امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276658
۲۵۲۱
۱
۰
نسخه چاپی

ضربه مغزی | تمام اطلاعات درباره ضربه مغزی

به آسیب شدید مغزی که روی عملکرد مغز تاثیر می گذارد، ضربه ی مغزی می گویند. معمولا این تاثیر موقتی است اما شامل سردرد و بروز مشکل در تمرکز، حافظه، تعادل و هماهنگی می شود

ضربه مغزی | تمام اطلاعات درباره ضربه مغزی

ضربه مغزی چیست؟

به آسیب شدید مغزی که روی عملکرد مغز تاثیر می گذارد، ضربه ی مغزی می گویند. معمولا این تاثیر موقتی است اما شامل سردرد و بروز مشکل در تمرکز، حافظه، تعادل و هماهنگی می شود.

مغز مانند ژلاتین است که توسط مایع مغزی نخاعی داخل جمجمه از ضربات در امان می ماند. ورود ضربه ی شدید به سر و گردن یا نیم تنه ی بالا باعث می شود مغز به شدت در دیواره ی جمجمه جلو و عقب شود.

تکان خوردن ناگهانی یا کاهش سرعت سر، که در اثر حادثه ای نظیر تصادف یا تکان دادن شدید رخ می دهد، هم باعث بروز آسیب مغزی می شود.

این آسیب ها، معمولا به مدت کوتاه، روی عملکرد مغز تاثیر می گذارد و منجر به علائم ضربه ی مغزی می شوند.

ممکن است این نوع آسیب مغزی منجر به خونریزی داخل یا اطراف مغز شود و علائمی نظیر خواب آلودگی و گیجی طولانی به دنبال داشته باشد. ممکن است این علائم فورا ظاهر شود یا دیرتر اتفاق بیفتد.

خونریزی مغز می تواند مرگبار باشد. به همین دلیل فردی که دچار آسیب مغزی شده باید طی ساعات بعد از آسیب تحت نظر قرار بگیرد و درصورت شدید شدن علائم مراقبت پزشکی دریافت کند.

درجه بندی ضربه مغزی

ضربه مغزی معمولاً به ۳ درجه متفاوت تقسیم‌بندی می‌شود:

درجه ۱: فراموشی یا نسیانی که بیشتر از ۳۰ دقیقه طول نمی‌کشد و بیمار بیهوش نمی‌شود.

درجه ۲: بیهوشی طولانی‌تر از ۵ دقیقه و فراموشی به مدت ۳۰ دقیقه تا ۲۴ ساعت

درجه ۳: بیش از ۵ دقیقه بیهوش بودن و فراموشی طولانی‌تر از ۲۴ ساعت

علائم ضربه مغزی

تشخیص ایجاد مشکل ضربه مغزی برای یک فرد ساده نیست. در این شرایط الزاماً فرد دچار بی هوشی (از دست دادن هوشیاری) نمی شود. علائم ضربه مغزی می توانند مختلف بوده و از سطح خفیف تا سطح شدید را شامل شوند. این علائم همچنین می توانند برای چند ساعت، چند روز، چند هفته، یا حتی چند ماه وجود داشته باشند. در صورتی که شما با هر یک از علائم ضربه مغزی مواجه شدید، با پزشک در این رابطه تماس بگیرید.

علائم ضربه مغزی به چهار دسته کلی تقسیم بندی می شوند:

قدرت تفکر و به خاطر آوردن

- از دست دادن قدرت تفکر
- احساس کم کاری مغز
- عدم امکان تمرکز کردن
- عدم امکان به یاد آوردن خاطرت جدید

فیزیکی

- تهوع و استفراغ
- سر درد
- تاری دید یا بینایی غیر عادی
- گیجی
- حساسیت به نور یا صدا
- مشکلات حفظ تعادل
- احساس خستگی یا بی انرژی بودن

احساسی و رفتاری

- آشفتگی یا عصبانی شدن سریع
- ناراحتی
- عصبی یا نگران بودن
- احساساتی شدن

خواب

- خوابیدن بیشتر از حالت عادی
- خوابیدن کمتر از حالت عادی
- ناراحتی در زمان خوابیدن

ضربه مغزی | تمام اطلاعات درباره ضربه مغزی

علائم ضربه مغزی در کودکان

کودکان نیز می توانند علائم مشابه در مقایسه با افراد بزرگسال در هنگام وارد شدن ضربه مغزی داشته باشند. اما گاهی اوقات تشخیص وارد شدن ضربه مغزی برای کودکان دشوار است. کودکان نیز ممکن است در این رابطه با علائم زیر مواجه شوند:

- گریه کردن بیش از حد عادی
- سر دردی که بر طرف نمی شود
- تغییر در نحوه بازی کردن یا رفتار کودک
- تغییر در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن کودک
- ناراحتی سریع یا کج خلقی بیشتر
- روحیه نامطلوب
- بی علاقه بودن به فعالیت های عادی یا اسباب بازی های دلخواه
- فراموش کردن مهارت های جدید همچون دستشویی رفتن
- عدم امکان حفظ تعادل یا ایجاد مشکل در راه رفتن
- بی توجهی کودک به محیط اطراف

علائم ضربه مغزی در سالمندان

ضربه مغزی در افراد مسن می تواند خطرناک باشد. دلیل این شرایط به خاطر این است که این افراد در نتیجه ضربه مغزی اغلب مسیر مورد نظر خود را گم می کنند. به همین خاطر در صورتی که با زمین خوردن افراد مسن مواجه شدید، علائم ضربه مغزی را در آنها کنترل نمایید.

علائم ایجاد مشکلات جدید در این حالت شامل سر دردی است که با گذشت زمان تشدید می شود یا با افزایش گیجی فرد همراه است. گاهی اوقات هر دو این موارد به همراه یکدیگر در فرد مشاهده می شود.

در صورتی که با این علائم در فرد مورد نظر مواجه شدید، بلافاصله برای بررسی وضعیت وی به مطب پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر شما از یک فرد مسن که داروهای رقیق کننده خون همچون وارفارین استفاده می کند، مراقبت می نمایید و فرد مورد نظر زمین خورد، لازم است بلافاصله فرد را حتی در صورتی که علائم ضربه مغزی در وی مشاهده نمی شود، به مطب پزشک برسانید.

علائم سندرم پس از ضربه مغزی

گاهی اوقات پس از ضربه مغزی ممکن است متوجه شوید عملکرد شما به خوبی شرایط قبل از آسیب دیدگی نیست. در اصطلاح به این مشکل سندرم پس از ضربه مغزی گفته می شود. در این شرایط ممکن است علائم بیشتر در بیمار مشاهده شده یا ناراحتی به خاطر آسیب وارد شده ادامه داشته باشد. برای مثال در این رابطه می توان علائم زیر را مشاهده کرد:

- تغییر در توانایی تفکر، تمرکز، یا به خاطر آوردن
- سر درد یا تاری دید
- تغییر در الگوی خواب همچون ایجاد مشکل کم خوابی یا خوابیدن بیش از اندازه
- تغییر در شخصیت همچون عصبانی شدن یا تشویش بدون علت مشخص
- بی علاقگی به فعالیت های عادی
- تغییر در محرک جنسی
- گیجی، سبک سری، یا بی ثباتی که می تواند در نشستن یا راه رفتن فرد مشکل ایجاد کند

در صورتی که با علائم سندرم پس از ضربه مغزی مواجه شدید، با پزشک خود در این رابطه تماس بگیرید.

ضربه مغزی | تمام اطلاعات درباره ضربه مغزی

علل ضربه مغزی

- تصادف‌های رانندگی
- صدمه‌های ورزشی
- سقوط و زمین خوردن
- سانحه‌های سوارکاری
- حادثه‌های زمین بازی
- سانحه‌های دوچرخه سواری
- ضرب و جرح
- انفجار

عوارض ضربه مغزی

عوارض احتمالی ضربه ی مغزی عبارت است از:

- سردردهای بعد از حادثه: بعضی از افراد تا هفت روز بعد از آسیب مغزی سردردهای مربوط به ضربه ی مغزی را تجربه می کنند.

- سرگیجه بعد از حادثه: بعضی از افراد تا چند روز، هفته یا ماه بعد از آسیب مغزی دچار سرگیجه هستند.

- سندرم بعد از ضربه ی مغزی: درصد کمی از افراد (۱۵ تا ۲۰%) بیشتر از سه هفته علائمی نظیر سردرد، سرگیجه و اختلال در تفکر دارند. اگر این علائم بیشتر از سه هفته ادامه پیدا کند، به آن سندرم بعد از ضربه ی مغزی می گویند.

- تاثیر تجمیعی چند آسیب مغزی: درحال حاضر تحقیق روی تاثیر چند آسیب مغزی مکرر که باعث بروز علامت نمی شود ادامه دارد. فعلا هیچ نتیجه قطعی دال بر ارتباط میان چند آسیب مغزی و تاثیر تجمیعی وجود ندارد.

- سندرم تاثیر ثانویه: به ندرت ممکن است فرد قبل از بین رفتن علائم ضربه ی مغزی اولیه دچار ضربه ی مغزی دوم شود و مغز به سرعت متورم شود که می تواند مرگبار باشد.

ورزشکاران به هیچ وجه نباید حین تجربه ی علائم و نشانه های ضربه ی مغزی دوباره به میدان بازی برگردند.

پیشگیری از ضربه مغزی

نکات زیر به پیشگیری یا به حداقل رساندن خطر بروز آسیب مغزی کمک می کند:

- پوشیدن لباس محافظتی حین انجام ورزش و سایر فعالیت های تفریحی: مطمئن شوید که تجهیزات کاملا اندازه  شما باشد، محکم سر جای خود می ماند و به درستی پوشیده شده است. از قوانین بازی پیروی کنید و روحیه  ورزشکاری را تمرین کنید. هنگام دوچرخه سواری، موتورسواری، اسنوبرد سواری یا هر فعالیت تفریحی که خطر بروز آسیب مغزی را به دنبال دارد، کلاه ایمنی بپوشید.

- بستن کمربند ایمنی: بستن کمربند ایمنی مانع از بروز آسیب جدی، شامل آسیب به سر، حین تصادف می شود.

- ایمن ساختن خانه: فضای خانه را روشن نگه دارید و نگذارید روی زمین چیزی باشد که باعث لیز خوردن و افتادن می شود. افتادن در خانه اصلی ترین علت بروز آسیب به سر است.

- محافظت از کودکان: مسیر راه پله ها را ببندید و به پنجره نرده نصب کنید تا خطر بروز آسیب به سر کودکان کاهش پیدا کند.

- ورزش منظم: مرتب ورزش کنید تا عضلات پایتان قوی و تعادلتان بهتر شود.

- اطلاع رسانی درمورد ضربه ی مغزی: اطلاع رسانی به مربیان، والدین، ورزشکاران و دیگران درمورد ضربه ی مغزی به بالا بردن آگاهی کمک می کند. مربیان و والدین نیز می توانند ورزشکاران و کودکان را به روحیه مثبت ورزشکاری تشویق کنند.

  • منبع
  • مرکز جامع توانبخشی امید
  • دکتر امیرحسین یزدانی
  • پرفسور فروغ
  • درمانکده

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید