اختلال اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک اختلال مزمن و جدی است که بر تفکر، احساس و رفتار فرد مبتلا اثر می‌گذارد. اسکیزوفرنی مانند دیگر اختلال‌های ذهنی، شایع نیست، اما می‌تواند بسیار ناتوان‌کننده باشد. از هر ۱۰۰۰ نفر، تقریبا ۷ یا ۸ نفر در طول زندگی‌شان به اسکیزوفرنی مبتلا خواهند شد.
این اختلال باعث میشود افراد مبتلا، صداهایی را بشنوند یا چیزهایی را ببینند که وجود خارجی ندارند. آنها ممکن است تصور کنند که افراد دیگر، ذهن آنها را می‌خوانند، افکارشان را کنترل می‌کنند یا برای صدمه زدن به آنها نقشه می‌کشند. این تصور می‌تواند برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ترسناک باشد و سبب انزوا و بیقراری شدید آنها شود. این حالت، برای اطرافیان آنها هم می‌تواند نگران‌کننده باشد.
افرادی که دچار اختلال اسکیزوفرنی هستند، ممکن است گاهی از ایده‌های عجیب یا غیرعادی صحبت کنند که این ادامه‌ی گفتگو را با آنها دشوار می‌سازد. آنها ممکن است ساعت‌ها بدون حرکت یا صحبت بنشینند. گاهی اوقات این افراد کاملا خوب به نظر می‌رسند، تا این که شروع به صحبت کردن درباره‌ی افکارشان می‌کنند.
اسکیزوفرنی بر جامعه و خانواده‌ها هم اثر می‌گذارد. بسیاری از اسکیزوفرن‌ها، در پیدا کردن شغل و مراقبت از خودشان مشکل دارند، بنابراین ممکن است به کمک دیگران متکی باشند. نگرش‌ها و باورهای منفی درباره‌ی اسکیزوفرنی شایع هستند و گاهی باعث می‌شوند این افراد تمایلی به صحبت کردن درباره‌ی این اختلال و درمان آن، پیدا نکنند.
افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکن است همواره نشانه‌های این اختلال را در طول زندگی‌شان داشته باشند، اما درمان به بهبود بسیاری از آنها کمک کرده است و آنها توانسته‌اند اهداف زندگی‌شان را دنبال کنند. محققان در حال توسعه‌ی روش‌های مؤثرتر درمان و استفاده از ابزار جدید تحقیقاتی برای درک دلایل اسکیزوفرنی هستند. شاید نتیجه‌‌ی این تحقیقات در سال‌های آینده، به پیشگیری و درمان بهتر این بیماری کمک کند.
علائم و نشانه های اختلال اسکیزوفرنی
علائم اختلال اسکیزوفرنی در چهار حوزه طبقه بندی شده اند: علایم مثبت، علایم منفی، علایم شناختی و علایم عاطفی این حوزه ها نسبتا مستقل از یکدیگرند.
• علایم مثبت شامل توهم ها، هذیان ها و اختلال تفکر است.
• علایم منفی شامل کناره گیری اجتماعی، فقدان انگیزه، بی احساسی هیجانی و کاهش تکلم است.
• علایم شناختی شامل ضعف توجه و کاهش حافظه کوتاه مدت است و آشفتگی های عاطفی به طور اولیه به دلسردی و فقدان روحیه مربوط هستند.
برای تشخیص اختلال اسکیزوفرنی، علایم ویژه ی اسکیزوفرنی باید حداقل به مدت یک ماه دیده شود. این علایم شامل توهم ها، هذیان ها، رفتار آشفته یا تکلم آشفته و یا علایمی چون کناره گیری اجتماعی، بی احساسی هیجانی و کاهش تکلم است. به علاوه باید شواهدی مبتنی بر اختلال در عملکرد اجتماعی و آشفتگی دایمی در عملکردهای فرد برای حداقل شش ماه دیده شود. اگر علایم یک بیمار به وسیله اختلال خلقی، یک اختلال طب عمومی (از قبیل تومور مغزی) یا سوء مصرف مواد قابل توجیه باشند نمی شود تشخیص اسکیزوفرنی داد.
