واژینوز باکتریال و عفونت باکتری واژن
واژینوز باکتریال یک عفونت خفیف باکتریایی در واژن است. در حقیقت عفونت واژن یا واژنیت، بیماری است که تمام زنان در طول زندگی خود دست کم چند بار آن را تجربه می کنند. این عفونت در سنین باروری یعنی از سن بلوغ تا یائسگی شایع تر است؛ در حالی که پوشش سطحی سیستم تناسلی کودکان خردسال و خانم های یائسه به صورتی است که میکروب ها نمی توانند درآن بخوبی رشد کنند. در حقیقت به طور طبیعی در واژن تعداد بسیار زیادی باکتری “خوب” و تعداد کمی باکتری “بد” وجود دارد که باکتری های خوب، به کنترل رشد باکتری های بد کمک می کنند. در زنان مبتلا به واژینوز باکتریال این تعادل به هم می خورد. تعداد باکتری های “خوب” کم تر شده و تعداد باکتری های “بد” افزایش می یابند. محیط مجاری تناسلی به طور طبیعی دارای شرایط خاصی است؛ به طوری که عفونت های ذکر شده، در حالت عادی قادر به رشد و تکثیر در این محیط نیستند، مگر اینکه مشکلی وجود داشته باشد.
انواع عفونت واژن
سه نوع عفونت واژن وجود دارد که شامل :
-
عفونت انگلی
-
عفونت باکتریایی
-
عفونت قارچی
عفونت قارچی واژن
منشأ عفونتهای قارچی اندام تناسلی زنان، عمدتا نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس است. این قارچ معمولا به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد و تنها زمانی که بیش از حد معمول رشد کند، میتواند بیماریزا شود.
البته به روشنی نمیتوان علت عفونت قارچی را توضیح داد، اما آنچه مسلم است قارچها در بدن ما حیات داشته و با ما همزیستاند. قارچ ها در محل زیست ما، در غذاها و خوراکیها وجود دارند و به نوعی میتوان گفت ما را احاطه کردهاند، ولی اکثر ما گرفتار عفونت ناشی از قارچها نمیشویم.
علایم اصلی واژینیت قارچی عبارت از خارش و ترشحات واژینال میباشد. خارش معمولا شدید است و ممکن است باعث التهاب نواحی مربوطه گردد. ترشحات به صورت سفید رنگ و غلیظ است که در عین حال دارای چسبندگی کمی بوده و سست میباشد. این ترشحات معمولا فاقد بو و یا دارای بوی کپک بوده، ولی به هیچوجه متعفن نیست، مگر
آنکه سایر عوامل عفونتزا همراه قارچ باعث بروز واژینیت شده باشند.
عفوت باکتریایی واژن
عفونتهای باکتریایی دستگاه تناسلی بیشتر توسط باکتری به نام گاردنلا واژینالیس ایجاد میشود. این میکروب بهطور طبیعی در محیط دستگاه تناسلی موجود است، ولی در شرایط خاص ممکن است رشد کرده و باعث بروز بیماری شود.
این بیماری میتواند از طریق تماس جنسی نیز منتقل شود. در واژینیت میکروبی، ترشحات واژینال موجود است، ولی خارش و التهاب یا اصلا موجود نیست و یا بسیار خفیفتر از عفونت قارچی میباشد.
ترشح ایجاد شده در این بیماری به رنگ سفید مایل به خاکستری و یا زرد رنگ بوده و حالت آبکی دارد. خصوصیت بارز این ترشح، بوی مخصوص آن است که شبیه بوی ماهی و ناخوشایند میباشد.
تشخیص این بیماری ممکن است با توجه به علایم حاصل از آن و یا انجام نمونهبرداری از ترشحات اندام تناسلی توسط پزشک و انجام آزمایش روی نمونه به دست آمده صورت گیرد.
عفونت انگلی واژن
عفونتهای انگلی مجاری تناسلی در بیشتر اوقات به واسطه نوعی انگل تکسلولی ایجاد میشود. این انگل به طور طبیعی در مجاری تناسلی زندگی نمیکند و ابتلا به آن ممکن است از طریق استخر یا حوله آلوده و نیز تماس با فرد آلوده حاصل گردد.
این بیماری از طریق تماس جنسی و یا برخی لوازم و محیطهای آلوده وارد مجرای تناسلی شده و ایجاد عفونت میکند. در بسیاری از موارد ممکن است این عفونت فاقد علایم و یا توأم با علایم خفیفی باشد.
از بارزترین خصوصیت آن وجود ترشح واژینال بیش از حد است. این ترشح دارای رنگ خاکستری یا سبز رنگ بوده و بوی آن زننده میباشد. روی آن حبابهای هوا مشاهده میشود که باعث ایجاد ظاهری کف مانند میگردد.
هر ترشحی، عفونی نیست
خوب است بدانید دستگاه تناسلی خانمها در حالت طبیعی نیز ترشحاتی دارد که باعث مرطوب ماندن این ناحیه میشود و بهطور دورهای کم و زیاد میشود. البته ترشحات طبیعی، هیچ رنگ و بویی ندارد و اگرچه غلیظ است، ولی بدبو نیست و سبب خارش و سوزش هم نمیشود.
ترشحات طبیعی اگر در لباس باقی بماند، میتواند تغییر رنگ بدهد و بدبو شود، ولی این ترشحات با شستوشوی صحیح دستگاه تناسلی ازبین میرود، در حالی که ترشحات عفونی به جز با درمان از بین نخواهد رفت.
علائم و نشانههای عفونت در ناحیه واژن:
-
تغییر در حجم، رنگ و بوی ترشحات واژنی
-
خارش و آزردگی در ناحیهی واژن
-
وجود درد در طول رابطه جنسی
-
درد در هنگام ادرار
-
خونریزی واژنی خفیف یا لکه بینی
عوامل ایجاد خطر ابتلا به عفونت واژنی
-
تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی، بارداری یا مصرف قرصهای ضدبارداری
-
فعالیتهای جنسی
-
داشتن عفونت مقاربتی
-
استفاده از داروهایی چون استروئیدها یا آنتی بیوتیکها
-
استفاده از اسپرم کُش ها برای جلوگیری از بارداری
-
دیابت های کنترلنشده
-
استفاده از محصولات بهداشتی مانند دئودورانتها و اسپری های واژنی یا حمام کف
-
دوش واژینال
-
پوشیدن لباسهای چسبان و مرطوب
-
استفاده از آی.یو.دی یا ابزار درون زهدانی (IUD)
-
خطرات احتمالی عفونت واژنی
زنانی که به تریکومونیازیس یا واژینوز باکتریال مبتلا هستند بهخاطر التهاب ناشی از این اختلالات بیشتر در معرض ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی هستند. زنان بارداری هم که دچار عفونتهای نامبرده هستند، درمعرض خطر زایمان زودتر از موعد یا نوزادنی با وزن کم خواهند بود.
پیشگیری از عفونت واژن
رعایت نکات بهداشتی از وخیمشدن برخی از انواع عفونت جلوگیری میکند و در کاهش علائم هم نقش دارد:
-
از حمام، وان و جکوزی موجود در مراکز عمومی و اسپاها استفاده نکنید.
-
از مواد محرکی نظیر تامپونهای عطری، دوش و پَد واژنی و صابونهای عطردار استفاده نکنید. هنگام دوش گرفتن، بیرون ناحیهی تناسلی را آب بکشید و نگذارید صابون در آن بماند و قسمت مذکور را برای پرهیز از تحریک و آزردگی بهخوبی خشک کنید. از حمام کف (پر کردن وان با کف) و صابونهای تند و محرکی مانند صابونهای آنتیباکتریال و حاوی دئودورانت هم استفاده نکنید.
-
هنگام خشک کردن ناحیهی تناسلی، جهت استفاده از دستمال توالت باید از جلو به پشت باشد تا باکتریهای ناحیهی مقعد به جلو منتقل نشوند.
سایر اقدامات برای جلوگیری از عفونت واژن هم به قرار زیر است:
-
پرهیز از دوش واژینال: برای پاک کردن و نظافت واژن، حمام عادی کفایت میکند. لزومی به دوش واژینال نیست. دوش مداوم این ناحیه باعث ایجاد اختلال در تعادل ارگانیسمهای طبیعی واژن میشود و احتمال عفونت را افزایش میدهد. دوش واژینال به رفع عفونت واژن هم کمکی نمیکند؛
-
استفاده از کاندوم لاتکس: این جنس کاندوم برای عدم انتقال عفونت در زنان و مردان مناسب است؛
-
استفاده از لباسهای زیر نخی: از لباسهای زیر نخی یا جورابشلواریهایی از جنس نخ استفاده کنید. اگر دوست داشته باشید، نپوشیدن لباس زیر در رختخواب هم فکر خوبی است، زیرا مانع از عفونتهای قارچی میشود.
درمان عفونت واژن
شرایط و ارگانیسمهای زیادی میتوانند موجب عفونت واژنی شوند. بههمیندلیل برای درمان باید به علت عفونت توجه کرد:
واژینوز باکتریال: برای درمان این نوع از عفونت پزشکان مقدار معینی قرص یا کرم تجویز میکنند که باید براساس نسخه و آزمایشی که روی فرد انجام شده، باشد. قرص خوردنی مترونیدازول (فلاژیل)، ژل مترونیدازول و پماد کلیندامایسین (Cleocin) از جمله این داروها هستند.
عفونت قارچی: عفونتهای قارچی معمولا با کرمها یا شیافی درمان میشوند که بدون نسخه قابل خریداری است. مثلا داروهایی نظیر میکونازول (Monistat 1)، کلوتریمازول (Gyne-Lotrimin)، بوتوکونازول (Femstat 3) یا تیوکونازول (Vagistat-1). عفونت قارچی با برخی از داروهای ضدقارچ خوردنی مانند فلوکونازول (Diflucan) هم درمان میشود.
مزیت استفاده از داروهای ضدقارچ بدون نسخه این است که سریع، با هزینهی کم و بدون نیاز به مراجعه به پزشک دردسترس هستند. البته اگر دچار عفونت قارچی نباشید و به سراغ مصرف این داروها بروید، احتمال دارد بیماری طولانی شده و تشخیص مشکل واقعی بهتأخیر بیفتد.
تریکومونیازیس: احتمالا پزشک برای درمان این نوع عفونت قرص مترونیدازول (فلاژیل) یا تینیدازول (تینداماکس) تجویز میکند.
سندروم تناسلی ادراری یائسگی (آتروفی واژنی): برای درمان این مشکل هم از قرص، کرم واژنی یا حلقههای استروژن استفاده میشود. این نوع درمان زمانی انتخاب میشود که پزشک سایر عوامل ایجاد خطر و عوارض جانبی را بررسی کرده باشد.
التهابات غیرعفونی واژن: برای درمان این نوع از التهابات نیز باید عامل محرک را شناسایی کرد. ریشهی مشکل میتواند استفاده از صابونی جدید، پودر لباسشویی یا تامپونها و دستمالهای بهداشتی باشد.
بیشتر بخوانید:
دلایل ایجاد سوزش ادرار در زنان
چرا در دوران قاعدگی (Menstruation) رابطه ی جنسی(Sex) ممنوع است؟
گرد آورنده : محمدی
دیدگاه