفه ای و شخصی می تواند موجب توفیقات بیش از پیش ما را فراهم سازد.
در واقع انسان ها تفاوت فیزیکی چندانی با یکدیگر ندارند و بلکه، تفاوت آنها در ورزیدگی ذهنی و روانی شان است. به عبارتی ذهن برنده، ذهنی بالنده و آزاد است. کسب مهارت در تقویت ذهن و بیرون راندن افکار مزاحم سالها است که به روشهای مختلف و در حیطه های گوناگون به کار می رود. جالب آنکه دانشمندان در راستای تحقق این مهم از فناوری های عصب شناسی نیز بهره های بسیاری برده اند.
برای مثال متخصصان به کمک روشهای موسوم به نوروفیدبک (یک فرایند یادگیری است که هدف آن مورس خودتنظیمی به مغز است و در واقع به منزله ی آیینه ای است که تمام نواقص را پیش چشم عیان می کند و می توان از آن به منظور کسب بهترین عملکرد بهره برد) توانسته اند در دنیای ورزش تحولات بزرگی را به وجود آورند. تالار ذهن یا اتاق ذهن باشگاه آث میلان ایتالیا اتاقی است تمام شیشه ای که هر دو هفته یک بار بازیکنان این تیم در آن گرد هم می آیند تا امواج مغز خود را روی نمایشگرها تماشا کنند و با درک کاستیها در جهت بهبود عملکرد خود و رفع نواقص و در نهایت بالندگی ذهنی عمل کنند.
مغز را می توان ورزش داد، خواهید پرسید چگونه؟ در ادامه ی مطلب فهرستی از روشهای بالندگی ذهنی و ارتقای مغز را مرور می کنیم. به کمک این راهکارها می توان به مغزی ورزیده دست یافت.
1. بدانید که ذهن قابلیت ورزیده شدن را دارا است. همان گونه که ناتوانی جسمانی را می توان درمان کرد، ذهن را هم می توان تقویت کرد. بنابراین جمله ی معروف من ذاتا حافظه ی ضعیفی دارم و نمی توان کاری برای آن کرد را به فراموشی بسپارید؛ چرا که ذهن را هم می توان در جهت بهبود سوق داد.
کافی است برای درک قدرت ذهن آزمایشی ساده اجرا کنید: کافی است سعی کنید هر چه می دانید به ورطه ی فراموشی بسپارید، آیا اساسا این کار ممکن است؟ امکان ندارد! چرا که ظرفیت ذهن بشر بسیار گسترده است.
2. با مغز خود بازی کنید. مغز ارگانی کوچک اما بسیار شگفت انگیز است. ارگانهای بدن انسان در اثر کارکرد زیاد دچار فرسودگی می شوند، حال آنکه کار کردن مستمر مغز موجب تقویت آن می شود.
بازیهای فکری، شطرنج بازیهای تمرکز حواس، و کارهایی مثل حل جدول موجب گسترش ارتباط میان یاخته های عصبی در مغز می شود و عملکرد آن را بهینه می سازد.
3. نوستالژی را فراموش نکنید. مرور دفترچه ی خاطرات و یا آلبومهای عکس دوران کودکی و خلاصه هر آن چه رنگ و بویی از گذشته دارد موجب تقویت ذهن و حافظه می شود و پستوهای ذهن و ناخودآگاه را نظم و ترتیب می بخشند.
4. مهارت خود در استفاده از دستها، پاها، چشمها و گوشهایتان را تقویت کنید. هر چه ارگانهای بدن فعالیت بیشتری در جهت درست داشته باشند، مغز نیز به همان میزان ارتقا خواهد یافت. لذا سعی کنید تا با انجام تمرینهای خاص به هماهنگی میان اعضای بدن و مرکز فرماندهی جسم دست یابید.
5. پازل روابط خود را با افراد موفقتر از خود تکمیل کنید تا از انرژی مثبت آنها تغذیه کنید.
6. همواره خود را مقید به یادگیری بدانید تا مغزتان همواره فعال و پرنشاط بماند.
7. از سختی استقبال کنید و صورت مسأله را پاک نکنید. در امور دشوار از کمک سایرین کمک بگیرید.
8. ورزشی خاص را به شکل منظم دنبال کنید؛ چرا که حرکات سبک ورزشی موجب تسریع فعالیتهای مغزی و سرعت یافتن اتصال رشته های عصبی می شود.
9. یک زبان جدید یاد بگیرید. آموختن زبانهای تازه علاوه بر گشودن دریچه های جدید تمرین فوق العاده برای ارتقای فعالیتهای ذهنی است.
10. تداعی معانی کنید و بین اسامی و مفاهیم ارتباط برقرار کنید. استعاره پردازی نیز تاکتیکی بسیار مناسب برای بالندگی ذهنی است.
11. خیال پردازی کنید و از داستان سازی غافل نشوید.
12. خود را در آغوش ترس بیندازید. کارهایی که بیشترین واهمه را از انجام آنها دارید انجام دهید. مواجهه با ترسها یکی از بهترین و سریعترین عوامل تغییر افکار است.
13. خود اتکا و مستقل باشید. هر چند به دست آوردن استقلال در ابتدا دشوار به نظر می رسد اما انرژی بسیاری را به انسان تزریق می کند و می تواند ذهنیات افراد را نسبت به خویش و پیرامون خود تغییر دهد.
14. کم گوی و گزیده گوی چون دُر؛ کمی با خود خلوت کنید و بلند بلند فکر کنید. فکر کردن موجب عمق بخشی به ذهنیات انسان می شود و در مقابل پر گویی از عمق شخصیت انسان می کاهد.
15. نقاط قوت خود را تقویت کنید. گاه تمام هم و غم خود را صرف بهبود نقاط ضعفمان می کنیم، حال آنکه توصیه ی روانشناسان و به ویژه روانشناسان مثبت نگر این است که می بایست بیشتر تلاش خود را معطوف تقویت نقاط قوت کنیم.
16. هنر آموزی کنید و از هنر دیگران لذت ببرید. هنر چکیده ای از ذوق و اندیشه ی هنرمند است که توسط سرانگشتان او اجرا می شود. تماشای افکار دیگران روی بوم، مغز را در جهت مثبت تحریک می کند و موجب تقویت حس پیش بینی و ذهن خوانی در ما می شود.
17. دنیا را از دریچه ی دید یک نابینا ببینید. شاید کمی تعجب کنید ولی این یکی از تمرینهای شناخته شده در کسب معرفت و تغییر در ذهنیات است. چشم های خود را ببندید و کورمال كورمال راه بروید، به این وسیله می توانید حواس خود را تقویت و دنیا را از دریچه ی دید تازه ای ببینید.
18. تمرین خود انضباطی کنید. هر روز پنج دقیقه به صورت ایستاده روی صندلی قرار بگیرید. این کار موجب تمرکز حواس و تقویت خود انضباطی می شود و روشی قابل توجه در به دست گرفتن کنترل افکار و ذهنیات است. نظم بخشی به ذهن مسیر تغییر در زندگی را هموار می سازد.
19. بدن خود را از حالت سکون خارج کنید و فراتر از محدوديتها فکر کنید. فراتر از محدودیتهای جسمی بیندیشید و اعضای بدن خود را در جهات مختلف و برخلاف عادات روزانه در نشستن، ایستادن، خوابیدن و راه رفتن حرکت دهید. این کار موجب می شود تا دیواره های خیالی و شیشه ای محدودیت در ذهن فرو بریزد. دیوارهای شیشه ای را در ذهن خود فرو بریزید.
دانشمندان سالها قبل دست به آزمایش جالب توجهی زدند. آنها آکواریومی شیشه ای ساختند و آکواریوم را به وسیله ی دیواری شیشه ای به دو نیم تقسیم کردند. در یک طرف دیوار شیشه ای، ماهی گوشتخوار و بزرگی قرار دادند و در جانب دیگر آن تعدادی ماهی ریزجه در آب ریختند که از قضا، غذای مورد علاقه ی ماهی بزرگ هم بودند.
دانشمندان به ماهی گوشت خوار غذایی نمی دادند و ماهی مجبور بود تا برای شکار طعمه به سوی ماهی های کوچک حمله ور شود، اما دیوار شیشه ای مانعی بزرگ بر سر راه او بود و هر بار که ماهی بزرگ به سمت طعمه می رفت، دیوار مانع او می شد.
پس از گذشت مدتی، این ذهنیت درون ماهی بزرگ شکل گرفته بود که رفتن به آن طرف و شکار طعمه امری محال است. پس از مدتی دانشمندان دیوار شیشه ای حایل را برداشتند و راه ماهی گوشتخوار را باز گذاشتند، اما در کمال تعجب مشاهده کردند که ماهی بزرگ هرگز به آن طرف حمله ور نمی شود هر چند که دیگر در عمل هیچ مانعی سد راه او نبود.
در واقع نتیجه این ماجرا حاکی از بلند بودن دیوار محدودیت اندیشی است. به واقع، دیوارهای شیشه ای در ذهن به مراتب مستحکم تر از دیوارهای واقعی هستند و می بایست برطرف شوند.
20. در بخشش مال و دانش خود سخاوت به خرج دهید. سخاوت در بخشش داراییهای مادی و معنوی علاوه بر تغییر افکار موجب تقویت عضلات اندیشه می شود. سخاوت به علاوه موجب گشایش ذهن و کس محبوبیت، استقلال و شأن اجتماعی می شود.
21. بر اساس عقل سلیم تصمیم بگیرید. استدلال کردن برای تصمیم گیری موجب تقویت قوه ی استدلال و در نتیجه تقویت ذهن می شود. تمرینهای ریاضی و محاسباتی از جمله روشهای تقویت استدلال هستند.
22. مناطق تکنولوژی - ممنوع به وجود آورید. فناوری به جای خود مفید است و موجب تسریع در امور می شود، اما سرسپردگی به تکنولوژی و عدم انجام محاسبات ذهنی گاه موجب می شود تا از طراوت و سرزندگی ذهن افراد کاسته شود.
23. مغز خود را سیر کنید. مغز تنها ۲ درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد ولی در عین حال بیش از یک سوم انرژی روزانه را مصرف می کند. از این رو مغز ارگانی گرسنه است و به یک برنامه ی غذایی سالم و سرشار از انرژیهای مفید نیاز دارد. مصرف به اندازه ی نوشیدنیهای حاوی کافئین نظیر قهوه، گروه ویتامینها، پروتئینها و سبزیجات و ماهی می تواند مغز را سرزنده نگه دارد.
24. موسیقی درمانی را از یاد نبرید. نتایج تحقیقات روانشناس آمریکایی، فرانسیس روچر، حاکی از آن است که گوش دادن به موسیقی بویژه موسیقی موتزارت موجب پیشرفت هوش ریاضیات و استدلال محاسباتی در مغز می شود. نتایج این پژوهش مؤيد تأثیر مثبت موسیقیهای خاص و فاخر بر عملکرد مغز می باشد.
25. خودانگاره ی خویش را تقویت کنید. خودانگاره شامل مجموعه ای از پرسشهای مختلف است که پاسخ به آنها، تعریفی از خود نزد افراد به وجود می آورد. آیا من باهوش هستم یا کودن؟ زیبا هستم یا زشت؟ قوی هستم یا ضعیف؟
زندگی ما ساخته و پرداخته ی اندیشه ی ما است و لذا تصور ما از خویشتن از اهمیت وافری برخوردار است. خودانگاره تصویری است که از خود در ذهن مان داریم و با گذشت زمان شکل می گیرد. از تکنیک ریشه دوانی باورها بهره ببرید و خود را بی همتا، و دارای قابلیتها و شایستگیهای متمایز تصور کنید. به تأثیرگذاری خود در هستی باور داشته باشید. در فلسفه ی موسوم به اوپانیشادها در دیار هندوستان گفته می شود که وقتی علفی از ریشه در می آید، کل جهان به لرزه می افتد.
این عبارت فیلسوفانه نمایانگر عمق تأثير شگرف پدیده های به ظاهر ناچیز است. از این رو، از هم اکنون نقش بی بدیل خود را در جهان هستی پذیرا باشید و زندگی توانمندانه تر و شایسته تری را در پیش گیرید.
26. قدرت تلقین کلامی و تاکتیک بذرافشانی ذهنی را دست کم نگیرید. اندیشه ی آدمی قدرت نامحدودی برای پرورش و بالندگی دارد و تلقین کلامی از جمله راهکارهای بسیار اثربخش برای تغییر ذهن خود آگاه است. ایک عبارت کوتاه و مثبت انتخاب کنید و آن را به صورت مرتب تکرار کنید. جملاتی مثل من بیشتر لبخند می زنم، من بیشتر مهربانی می ورزم من بیشتر می فروشم، و... تأثیر قابل ملاحظه ای بر ذهن افراد دارند.
27. به یاد داشته باشید که آب در هر ظرفی ریخته شود، شکل آن ظرف را به خود خواهد گرفت. این مهم نشانگر اهمیت دنیای درون است. ذهن ناخودآگاه آدمی براساس تصویر سازیها و اندیشه های روزمره شکل می گیرد، لذا افکار و هیجانات مثبت را در ذهن خود جاری کنید. قانون ذهن ناخودآگاه این است که هر چه بکاریم درو خواهیم کرد. پس با استفاده از اهرم تفکر و تصویرسازی ذهنی به باروری ذهن ناخوداگاه خود کمک کنید. به قول ابراهام مزلو، آینده ی انسان نیز در درونش قرار دارد همان گونه که نیروی متحول کردن دنیا در ذهن ناخودآگاه جای دارد.
28. در زندگی خود حداقل یک بار ریسک کنید. بدون ریسک زندگی معنایی ندارد. البته ریسک باید هدفمند باشد و طبق برنامه پیش برود. به اعتقاد بزرگان زندگی انسان بدون مخاطره کردن پیشرفت نخواهد کرد. ریسک پذیری موجب می شود تا از قلمروی آسایش خود فاصله بگیریم و چشم انداز های جدیدی پیش رویمان عیان شود.
ریسک پذیری موجب آزاد شدن ظرفیتهای ذهنی می شود و استقامت عضلات مغز را بالا می برد. ضمن آنکه مقاومت در برابر تغییر را می شکند.
29. با غریبه ها صحبت کنید. شبکه ی غیر رسمی روابط خود را گسترده کنید. در کودکی همواره در گوشمان می خواندند که با غریبه ها صحبت نکنیم. اما به باور روانشناسان رد و بدل شدن هر چند کوتاه کلمات میان افراد غریبه در فضاهای شهری و سازمانی موجب شکستن مرزهای قلمروی آسایش افراد می شود و شوکی درمانگر برای مغز به شمار می رود.
30. درباره ی خود داستانی بنویسید. فرض کنید که از شما خواسته شده تا مقاله ای هزار کلمه ای در خصوص سرگذشت خود بنویسید. قول معروفی وجود دارد با این مضمون که سخن نانوشته باد هوا است مگر اینکه نوشته شود. نگارش، هنر تفکر کتبی است و تسلط یافتن بر نویسندگی موجب اشراف بر افکار می شود. نوشتن اهداف به منزله ی دستورالعملی دقیق به ذهن ناخود آگاه است و مسیر دستیابی به موفقیت را هموار می سازد.
31. مراقبه کنید تا ذهنتان تربیت شود. مراقبه و ارتباط با عالم بالا موجب تحریک عمیق ترین لایه های پنهان ذهن می شود. فیثاغورث در باب اهمیت ارامش ذهنی می گوید، سکوت را بیاموزید و اجازه دهید تا ذهن اس یافته ی شما گوش کند و بیاموزد. اختصاص اوقاتی به تنهایی و ت آثاری بسیار سازنده دارد؛ چرا که ذهن ما همواره لبریز از انواع افکار مختلف است و طبق برآوردها روزانه چیزی در حدود شصت هزار اندیشه ی مختلف از ذهن افراد می گذرد. پس، نقطه ی آرام بیابید، عوامل بیرونی و درونی مزاحم را از خود دور کنید، چشمان خود را ببندید و با کشیدن نفسی عمیق جسم و جان خود را آرامش دهید و به ارزشهای والای خود بیندیشید.
32. جرأت مذاکره و چانه زنی را بیابید. تسلط بر فن مذاکره از ضروریات روزمره ی زندگی بشر است. تمرین چانه زنی و مذاکره موجب فرو ریختن دیوارهای خودساخته در ذهن می شود و قلمروی آسایش را دچار مخاطره می سازد. هنر تخفیف گرفتن از راه مذاکره از جمله تمرینهای شناخته شده ای است که می تواند به ما در این مسیر کمک کند.
33. همواره فراتر از وعده های خود عمل کنید. به عهد خود پایبند باشید و همواره بیش از تعهدات خود را اجرا کنید تا احساس رضایت درونی موجب تقویت افکار مثبت در شما شود.
34. کتاب بخوانید، بویژه فرهنگ واژگان. یادگیری کلمات جدید، ذهنیتی جدید را نیز در ما به وجود می آورد و موجب تقویت دایره ی واژگان و به تبع آن کسب توفیقات در حوزه های دیگر می گردد.
35. متنوع اندیشی را تمرین کنید. برای هر مسأله چندین راه حل بیندیشید،هر چند که این راه حلها بسیار ساده و دم دستی بنمایند اما حتماً مفید خواهند بود.
36. تمرین بردباری کنید. ایستایی و انتظار معضل زندگی مدرن است.
ایستادن در صفوف طولانی مترو، و یا پشت ترافیک می تواند بسیار طاقت فرسا باشد و ذهن را دچار فرسودگی کند. در چنین شرایطی وقت خود را صرف انجام امور سازنده کنید تا از پیری زودرس ذهن خود جلوگیری کرده باشید.
37. غذاهای جدید را امتحان کنید هر چند به مذاقتان خوش نیایند. غذاهای جدید از ملل مختلف را در فهرست غذایی خود قرار دهید. تنوع بخشیدن به رژیم غذایی می تواند در الگوهای ثابت ذهنی افراد تغییر ایجاد کند و آنها را آماده ی تغییرات بزرگتر و سازنده تر کند.
38. الگو شکنی کنید. الگوهای تازه و سازنده را تکرار کنید تا کم کم نهادینه و درونی شوند. به عبارت دیگر سعی کنید تا کارهایی بر خلاف عادات گذشته انجام دهید برای مثال، اگر همواره از یک مسیر به محل کار خود می روید، این بار مسیری متفاوت را امتحان کنید.
39. به روز باشید. اجازه ندهید ذهن تان از رده خارج شود، هر روز مطلبی جديد مطالعه کنید تا جریان دانش در رگهای مغزتان جاری باشد.
40. ذهن آرایی کنید. فضای اطراف خود را آراسته و مرتب کنید. در حال زندگی کنید تا از نیروی درونتان کاسته نشود. هدفمند زندگی کنید. اراده ی خود را تقویت کنید و قدردان موهبات تان باشید.
کنترل افکار خود را به دست گیرید و فراموش نکنید که فکر مشکل بیش از خود مشکل آزار دهنده است. پس، به جای مشکل اندیشی، راه حل اندیشی کنید.
ذهن بزرگترین سلاح بشر و مرکز وجودی ما است، ذهن ما شبیه به چتر نجاتی است که به وقت گشوده بودن مفیدتر خواهد بود.
۱ دیدگاه
چه عالیی این همه راه حل برای تقویت و تسریع ریشه های عصبی مغز
دمتون گرم
حتما با خوندن این مقاله می تونم تقریبا یه قدمی تو راه پزشکی و علم بر دارم