تعداد قابل توجهی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا باید به دیگران متکی باشند زیرا آنها قادر به انجام کار یا مراقبت از خود نیستند؛ بسیاری نیز ممکن است در مقابل درمان مقاومت کنند، اعتراض می کنند، که در آنها هیچ مشکلی وجود ندارد. برخی از بیماران ، ممکن است علائم واضح را نشان دهند، اما در موارد دیگر، ممکن است تا زمانی ک آنها متوجه خللی بشنوند به نظر برسد که آنها خوب هستند و مشکلی ندارند. علائم و نشانه های اسکیزوفرنی بسته به فرد متفاوت است.
هزیان
بیمار اعتقادات دروغین را ارائه می دهد که می تواند اشکال مختلفی داشته باشد ، مانند توهمات آزار و اذیت، و یا توهمات عرفانی و عظمت وشکوه. آن ها ممکن است احساس کنند دیگران تلاش می کنند از راه دور آنها را کنترل کنند یا ممکن است فکر کنند ،که قدرت و توانایی فوق العاده ای دارند.
توهمات
شنیدن صداهای بسیار ،که وجود خارجی ندارد و این امر از دیدن و یا احساس، مزه و بوییدن شایع تر است، اما افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است طیف گسترده ای از توهمات را تجربه کنند.
اختلال فکر
فرد ممکن است در حرف زدن از یک سوژه به سوژه دیگر بپرد، بدون داشتن دلیل منطقی برای این کار؛ سخنران ممکن است دنباله روی سخت و غیر معقول داشته باشد.
عدم انگیزه
بیمار، محرکه خود را از دست می دهد فعالیت های روزمره، مانند شستن و پخت و پز، نادیده گرفته می شوند. بیان ضعیف احساسات - فقدان پاسخ مناسب به شرایط شاد یا ناراحت کننده.
عقب نشینی اجتماعی
زمانی که بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی از اجتماع دور می شود ، اغلب به این دلیل است که معتقدند کسی قصد دارد به آنها آسیب برساند.
عدم آگاهی از بیماری
هنگامی که هزیان و توهمات به طور واقعی ظاهر می شوند، بسیاری از آن ها ممکن است باور نکنند که این، یک نوع بیماریست. آنها ممکن است از مصرف دارو به خاطر ترس از عوارض جانبی آن خودداری کنند.
مشکلات شناختی
توانایی بیمار برای تمرکز، به یاد آوردن چیزها، برنامه ریزی پیش رو و سازماندهی زندگی آن ها تحت تاثیر قرار می گیرد. ارتباطات دشوارتر می شود.
دلایل ایجاد اختلال اسکیزوفرنی
ژن‌ها و محیط
مدت‌هاست که دانشمندان می‌دانند اسکیزوفرنی گاهی اوقات در خانواده‌ها موروثی است. این بیماری در کمتر از ۱ درصد جمعیت کل اتفاق می‌افتد، اما این رقم، در کسانی که فامیل درجه‌ی یک آن ها، مثل والدین، برادر یا خواهر دچار این اختلال هستند، به ۱۰ درصد می‌رسد. کسانی هم که فامیل درجه‌ی دو آنها (عمه، خاله، عمو، دایی، پدربزرگ، مادربزرگ یا عموزاده‌ها و عمه‌زاده‌ها) اسکیزوفرنی دارند، بیش از جمعیت کل، به اسکیزوفرنی مبتلا می‌شوند.
بالاترین خطر برای دوقلوهای یکسانی است که والدین‌‌شان اسکیزوفرنی دارند. احتمال ابتلا به این اختلال در این افراد ۴۰ تا ۶۵ درصد است. اگرچه این روابط ژنتیکی، قوی هستند، بسیاری از اسکیزوفرن‌ها وجود دارند که عضوی از خانواده‌شان به این اختلال مبتلا نیست و برعکس، بسیاری از افراد وجود دارند که یک یا چند عضو از خانواده‌شان اسکیزوفرن هستند، اما خودشان دچار این اختلال نشده‌اند.
