امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 273338
۱۸۶۸
۱
۰
نسخه چاپی
iron deficiency anemia

فقر آهن چیست؟ | درمان کمبود آهن | راه های تشخیص فقر آهن | فیلم آموزشی

بدن ما به آهن نیاز دارد. از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می شود که بخشی از سلول های قرمز رنگ خون هستند که وظیفه انتقال اکسیژن دربدن انسان را برعهده دارند. آهن در قدرت عضله ها، سطح انرژی و کارکرد خوب ذهن اهمیت دارد. پایین بودن میزان آهن ممکن است باعث ایجاد احساس خستگی و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه شود.

راه های تشخیص فقر آهن

فقر آهن

بدن ما به آهن نیاز دارد. از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می شود که بخشی از سلول های قرمز رنگ خون هستند که وظیفه انتقال اکسیژن دربدن انسان را برعهده دارند. آهن در قدرت عضله ها، سطح انرژی و کارکرد خوب ذهن اهمیت دارد. پایین بودن میزان آهن ممکن است باعث ایجاد احساس خستگی و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه شود.

کمبود آهن شدید یا طولانی مدت مـی توانـد بـه کم خـونی فقـر آهـن منجر شود. عواملی مانند مصرف یا جـذب ناکـافی آهن و یا افزایش نیازهاي آهن با توجه به رشد و از دست دادن آهن ناشی از خونریزي، باعث فقر آهن می شود و می تواند به تولید هموگلـوبین ناکـافی و کم خونی منجر شود.

شیوع کم خونی فقر آهـن با سن، جنس، نژاد، رژیم غذایی و عوامل اقتصادي و اجتماعی در ارتباط است. کمبود ریزمغذی ها یک مشکل بهداشت عمومی مهم است که کودکان و زنان بـاردار بـه خصـوص در کشـورهای در حـال توسعه در معرض خطر آن هستند.

سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که 41 %زنـان و  27 %کودکان قبل از سن مدرسه از کم خـونی فقـر آهن رنج می برند.

علت کم خونی فقر آهن چیست؟

کاهش آهن در رژیم غذایی: آهن از رژیم غذایی جذب می گردد، هر چند فقط یک میلی گرم آهن از هر 03-13 میلی گرم آهن غذا جذب می شود. فردی که قادر به مصرف یک رژیم غنی از آهن نباشد ممکن است به درجاتی از آنمی فقر آهن مبتال شود.

تغییرات بدنی: هنگامی که بدن تحت تأثیر تغییرات ناگهانی نظیر رشد ناگهانی در بچه ها و بالغین یا در طی دوره شیردهی قرار می گیرد، نیازمند افزایش دریافت آهن و افزایش تولید سلول های قرمز خونی می باشد. اختالالت مجاری گوارشی: اختالل در جذب آهن بعد از برخی جراحی های دستگاه گوارش شایع است. قسمت اعظمی از آهن موجود در غذا توسط قسمت کوچکی از روده فوقانی جذب می گردد. هر اختلالی در دستگاه گوارش می تواند جذب آهن را تغییر داده و منجر به آنمی فقر آهن شود.

از دست دادن خون : از دست دادن خون باعث کاهش آهن و در نتیجه کم خونی فقر آهن می شود . منبع از دست دادن خون شامل : خونریزی دستگاه گوارش، خونریزی ماهیانه یا صدمات می باشد.

علائم کم خونی فقر آهن چیست؟ علائم زیر شایع ترین علائم کم خونی فقر آهن می باشند. هر چند هر فرد ممکن است علائم متفاوتی را تجربه نماید.

علائم عبارتند از:

1- رنگ پریدگی غیر طبیعی یا کاهش رنگ پوست

2- تحریک پذیری

3- کاهش انرژی و خستگی زودرس

4- زخم و تورم زبان

5- تمایل به خوردن موادی نظیر خاک یا یخ (یک حالت به نام سندرم پیکا) علائم کم خونی فقر آهن ممکن است مشابه دیگر شرایط خونی یا مشکلات طبی باشد. همیشه جهت تشخیص با پزشک خود مشاوره نماید.

آهن مورد نیاز بدن چگونه تامین می‌شود؟

آهن مورد نیاز بدن از غذاهای مختلف مانند زرده‌ی تخم مرغ، گوشت، ماهی، جگر، حبوبات و … تأمین می‌شود. از دلایل کم خونی فقر آهن می‌توان به مواردی همچون تغذیه‌ی نادرست، گیاهخواری و جذب ناکافی آهن از غذاهای خورده شده اشاره کرد.

فرآیند جذب آهن نیاز به محیط اسیدی معده دارد. بنابراین مصرف هم‌زمان آهن با داروهای ضد‌اسید معده، جذب آن را کاهش می‌دهد. همچنین مصرف همزمان آهن با شیر و لبنیات، مکمل کلسیم و منیزیم، چای و قهوه، غلات، توت‌فرنگی و طالبی توصیه نمی‌شود. از سوی‌ دیگر مصرف همزمان آهن با ویتامین ث، روند جذب آن را افزایش می‌دهد.

فقر آهن چیست؟

درمان کمبود آهن

درمان اختصاصی فقر آهن که توسط پزشک شما تعین می شود براساس موارد زیر می باشد:

1- سن، سلامت عمومی و شرح حال طبی

2- شدت آنمی ( کم خونی )

3- علت کم خونی

4- تحمل شما برای داروها و روش های درمانی مختلف

5- عقاید و انتخاب شما

درمان شامل:

الف) رژیم غذایی غنی از آهن: منابع مناسب عبارتند از : گوشت گوشت گاو ، گوشت بره، جگر و دیگر ارگان های گوشتی ماکیان- مرغ، مرغابی، بوقلمون، جگر( بخصوص گوشت تیره) ماهی - صدف، میگو، ساردین ها و ماهی کولی برگ سبز خانواده کلم نظیر گل کلم ، کلم پیچ، شلغم سبزی ها نظیر نخود فرنگی ، لوبیا ، نخود خشک، نانی که خمیر آن به اندازه کافی ور آمده باشد. نان سفید غنی از آهن ، برنج و حبوبات

ب) مکمل های آهن

مکمل های آهن را برای چند ماه تجویز می نمایند تا سطح آهن در خون افزایش یابد. مکمل آهن می تواندمنجر به تحریک معده و تغییر حرکات روده گردد و جهت افزایش میزان جذب آهن، باید با معده خالی یا همراه با آب پرتقال مصرف شود.

- آهن خوراکی- قرص و شربت آهن

در صورتی که قادر به خوردن آهن باشید، این روش عموما اولین روش مورد توصیه خواهد بود. انواع زیادی از این قبیل قرصها و رشبتهای آهن هستند که میتوان آنها را )بدون نسخه پزشک( از داروخانه ها خریداری نمود. خیلی از این قبیل داروها میزان آهن الزم برای تاثیر گذاری را در خود ندارند. گرفنت راهنمایی از پزشک در زمینه هایی مانند اینکه کدام قرص آهن برای شما مناسبرت است، روش خوردن صحیح آن چگونه است و عوارض جانبی آن چه هستند مهم است. در صورتیکه این نوع درمان برای شما در نظر گرفته شده است، لطفا از پزشک خود بروشور راهنمای خوردن قرص آهن را درخواست کنید.

- آهن درون وریدی (IV)

در صورتیکه آهن خوراکی برای شما مناسب نباشد ممکن است پزشک شما آهن درون وریدی را برای شما تجویز نماید. آهن درون وریدی از طریق رسنگ مستقیما وارد سیاهرگ میشود. این عمل عموما در بیمارستانها، بخش بیماران رسپایی و یا مراکز درمانی انجام میشود. عوارض جانبی مهم ولی نادر عبارتند از عکس العمل های آلرژیک و بروز لکه های پوستی که میتوانند دائمی باشند. پزشکتان در مورد خطرات و یا فوائدی که آهن درون وریدی میتواند برای شخص شما به همراه داشته باشد با شما صحبت خواهد کرد. در صورتیکه این نوع درمان برای شما در نظر گرفته شده است، لطفا از پزشک خود بروشور راهنمای تزریق آهن درون وریدی را درخواست کنید.

درمان های دیگر آهن درون عضله ای_ از آنجا که تزریق آهن درون عضله دردناک بوده و میتواند زخم و لکه های قهوه ای رنگ روی پوست ایجاد کند توصیه نمی شود. انتقال خون در صورت بروز کم خونی شدید و یا خونریزی، این عمل می تواند جان افراد را نجات دهد. این عمل بسیار پر ریسک تر از تزریق درون وریدی بوده و بجز در رشایطی که نیاز به باال بردن ناگهانی هموگلوبین باشد باید از آن پرهیز شود.

درمان کمبود آهن

تشخیص کم خونی فقر آهن

شک به کم خونی فقر آهن از طریق یک سری یافته های عمومی در یک شرح حال طبی کامل و معاینه فیزیکی حاصل می گردد. علائمی نظیر خستگی زودرس ، رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست و افزایش ضربان قلب از یافته های عمومی می باشد.

کم خونی فقر آهن، اغلب طی یک معاینه طبی و از طریق یک آزمایش خون که میزان هموگلوبین و آهن خون را می سنجند آشکار می گردد. در کنار شرح کامل طبی و معاینه فیزیکی، روش های تشخیصی کم خونی فقر آهن شامل موارد زیر می باشد:

1- آزمایش های تکمیلی خون

2- نمونه گیری از مغز استخوان

مغز استخوان از طریق آسپیراسیون (مکیدن) یا یک سوزن نمونه برداری تحت یک بی حسی موضعی خارج می گردد. در نمونه برداری آسپیراسیون یک نمونه مایع از مغز استخوان گرفته می شود، اما در یک نمونه برداری سوزنی سلول های مغز استخوان گرفته می شوند (مقداری از بافت مغز استخوان گرفته می شود.) این روش ها اغلب به صورت همزمان به کار می روند.


  • منبع
  • حقوق نیوز
  • داروسازی دکتر عبیدی
  • مرکز تحقیقات گرمسیری و عفونی خلیج فارس

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید