تاریخچه اعتیاد در جهان
بی شک تریاک به عنوان یکی از مهم ترین مواد مخدر و قدیمی ترین آنها از نخستین مواد نارکوتیک(مخدر – اعتیادآور) است که بشر به شناسایی و استفاده از آن اقدام کرد. به زعم غالب صاحب نظران انسان از آغاز تریاک و ترکیبات آن را استعمال می کرده، بدون آنکه با اثرات متعدد آن آشنا باشد. مردمی که در قاره اروپا می زیسته اند از چهار هزار سال پیش به اثرات ضد درد تخدیری اوپیوم(تریاک) آشنا بوده و آن را کشت می کردند. از آثاری که از تاریخ سومری ها باقی است چنین بر می آید که آنها نه تنها این ماده را استعمال می کرده اند، بلکه نامی بر آن نهاده بودند که هنوز هم شایع است: گیاه شادی بخش.
نوشته های باستانی نشان می دهد که ترکیبات تریاک در تمام دوره های تاریخ بابل، مصر، یونان و روم استعمال می شده است.
تریاک که به سهولت از خشخاش بدست می آید و به صور مختلف موجود است به عنوان یکی از متداولترین مواد افیونی نه تنها در قاره اروپا و آمریکا بلکه به ویژه در شرق هم رواج دارند. دو ماده مخدر عمده به نام های مورفین و هروئین از تریاک کشتق می شوند.
مورفین مشتق از کلمه یونانی مورفوس یا رب النوع خواب که ماده بالنسبه قوی است، که سرتونر در سال 1804 میلادی موفق به جدا کردن آن از تریاک شد و چون آگاهی از اثر آن مورد توجه او بود، بر روی خود آزمایش کرد ولی به واسطه مقدار استعمال زیاد درگذشت.
دیگر ماده مشتق شده از تریاک هروئین است که از نظر قدرت سه برابر مورفین می باشد که در سال 1898 میلادی به وسیله متخصصان شیمی دارو ساخته شد و بدواً خصوصیاتی عادت زا بر آن متصور نمی شد و در سال های اولیه ساخت و به سهولت و به طور قانونی خرید و فروش می شد و در داروخانه ها به عنوان یکی از داروهای مسکن سرفه به فروش می رسید تا اینکه در سال 1913 میلادی یعنی 15 سال پس از ساخت آن اثرات عادت آفرینی این دارو به خوبی روشن و اثبات گردید.
امروزه هروئین به عنوان یکی از خطرناکترین مواد مخدر مطرح است و خطر آن به اندازه ای است که طبق تجاربی 90 درصد معتادان پس از درمان مجدداً به استعمال آن می پردازند.
یکی از مهمترین عوامل اشاعه و رواج مواد مخدر در دنیا دسیسه ها و بهره برداری های سیاسی بوده است. در هریک از کشورهای آسیایی که بخواهیم تاریخ ورود تریاک و گسترش آن را به عنوان یک آفت اجتماعی و مردمی دریابیم باید بررسی کنیم که از چه تاریخی پای اقوام اروپایی بدانجا باز شد و در چه زمانی نخستین بازرگانی ملل غربی در این کشورها دایر گردید است. بی شک کمپانی هند شرقی پیشاهنگ این کاروان بود.
اروپاییان طی قرون چهارده و پانزده میلادی به سازمان یابی و نیرومند نمودن خود پرداختند. رقابت کشورهایی چون انگلستان، فرانسه، اسپانیا، پرتقال و سپس هلند موجب شد تا جهت پیشبرد اهداف سیاسی، اقتصادی و استعماری خود از هرگونه آلات و ابزاری استفاده کنند. یکی از این وسایل استفاده از افیون بود که بذرافشانی آن در قرن 16 میلادی در بسیاری از کشورهای تحت استعمار آغاز گردید. کشورهای استعمارگر برای استثمار کشورهای مستعمره در مواردی تریاک را به طور مجانی در اختیار مردم قرار می دادند و سوخته آن را به قیمت گزافی می خریدند و مردم برای استفاده مالی تریاک را تحویل می گرفتند و پس از کشیدن با تحویل سوخته مبلغی دریافت می کردند.
برپایی نظام اجتماعی – اقتصادی سرمایه داری در پاره ای از کشورهای جهان در اوایل قرن 19 میلادی و رشد تدریجی آن تجارت تریاک که تا قبل از آن اهمیت چندانی نداشت مورد توجه کشورهای غربی قرار گرفت و در زمره کالاهای مهم تجارتی درآمد و از رونقی بی حد برخوردار شد. دولت انگلیس در سال های بین 1820 تا 1830 برای نفوذ در سرزمین پهناور چین از آن استفاده کرد. پس از آن آمریکا در سراسر جنگ تریاک که میان انگلیس و چین در خلال سال های 1839 تا 1843 اتفاق افتاد، نقش همدست و شریک جرم انگلیس را بازی کرد.
کشورهای دیگری نظیر فرانسه، پرتقال، بلژیک، سوئد ونروژ نیز به پیروی از دو غول سرمایه داری جهت کسب سود بیشتر، تجارت تریاک را در بسیاری از کشورهای جهان رواج دادند و از این طریق میلیون ها انسان سالم و مولد را در کارخانه ها، مزارع و سایر مراکز تولیدی، تجاری و فرهنگی علیل و ناتوان ساختند.
بیشتر بخوانید:
تاریخچه اعتیاد در جهان (قسمت اول)
تهیه کننده: عاطفه کریمی
منبع: روانشناسی اعتیاد بر اساس DMS -5 - دکتر ساعد احمدی - امیرمسعود رستمی
دیدگاه