آیین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعیی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب 23/12/1379 رئیس قوه قضاییه)
الف- تشکیلات
ماده ۱ - انجام امور مربوط به اجرای ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی^، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به حوزه معاونت قضائی قوه قضائیه محول می گردد که طبق مقررات این آئین نامه اقدام نماید۰
ماده ۲- بمنظور بررسی صلاحیت کسانی که متقاضی تاسیس موسسه مشاوره حقوقی و یاکارشناسی می باشند هیاتی مرکب از معاون قضائی رئیس قوه قضائیه (به عنوان رئیس هیات ) و مدیر کل آموزش و مدیر کل گزینش و استخدام قوه قضائیه به علاوه دو یا سه تن از اساتید دانشگاه در رشته حقوق یا قضات عالیرتبه باتعیین رئیس قوه قضائیه تشکیل می گردد۰ وظایف هیات مذکور بشرح ذیل است :
الف - تعیین تعداد مشاور حقوقی یا کارشناس موردنیازدرهرسال ۰
ب - بررسی و تعینی صلاحیت متقاضیان ،
ج - نظارت و پیگیری بر حسن اجرای مقررات این آئین نامه ،
د - نظارت و پیگیری نسبت به عملکرد مشاورین حقوقی و کار شناسان موضوع این آئین نامه ،
ه - پیگیری و رسیدگی به تخلفات مشاورین وکارشناسان موضوع این آئین نامه راسا" یا حسب درخواست شاکی خصوصی
و - تعیین تکلیف برای سایر موارد ضروری که در این آئین نامه مسکوت است با توجه به روح این آئین نامه و قوانین و مقررات موجود۰
ب - شرایط متقاضایان
ماده ۳- متقاضایان اخذ مجوز تاسیس موسسه مشاوره حقوقی یاکار شناسی باید دارای شرایط ذیل باشند:
الف - تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران ،
ب - داشتن حداقل ۲۵ سال تمام سن ،
ج - داشتن دانشنامه معتبر کارشناسی از دانشکده های معتبر داخلی یاخارجی (در حالت اخیر، به شرط ارزشیابی رسمی ) در رشته حقوق برای متقاضایان مشاوره حقوقی و در رشته مورد تقاضا برای متقضایان کارشناسی ،
د - انجام خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم برای آقایان ،
ه - عدم سوءپیشینه کیفری و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی ،
و - عدم اعتباد به مواد مخدر به تائیدسازمان پزشکی قانونی
ز - عدم اشتغال اعم ازرسمی ، قراردادی ،پیمانی دروزارتخانه ها سازمانها، ادارات وشرکتهای دولتی ، نهادهای انقلابی ، شهرداریها و موسسات مامور به خدمات عمومی وعدم اشتغال به سردفتری یا دفتر یاری در زمان صدور مجوز،
ح - نداشتن سوء شهرت ،
ط - داشتن وثاقت وتعهد به اصل نظام وقانون اساسی ،
ی - عدم محکومیت به انفصال دائم از خدمات قضائی یاوکالت دادگستری و یا سلب صلاحیت برای متقاضیان شغل مشاوره حقوقی و عدم محکومیت به انفصال دایم ازشغل کارشناسی برای متقاضیان کارشناسی ۰ تبصره - مشاغل آموزشی یا پژوهشی در دانشگاهها از مقررات بند (ز) مستثنی است.
ج - مدارک و نحوه درخواست
ماده ۴- در مهرماه هرسال صورت نقاطی که احتیاج به مشاور حقوقی یا کارشناس رسمی دارد باتعیین تعداد مورد نیاز برای هر محل در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی می گردد۰ متقاضیان باید ظرف مدت مقرر در آگهی درخواست خود را بادرج مراتب ذیل در آن به معاونت قضایی قوه قضائیه تسلیم یا ارسال نمایند:
الف - مشخصات کامل طبق شناسنامه ومیزان تحصیلات متقاضی ،
ب - محل اقامت ونشانی پستی ،
ج - سوابق شغلی قبل از درخواست ،
د - تعیین محل مورد درخواست برای تاسیس موسسه مشاوره حقوقی یا کارشناسی ۰
ماده ۵- درخواست متقاضیان باید دارای پیوستهای ذیل باشد:
الف - یک برگ تصویر مصدق از کلیه صفحات شناسنامه ،
ب - شش قطعه عکس ۴در۳،
ج - گواهی های مذکور در ماده ۳،
د - گواهی وثاقت به امضای کسی که فرد مورد نظر را برای مشاوره حقوقی یا کارشناسی مناسب معرفی کند،
ه - گواهی سوابق اشتغال بهمراه مستندات مربوطه در صورت داشتن سابقه اشتغال
د- نحوه رسیدگی ، انتخاب و آموزش
ماده ۶- درخواست متقاضیان به ترتیب وصول در معاونت قضائی ثبت و برای هر متقاضی پرونده جداگانه ای تشکیل می شود۰ معاونت مذکور، سوابق متقاضی را از مراجع اطلاعاتی و قضایی محل اقامت و اشتغال و از موسسه آموزش عالی مربوطه استعلام و درباره صلاحیت وی بنحو مقتضی تحقیق و نتیجه را در پرونده منعکس و به هیات موضوع ماده ۲ این آئین نامه تسلیم می نماید۰
ماده ۷- معاون قضائی یا هیات مذکور در ماده ۲ می تواند انجام اقداماتی در رابطه با بررسی صلاحیت متقاضیان را ازهسته های گزینش قوه قضائیه در استانها درخواست نماید۰ هسته گزینش مربوطه مکلف است نتیجه بررسی را ظرف مهلت مقرر به هیات اعلام نماید۰
ماده ۸- ازکلیه داوطلبان واجد شرایط به ترتیب مقرردرمواد آتی امتحانی کتبی بعمل خواهدآمد۰ زمان ومکان برگزاری امتحان ازطریق روزنامه های کثیرالانتشار اعلام می گردد۰
تبصره - اعضای هیات علمی رسمی دانشکده های حقوق به شرط داشتن مدرک دکتری تائید شده و حداقل سه سال سابقه تدریس دردروس حقوقی از شرکت در این آزمون معاف می باشند۰
ماده ۹- مواد امتحانی برای داوطلبان مشاوره حقوقی عبارتنداز: متون فقه در حد تحریر الوسیله ، قانون آئین دادرسی کیفری و مدنی ، قانون مدنی و امور حسبی ، قانون تجارت ، قانون مجازات اسلامی و قانون ثبت اسناد و املاک ۰
ماده ۱۰- موادامتحانی برای داوطلبان کارشناسی رسمی عبارتنداز:
الف دروس تخصصی و فقیه مربوط به رشته مورد تقاضا۰
ب - قوانین و مقرارت مربوط به کارشناسی
ماده ۱۱- از پذیرفته شدگان درامتحان کتبی توسط هیات یااشخاصی که هیات تعیین می کند مصاحبه شفاهی بعمل می آید۰
ماده ۱۲- چگونگی و نحوه انجام امتحان و امور مربوط به آن ، از جمله انجام مصاحبه پس از قبولی در آزمون کتبی ، را هیات موضوع ماده ۲ این آئین نامه مشخص می کند۰
ماده ۱۳- هیات اسامی داوطلبانی را که صلاحیت آنان محرز تشخیص داده شده است جهت دستور صدور پروانه به اطلاع رئیس قوه قضائیه خواهد رسانید۰
ماده ۱۴- پروانه مشاورین وکارشناسان رسمی موضوع این آئین نامه به امضای کسی که از طرف رئیس قوه قضائیه تعیین می شودخواهدرسید۰ اعتبار پروانه مذکور دوسال خواهد بود که پس از آن برای مدتهای مشابه قابل تمدیدمی باشد۰ در صورت عدمتمدید پروانه ، وکالت این افراد در مراجع قضائی پذیرفته نخواهد شد۰ همچنین ارجاع امر به کارشناسی از سوی مراجع قضائی به کارشناسی که پروانه وی تمدید نشده است ممنوع می باشد۰
ماده ۱۵- متقاضیان مشاوره حقوقی پس از احراز صلاحیت وپذیرش آنان ، بمدت ۶ماه دوره کارآموری را، مانند کارآموزان قضایی ، زیر نظر اداره کل آموزش قوه قضائیه طی می کند۰
تبصره (۱) هرکارآموز دارای کارنامه مخصوصی خواهد بود که از طرف معاونت قضایی یا اداره کل آموزش به او داده می شود۰ دراین کارنامه حسن اخلاق کاراموز و عملکرد دوره کاراموزی وی از سوی اداره کل آموزش ثبت خواهد شد۰
تبصره (۲) - پذیرفته شدگانی که حداقل ۶ ماه سابقه کار قضایی به تایید مراجع مربوط داشته باشند و نیز اعضاء رسمی در یکی از رشته های حقوقی باشند و حداقل پنج سال از آغاز استخدام رسمی آنها گذشته باشد، از انجام دوره کارآموزی معاف خواهند بود۰
ماده ۱۶- پذیرفته شدگان کاشناسی رسمی باید بمدت ۶ ماه نزد یکی از کارشناسان رسمی در رشته مربط که حداقل ۵ سال سابقه کارشناسی داشته باشد کارآموزی نمایند۰ در رشته های جدید کارشناسی ، شخص پذیرتفه شده از کارآموزش معاف خواهد بو، مگر آنکه هیات مذکوردر ماده ۲ ترتیب دیگری را مقرر نماید۰
ماده ۱۷- پذیرفته شده هنگام اخذ پروانه با حضور اکثریت اعضای هیات مذکور در ماده ۲ به ترتیب ذیل سوگند یاد نموده و سوگندنامه و صورتجلسه مربوطه را امضاء می نماید۰
متن سوگند نامه مشاور بشرح ذیل می باشد:
بسم الله الرحمن الرحیم
در این موقع که می خواهم بشغل (مشاور حقوقی ) نائل شوم به خداوند قادر متعال سوگند یاد می کنم که همیشه قوانین ونظامات را محترم شمرده و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته و برخلاف شرافت شغلی ام اقدام و اظهاری ننمایم و احترام اشخاص ، مقامات قضایی اداری و همکاران واصحاب دعوی را رعایت نموده و از اعمال نظر شخصی و کینه توزی وانتقام جویی احتراز و در امور وکارهایی که انجام می دهم راستی و درتسی را رویه خود قرار داده ومدفاع حق قاشم و شرافت من وثیقه این سوگنداست که یاد کرده و ذیل سوگند نامه را امضاء می نمایم ۰
متن سوگند نامه کارشناس رسمی بشرح ذیل می باشد:
به خداوند متعال سوگند یا می کنم در امور کارشناسی که به من ارجاع می گردد خداوندمتعال را حاضر وناظر دانسته به راستی و درستی عقیده خود را اظهار نمایم و نظریات شخصی را در آن دخالت ندهم و نظر خود رانسبت به موضوع کارشناسی به طور کامل اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم و بر خلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم ۰
ماده ۱۸- پذیرفته شدگان مشاوره حقوقی منفردا" یا مشترکا" اقدام به تشکیل موسسه می نمایند۰ دارندگان پروانه مکلف اندحداکثر ظرف مدت ۶ماه طبق مقررات مربوط به ثبت تشکیلات وموسسات غیرتجاری نسبت به ثبت موسسه اقدام نمایند، در غیر اینصورت مجوز صادره باطل و بی اعبتار خواهد بود۰ مگر آنکه هیات مذکور در ماده ۲ این مدت را حداکثر برای یک بار به مدت ۶ ماه دیگر تمدید نماید۰
تبصره ۱- ثبت موسسه در اداره ثبت اسناد واملاک شهرستانی انجام می شود که پروانه تاسیس موسسه برای آن محل صادر شده است ۰
تبصره ۲- ثبت موسسات حقوقی موکول به ارائه پروانه تاسیس از قوه قضائیه برای مدتی که در پروانه تعیین شده است خواهد بود۰ تمدید ثبت تابع تمدید پروانه می باشد۰
تبصره (۳) موسسه مشاوره حقوقی تابع ضوابط و مقررات مربوط به موسسات غیرتجاری خواهد بود۰
ماده ۱۹- موسسه ماشوره حقوقی باید در محلی که در پروانه صادره درج شده است دایر شود و نمی توان عملا" فعالیت آن را درمحل دیگری متمرکز نمود۰ در غیر اینصورت پروانه صادره ابطال می گردد مگر اینکه در خصوص تغییر محل قبلا" موافقت هیات مذکور در ماده ۲ کسب شده باشد۰
تبصره - مفاد این ماده مانع از حضور شخص مشاور حقوقی درمحاکم یا سایر مراجع شهرهای دیگر به عنوان وکیل نمی باشد.
ماده ۲۰- دارندگان پروناه فقط مجاز به تشکیل یک موسسه می باشند ایجاد شعب و موسسات فرعی ممنوع ومستوجب تعقیب و تعطیلی موسسه و تمام شعب آن خواهد بود.
ماده ۲۱- وظایف وتکالیف ومسئولیتهای مشاورین حقوقی وکارشناسان موضوع این آئین نامه همان است که درقوانین ومقررات وآئین نامه های مربوط به وکلای دادگستری وکارشناسان رسمی مقرر است .
ماده ۲۲- مشاوران حقوقی موضوع این آئین نامه پس از اخذ پروانه به مدت دو سال مشاور حقوقی پایه ۲ محسوب می شوند و تنها حق شرکت در محاکم کیفری که به جرایم مستوجب تعزیر رسیدگی می کنند و نیز در محاکم حقوقی که به دعاوی با خواسته کمتر از صد میلیون ریال یا خواسته غیرمالی رسیدگی می کنند را دارند۰ پس از انقضای این مدت و به شرط نداشتن تخلف ، پروانه مشاور به پایه (۱) ارتقاء می یابد۰ دارندگان پروانه پایه (۱) حق شرکت در کلیه محاکم اعم از حقوقی ، کیفری و غیره را دارند۰
تبصره (۱) اعمال مفاد این ماده مانع از حق ارائه مشاوره حقوقی باید قبل از اخذ پروانه متعهد شوند که حسب ارجاع هیات موضوع ماده ۲ این آئین نامه ارائه خدمات و مشاوره حقوقی از سوی آنان به متهمان ، شاکیان و اصحاب دعوایی که امکانات مالی لازم را برای استخدام وکیل ندارند با نرخهای کمتر و شرایط سهل خواستار شود۰
تبصره (۳) آندسته از مشاوران حقوقی که دارای مدرک تحصیلی کار شناسی ارشد به بالا می باشند می توانند درخواست صدور پروانه تخصصی در رشته ای که در آن رشته مدرک تحصیلی خود را اخذکرده اندبنمایند در چنین صورتی حق الوکاله و حق المشاوره آنها در پرونده های مرتبط با رشته تخصصی آنان ۲۵درصد بیش از مبالغ مذکوردرماده ۲۳خواهدبود
ماده ۲۳- حق الوکاله مشاورین و حق الزحمه کارشناسان حداکثر تا ۶۰% تعرفه وکلای پایه یک دادگستری وکارشناسان رسمی حسب مورد خواهد بود۰ میزان حق المشاوره توسط هیات موضوع ماده ۲ همه ساله تعیین خواهد شد۰
ماده ۲۴- موارد تخلف مشاورین حقوقی وکارشناسان موضوع این آئین نامه حسب مورد همان است که در مورد وکلا وکارشناسان رسمی دادگستری در سایر قوانین مقررات مقرر گردیده است ۰ تنبیهات انتظامی این افراد عبارت است از توبیخ کتبی بدون درج در پرونده توبیخ کتبی با درج در پرونده عدم تمدید پروانه مشاوره حقوقی یا کارشناسی به طور موقت و لغو یا عدم تمدید پروانه مشاوره حقوقی با کارشناسی به طور دائم ۰
تبصره - مرجع اعمال این تنبیهات هیات موضوع ماده ۲ آئین نامه خواهد بود.
منبع: مجموعه کامل مقررات وکالت - دکتر نصرالله قهرمانی -ابراهیم یوسفی محله
دیدگاه