امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 271908
۱۶۱۷
۱
۰
نسخه چاپی

مکان های دیدنی و تاریخی استان اصفهان

مکان های دیدنی و تاریخی استان اصفهان

استان اصفهان

نام پیشین اسپدانا، گی، جی، اسپهان

نام جی به پادشاهان جیان نسبت دارد که قرنها قبل از کیان بر ایران سلطنت داشتند. جی به معنای پاکی است. نام اسپهان از آن رو خوانند که در قدیم لشگرخانه کیان بود و بیرق کاویانی که لوای ایرانیان بود در دست مردم اصفهان قرار داشت. در برهان قاطع آمده که اصبهان جمع سپاه است و اصباهان معرّب اسپاهان می باشد. مهم ترین شهرهای استان بعد از شهر اصفهان عبارتند از: کاشان، گلپایگان، اردستان، خوانسار، نطنز، نائین، سمیرم، شاهین شهر، فریدون شهر، آران و بیدگل، شرضا و نجف آباد..

آران و بیدگل

موقعیت: ۶ کیلومتری شمال شهر کاشان

تاریخچه: شهر آران و بیدگل از مناطق تاریخی است. آران به آران بن قاسان و بیدگل به بی بی گل دختر اوكتاقان آن مغول نسبت داده اند. گویند قبلا بین این دو شهر حصار و دیواری قرار داشته است. این حاکی از ناسازگاری و اختلافات گذشته مردم ساکن دو شهر می باشد.

گویند قبلاً بین این دو شهر حصار و دیواری قرار داشته است. این حاکی از ناسازگاری و اختلافات گذشته مردم ساکن دو شهر می باشد.

مسجد جامع قاضی

موقعیت: آران، واقع در ۱۰ کیلومتری شمال کاشان

قدمت اولیه بنا: دوره مغول

سایر توضیحات: در طرف غربی مسجد بقعه امامزادگان پنج تن نیز قرار دارد.

بقعه پنج تن

موقعیت: جنب مسجد قاضی آران

شرح حال: پنج امامزاده به نامهای علی، عبد الله، زینب، ام سلمه و ابراهیم

امامزادگان عبد الله و اسماعیل

موقعیت: بیدگل، جنب دروازه اسماعیلیه

شرح حال: از فرزندان حمزه بن امام سجاد(ع)

سایر توضیحات: دو بقعه چهل متر با یکدیگر فاصله دارند.

امامزاده هادی

موقعیت: بين آران و بیدگل

شجره نامه: از نسل امام سجاد(ع)

قدمت بنا: دوره صفویه که مجددا تعمیر شده است.

امامزاده هلال بن على

موقعیت: میان آران و بیدگل

شرح حال: برخی او را محمد هلال یا محمد اوسط معروف به محمد ماه روی معرفی می کنند. اما شیخ مفید در بین فرزندان حضرت علی (ع) فرزندی به نام هلال نام نبرده است.

قدمت بنا: اصل بنا به دوره صفویه و زندیه مربوط می شود..

سایر توضیحات: در داخل حرم و ایوان و صحن های این بقعه، تعدادی از علما و بزرگان آران مدفون شده اند که روی قبر هر یک سنگ قبری تاریخی قرار دارد.

شاهزاده ابراهیم

موقعیت: محله يزلانی ها، بیدگل

شاهزاده حسین

موقعیت: در بریگ بیدگل

شجره نامه: از نسل امام امام موسی بن جعفر(ع)

امامزاده هاشم

موقعیت: محله در بریگ بیدگل

شجره نامه: از نسل امام علی (ع)

امامزاده قاسم

موقعیت: بیدگل، سه راه کاشان

شجره نامه: گفته شده وی فرزند امام علی النقی (ع) می باشد.

قدمت بنا: دوره صفویه

امامزادگان اسحاق و سلیمان

موقعیت: کوی وشاد جنب مسجد

شجره نامه: از نسل امام صادق (ع)

مسجد میدان

موقعیت: بیدگل

قدمت اولیه بنا: دوره صفویه

مسجد جامع نوش آباد

موقعیت: نوش آباد، واقع در ۴ کیلومتری شمال غربی آران و بیدگل و ۱۱ کیلومتری شمال کاشان

سایر توضیحات: مناره آجری مسجد از نوع مناره های آجرچینی عهد سلجوقی است. در ضمن، دو مسجد تاریخی دیگر در نوش آباد وجود دارد: مسجد على (در مجاورت مسجد جامع، از آثار دوره سلجوقی)، مسجد حاج سید حسین (سال ۱۰۴۲ ق در کتیبه مسجد قید شده است).

امامزاده شاهزاده محمد

موقعیت: نوش آباد بیدگل

شجره نامه: فرزند زید و از نوادگان امام حسن مجتبی (ع)

قلعه نوش آباد

موقعیت: روستای نوش آباد قدمت بنا: در قرن سوم هجری ساخته شده و در زمان قاجاریه بازسازی گردید.

سایر توضیحات: قلعه ای چهار ضلعی است که با خشت و گل ساخته شده ولی امروزه تنها دیوار شمالی آن باقی مانده است.

ابیانه

موقعیت: ۴۰ کیلومتری غربی نطنز و 60 کیلومتری کاشان.

سایر توضیحات: ابیانه روستایی تاریخی با معماری از خشت و گل و آجر و تیر چوبی که مورد توجه ایرانگردان است. این روستا در شمال غربی کوهستان کرکس قرار دارد. نام آن از ویونا به معنای بیدستان می باشد. مردم آن زردشتی بودند که در زمان شاه اسماعیل صفوی به شیعه گرویدند.

مسجد جامع ابیانه

قدمت اولیه بنا: دوره سلجوقی، اما بنای کنونی به آثار دوره صفوی و بعد از آن می باشد.

سایر توضیحات: مسجد دارای منبر و محراب چوبی نفیسی با کتیبه های تاریخی است. منبر چوبی آن دارای تاریخ ۴۶۹ ق می باشد.

مسجد پرزله

قدمت بنا: گفته شده از آثار دوره صفوی است.

سایر توضیحات: مسجد دارای درهای کنده کاری قدیمی که بر آنها کتیبه هایی نگاشته شده است. در شرقی مسجد نیز که به گرمخانه باز می شود مورخ سال ۷۰۱ ق می باشد و بنای فوقانی آن تاریخ ۱۰۶۱ ق دارد.

مسجد حاجتگاه

قدمت بنا: دوره صفویه

سایر توضیحات: بر در ورودی آن سال ۹۵۳ ق قید شده است. سقف و ستونها و تیرهای مسجد از چوب ساخته شده است.

امامزادگان عیسی و یحیی

موقعیت: نزدیک مسجد جامع ابیانه

قدمت بنا: قرن ششم قمری گویند این مسجد در اواخر صفویه به وسیله بانویی خیر تعمیر شده است.

سایر توضیحات: بقعه دارای صحن، دو در ورودی، ایوان، حرم چهارضلعی، صندوق آلت بندی، در دو لنگه با تاریخ ۱۳۰۳ هجری قمری و گنبد دو پوش دوازده ترک با پوششی از کاشی های فیروزه ای رنگ می باشد.

امامزاده اسماعیل

مکان: روستای برز واقع در ۳ کیلومتری ابیانه

اردستان

موقعیت: در ۱۲۷ کیلومتری اصفهان، ۸۰ کیلومتری نائین و ۳۸۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران قرار دارد.

تاریخچه: اردستان از شهرهای کهن ایران زمین است. گویند در هر محله قلعه و در هر قلعه آتشکده ای بود. تولد انوشیروان عادل را به این شهر نسبت داده شده است. در نزهت القلوب آمده این شهر توسط بهمن فرزند اسفندیار بنا گردیده است. درباره نام اردستان نیز آمده است که اردستان از اردا نام موبد معروف زمان اردشیر بابکان و ستان یعنی محل و مکان است. شاید اردا موبد آتشکده این شهر بوده و به همین جهت این شهر را اردستان خوانده شده است. یا مرکب از اردشیر و استان باشد.

مسجد جامع اردستان

موقعیت: محله محال اردستان، نزدیک فلکه مرکزی شهر

قدمت بنا: از کهن ترین مساجد ایران است که در دوره سلجوقیان تجدید بنا شده است.

سایر توضیحات: گفته شده بانی ایوان جنوبی و شبستان های طرفین مسجد توسط ابو طاهر حسین ابن غالی صورت گرفته و دارای کتیبه ای به خط کوفی و تاریخ سال ۵۵۵ هجری می باشد. در ضمن، مناره آجری موجود در ضلع شمال غربی مسجد مربوط به اوائل قرن ۵ هجری است.

مسجد امام حسن

موقعیت: محله کبودان

قدمت بنا: از آثار به جا مانده دوره سلجوقی یعنی قرن ششم هجری است.

مسجد خسرو

سایر توضیحات: بنای مسجد توسط خسرو نامی برای امامت حاج ملا عبد العظيم بن محمد تقی آرانی بیدگلی مقيم زواره و اردستان و متوفای ۱۲۵۰ق ساخته شده است.

مسجد دشت محله

موقعیت: محله دشت راه میان یا رامیان

قدمت بنا: متعلق به دوره سلجوقی و امروزه به صورت ویرانه در آمده است.

امامزاده اسماعیل

موقعیت: محله محال واقع در جنوب شهر اردستان

آرامگاه امیر اویس

موقعیت: نزدیکی مسجد جامع اردستان، کنار قبرستان محلات ابالی و محال که به قبرستان سلطان سید حسین نیز معروف است و بر فراز تپه ای مشرف به اطراف قرار دارد.

قدمت بنا: زمان در گذشت مدفون ۹۲۰ قمری است.

شرح حال: وی از بزرگان و امیران زمان شاه اسماعیل صفوی و از دودمان امرای آل نوشیروان است که دارای مذهب تشیع بوده و در آغاز دوران صفویه به شهادت رسیده است.

سایر توضیحات: سنگ قبر به صورت عمودی است.

بقعه پیر مرتضی

موقعیت: محله فهره واقع در غرب مسجد سفید سردشت

سایر توضیحات: در این بقعه سه قبر وجود دارد که یکی متعلق به پیر مرتضی علی اردستانی فرزند امیر شمس الدين محمد، ندیم شاه منصور. دومی از آن همسر او و سومی به پیر جمال الدين محمد اردستانی عارف قرن نهم هجری است.

تکیه سلطان بک

موقعیت: محله رامیان اردستان

قدمت بنا: در زمان صفویه به دستور سلطان بک حاکم اردستان در سال ۹۴۶ هجری قمری ساخته شده است."

بقعه زینبيه

موقعیت: روستای اوزنان واقع در ضلع غربی جاده اردستان

سایر توضیحات: بقعه متعلق به یکی از دختران امام کاظم (ع) می دانند. بقعه دارای حوض نسبتا بزرگی، گنبد کاشی کاری و دو گلدسته بلند می باشد.

ازيران

موقعیت: ۳۰ کیلومتری شرق اصفهان

مسجد ازیران

قدمت بنا: از بناهای زیبای مغولی متعلق به قرن هشتم هجری است.

سایر توضیحات: از مساجد چهار ایوانی دارای گنبدی آجری، محراب گچبری مزین به کتیبه کوفی می باشد.

برخوار و میمه

موقعیت: ۱۸ کیلومتری شمال اصفهان

سایر توضیحات: شاهین شهر مرکز شهرستان برخوار و میمه می باشد. این شهر در زمان پهلوی دوم محل صنایع نظامی از جمله کارخانه هلی کوپتر سازی بوده که پس از انقلاب اسلامی به یک شهرک مهاجر پذیر در آمده است.

مسجد و مناره سین

موقعیت: روستای سین واقع در ۲۵ کیلومتری شمال اصفهان

قدمت بنا: مناره مسجد متعلق به دوران سلجوقی و توسط اسماعيل محمد بن حسین در سال ۵۲۶ هجری ساخته شده است.

مسجد جامع گز

موقعیت: ۱۸ کیلومتری شمال اصفهان

قدمت بنا: دوره سلجوقی

سایر توضیحات: از مساجد چهار ایوانی که در زمان شاه اسماعيل اول مرمت شده است. در ضمن، شهر گز از قدیمی ترین شهرهای برخوار و میمه ذکر شده است.

کاروانسرای عباسی

موقعیت: شهر گز قدمت بنا: از بناهای زمان شاه عباس اول صفوی (۱۰۳۹۹۹۶ هجری) است.

سایر توضیحات: دارای صحن وسیع و در چهار گوشه آن چهار برج آجری ساخته شده است.

برسیان

موقعیت: حدود ۴۵ کیلومتری شرق اصفهان

مناره و مسجد برسیان

قدمت بنا: مناره متعلق به دوره سلجوقی (۴۹۱ هجری) و گنبد آجری مسجد مورخ ۸۲۵ هجری است.

تیران

موقعیت: ۲۰ کیلومتری غرب نجف آباد

امامزاده احمد

موقعیت: روستای احمد رضا از توابع تیران و کرون

شرح حال: منسوب به احمد رضا فرزند موسی مبرقع بن امام جواد(ع). گویند وی به دست مأموران هارون رشید در همین مکان به شهادت رسیده است.

چادگان

موقعیت: ۱۱۵ کیلومتری غرب اصفهان

سایر توضیحات: این شهر در شمال دریاچه سد زاینده رود واقع شده و رودخانه زاینده رود عامل اصلی پیدایش این شهر شده است.

چاد در ترکی به معنای شکاف و چادیگان ، جایی که به سر منزل مقصود نهایی رسیده است.

مهم ترین اماکن زیارتی و مذهبی چادگان و حومه عبارتند از:

مسجد جامع چادگان

امامزاده عبد الله بن زید

موقعیت: شهر رزوه واقع در ۱۰ کیلومتری شمال غربی چادگان

امامزاده اسماعیل

موقعیت: روستای فراموشجان واقع در جنوب غربی دریاچه سد زاینده رود

امامزاده خواجه محمد

موقعیت: پرمه

آرامگاه کاوه آهنگر

موقعیت: روستای مشهد کاوه واقع در ۱۵ کیلومتری غرب چادگان

خمینی شهر

موقعیت: ۱۵ کیلومتری غرب اصفهان

نام پیشین: تا سال ۱۳۳۸ شمسی نام آن سده بوده، از آن به بعد همایون شهر نامیده شد. سده در لغت به معنای آتش و شعله بلند و زبانه دار است. پس از انقلاب اسلامی به خمینی شهر مبدل شده است.

قدمت شهر: دوره ساسانیان گویند این شهر محل برگزاری جشن های سده و آتش پیش از اسلام بوده است.

مسجد جامع خوزان

موقعیت: سده، محله خوزان، از توابع زرین شهر اصفهان

قدمت اصلی بنا: دوره ایلخانی و حتی قبل از آن. ولی تزئینات آن متعلق به دوره صفویه می باشد.

توضیحات: مردم سده معتقدند که این مسجد را امام حسن (ع) ساخته و در آن نماز گزارده است و به همین جهت آن را مسجد امام حسن نیز می نامند.

خوانسار

موقعیت: شمال غربی اصفهان و در بین تیران و گلپایگان قرار دارد.

وجه تسمیه: خوان به معنای چشمه و سار پسوند كثرت و فراوانی است. گفته شده ۴۵۰ چشمه در این منطقه وجود دارد. برخی نیز می گویند نام خوانسار کوچک شده خوان سالار یعنی سفره دار و آشپزباشی سلطان است.

تاریخچه: قدمت شهر خوانسار به بیش از ۱۰۰۰ سال تخمین زده اند. گویند در منطقه ای بین خوانسار، کهرود و اصفهان جنگی میان سپاه اسکندر و داریوش سوم رخ داده که منجر به شکست سپاه اسکندر شده است. این شهر در زمان صفویه یکی از مراکز بزرگ علمی بود.

مسجد جامع خوانسار

موقعیت: جنوب شرقی خوانسار

قدمت بنا: ۱۱۴۷ق

سایر توضیحات: گویند از قدیمی ترین مساجد شهر می باشد. و توسط شهريار الملک آقا صانع ساخته شده است. این مسجد دارای مساحتی بالغ بر ۳۰۰۰ متر مربع و گچ بری های نفیس به ویژه در محراب می باشد.

مسجد آقا اسد الله

موقعیت: کنار بازار خوانسار، کوی پلگوش

قدمت بنا: در سال ۱۲۵۸ توسط اسد الله خان و پسرش ساخته شده است.

مدرسه علمیه مریم بیگم

موقعیت: در مجاورت چهارسو نقاشی واقع در جنوب شرقی خوانسار، مجاور خیابان آیت الله خوانساری.

قدمت بنا: از قدیمی ترین مدارس علمیه خوانسار که در دوره سلطنت شاه سلطان حسین و به همت مریم بیگم دختر شاه صفی در سال ۱۱۱۵ قمری احداث گردیده است.

سایر توضیحات: صدر الدین حسین مدفون در بقعه پیر خوانسار مرشد شیخ زاهد گیلانی و مراد شیخ صفی الدین اردبیلی نیای شاهان صفوی بوده و به همین جهت سلاطین صفوی توجه و عنایت خاص به سامان داشته و مریم بیگم صفوی علوی دستور بنای این مدرسه را داده است. این مدرسه قدیمی ترین مدرسه علمیه شهر خوانسار است و حدود ۱۵۰۰ متر مربه وسعت دارد.

امامزاده احمد

موقعیت: ورودی شهر خوانسار، خیابان آیت اله خوانساری

شجره نامه: از اعقاب امام علی النقی (ع)

امامزاده سید صالح

موقعیت: محله بیدهند خوانسار

شجره نامه: با هفت واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می رسد.

شرح حال: امامزاده سید صالح به قیصر ملقب بود زیرا خود و فرزندانش کوتاه قد بوده اند. سید صالح مدفون در این منطقه را سید صالح قیصر اول و سيد صالح قیصر مدفون در پشتكوه فریدونشهر سید صالح قیصر دوم می نامند.

مقبره پیر بابا

موقعیت: سرچشمه ابا عدنان واقع در ضلع جنوب غرب خوانسار انا الان

قدمت بنا: بنایی باستانی با گنبد دوپوشن مربوط به قرن ششم یا هفتم هجری است.

سایر توضیحات: اسامی ده تن از مشایخ متصوفه از جمله شیخ ابا عدنان و شیخ زین الدین عینعلی نقر شده است که از خادمان بقعه شیخ صدر الدین حسین بوده اند. البته اهالی محل ، بنا را مدفن یکی از بزرگان و اقطاب صوفیه می دانند.

باباسلطان (بقعه پیر جلال الدين)

موقعیت: روستای باباسلطان

سایر توضیحات: مقبره پیر جلال الدین سلطان معروف به باباسلطان در وسط خیابان قرار دارد.

قدمت بنا: بقعه به فرمان بی بی دولت ترکان دختر قنغاز سمرقندی در سال ۸۵۵ هجری ساخته شده است.

بقعه حلیمه و نرگس (دختران بكر)

موقعیت: روستای قودجان واقع در ضلع شمالی خوانسار، بین روستاهای بابا سلطان و تیدجان

قدمت بنا: خطوط سنگ قبر آن دو به خط کوفی و به قرن سوم هجری تعلق دارد.

سایر توضیحات: این روستا را قبلا کودکان می گفتند، به علت وجود مزار دو کودک به نام های حلیمه و نرگس از اعقاب امام موسی بن جعفر(ع) در آن روستا می باشد.

بقعه بابا ترک

موقعیت: خیابان ۱۳ محرم

قدمت بنا: دوره صفویه

سایر توضیحات: بقعه دارای گنبد دوازده ترک که حاکی از اثنی عشری بودن این شخصیت علمی مذهبی است.

مقبره تاج الدين

موقعیت: خیابان ۱۳ محرم

قدمت بنا: قرن نهم هجری

آرامگاه آیت الله سید حسین خوانساری

موقعیت: خیابان ۱۳ محرم خوانسار

مقبره شیخ زین الدین علی

موقعیت: خیابان امام

مقبره علامه حیدر خوانساری

موقعیت: بلوار معلم خوانسار

دهاقان

موقعیت: در ۱۰۰ کیلومتری اصفهان و ۲۰ کیلومتری غرب شهررضا قرار دارد.

هم ترین آثار و اماکن این منطقه می توان به مسجد و مناره میر، مسجد جامع دهاقان و مقبره بابا شاه حسین اشاره کرد.

زرین شهر

موقعیت: ۳۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان

سایر توضیحات: زرین شهر مرکز شهرستان لنجان، در گذشته به شهر ریز یا ریز لنجان معروف بوده است. تا پیش از ایجاد کارخانه ذوب آهن اصفهان (فولادشهر) روستایی بیش نبوده است. این کارخانه در ۴ کیلومتری غرب شهر فعلی قرار دارد. در سال ۱۳۵۲ شمسی به زرین شهر یعنی شهر طلایی مبدل گردید. نت مسجد جامع خوزان برای تحقیق بیشتر به توضیحات مندرج در ذیل خمینی شهر رجوع کنید.

زواره

موقعیت: ۱۲ کیلومتری شمال شرقی اردستان

تاریخچه: زواره را نام برادر رستم و سازنده و بانی شهر پنداشته اند. این شهر در گذشته در کنار دریاچه ساوه قرار داشته و در آنجا کشتیرانی می کرده اند. برخی نیز معتقدند که زواره به معنای آتشکده است..

مسجد جامع زواره

موقعیت: داخل شهر زواره

قدمت بنا: دوره سلجوقی

گفته شده این مسجد در زمان سلطان سنجر به همت شخصی به نام علی بن احمد ساخته شده است.

سایر توضیحات: مسجد دارای چهار ایوان و از سنگ و آجر و چوب توت و گچ و آهنک ساخته شده است. هر ایوان مسجد دارای محرابی با انواع تزئینات گچبری است. کنار ورودی منارهای منفرد و مدور آجری با ارتفاع بیش از ۱۰ متر نیز دیده می شود.

مسجد پامنار

موقعیت: زواره، محله بن کویه

قدمت بنا: گفته شده مسجد قبلاً آتشکده بوده و اولین مسجد چهار ایوانی ایران می باشد. قسمت اعظم مسجد توسط ابو طاهر حسین فرزند غالی احمد در سال ۵۵۵ هجری ساخته شده است. در ضمن، مناره که در غرب بنا وجود دارد از نظر قدمت دومین مناره تاریخ دار ایران است.

سایر توضیحات: از دیگر بقاع زواره می توان به بقعه امامزاده یحیی و بقعه سبز نیز اشاره کرد.

سمیرم

موقعیت: ۹۵ کیلومتری جنوب غربی شهرضا

تاریخچه: گویند این شهر توسط سام بن ارم بنا گردیده است. برخی بنای آن را به سمیرامیس ملکه آشور و بابل عراق نسبت داده اند و برخی نیز آن از به سام پسر نریمان نسبت می دهند.

سایر توضیحات: نام اصلی آن سمیران گفته شده. در ضمن سمیرم به معنای سردسیر است. آتشکده سنگی، امامزاده سلطان ابراهیم ، آبشار سمیرم، آبشار تخت سلیمان و آبشار خضر از مهم ترین اماکن دیدنی آن می باشد. گفته شده که آبشار سمیرم معروف ترین آبشار استان اصفهان است. این آبشار در ۴ کیلومتری شرق سمیرم واقع شده و ۳۵ متر ارتفاع دارد. آبشار خضر نیز در فاصله ۳ کیلومتری روستای خضر در شهرستان سمیرم قرار دارد و یکی از آبشارهای بلند رشته کوه دنا است. از آثار باقیمانده در سمیرم می توان به آتشدان سنگی اشاره کرد. این آتشدان به دوره هخامنشیان و ساسانیان باز می گردد.

شهرضا (قمشه)

موقعیت: در ۸۰ کیلومتری جنوب اصفهان و ۸۰ کیلومتری شمال آباده و در مسیر اصفهان و شیراز واقع شده است.

نام پیشین: قمشه مدرسه جالیه، که بعدها به علت وجود مقبره شاهرضا(ع) به شهرضا معروف شد. کلمه قمشه از دو کلمه کرم و شه به معنای شکار گاه تشکیل شده است. برخی نیز آن را به معنای مکان آب خیز و پر قنات دانسته اند.

مسجد جامع شهرضا

موقعیت: ابتدای بازار شهرضا

قدمت بنا: اگرچه بنای مسجد قدیمی است اما سال ۱۲۴۰ ق بر لوح سنگی دیوار جنب در شرقی مسجد که به سوی بازار باز می شود، قید گردیده است. متن این لوح شرح موقوفاتی است که از طرف حاج محمد صادق وقف مسجد جامع شده است.

مقبره شاهرضا

موقعیت: دامنه کوه شمال شهرضا

شجره نامه: گفته شده وی از نسل امام حسن یا امام موسی بن جعفر می باشد.

شرح حال: گویند توسط مأموران هشام بن عبد الملک در قمشه به شهادت رسیده است. در دامنه کوه سفیدی و در سمت غربی بقعه غاری است موسوم به قتلگاه که معتقدند امامزاده شاهرضا در آن محل به شهادت رسیده است.

قدمت بنا: دوره صفویه

سایر توضیحات: در پای پلكان بقعه دو سنگ قبر وجود دارد، یکی متعلق به اسکند خان زند برادر مادری کریم خان زند و دیگری به فتحعلی خان افشار از سرداران نادرشاه مربوط می شود.

امامزاده سید علی اکبر

موقعیت: روستای شاهزاده علی اکبر واقع در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهرضا در سر راه اصفهان

شجره نامه: برخی معتقدند وی برادر امام رضا می باشد.

قدمت بنا: دوره صفویه

امامزادگان ابراهیم و محمد

موقعیت: روستای زیارتگاه واقع در ۱۵ کیلومتری جنوب شهرضا در جاده اصفهان به شیراز

شجره نامه: از نوادگان امام موسی کاظم(ع)

شاه کوچک

موقعیت: روستای شاه کوچک

فریدون شهر

موقعیت: در ۱۷۵ کیلومتری شمال غربی اصفهان و ۳۸ کیلومتری غرب داران قرار دارد.

تاریخچه: گویند این شهر بخشی از ناحیه "پرتیکان " بود که شامل فریدن و فریدون شهر می شود. تا سال ۱۳۵۹ شمسی آخوره بالا نامیده می شد.. در ضمن، وجود سنگ قبرهای باستانی متعدد در مزرعه قهستان قدمت تاریخی آن را به چند هزار سال می رساند. این منطقه مرکز ییلاق عشایر طایفه چهار النگ بختیاری است.

امامزاده سید صالح قیصر

موقعیت: روستای صالح کوتاه

شجره نامه: از نسل امام موسی بن جعفر (ع)

سایر توضیحات: سيد صالح بن سید محمد بن محمود از زهاد و عباد زمان خود بوده. به سبب کوتاهی قد، او را قیصر می نامیدند. برخی از اولا وی نیز در روستاهای کلوسه فریدونشهر و اطراف آن ساکن بوده اند.

فلاورجان

موقعیت: در ۹ کیلومتر جنوب غربی اصفهان و در کرانه زاینده رود واقع شده است.

سایر توضیحات: نام قدیمی آن فیروزان، ورکان، برزه بر وزن لرزه بود که به معنی شاخ درخت و کشت و زراعت است و جمع آن "برزان" می باشد. این نام در تغییرات آوایی زبان فارسی به "ورجان" تبدیل شده است. به واسطه پلی که در زمان صفویان بر روی زاینده رود احداث شده به "پلاورجان" و سپس به فلاورجان معروف گردیدو امروزه نیز به همین نام معروف است.

مسجد جامع اشترجان

موقعیت: روستای اشترجان، از توابع فلاورجان (ایمان شهر) واقع در جنوب غربی اصفهان

قدمت بنا: در سال ۷۱۵ ق یعنی اواخر سلطنت محمد خدابنده الجاتیو و به وسیله خواجه فخر الدین محمد بن محمود بن على اشتر جانی ملک الوزراء ساخته شده است. وی از منشيان بزرگ زمان سلطان ابو سعید بهادر خان بوده و مدت ها وزارت امیر سونج از امرای مشهور ابو سعید را بر عهده داشته است.

امامزاده ربیعه خاتون

موقعیت: روستای اشترجان

مقبره پیر بکران

موقعیت: روستای پیر بکران واقع در ۳۰ کیلومتری جنوب اصفهان

شرح حال: شیخ محمد بن بکران متوفای ۷۰۳هجری، معاصر سلطان محمد خدابنده و از مشایخ و زهاد مشهور این ناحیه در نیمه دوم قرن هفتم هجری بود. گفته شده که او در محل تدریس خود به خاک سپرده شده است.

قدمت بنا: قرن هشتم هجری

سایر توضیحات: بقعه دارای رواق، صحن، آرامگاه، سنگ مورخ ۷۰۳ هجری است.

استرخاتون (کنیسه يعقوب)

موقعیت: پیر بکران

سایر توضیحات: این کنیسه دارای کتیبه ای به خط عبری شامل آیاتی از تورات مورخ اول قرن دوم میلادی است.

قمصر کاشان

موقعیت: ۳۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان و در دره دامنه کوه کرکس قرار دارد.

مسجد جامع قمصر

قدمت بنا: بر اساس شیوه معماری به نظر می رسد مربوط به قبل از دوره صفویه باشد که مجدداً تعمیراتی در آن صورت گرفته است.

مسجد میان ده (مسجد امام حسن)

موقعیت: میان ده قمصر

سایر توضیحات: تنها اثر ارزنده مسجد، محراب گجبری نفیس آن می باشد.

امامزادگان پیرداوود و پیر سلیمان

موقعیت: یکی در محله بالا و دیگری در محله پایین قمصر قرار دارند.

شجره نامه: گویند آن دو نوه و نبیره امام حسن (ع) هستند.

سایر توضیحات: امامزاده پیرداوود واقع در محله در زیارت قمصر متعلق به داوود بن حسن بن حسن بن امام علی (ع) و قدمت بنای اصلی به دوره آل بویه باز می گردد

کاشان

موقعیت: در ۲۴۵ کیلومتری تهران، ۱۱۴ کیلومتری قم و ۱۸۲ کیلومتری اصفهان قرار دارد.

وجه تسمیه: برای نام کاشان چند نظر وجود دارد:

1. از نام قومی به نام کاشو گرفته شده که در بین النهرین می زیسته اند و به این مکان مهاجرت نموده اند.

2. از کاه افشان گرفته شده است.

3. ترکیبی از کی آشیان، در روزگار قدیم محلی برای شاهان بوده است.

4. به خانه های تابستانی گفته می شود که از چوب و نی ساخته شده باشد.

5. قاسان نام یکی از شاهان داستانی است.

6. کاشی و کاشان و کاشانه از اسامی بتخانه ها و به معنای نوعی مسکن که اسم خاص شهرها گردیده است.

مسجد و مدرسه آقا بزرگ

موقعیت: کاشان، خیابان فاضل نراقی، بعد از میدان کمال الملک

قدمت بنا: در زمان محمد شاه قاجار توسط حاج محمد تقی خانبان جهت نماز جماعت و تدریس داماداش ملا محمد مهدی نراقی ملقب به آقا بزرگ در دو طبقه تحتانی برای تدریس و فوقانی برای نماز و به معماری استاد شعبانعلی پشت مشهدی ساخته شده است.

بقعه خواجه تاج الدین

موقعیت: کاشان، نزدیک مسجد آقا بزرگ سایر توضیحات: اصل مجموعه شامل مسجد، مدرسه، خانقاه، دو گنبد آجری و قبور خواجه تاج الدین شیروانی و دو برادر دیگرش خواجه عماد الدين محمود و زین الدین از چهره های معتبر دوران آق قویونلو در قرن نهم در کاشان می باشد. ولی در بقعه دو تن از امامزادگان به نامهای شاهزاده اسحاق و شاهزاده ابی طالب فرزندان شاهزاده حمزه بن موسی بن جعفر(ع) است. در رواق دوم نیز ملا محسن نطنزی ملقب به عبد علیشاه دفن شده است.

کاشی کاری معرق سقف هر دو رواق از هنرهای دوره ایلخانی است.

مسجد تبریزی ها

موقعیت: کاشان، بازارچه ملک

قدمت بنا: مسجد توسط حاج محمد حسین تبریزی در سال ۱۲۱۲ق ساخته شده است.

مسجد جامع کاشان

موقعیت: خیابان پنجه شاه (بابا افضل)، محله میدان کهنه.

قدمت بنا: از قدیمی ترین بنای تاریخی کاشان محسوب می شود که بنای اولیه آن مربوط به دوران سلجوقی و آل بویه است.

سایر توضیحات: در کتاب مرآت البلدان آمده که این مسجد توسط صفیه خاتون دختر مالک اشتر ساخته شده است.

امامزاده هارون بن موسی

موقعیت: کنار خیابان پنجه شاه (بابا افضل)

سایر توضیحات: در محوطه داخلی بقعه چند قبر قدیمی وجود دارد که یکی را به سرهای چند تن از شهدا و دیگری را به صفیه خاتون دختر مالک اشتر نسبت می دهند، اما حسین نراقی قبر دوم را به صفي الدين ابوطاهر اسماعیل کاشی ملقب به عزیز الحضرت بانی مدرسه صفيه نسبت می دهد. وی از اشخاص مهم سلجوقی و از معاونان خواجه نظام الملک به شمار می رود.

مسجد میرعماد (مسجد میدان)

موقعیت: کاشان، جنوب بازار مس فروشان، در مقابل میدان بازار(میدان فیض یا میدان سنگ سابق) قرار دارد.

قدمت بنا: در زمان سلطنت جهانشاه قراقویونلو و توسط خواجه امیر عمادالدین شیروانی در سال ۸۶۸ قمری ساخته شده است.

سایر توضیحات: مسجد دارای صحن دو طبقه ای، چند شبستان، گنبد آجری، منبر کاشی کاری معرق شده، آب انبار می باشد.

مسجد گذر بابا ولی

موقعیت: کاشان، کوی طاهر

قدمت بنا: کاشیکاری خشتی مسجد مربوط به دوره قاجاریه است. ولی تاریخ بنا قدیمی تر از آن و احتمالا همزمان با احداث گذر و بازارچه بابا ولی الدین مربوط به اوایل قرن ۱۳ هجری باشد.

مسجد میان چال

موقعیت: چهارسوق بازار کاشان

مسجد وزیر

موقعیت: کاشان، کوی دروازه اصفهان

قدمت بنا: در زمان شاه عباس دوم و به امر جده شاه صفی مادر صفی میرزا ولی عهد و توسط میرزا مقیم وزیر ساخته شده است.

امامزاده سلطان عطابخش

موقعیت: انتهای غربی خیابان دروازه اصفهان، خیابان بابا افضل

شجره نامه: از نسل امام موسی بن جعفر (ع)

قدمت بنا: بنای اصلی بقعه متعلق به دوره آل بویه است.

سایر توضیحات: قبر طاهر نقاش هنرمند معروف زمان صفویه و میر احمد کاشانی پدر محتشم کاشانی در ایوان این بقعه است.

مناره زین الدین

موقعیت: خیابان دروازه اصفهان (ملا حبیب اله شریف.

شرح حال: مناره آجری متعلق به قرن نهم به ارتفاع ۲۳ متر می باشد. گفته شده این مناره قبلاً ۴۷ متر بوده که در سال ۱۳۰۸ شمسی به وسیله بلدیه آن زمان ۲۴ متر از ارتفاع آن تخریب شده است.

ملامحسن فیض کاشانی

موقعیت: نرسیده به فین کاشان، مجاور قبرستان عمومی.

شرح حال: محمد محسن فیض کاشانی فرزند مرتضی قمی از عرفا و مفسرین و شعرای بزرگ شیعه و صاحب تفسير الصافی در سال ۱۰۰۷ در قم متولد شد. وی داماد ملاصدرا شیرازی بود که در سن ۸۴ سالگی در سال ۱۰۹۱ در کاشان در گذشت و بر حسب وصیت او بر روی تربتش قبه ای ساخته نشده است.

آرامگاه محتشم کاشانی

موقعیت: کوی محتشم، مرکز شهر کاشان

شرح حال: كمال الدین سید علی بن خواجه میر احمد کاشانی متخلص به محتشم، در زمان صفویه میزیسته است.

آرامگاه عبد الرزاق لاهیجی گیلانی

شرح حال: وی داماد ملاصدرا شیرازی و باجناق ملامحسن فیض کاشانی بود، ملقب به فیاض و صاحب کتاب شوارق ، گوهر مراد و سرمایه ایمان است.

امامزاده حبیب بن موسی

موقعیت: محله پشت مشهد واقع در خیابان امام خمینی کاشان

شجره نامه: از اعقاب امام محمد باقر (ع) یا امام موسی بن جعفر (ع)

قدمت بنا: قرن هفتم

سایر توضیحات: آرامگاه شاه عباس اول نیز در رواق جنوب غربی بقعه وجود دارد. قبر شاه عباس اول در زیر یک سنگ سیاه مکعب مستطیل بسیار قرار دارد. در زیر این سنگ، سردابی با ۳ قبر وجود دارد که یکی از آن قبرها به شاه عباس اول تعلق دارد. در ضمن مسجد سید کاشان در جوار بقعه قرار دارد. این مسجد در اواسط قرن سیزدهم هجری توسط حاج شعبان على پشت مهدی برای نماز جماعت حاج سید محمد تقی ساخته شده است.

امامزاده درب زنجیر

موقعیت: میان بازار بزرگ کاشان

شجره نامه: ابو الحارث بن عاقب بن موسی بن جعفر(ع)

امامزاده شاه پلان

موقعیت: اول بازار زرگرهای کاشان

شجره نامه: از نسل امام موسی بن جعفر (ع)

قدمت بنا: روی صندوق قبر تاریخ ۹۵۱ ق نوشته شده است.

امامزاده ابراهیم

موقعیت: کنار جاده فین کاشان

شجره نامه: شاهزاده ابراهیم از نسل امام موسی بن جعفر (ع)

قدمت بنا: بنای فعلی در قرن سیزدهم به همت یکی از زنان اهل فین به نام خاله بیگم ساخته شده است.

امامزاده سلطان میر احمد

موقعیت: خیابان علوی، محله سلطان میر احمد

شجره نامه: از نسل امام جواد (ع)

قدمت بنا: قرن هشتم سپس دهم هجری

حمام سلطان امیر احمد

موقعیت: خیابان علوی، محله سلطان امیر احمد، کنار امامزاده سلطان میر احمد

قدمت بنا: دوره صفویه

سایر توضیحات: این حمام نمونه از زیباترین حمام های ایران از نظر معماری و تزئینات می باشد و گفته شده بام حمام یکی از زیباترین بام های ایران به صورت گنبدی شکل بوده و هر گنبد شیشه های عدسی محدب قرار گرفته تا نور کافی را جهت قسمت های مختلف حمام تأمین نماید و در عین حال مانع دید به داخل می شود.

خانه بروجردی

موقعیت: محله سلطان امیر احمد

قدمت بنا: در دوره قاجار در سال ۱۲۸۰ قمری توسط بازرگانی به نام سید حسن نطنزی و با معماری استاد على مریم ساخته شده است.

سایر توضیحات: چون مراودت تجاری بازارگان نطنزی بیشتر با تجار شهر بروجرد انجام می شده به خانه بروجردی معروف شد. این خانه از نظر معماری و تزئینات از آثار تاریخی ایران به شمار می رود.

خانه عامری ها

قدمت بنا: دوره زندیه و قاجاریه

سایر توضیحات: این مجموعه که به وسیله سهام السلطنه عامری بازسازی و توسعه یافته است، شامل هفت حیاط، حمام خصوصی زنانه و مردانه می باشد.

بقعه ابو لؤلؤ

موقعیت: شرق جاده کاشان به فین، روبروی بلوار الغدير.

قدمت بنا: دوره آل بویه و قاجاریه

شرح حال: معروف به بابا شجاع الدین از عرفای قرن هشتم هجری

سایر توضیحات: نویسنده کتاب گنجينه آثار قم معتقد است که در ایرانی بودن ابو لؤلؤ قاتل عمر بن خطاب شک و تردید هست. چنان که در مورخ بزرگ اهل سنت طبری و ذهبی او را نصرانی و حبشی دانسته اند. لذا فرار او به سوی ایران از اخبار ساختگی عصر صفوی دانسته شده که بر مبنای سیاست روز برای خرسندی و تشفی بدبینان به عمر بافته اند و سند تاریخی ندارد! لذا گفته شده که این مقبره به ابو لؤلؤ ملقب به شجاع الدین از سران و شیوخ متصوفه تعلق دارد و نه به قاتل عمر بن خطاب. چنانچه در روی لوح کاشی قبر وی تاریخ وفات سال ۷۷۷ هجری نوشته شده است. برخی معتقدند ابو لؤلؤ (قاتل عمر) یکی از زردشتیان نهاوند بود که به اسارت مسلمانان در آمد و جزء غلامان و بردگان مغيره بن شعبه والی کوفه گردید که بعدها به مدینه فرستاده شد. روزی خود را به عمر رساند تا از سنگینی بار خراج نزد وی به تظلم بپردازد اما پاسخی منفی از خلیفه شنيد. لذا در شب ۲۷ ذی الحجه سال ۲۳ هجری به مسجد النبي رفت و عمر را در هنگام نماز صبح به قتل رساند.

تپه های تاریخی سیلک

موقعیت: کنار راه کاشان به فین (خیابان امیر کبیر) واقع در ضلع جنوب غربی شهر کاشان

سایر توضیحات: محوطه باستانی سیلک شامل دو تپه شمالی و جنوبی و دو گورستان است.

گورستان اول با قدمت ۳۵۰۰ ساله در دویست متری تپه جنوبی و گورستان دوم با قدمت ۳۰۰۰ ساله در ضلع غربی تپه قرار دارد. گفته شده در سطح تپه جنوبی از کهن ترین زیگورات های ایران می باشد.

باغ فین و چشمه سلیمانیه

موقعیت: ۶ کیلومتری جنوب کاشان ، انتهای خیابان امیر كبير، و در مجاورت روستای فین.

قدمت بنا: گفته شده یعقوب لیث صفاری در سال ۲۶۵ قمری در این باغ اردو زده است. ولی شکل گیری فعلی مربوط به اوایل دوره صفوی است.

سایر توضیحات: از باغ های سنتی ایران است که صدها سال به واسطه بر کت چشمه سلیمانیه پابرجا باقی مانده است. طراحی نهرها و نحوه گردش آب در خیابان های باغ و فواره های فیروزه ای رنگ و همیشه جاری منسوب به غیاث الدین جمشید کاشانی ریاضی دان بزرگ قرن نهم هجری است. در سال ۱۰۰۴ قمری شاه عباس جشن بزرگی در این باغ برقرار نمود و سفیران برخی از کشورهای آسیایی و اروپایی را به حضور پذیرفت. ناصر الدين شاه قاجار به همراه امیر کبیر در بازگشت از سفر اصفهان نیز چند روز در این باغ اقامت کرد. در این مجموعه دو حمام کوچک (۹۰۹ ق) و بزرگ (۱۲۲۶ق) وجود دارد که هر یک دارای خزینه و حوض های متعدد آب هستند. در حمام کوچک فين واقعه قتل امیر کبیر روی داده و از حیث ارزش و اعتبار تاریخی دارد. باغ فین در زلزله سال ۱۱۹۲ قمری آسیب فراوان دید که به همت عبد الرزاق خان کاشانی حکم وقت کاشان در دوران زندیه بازسازی و تعمیر شد.

آرامگاه بابا افضل کاشانی

موقعیت: روستای مرق واقع در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان و ۱۵ کیلومتری سراهی مشهد اردهال.

شرح حال: افضل الدین محمد بن حسن کاشانی فیلسوف و شاعر متوفی ۷۰۷ قمری

قدمت بنا: دوره مغول

سایر توضیحات: در کنار قبر بابا افضل قبر دیگری با پوششی از کاشی های خشتی فیروزه ای وجود دارد که به قبر پادشاه زنگ معروف است. محققان معتقدند که او یکی از سلاطین زنگبار بود که در سفر به ایران مجذوب بابا افضل شده و به خدمت وی در آمده است.

امامزاده شاهسواران

موقعیت: ۲۷ کیلومتری جنوب کاشان

قدمت بنا: قرن نهم هجری

سایر توضیحات: بنای اصلی دارای نقشه چهار ضلعی است که یک گنبد بیست ترکی زیبا بر آن افزوده اند و توسط استاد محمد اسماعیل جوینانه در سال ۸۸۷هجرى قمری ساخته شده است.

امامزاده سلطان محمود علوی

موقعیت: روستای علوی واقع در سر راه کاشان به مشهد اردهال

سایر توضیحات: بنای بقعه به صورت هشت ضلعی متساوی الاضلاع ساخته شده است. در داخل بقعه دو کتیبه وجود دارد؛ یکی از آنها به خط ثلث سفيد در زمینه لاجوردی است که نام شاه طهماسب و نام بانی آن یعنی خواجه شهاب الدین علی و تاریخ سال ۹۴۲ هجری قمری قید شده است. کتیبه دیگر از گچ ساخته شده و روی آن ابیاتی از محتشم کاشانی نوشته شده است. در ضمن گنبد بقعه هرمی شکل دوازده ترک با ارتفاع ۱۳ متر می باشد.

امامزادگان طاهر و منصور

موقعیت: حوالی کاشان

قدمت بنا: در دوره صفویه ساخته شده و در دوره قاجاریه تعمیر گردیده است.

امامزاده قاسم (1)

موقعیت: کوی پای نخل، اول بازار بزرگ کاشان

شجره نامه: از نسل امام کاظم(ع)

امامزاده قاسم (۲)

موقعیت: کنار راه کاشان و آران

مسجد على

موقعیت: روستای کوهستانی قهرود واقع در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی کاشان و بعد از قمصر قرار دارد.

قدمت بنا: در سال ۷۰۰ به دستور عالم مفتی وقت محمد بن علی بن صدر بن رشيد الدين احمد بن محمد بن عبد الله قهرودی ساخته شده است.

مسجد وركان

موقعیت: روستای ورکان واقع در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی کاشان

قدمت بنا: دوره ایلخانی

منبع: راهنمای گردشگری، دانشنامه اماکن مذهبی، فرهنگی و تاریخی ایران - حیدر شجاعی

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید