آیا فریفتن و گول زدن طرف، فقط با سخن گفتن و لفاظی، کلاهبرداری محسوب می شود؟

آیا فریفتن و گول زدن طرف، فقط با سخن گفتن و لفاظی، کلاهبرداری محسوب می شود؟

توضیح

ماده 1 قانون مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری: «هرکس از راه حیله و تقلب، مردم را به وجود شرکت ها یا تجارت خانه ها یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا ...»

نظر اکثریت

صرف حرف زدن و زبان بازی و لفاظی، جرم کلاهبرداری محقق نمی شود؛ بلکه باید از طرف شخص متهم، یک عمل مثبت مادی نیز به وقوع پیوسته باشد به عنوان مثال اگر فردی صرفاً خودش را صاحب یک کارخانه یا شرکت معرفی کند و زبان چرب و نرمی نیز داشته باشد، به حدی که طرف مقابلش، تنها فریب لفاظی و زبان بازی وی را بخورد و از این طریق اموال را از دست بدهد، این کلاهبرداری نیست؛ ولیکن اگر همین فرد در ضمن زبان بازی، اسناد و مدارکی را نشان بدهد، به طور مثال، اوراقی را نشان دهد که گویای این باشد که شرکت به ثبت رسیده و دارای اسم و عنوان و اساسنامه است و یا اینکه دفتر و ساختمانی را نشان بدهد که تحت عنوان شرکت، تابلو داشته باشد و اموری از این قبیل، در این جا به لحاظ انجام این امور مادی مثبت، در ادامه زبان بازی موضوع از مصادیق کلاهبرداری محسوب می شود. این موضوع از توجه به وسایل متقلبانه که در قانون آمده است، برداشت می شود.

نظر اقلیت

کلاهبرداری به هر وسیله متقلبانه از جمله زبان بازی، دروغ گویی و لفاظی نیز صدق می کند. به صرف این که طرف فریفته شود و گول حرف های پوچ متهم را بخورد و اموالش را در اختیار وی قرار دهد، کلاهبرداری اتفاق افتاده است؛ زیرا در قانون آمده است: «هرکس از راه حیله و تقلب» که این عبارت شامل صحبت و گول زدن به وسیله لفظ و کلام نیز می شود.

نظر کمیسیون نشست قضائی (2)

یکی از ارکان تشکیل دهنده جرم کلاهبردای، انجام مانور متقلبانه ای است که موجب فریب طرف شود. مانور متقلبانه ممکن است لفظی یا به طریق دیگر باشد.

ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، به مصایقی از مانورهای متقلبانه اشاره کرده است (... به امور غیر واقع امیدوار کند ...، از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند ...، اسم یا عنوان مجعول اختیار کند...). همه این مصادیق، ممکن است لفظی و یا این که توأم با اقدامات دیگر باشد. آنچه مهم است فریفتن طرف با مانور متقلبانه برای برن مال اوست و تاثیر این مانورها در خصوص افراد مختلف، با توجه به شرایط تحصیلی و اجتماعی آن ها متفاوت است؛ بنابراین، فریفتن طرف با لفاظ و بردن مال او می تواند عنوان کلاهبرداری داشته باشد.