رازهای نینجوتسو: هنر و علم پشت پرده نینجاها

نینجوتسو چیست؟

نینجوتسو در لغت به معنای هنر پنهانی است كه شیوه ای به وجود آمده برای دفاع از خویشتن و رسیدن به مهارتهای ویژه رزمی برای غلبه بر دشمن. این دو کلمه درکنار هم معنای سبکی از زندگی را یادآور می شود. سبکی که علاوه بر تاکید بر مهارت های رزمی و تقویت قدرت بدنی، برداشتن روح و روانی زلال و آزاد و فکر و اندیشه ی قوی یک جنگجو هم اصرار می ورزد.

تاریخچه نینجوتسو

روایت‌های مختلفی در مورد منشاء و چگونگی تکامل نینجوتسو و پیدایش نینجاها مطرح شده‌است. در افسانه‌های ژاپنی آمده که نینجاها از نسل هیولایی هستند که نیمی انسان و نیمی کلاغ بود.

بر اساس بیشتر منابع تاریخی نینجاها به تدریج خود را به عنوان نیروی مخالف همتایان طبقه بالاتر خود یعنی سامورایی‌ها در ژاپن فئودال مطرح کردند و تکامل این هنر رزمی بین قرن ششم تا نهم میلادی در ژاپن اتفاق افتاد.

اثر کلاسیک نظامی چینی یعنی «سان تزو» که توسط سان وو استراتژیست معروف سده پنجم پیش از میلاد به رشته تحریر درآمده‌ از منابع اصلی نینجاها برای تکامل هنر رزمی بود. این کتاب در قرن ششم میلادی وارد ژاپن شد و به‌طور دقیق توسط دربار سلطنتی و خانواده‌های متخاصم مورد بررسی قرار گرفت.

بودیسم نیز تقریباً در همان زمان وارد ژاپن شد، پیشینیان نینجاها به دلیل گرایش به بودیسم، یاغی نامیده می‌شدند. درآن هنگام درگیری‌های شدیدی میان هواداران بودیسم و پیروان مذهب ملی ژاپنی‌ها یعنی آئین شینتو جریان داشت و این گروه‌های یاغی که بعدها به یامابوشی معروف شدند، برای حمایت از خود تمرین هنرهای رزمی و استراتژی‌های نظامی را با ترس روانی و قدرت‌های اسرار آمیز ترکیب کردند.

در اواخر قرن نهم زوال امپراطوری تانگ در چین آغاز شد. تانگ در سال ۹۰۷ میلادی کاملاً سقوط کرد و چین برای پنجاه سال در هرج و مرج فرو رفت. در این دوران تعدادی از فرماندهان نظامی چینی به ژاپن آمدند و تاکتیک‌ها و نظریات جدید جنگی را با خود به این جزیره آوردند.

در دهه ۱۰۲۰ میلادی هم راهبان بودایی چینی وارد ژاپن شدند و دانش پزشکی و نظریات جنگی خود را هم که بسیاری از آن‌ها از هند ریشه گرفته و در تبت و نقاط مختلف چین تکامل یافته بود به ژاپن آوردند و روش‌های خود را به راهبان جنگجوی ژاپنی و اولین طایفه‌های نینجا آموختند.

دایسوکه توگاکوره و کاین دوشی نخستین نینجاهای بودند که برای اولین بار قواعدی را برای این هنر رزمی تدوین کرده و اولین مکتب نینجوتسو را پایه‌گذاری کردند.

دایسوکه یک سامورایی شکست‌خورده بود که املاک و عنوان سامورایی خود را از دست داده بود، او بر خلاف دیگر سامورایی‌ها به جای اینکه در این موقعیت خودکشی کند در کوه‌های جنوب غربی جزیره هنشو آواره شد و در آنجا کاین دوشی یک راهب جنگجوی چینی را ملاقات کرد. این دو تصمیم گرفتند تا سبک جدیدی برای نبردهای چریکی به نام نینجوتسو را پایه‌گذاری کنند. جانشینان دایسوکه نیز نخستین نینجا ریو یا مدرسه نینجوتسو را با نام توگاکوره ریو تأسیس کردند.

نینجوتسو به این ترتیب رقیبی برای مکتب بوشیدو سامورایی‌ها شد. سامورایی‌ها وفاداری و شرافت را بر هر چیز مقدم می‌داشتند و بوشیدو سیستم رزمی آن‌ها بسیار اصیل و منسجم بود، اما روش‌های جنگی آن‌ها همیشه کارآمد نبود. برتری نینجاها درست در همین مسئله بود. نینجاها انجام مأموریت به هر شکل ممکن را بر هر چیز مقدم می‌داشتند.

حمله ناگهانی، مسموم کردن، فریب و جاسوسی از نظر سامورایی‌ها ناجوانمردانه بود اما از روش‌های اصلی رزمی نینجاها محسوب می‌شد. پس از آن نینجاها در گروه‌های کوچک با در پیش گرفتن روش‌های کاملاً سری جنگی تا قرن نوزدهم خود را به عنوان نیرویی بسیار با نفوذ در کشور ژاپن مطرح کردند.

بزرگ‌ترین تجمع نینجاها در سوم نوامبر ۱۵۸۱ میلادی اتفاق افتاد. در آن روز اُدا نوبونگا قدرتمندترین رهبر نینجا ارتشی ۴۰ هزار نفره را در برابر حدود ۴ هزار نینجا که کنترل ایالت ایگا را در اختیار داشتند، رهبری کرد. نبردی که تنها تعداد انگشت شماری از نینجاهای ایگا از آن جان سالم به در بردند. از آن به بعد نینجاها توانستند با سازمان منسجمی که ایجاد کرده بودند، قدرت پلیسی مطلق را در ادو (توکیو امروزی) و دیگر شهرهای ژاپن در دست داشته باشند.

یكی از رهبران یامابوشی ها تلاش كرد كه بین پیروان بودیسم و طرفداران شینتویسم صلح ایجاد نماید كه نتیجه آن سرازیر شدن جنگجویان دولتی برای سركوبی یاموبوشی ها شد. البته این عمل نیروهای دولتی باعث شد تا یامابوشی ها یا نینجاها به تكمیل فنون رزمی و جنگی خود كه بوسیله آن در برابر دشمنان مقاومت می كردند بپردازند.

در سال 1192 با شروع دوران فئودال ژاپن تعدادی از طوایف فامیلی نینجاها منشعب شدند و به چریكهای حرفه ای و نیروهای سری تبدیل شدند كه به استخدام اربابان ایـالات مختلف (دایمیوها) در می آمدند. در بین سالهای 1192 و 1333 بعد از میلاد تعداد مكتبهای نینجا به 25 مكتب با تكنیك های خاص خود رسید. در اكثر این سالها دو ایالت (كوگا و ایگا) در ژاپن توسط نینجاها اداره می شد.

نینجا خانواده های (هاتوری، موموچی، و فوجی بایاشی) از معروف ترین خانواده های نینجا بودند. از تحقیقات بدست آمده عقیده بر این است كه هنر رزمی نینجوتسو ریشه در قلب تاریخ كهن چین و ژاپن دارد، عقاید و نظرات فراوانی از شروع و گسترده شدن این هنر رزمی درجهان وجود دارد. هنر رزمی نینجوتسو با قدمت 800 ساله ریشه در تاریخ دارد و در حقیقت هنری است كه مسئولیت پذیری را می طلبد.

یك هنرجوی نینجوتسو برای پیروز شدن نیازمند اصول اولیه است كه از جمله برخورداری از روحی قوی، قلبی آزاد، هوشی سرشار، روحیه مبارزه طلبی و شرایط روحی عالی و تمركز حواس میباشد .

نینجاها یك سیستم و نظم خاص و دقیقی داشتند كه توسط یك رهبر كه به آن (جونین) می گفتند اداره می شد و به كسانی كه به نینجاها ماموریت می دادند (چونین) می گفتند. به طبقات پائین تر كه ماموریت انجام می دادند (جینین) می گفتند. جینین ها در واقع هیچگاه دستورات را بطور مستقیم از جونین دریافت نمی كردند بلكه چونین ها بعنوان واسطه بین جونین و جینین ها عمل می كردند و دستورات و پیامهای جونین را به جینین ها می رساندند.

نینجوتسوجینین ها برای انجام ماموریت با طرز استفاده اغلب سلاحهای زمان خود آشنائی كامل داشتند و روانشناسی جامعه را بخوبی می دانستند و با همدیگر از طریق رمز ارتباط داشتند. اگر احیانا یك نینجا به دام می افتاد و اسیر می شد (كه بسیار كم رخ می داد) مردم او را زجر فراوان می دادند تا بتوانند اسرار آنها را بدست آورند.

بعضی از خانواده های نینجا به دلیل جنگ داخلی (دایموها) به قدرت و نفوذ رسیدند و اغلب در مناطق ایگا و كوگا در شرق دریاچه بیواء اقامت گزیدند (ادا نبون اگا) كه می خواست تمامی نیروهای نظامی ژاپن را متحد نماید در سال 1581 ارتشی متشكل از 46 هزار نفر را به جنگ نینجاها كه 4 هزار نفر بودند، فرستاد.

در این نبرد نابرابر اغلب نینجاها كشته و یا اسیر شدند و آن تعداد كه توانستند، به كوه ها فرار كرده و با مردم كوهستان به تكمیل فنون مخصوص خود و هر چه كاربردی تر كردن آن پرداختند و هنرهای رزم خود را از پدر به پسر منتقل كردند.

اصول کلیدی نینجوتسو

نیرنگ و شبیخون دو امر بسیار مهم برای نینجاهاست.نینجاها سعی می‌کنند تا دشمن را طوری فریب دهند که قادر به محاسبات و تصمیم گیری‌ها دچار اشتباه می‌کند. نینجاها همیشه سعی می‌کنند که از تقدم و برتری دشمن جلوگیری کنند.

نینجاها در زمانی که دشمن آماده نیست حمله می‌کنند و دشمن را تحت تا ثیر قرار می دهند به صورتی که او را به ضعف می کشانند.بیشتر نینجاها ترجیح می دهند تنها کار کنند اما در شرایطی به صورت گروهی کار می‌کنند ، ترفند هایی که اعمال خارق العاده او بر اساس آن شکل می‌گیرد سه دسته هستند:

1. نفوذ کردن

2. نامرئی شدن

3. گریختن

مهارت های نینجوتسو

نینجوتسو به هنرجوهای خود علاوه بر آموزش تکنیک های سریع و کارآمد رزمی، دفاع شخصی، نحوی مبارزه و نحوی استفاده از سلاح، به مرور زمان یکسری از فاکتورهایی که یک نینجا باید دارا باشد را هم آموزش می دهد. فاکتورهایی مانند:

1. نحوه ی راه رفتن

2. نحوه ی رفتار کردن

3. یک نینجا در مواقع ضروری باید، بتواند به تنهایی خود درمانی را هم انجام دهد. پس باید برای انجام آن آموزش ببینند.

4. شناخت اناتومی و نقاط حساس بدن

اما نینجوتسو و نینجا به اینجا ختم نمیشود و به مرور زمان یک نینجا یاد می گیرد:

1. چگونه راه برود

2. چگونه دکتر خود باشد

3. چگونه رفتار کند و حرف بزند

4. چگونه از فکر خود به عنوان یک یار و کمکی استفاده کند

5. چگونه در برابر یک ضربه و حمله ایستادگی کند

6. چگونه فرار کند

7. آناتومی بدن و نقاط حساس بدن را بشناسد

8. چگونه شنا کند که کسی نفهمد

درجه بندی نینجوتسو

نینجوتسو ورزشی آزاد و بدون هیچ محدودیتی در انجام حرکات است اما این بدون حد و مرز بودن شامل مبارزات رسمی و باشگاهی نمی باشد. بعضی از ضربات در مسابقات نینجوتسو خطرناک و خطا محسوب می شود که مبارزان درصورت استفاده جریمه می شوند.

در این رشته زرمی هم مانند کاراته و تکواندو برای ارتقاء درجه هنرجویان از کمربند استفاده می کنند، اما با این تفاوت که در نینجوتسو رنگ کمربند بعد از شماره ی کمربند ملاک درجه بندی است. در سیستم درجه بندی نینجوتسو، رزمی کاران به دو دسته کیو (Q) و دان تقسیم می شوند.

در ادامه این دو دسته شرح داده می شوند:

کیو

کیو ۱۰: کمربند سفید (مبتدیان بعد از گذراندن یک الی دو ماه این کمربند را می بندند)

کیو ۹: کمربند زرد

کیو ۸: کمربند زرد

کیو ۷: کمربند بنفش

کیو ۶: کمربند بنفش

کیو ۵: کمربند بنفش

کیو ۴: کمربند سبز

کیو ۳: کمربند قرمز

کیو ۲: کمربند قهوه ایی

کیو ۱: کمربند مشکی

پس از کسب کمربند مشکی رزمی کاران نینجوتسو باید برای دریافت دان خود اقدام کنند. درجه بندی دان از ۱ تا ۱۵ می باشد که هرچه به بالاتر می رود مراحل سخت تر بوده و باید یک جنگجوی سخت کوش و سریع باشید تا این مراحل را طی بکنید. مبتدیان را در این ورزش به اصطلاح شوشین شاه و اساتید را به دلیل حرفه ایی شدن در هنرهای رزمی هاتسومی سنسی می شناسند.

لقب‌ها در نینجوتسو

• هنرجوی مبتدی آغازگر شوشین شا shoshinsha

• هنرجوی رسمی (سازمان یافته) اوچی دی شی uchi deshi

• هنرجوی بالای دوسال کارکرده کوهای kohai

• هنرجوی ارشدبالای 4سال کارکرده سن پای senpai

• کمک مربی ومربی ( مشکی دان 2) سن سی sensei

• معلم جوان (دان 3تا4) شی دوشی هو ... shidoshi-ho

• مربی باتجربه دان 5 الی 7 شی دوشی shidoshi

• ارشدمربیان دان 7الی 9 شیهان

• لقب بالاترین مسئول سبک درجهان(پدر) سوک Soke

• بنیانگذار و پایگذار روشی نوین کانچو

سلاح های مورد استفاده در نینجوتسو

از جمله سلاح هایی ک نینجوتسو استفاده می کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نینجاتو (شمشیر نینجا)

• کاتانا

• اشیکو

• شوکو

• هوکو

• اونو

• چیگیریکی

• بو (چوب بلند)

• هانبو (چوب کوتاه)

• سای

• کاما

• جوته

• کوساری فوندو

• کوساری کاما

• کوساری تانتو

• تانتو

• نانچیکو

• ناگیناتا

• یاری

• بوکن (شمشیر چوبی)

• شوریکن

• بو شورایکن

• کونای

• تتسوبیشی

• مِتسوبیشی