دانشمندان معتقدند که ژن‌های مختلف زیادی به خطر افزایش‌یافته‌ی اسکیزوفرنی کمک می‌کنند، اما هیچ ژن تکی به تنهایی سبب این اختلال نمی‌شود. در واقع، تحقیقات اخیر نشان داده است که نرخ جهش‌های نادر ژنتیکی در اسکیزوفرن‌ها بالاتر است. این اختلافات ژنتیکی شامل صدها ژن مختلف می‌شوند و احتمالا رشد مغز را به صورت‌های مختلف و نامحسوسی مختل می‌کنند.
تحقیقات در زمینه‌ی ژن‌های گوناگونی که با اسکیزوفرنی در ارتباط هستند، در حال انجام است، بنابراین هنوز این امکان وجود ندارد که با استفاده از اطلاعات ژنتیکی پیش‌بینی کرد چه کسی به این بیماری مبتلا میشود. علیرغم این گفته، می‌توان بدون تجویز پزشک یا توصیه‌ی متخصص، آزمایشات ژنتیکی را به صورت آنلاین خریداری کرد و آنها را انجام داد. تبلیغات این آزمایشات حاکی از آن است با یک نمونه‌ی بزاق دهان، شرکت تبلیغ‌کننده می‌تواند مشخص کند که آیا فرد آزمایش‌دهنده مبتلا به بیماری‌های خاصی از جمله اسکیزوفرنی هست یا نه.
با وجود این، دانشمندان هنوز تمام گونه‌های ژنتیکی که به اسکیزوفرنی کمک می‌کنند یا ژن‌هایی که به افزایش بسیار اندک خطر معروف هستند، نمی‌شناسند. بنابراین، احتمال اینکه این «آزمایشات ژنوم»، تصویر کاملی از خطر ابتلا به یک اختلال روانی مانند اسکیزوفرنی را در یک فرد ارائه کنند، بعید است.
افزون بر این، دلایل ایجاد این اختلال‌ها، به طور حتم فقط در ژن‌ها نهفته نیست. دانشمندان عقیده دارند تعامل میان ژن‌ها و جنبه‌هایی از محیط زندگی فرد، در ابتلا به اسکیزوفرنی نقش دارد. عوامل محیطی بسیاری ممکن است دخیل باشند، مثلا قرار داشتن در معرض ویروس‌ها یا سوءتغذیه پیش از تولد، مشکلات حین تولد و عوامل روان‌شناختی دیگری که هنوز شناخته نشده‌اند.
شیمی و ساختارهای مختلف مغز
به عقیده‌ی دانشمندان، عدم‌توازن در واکنش‌های شیمیایی بهم وابسته و پیچیده‌ی مغز، از جمله پیام‌رسان‌های عصبی دوپامین و گلوتامیک و احتمالا پیام‌رسان‌های عصبی دیگر، در اسکیزوفرنی نقش دارد. پیام‌رسان‌های عصبی موادی هستند که سلول‌های مغزی برای ارتباط با یکدیگر از آنها استفاده می‌کنند. دانشمندان در حال کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی ارتباط شیمی مغز با اسکیزوفرنی هستند.
ساختارهای مغزی برخی از اسکیزوفرن‌ها، اندکی با افراد سالم متفاوت است. برای مثال، حفره‌های پر از مایع در مرکز مغز به نام بطن مغز در برخی از اسکیزوفرن‌ها بزرگتر است. همچنین، ماده‌ی خاکستری در مغز افراد مبتلا کمتر است و ممکن است برخی نواحی مغز، فعالیت کمتر یا بیشتری داشته باشند.
این اختلافات زمانی مشاهده شد که اسکن‌های مغزی گروهی از افراد اسکیزوفرن با گروهی از افراد سالم، مقایسه شد. با وجود این، اختلافات به اندازه‌ی کافی زیاد نیستد تا بتوان به کمک آنها، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را شناسایی کرد یا از آنها در تشخیص این اختلال کمک گرفت.
مطالعات درباره‌ی بافت مغز پس از مرگ، اختلافاتی را در مغز اسکیزوفرن ها با مغز دیگران آشکار کرده است. دانشمندان تغییرات اندکی را در موقعیت یا ساختار آن سلول‌های مغزی یافته‌اند که پیش از تولد تشکیل شده‌اند. برخی از متخصصان تصور می‌کنند شاید حین رشد مغز پیش از تولد، مشکلاتی به وجود می‌آید که منجر به ارتباطات ناقص میشود.
شاید مشکل تا رسیدن فرد به سن بلوغ، بروز نکند. مغز در دوران بلوغ، دستخوش تغییرات مهمی میشود و این تغییرات ممکن است موجب بروز نشانه‌های روان‌پریشانه در افرادی شود که بخاطر ژنتیک یا تفاوت‌های مغزی، مستعد هستند. دانشمندان اطلاعات زیادی را درباره‌ی اسکیزوفرنی به دست آورده‌اند، اما برای توضیح چگونگی ابتلا به این بیماری به تحقیقات بیشتری نیاز است.
اسکیزوفرنی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک متخصص می تواند اسکیزوفرنی یا اختلالات مرتبط با آن را بر اساس ترکیبی از سوالاتی و علائمی که فرد توصیف می کند یا با مشاهده اعمال او تشخیص دهد. آنها همچنین برای رد سایر علل احتمالی علائم سؤالاتی می پرسند. سپس آنچه را که پیدا می کنند با معیارهای مورد نیاز برای تشخیص اسکیزوفرنی مقایسه می کنند.
طبق DSM-5، تشخیص اسکیزوفرنی به موارد زیر نیاز دارد:
• حداقل دو مورد از پنج علامت اصلی
• داشتن حداقل یک ماه علائم.
• علائم بر توانایی فرد برای کار یا روابط (دوستانه، عاشقانه، حرفه ای یا غیره) تأثیر می گذارد.
درمان اختلال اسکیزوفرنی
با درمان مناسب، بیماران می توانند به سمت زندگی سودبخشی بروند درمان می تواند به کاهش بسیاری از علائم اسکیزوفرنی کمک کند با این حال، اکثر بیماران مبتلا به اختلال، باید برای زندگی از عهده ی این علائم بر بیایند روانپزشکان می گویند :موثر ترین درمان برای بیماران اسکیزوفرنی معمولا ترکیبی است از:
• دارو
• مشاوره روانشناسی
• منابع کمک به خود
• داروهای ضد روانپزشکی
که با استفاده از آنها، اکثر بیماران قادرند در جامعه زندگی کنند، نه در بیمارستان بستری شوند.
درمان اولیه اسکیزوفرنی دارو است.
متاسفانه، رعایت (مطابق رژیم دارویی) یک مشکل عمده است افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنیا هستند، اغلب داروهای خود را باید برای مدت طولانی در طول زندگی خود استفاده کنند، که باعث افزایش هزینه های شخصی برای خود و گاهی هم برای اطرافیان شخص،می شود. بیمار، باید حتی در صورت از بین بردن علائم ،دارو مصرف کند در غیر این صورت آنها دوباره بر خواهند گشت.
اولین بار که فرد، علائم اسکیزوفرنی را تجربه می کند، می تواند بسیار ناخوشایند باشد آنها ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا بهبود یابد و این بهبود می تواند یک تجربه ی یکنواخت باشد بسیار مهم است که فرد مبتلا به اسکیزوفرنی هنگامی که در ابتدا دچار این بیماری میشود، حمایت کامل از سمت خانواده، دوستان و خدمات اجتماعی خود را دریافت کند.
بیمار اسکیزوفرنی حداقل باید دو مورد از علائم زیر را داشته باشد:
1. هزیان
2. رفتار ناسالم و یا کاتاتونیک
3. گفتار آشفته و بی سامان
4. توهمات
5. علائم منفی که اغلب در طول 4 هفته ادامه دارد و انجام می شود.
6. تجربه قابل ملاحظه ای در توانایی حضور در مدرسه، انجام وظایف کاری خود و یا انجام کارهای روزانه
7. علائمی وجود دارد که برای 6 ماه یا بیشتر ادامه دارد.
دیدگاه