امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 272249
۳۷۲۸
۱
۰
نسخه چاپی
پروستات (prostate)

بیماری‌ها و اختلالات شایع پروستات که خوش خیم هستند

پروستات، غده ای است که در جنس مذکر، گردن مثانه را احاطه می کند و در عمیق ترین بخش پیشابراه (لوله خارج کننده ادرار از مثانه) قرار دارد و مایعی ترشح می کند که به قسمتی از مایع منی تبدیل می شود

پروستات و بیماری آن؛ علایم، نشانه ها، تشخیص و درمان

پروستات چیست؟

پروستات غده ای به اندازه گردو یا بلوط است که در لگن قرار دارد. زیر مثانه می‌نشیند و مجرای ادرار را احاطه می‌کند. اطراف آن با کپسول پروستات یا فاسیای پروستاتی پوشیده شده و قسمتی از مجرای ادرار از آن عبور می‌کند که مجرای ادرار پروستاتی نام دارد و به دو مجرای انزالی متصل می‌شود.

وظیفه اصلی پروستات، تولید مایعی است که اسپرم را در هنگام اوج و خاتمه برانگیزش جنسی (ارگاسم) انتقال می دهد. پروستات مایعی تولید می کند که اسپرم را تغذیه و آن را محافظت و حمل می نماید.

پروستات بافتی غده ای و عضلانی دارد و در هنگام خارج کردن مایع منی منقبض می شود. بافت عضلانی، به جلو رانده شدن مایع پروستات و اسپرم تولید شده به وسیله بيضه کمک می کند.

بیماری های خوش خیم پروستات

بیماری های خوش خیم (غیر سرطانی) پروستات عبارتند از :

پروستاتیسم

پروستاتیسم (prostatism) عبارت است از هر نوع اختلال خوش خیمی که موجب تداخل در جریان ادرار از مثانه می شود.

در واقع پروستاتیسم مجموعه ای از نشانه های بالینی است که اکثراً در مردان مسن دیده می شود و اغلب ناشی از بزرگی پروستات است و با همه یا برخی از علایم تحریکی (شب ادراری، تکرر ادرار، احساس فوریت ادرار و بی اختیاری ادرار فوری) و علایم انسدادی (تردید در داشتن ادرار، کاهش جریان ادرار، دفع قطره قطره ای قسمت انتهایی ادرار، دو شاخه شدن و احتباس ادرار) مشخص می شود.

پروستات مردان هنگامی که به سن ۴۰ سال و بالاتر می رسند شروع به بزرگ شدن می کند. این موضوع در بعضی از مردها مشکلی ایجاد نمی کند و در بقیه، موجب بروز اشکالاتی در جریان ادرار می شود.

به نظر می رسد یک نفر از هر ۴ مرد در دهه پنجم عمر و یک نفر از هر دو مرد در دهه ششم به بعد دچار درجاتی از مشکل بزرگی پروستات می شوند. البته علت اینکه چرا با افزایش سن، پروستات بزرگ می شود به طور کامل معلوم نیست.

آیا باید به پزشک مراجعه کرد؟

به یاد داشته باشید که برای مشکلات مربوط به پروستات درمان های بسیاری وجود دارد و از این رو حتماً باید به پزشک مراجعه نمایید تا با معاینه پروستات و انجام آزمایش خون و اسکن پروستات، علت و درمان این مشکلات مشخص شوند.

چنان چه تنها مشکلات خفیفی وجود دارند ممکن است تنها با تغییر شیوه زندگی، مثلاً خوردن غذای کم چرب و خوردن مقادیری گوجه فرنگی و غذاهای حاوی سویا و نخوردن کافئین و الكل برطرف شوند و در صورتی که مشکلات بیشتری در کار باشند، پزشک با تجویز دارو می تواند اندازه پروستات را کوچک تر کند تا علایم از بین بروند.

چنان چه علایم، علی رغم درمان های مزبور ادامه داشته باشند یا غده پروستات بسیار بزرگ باشد می توان با جراحی به درمان آن پرداخت.

درد پروستات (پروستاتالژی)

درد پروستات که به آن پروستاتالژی prostatalgia نیز گفته می شود عبارت است از دردی که بدون وجود شواهد التهاب پروستات (افزایش تعداد گلبول های سفید خون) باشد و آزمایش کشت ادرار بیمار نیز منفی باشد و این درد، توأم با علایم و نشانه های التهاب پروستات (پروستاتیت) احساس شود.

