امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 273048
۶۳۱۹
۳
۰
نسخه چاپی
خطای بنیادی برچسب زدن(Fundamental attribution error)

خطای بنیادی برچسب زدن؛ کلی گویی و اغراق منفی از رفتار خود یا دیگری!

خطای بنیادی برچسب زدن به ما این هشدار را می دهد که در بسیاری موارد با مشاهده ی رفتار خود و یا اطرافیانمان بسیاری از واقعیت ها در نظر نمی گیریم و چه بسا در توصیف و قضاوت کردن در مورد رفتار خود و دیگران به خطا رفته و در دام خطاب بنیادی برچسب زدن بیافتیم

خطای بنیادی برچسب زدن؛ کلی گویی و اغراق منفی از رفتار خود یا دیگری!

خطای بنیادی برچسب زدن چیست؟

خطای بنیادی برچسب زدن به ما این هشدار را می دهد که در بسیاری موارد با مشاهده ی رفتار خود و یا اطرافیانمان بسیاری از واقعیت ها در نظر نمی گیریم و چه بسا در توصیف و قضاوت کردن در مورد رفتار خود و دیگران  به خطا رفته و در دام خطاب بنیادی برچسب زدن بیافتیم. 

معنی اصطلاح برچسب زدن

برچسب زدن در لغت به معنای ضمیمه کردن ، برچسب زدن ، ضمیمه شدن به ، علامت زدن ، اتیکت چسباندن به می باشد. در انگلیسی برچسب زدن label یا Mark  خوانده می شود.

همانگونه که از معنای لغوی برچسب زدن می توان فهمید این اصطلاح به معنای ضمیمه یا اضافه کردن چیزی یا صفتی به اشیاء یا اشخاص می باشد.

تعریف خطای بنیادی برچسب زدن

در خطای بینادی برچسب زدن افراد با مشاهده رفتاری در خود یا دیگران صفت یا ویژگی منفی اغراق شده ای را به آنها نسبت می دهند. در این حالت با مشاهده رفتاری بلافاصله با یک صفت کلی و اغراق شده ی منفی خود یا شخص دیگری را توصیف می کنیم. مثلا «من دوست داشتنی نیستم» یا «او بی‌لیاقت است».

در واقع این خطا زمانی اتفاق میافتد که ما رفتارهایی را که فرد در شرایط خاص از خود نشان می دهد، با ویژگی های شخصیتی آن فرد اشتباه می گیریم. برای مثال مردم اغلب عملکرد کاری ضعیف را به تنبلی فرد نسبت می دهند، در حالیکه توضیحات زیادی می تواند برای این موضوع وجود داشته باشد، مثال ممکن است فرد پروژه هایی را دریافت کند که هیچ علاقه ای به آنها ندارد، یا مشکلاتی در زندگی خصوصی خود داشته باشد که در کارش نیز تأثیر گذاشته اند، یا دچار فرسودگی شغلی شده باشد.

علت وجود خطای بنیادی برچسب زدن این است که اغلب افراد، به عنوان مشاهده‌گر، این واقعیت را نادیده می‌گیرند که هر فرد یا حتی خود آنها در موقعیت های مختلف، و در نقش های اجتماعی متعدد رفتارهای متفاوتی را بروز می دهند که دیگران ممکن است تنها شاهد یکی از آنها باشد. بدین سان اهمیت موقعیت‌های اجتماعی در تبیین رفتار یک فرد به سادگی نادیده می‌شود. برای مثال وقتی کسی در مخالفت با نظر شما حرفی می‌زند ممکن است او را متکبر بنامید. بعد احساس می‌کنید مشکل، به جای رفتار یا اندیشه اشتباه شما، شخصیت یا جوهر و ذات اوست. در نتیجه او را به کلی بد قلمداد می‌کنید و در این شرایط فضای مناسبی برای ارتباط سازنده ایجاد نمی‌شود.

خطای بنیادی برجسب زدن؛ کلی گویی و اغراق منفی از رفتار خود یا دیگری!

انواع خطای برچسب زدن

برچسب زدن به خود

در این حالت فرد با انجام رفتاری یا حتی با فکر کردن به موضوع خاصی کل شخصیت خود را با کاربرد یک صفت منفی زیر سوال می برد. مثلا به جای این‌که فرد بگوید اشتباه کردم به خود برچسب منفی می‌زند و می‌گوید: من بازنده هستم. من نادان هستم. من یک فرد شکست خورده هستم.

در این شکل از برچسب زدن افراد به کنکاش از علت و چرایی رفتاری خاص نمی پردازند بلکه کل شخصیت و عملکردهای خود را با صفات منفی توصیف می کنند.

این برچسب‌ها تجربه‌های بی‌فایده‌ای هستند که منجر به خشم، اضطراب، دلسردی و کمی عزت‌نفس می‌شود. افرادی كه دچار افسردگی هستند، تمایل زیادی دارند كه نام‏ها و القابی به خود دهند. آنها خود را تنبل، بی‌‏عرضه، و نظایر آن می‏‌نامند یا حادثه‏‌ای را بدبختی به‏ حساب می‏‌آورند.

برچسب زدن به دیگران

گاه نوک پیکان خطای شناختی برچسب زدن به سمت دیگران است. همه روزه دربرخوردهای اجتماعی خود با افراد بسیاری رو به رو شده و یا می‌شویم که اغلب با مشاهد یک رفتار خاص در دیگران به خود اجازه قضاوت و برچسب زنی به کل شخصیت افراد را می دهند.

در این خطا فرد با مشاهده ی رفتاری که از نظر وی نادرست است، آن رفتار را با یک صفت منفی اغراق شده به کل شخصیت دیگران نسبت می دهد. به عنوان مثال زمانی که یکی از همکاران ما به دلیل مشغله زیاد کاری فرصت رسیدگی به مشکل ما را ندارد با استفاده از خطای برچسب زنی وی را مغرور یا بی توجه قلمداد می کنیم.

برچسب زنی به دیگران می تواند به شدت بر نحوه تعامل ما با دیگران تاثیرگذار باشد زیرا باعث می شود در برخورد با افراد با مشاهد رفتاری خاص کل ویژگیهای شخصیتی آنها را زیر سوال ببریم که این امر تاثیر مخرب و منفی در ادامه تعامل ما با آنها خواهد داشت.

چگونه از خطای بنیادی برچسب‌زدن اجتناب کنیم

باید به وضعیت موجود و افراد درگیر در آن، بدون پیش‌قضاوت نگاه کنید. از هم‌دلی برای درک چرایی چنین رفتاری از سوی سایرین استفاده کنید. همچنین هوش هیجانی خودتان را هم تقویت کنید تا بتوانید با دقت به رفتار خودتان فکر کنید.

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید