چه افرادی با چه ویژگی هایی آمادگی ابتلاء به اعتیاد را دارند؟
وجود ویژگی های خاص در مردها و زن ها به عنوان استعداد و آمادگی برای ابتلاء به مواد اعتیادآور توسط روان شناسان برای سال های متمادی مورد پژوهش واقع گردیده است.
شاید بتوان گفت که جالینوس از اولین کسانی بود که سعی داشته است صفات و ویژگی های معتادان را شناسایی نماید.
کلاین بل، اظهار می نماید که وجود والدین فوق العاده زورگو و پرخاشگر که ارتباط زورگویانه با فرزندان خود دارند و در عین حال انتظار موفقیت های چشمگیر و غیر منطقی از آنان دارند موجب گرایش فرزندان خود به اعتیاد می گردند.
پژوهش های رابینز نیز بر تاثیر رفتارهای اجتماعی ستیز والدین و نقش آن در گرایش فرزندان به مصرف الکل اشاره می نماید. در واقع پژوهش های زیادی مبین این واقعیت است که جو خانوادگی نقش تقریباً قاطع در گرایش فرزندان به مصرف سیگار، الکل و سایر مواد اعتیادآور دارد. این جو خانوادگی است که تاثیر بسزایی در شکل گیری ابعاد شخصیت کودک دارد و می تواند از او یک شخصیت با ثبات عاطفی، قدرت و تحمل محرومیت ها، شکست ها و استرس های گوناگون بسازد و یا برعکس شخصیتی بی ثبات و سست و ضعیف به بار آورد.
منینجر ویژگی های شخصیت الکلیک را مطابق با مولفه های زیر بیان می کند.(بیان این ویژگی ها از اولین تلاش ها برای تبیین علمی ساخت و ویژگی های شخصیت معتاد می باشد.)
1-وابستگی عاطفی و مادی به دیگران توأم با خشم و پرخاشگری
2- ناتوانی در بیان احساسات
3- رشد نیافتن و نداشتن بلوغ عاطفی
4- اضطراب در برقراری روابط عاطفی – اجتماعی با دیگران
5- درون گرایی نسبت به افرادی که در زندگی وی دارای نقش هستند
6- پایین بودن آستانه تحمل شکست ها
7- بزرگ منشی
8- احساس جدایی و فاصله با دیگران
9-کمال گرایی غیرمنطقی
10- احساس تقصیر و گناه نسبت به اعمال خود
11- واکنش گرایی
12- آشفتگی و اختلال در فهم و نقش ها
نکنه مهم اینکه وجود این ویژگی ها و صفات در همه به معنای صد در صد گرایش آنها به مصرف یا اعتیاد به الکل نخواهد بود.
واندر و سلدین در مطالعات خود نشان داده اند که افراد وابسته به مواد اعتیاد آور از مقابله و مواجهه با موقعیت ها و ناهمواری های زندگی گریزانند و به مصرف مواد رو می آورند.
واندر در بیان ویژگی های شخصیتی افراد معتاد به موارد زیر اشاره کرده است:
1-خودشیفتگی/خودمحوری و خودخواهی
2- ناتوانی در ابراز احساسات
3- نقص فاحش در منطق و قضاوت
4- اغراق در بیان مسایل و مشکلات خود
5- فقدان پیوندهای مستحکم
6- نداشتن مناعت طبع
7- بی ثباتی و ناپایداری در مقابل مسایل و مشکلات زندگی
در بررسی های چین و همکارانش مشخص شده که معتادان:
1- خود و فراخود ضعیفی دارند.
2- همانند سازی غلط و غیرمنطقی در ارتباط با واقعیات دارند.
3- برای اصول و ارزش های اجتماعی ارزش قایل نیستند.
مرسکر در مطالعات خود نشان داد که اکثریت قریب به اتفاق معتادان دارای شخصیت ضداجتماعی (88/1) 6/8 درصد درای خصوصیات روان نژندی و 5/6 درصد دارای خصوصیات روان پریشی بوده اند. مطالعات بسیار دیگری از جمله چین لاند، اسکالر، حکیمیان و گرشان نشان دهنده شخصیت ضداجتماعی در افراد معتاد است.
بیشتر بخوانید:
تاریخ اعتیاد در ایران (قسمت اول)
تاریخ اعتیاد در ایران (قسمت دوم)
تاریخ اعتیاد در ایران (قسمت سوم)
تاریخچه اعتیاد در جهان (قسمت اول)
تاریخچه اعتیاد در جهان (قسمت دوم)
منبع: روانشناسی اعتیاد - دکتر ساعد احمدی - امیر مسعود رستمی
تهیه کننده: عاطفه کریمی
دیدگاه