معمولاً بیماران مبتلا به پروستاتالژی علی رغم وجود نشانه ها، دچار عفونت پروستات نیستند و نباید تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار بگیرند.

التهاب پروستات (پروستاتیت)

پروستاتیت (prostatitis) عبارت است از التهاب پروستات که ممکن است با احساس ناراحتی، درد، وجود یا فقدان تکرر ادرار و گاهی تب همراه باشد.

شایع ترین مشکل پروستات در زیر ۵۰ سالگی پروستاتیت است و تخمین زده شده است که حداقل نیمی از تمام مردان در مقطعی از زندگی دچار آن می شوند.

در سال ۱۹۹۹ میلادی انستیتوی ملی بهداشت، پروستاتیت را به ۴ گروه تقسیم کرد:

گروه 1: پروستاتیت حاد (باکتریایی)

گروه 2: پروستاتیت مزمن باکتریایی

گروه 3: پروستاتیت مزمن/ نشانگان (سندرم) درد مزمن لگن

گروه 4: پروستاتیت التهابی بدون علامت

پروستاتیت حاد (باکتریایی)

علایم پروستات حاد(باکتریایی)

لرز، تب، کمردرد و احساس درد در ناحیه تناسلی و لگن، تکرر ادرار و احساس فوریت ادرار (اغلب در هنگام شب)، اختلال جنسی و یا کاهش میل جنسی احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن، درد بدن، عفونت ادراری قابل اثبات از طریق وجود گلبول های سفید و باکتری (میکروب) در آزمایش ادرار، کاهش حجم ادرار، درد و / یا احساس فشار در رکتوم و مقعد، وجود ترشح از پیشابراه در هنگام دفع مدفوع.

ممکن است پروستاتیت حاد از عوارض نمونه برداری (بیوپسی) پروستات باشد.

پروستاتیت مزمن باکتریایی

علایم پروستاتیت مزمن باکتریایی

پروستاتیت مزمن باکتریایی، بیماری نسبتاً نادری است (کمتر از ۵% بیماران دارای علایم مرتبط با پروستات غیر مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات دچار پروستاتیت مزبور هستند). این بیماری معمولاً با تابلوی شبیه عفونت ادراری متناوب که با عفونت ادراری عود کننده ای که از عفونت مزمن پروستات منشأ گرفته است تظاهر می یابد.

ممکن است به طور کامل نشانه ای موجود نباشد مگر اینکه عفونت مثانه هم روی داده باشد و مشکل سازترین ناراحتی، معمولاً عفونت مکرر مثانه (سیستیت؛ cystitis) است. معمولاً نشانه های بیماری بیشتر طول می کشند و اغلب تب وجود ندارد.

پروستاتیت مزمن/ نشانگان (سندرم) درد مزمن لگن

علایم پروستاتیت مزمن/ نشانگان (سندرم) درد مزمن لگن

درد ناحیه لگن یا میاندوراه (کف لگن یا پرینه؛ perineum)، بدون وجود شواهد عفونت دستگاه ادراری که به مدت بیش از ۳ ماه طول می کشد، علامت اصلی بیماری است.

نشانه های بیماری شدت و ضعف پیدا می کنند و درد ممکن است از ناراحتی خفیف تا درد شدید ناتوان کننده باشد. درد ممکن است به پشت و رکتوم (راست روده) منتشر شود و نشستن فرد را با دشواری مواجه سازد.

سوزش ادرار، درد مفصلی، درد عضلانی، خستگی غیر قابل توجیه، درد شکم، درد سوزشی مداوم در آلت و تکرر ادرار ممکن است موجود باشند.

تکرر ادرار و افزایش فوریت ادرار (احساس نیاز فوری به ادرار کردن) ممکن است نشان دهنده وجود التهاب مثانه باشد و نه پروستات.

ممکن است انزال، دردناک باشد زیرا پروستات در هنگام خارج کردن مایع منی منقبض می شود. درد پس از انزال شایع تر است.

بعضی از بیماران دچار کاهش میل جنسی، اختلال عملکرد جنسی و مشکلات نعوظ می شوند. درد پس از انزال از شکایت های بسیار اختصاصی است و پروستاتیت مزمن / سندرم درد مزمن لگن را از بزرگی خوش خیم پروستات افتراق می دهد.

پروستاتیت التهابی بدون علامت

این بیماری هنگامی تشخیص داده می شود که سلول های مبارزه کننده با عفونت وجود دارند ولی نشانه های شایع پروستاتیت مانند اشکال در ادرار کردن، تب، کمردرد و درد لگن و غیره یافت نمی شوند.

با آزمایش مایع منی یا بافت پروستات می توان بیماری را تشخیص داد.

پروستاتیت التهابی بدون علامت غالباً در هنگام بررسی سایر مشکلات و بیماری ها مثل ناباروری یا سرطان پروستات تشخیص داده می شود.

پروستات و بیماری آن؛ علایم، نشانه ها، تشخیص و درمان

بزرگی خوش خیم پروستات

هیپرپلازی خوش خیم (تکثیر غیرطبیعی سلول های طبیعی) که به آن بزرگ شدگی (هیپرتروفی) خوش خیم پروستات هم گفته می شود، اختلالی است که در آن اندازه پروستات به مقدار بسیار زیاد افزایش می یابد و مشکلات ادراری ایجاد می نماید.

بزرگ شدگی خوش خیم پروستات می تواند موجب افزایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (prostate specific antigen; PSA) به میزان ۲ تا ۳ برابر طبیعی شود. این افزایش، نشان دهنده وجود سرطان پروستات نیست. ولی هرچه میزان PSA بالاتر باشد احتمال ابتلای فرد به سرطان پروستات بیشتر است.

بعضی از علایم بزرگی خوش خیم پروستات و سرطان پروستات شبیه یکدیگر هستند ولی به نظر نمی رسد ابتلا به بزرگی خوش خیم پروستات احتمال ایجاد سرطان پروستات را افزایش دهد ولی ممکن است فرد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات، به طور همزمان به سرطان پروستات تشخیص داده نشده نیز مبتلا باشد یا در آینده مبتلا به سرطان مزبور شود.

بنابراین، موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان آمریکا توصیه می کنند که تمام مردان بالای ۵۰ سال، سالی یک بار ضمن مراجعه به اورولوژیست، تحت معاینه انگشتی پروستات از راه مقعد و آزمایش PSA قرار بگیرند تا از این طریق بتوان وجود سرطان پروستات را به موقع تشخیص داد.

بزرگ شدگی خوش خیم پروستات چگونه روی می دهد؟

اندازه پروستات در اوایل بلوغ در اثر تغییرات هورمونی، ۲ برابر می شود و سپس در حوالی ۲۵ سالگی، پروستات دوباره شروع به رشد می کند و این رشد تقریباً در تمام بقیه عمر فرد ادامه می یابد.

معمولاً این بزرگ شدگی تا سنین بالا مشکلی ایجاد نمی کند. به ندرت بزرگ شدگی خوش خیم پروستات (BPH) قبل از ۴۰ سالگی موجب بروز علایم می شود.

در بیش از نیمی از مردان، از دهه ششم زندگی به بعد بعضی از نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) دیده می شود.

حدود ۹۰٪ از مردان در دهه هفتم و هشتم عمر دچار نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات می شوند.

با بزرگ شدن پروستات چه اتفاقی می افتد ؟

وقتی پروستات بزرگ شد، جلوی پیشابراه را می گیرد و در نتیجه خروج ادرار با اشکال انجام می شود. مثانه ضخیم تر و تحریک می شود و شروع به منقبض شدن می کند (حتی در صورتی که مقدار کمی ادرار در آن موجود باشد)؛ در نتیجه تعداد دفعات ادرار افزایش می یابد و با ادامه ضعیف شدن مثانه، ممکن است ادرار به طور کامل از داخل آن تخلیه نشود و مقداری از ادرار در مثانه باقی بماند. انسداد یا تنگ شدگی پیشابراه به وسیله پروستات و تخلیه ناکامل مثانه مشکلات متعدد موجود در BPH را ایجاد می کند.

علایم بزرگی خوش خیم پروستات

شایع ترین علایم بزرگی خوش خیم پروستات عبارتند از :

نشت ادرار یا قطره قطره دفع شدن ادرار

افزایش دفعات ادرار کردن (تکرر ادرار) به ویژه در هنگام شب

فوریت ادرار (احساس نیاز فوری به ادرار کردن)

احتباس ادرار (ناتوانی در دفع ادرار)

ضعیف و منقطع بودن جریان ادرار

مشکلاتی که ذکر شد ممکن است موجب بی اختیاری ادرار، آسیب کلیه ها، آسیب مثانه، عفونت مجاری ادرار و ایجاد سنگ های مثانه شوند.

پروستات و بیماری آن؛ علایم، نشانه ها، تشخیص و درمان

ناتوانی جنسی / اختلال در نعوظ

ناتوانی جنسی یا اختلال در نعوظ به عدم توانایی آمیزش در جنس مذکر در اثر اختلال در نعوظ یا حفظ آن تا هنگام انزال (خارج شدن مایع منی) و / یا عدم رضایت از اندازه، سفتی و / یا مدت نعوظ گفته می شود. اختلال در نعوظ در میلیون ها نفر از مردان وجود دارد.

اگرچه پیش از این به طور شایع تصور می شد که اختلال در نعوظ ناشی از مشکلات روانی است امروزه مشخص شده است که ۸۰ تا ۹۰ درصد از ناتوانی های جنسی آقایان به دلیل مشکلات فیزیکی و معمولاً ناشی از اختلال خون رسانی به آلت است. پیشرفت های بسیاری در زمینه تشخیص و درمان اختلال نعوظ صورت گرفته است.

عوامل خطر مستقیم اختلال عملکرد نعوظ عبارتند از:

- مشکلات پروستات

- دیابت نوع ۲

- کم کاری بیضه همراه با تعدادی از بیماریهای غدد درون ریز

- پر فشاری خون

- بیماری های عروقی و جراحی عروق

- بالا بودن کلسترول خون

• پایین بودن HDL

- مصرف داروها

- اختلالات عصبی

- اشکال در انحنای آلت

- التهاب آلت

- افسردگی

- خوردن الكل

- نا آگاهی از مسایل جنسی

- روش های ناصحیح جنسی

- ارتباط بین فردی ناکافی

- بسیاری از بیماری های مزمن، به ویژه نارسایی کلیه و دیالیز

- کشیدن سیگار که آثار سایر عوامل خطر مانند بیماری های عروقی و پرفشاری خون را تشدید می کند.

- عامل خطر غیر مستقیم پرقدرتی که با افزایش احتمال بروز عوامل خطر مستقیم فوق در ارتباط است، سن است.

تخمین زده شده است که حدود ۵ درصد از مردان تا سن ۴۰ سالگی و ۱۵ تا ۲۵ درصد آنها تا ۶۵ سالگی دچار ناتوانی جنسی می شوند. تشخیص دقیق عامل خطر برای پیشگیری یا درمان اختلال نعوظ ضروری است.

انواع مختلف (و علل) اختلال نعوظ

بعضی از انواع مختلف و علل احتمالی اختلال نعوظ عبارتند از:

انزال زودرس (که شامل نوع اولیه و ثانویه است. نوع اولیه، علت روانی دارد و نوع ثانویه عبارت است از کوتاه شدن پیشرونده مدت آمیزش پس از سال ها طبیعی بودن انزال. علت نوع ثانویه فیزیکی است و معمولاً سرخرگ ها یا سیاهرگ های آلت و یا هر دوی آنها را شامل می شود).

اضطراب یا استرس (موجب نوعی ناتوانی جنسی روانی می شود)

افسردگی (نوع دیگر ناتوانی جنسی روانی است. بعضی از داروهای ضد افسردگی نیز موجب اختلال در نعوظ می شوند).

ناتوانی جنسی عضوی (ناشی از اختلال در سرخرگ ها یا سیاهرگ های آلت یا هر دوی آنها است و شایع ترین علت ناتوانی جنسی به ویژه در مردان مسن را تشکیل می دهد. هنگامی که مشکل، منشأ سرخرگی دارد معمولاً ناشی از تصلب یا سخت شدگی سرخرگ ها است هر چند ممکن است در اثر ضربه به سرخرگ ها نیز ایجاد شده باشد.

عوامل خطر قابل کنترل تصلب شرایین عبارتند از: افزایش وزن، ورزش نکردن، کلسترول بالا، فشار خون بالا و سیگار کشیدن. این عوامل حتی قبل از آنکه بر روی قلب تأثیر بگذارند می توانند دچار اختلال نعوظ شوند. بسیاری معتقدند چنان چه مشکل، منشأ سیاهرگی داشته باشد، «نشت وریدی» شایع ترین اشکال است و در طی آن «اجسام غاری» آلت به خوبی پرخون نمی شوند و اشکال در نعوظ روی می دهد).

دیابت (8/7 میلیون مرد بزرگسال مبتلا به دیابت شیرین در ایالات متحده وجود دارند که ۳۵ تا ۵۰ درصد آنها دچار ناتوانی جنسی هستند.

دیابت موجب سختی پیش از موعد و معمولاً شدید سرخرگ های آلت می شود. اختلال اعصاب محیطی همراه با گرفتاری اعصاب کنترل کننده نعوظ به طور شایع در دیابت دیده می شود).

علل عصبی (علل عصبی بسیاری موجب ناتوانی جنسی می شوند که از جمله آنها می توان دیابت، الکلیسم مزمن، بیماری MS، مسمومیت با فلزات سنگین، آسیب های نخاع و اعصاب و آسیب عصبی ناشی از جراحی های لگن را نام برد که همگی می توانند اختلال نعوظ را به دنبال داشته باشند).

ناتوانی جنسی ناشی از مصرف دارو (بسیاری از داروها مانند داروهای ضد پرفشاری خون، داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، قطره های مخصوص آب سیاه چشم و داروهای شیمی درمانی سرطان می توانند موجب ناتوانی جنسی شوند).

هورمون ها (اختلالات هورمونی مانند افزایش پرولاکتین که از هیپوفیز پیشین ترشح می شود، سوء مصرف استروییدها در بدن سازی، بیش از حد یا کمتر از حد بودن هورمون تیرویید و هورمون های تجویز شده برای درمان سرطان پروستات می توانند موجب ناتوانی جنسی شوند. به ندرت پایین بودن هورمون تستوسترون موجب این اختلال می شود).

بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار عبارت است از فقدان کنترل ادرار یا ناتوانی در نگه داشتن ادرار تا رسیدن زمان مناسب برای ادرار کردن.

  • میزان ابتلا به بی اختیاری ادرار در زنان دو برابر مردان است.
  • بی اختیاری ادرار ممکن است موقتی و ناشی از بیماری زمینه ای باشد.
  • بی اختیاری ادرار می تواند از یک ناراحتی خفیف به صورت نشت مقادیر کم ادرار تا مشکل شدید به شکل خیس شدن مکرر متغیر باشد.

علل بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار الزاماً در اثر افزایش سن ایجاد نمی شود ولی در افراد مسن شایع تر است. بی اختیاری اغلب به دلیل بروز تغییرات اختصاصی در عملکرد بدن که می تواند ناشی از بیماری ها مصرف داروها و / یا شروع یک بیماری باشد روی می دهد و گاهی نخستین و تنها نشانه عفونت ادراری است.

علایم بی اختیاری در ادرار

شایع ترین علایم بی اختیاری ادرار عبارتند از :

1- ناتوانی در ادرار کردن

2- درد مرتبط با پر شدن مثانه و / یا ادرار کردن، بدون وجود عفونت اثبات شده مثانه

3- ضعف پیشرونده جریان ادرار با یا بدون وجود احساس تخلیه کامل مثانه

4- افزایش سرعت ادرار کردن بدون وجود عفونت اثبات شده مثانه

5- نیاز به رسیدن فوری به توالت و / یا ادرار کردن در صورت نرسیدن به موقع به توالت

6- ادرار کردن غیر طبیعی یا تغییر در ادرار کردن به دلیل مشکل دستگاه عصبی

7- وجود اختلالاتی مانند سکته مغزی، آسیب نخاعی و بیماری MS

8- نشت ادرار به نحوی که مانع از انجام فعالیتهای فرد شود

9- نشت ادراری که پس از جراحی شروع می شود یا ادامه می یابد

10- نشت ادراری که موجب ناراحتی بیمار می شود

11- وجود عفونت های مکرر مثانه

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید