امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 274987
۱۹۷۷
۱
۰
نسخه چاپی

تفاوت فروش مال غیر و معامله معارض | رفتار مجرمانه جرم انتقال مال غیر و معامله معارض

تفاوت فروش مال غیر و معامله معارض | رفتار مجرمانه جرم انتقال مال غیر و معامله معارض

در حقوق ایران برخی جرایم شباهت بسیاری به هم دارند و حتی گاهی این شباهت ها به قدری است که تفکیک دو جرم مشابه را مشکل می کند. به خصوص این امر در باب جرایم علیه اموال بسیار بیشتر مشاهده می شود. درمورد فروش مال غیر و جرایم مشابه مانند کلاهبرداری و معامله معارض نیز همین مساله وجود دارد.

تفاوت فروش مال غیر و معامله معارض

در حقوق ایران برخی جرایم شباهت بسیاری به هم دارند و حتی گاهی این شباهت ها به قدری است که تفکیک دو جرم مشابه را مشکل می کند. به خصوص این امر در باب جرایم علیه اموال بسیار بیشتر مشاهده می شود. درمورد فروش مال غیر و جرایم مشابه مانند کلاهبرداری و معامله معارض نیز همین مساله وجود دارد.

در قانون مجازات اسلامی تعریفی از جرم معامله معارض ذکر نشده است و حتی در قانون مجازات جدید که در سال ۱۳۹۲ نیز تصویب شده نیز این امر مسکوت مانده است. در قانون ثبت اسناد و املاک کشور تعریفی از معامله معارض نیز نشده است و صرفاً در رویه‌ قضایی مقررات ماده‌ی ۱۱۷ قانون ثبت را اصطلاحا معامله معارض نامگذاری نموده، در تعریف معامله معارض باید گفت: معامله معارض، معامله یا تعهدی است که توسط مالک طبق سند رسمی نسبت به عین یا منفعت مالی انجام شده که معامله معارض و مخالف با واگذاری سابق نسبت به همان مال به موجب سند رسمی یا عادی باشد. برای مثال شخصی ملک خود را ابتدا باسند عادی به شما منتقل می کند سپس همان ملک را با سند رسمی به شخص دیگری منتقل می کند. در معامله معارض معامله دوم مدنظر قرار میگیرد که می بایست حتما به صورت رسمی واقع شده  باشد.

طبق ماده‌ی 117 قانون ثبت مصوب 1310 ؛هر کس به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین یا منفعت مالی (اعم از منقول یا غیر منقول) حقی به شخصی یا اسخاصی داده و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور بنماید به حبس با اعمال شاقه از 3 تا 10 سال محکوم خواهد شد.

در معامله‌ی معارض حقیقت این است که زمانی فروشنده در هنگام اجرای معامله‌ی دوم با وجود این که دارای سمت مالکیت نیست، آن را به دیگری انتقال می دهد، سمت مالک بودن را بر خلاف واقع اختیار کرده است که از مصادیق تقلب و جعل عنوان محسوب شده و با آنچه در کلاهبرداری لازم است نیز مشابه است.

رفتار مجرمانه جرم انتقال مال غیر و معامله معارض

بر اساس قانون انتقال مال غیر مصوب 1308 و مقررات ثبتی رفتار مجرمانه جرم انتقال مال غیر و معامله معارض، «انتقال» یا «ایجاد تعهد» است که هر دو به صورت فعل مثبت مادی نمود پیدا می‌کنند.

انتقال: در این خصوص باید گفت:

اولاً: انتقال یک فعل مثبت مادی است؛ بنابراین صرف اعلام و اظهار موجب تحقق این عنصر نبوده بلکه باید عملاً انتقال اتفاق بیافتد البته انجام لوازم عرفی نقل و انتقال وافی به مقصود بوده و لازم نیست موضوع جرم عملاً نیز انتقال یابد. به فرض مثال برای نقل و انتقال خودرو لازم نیست خودرو تحویل منتقل‌الیه گردد همین که قولنامه یا سند به نام ایشان تنظیم گردد جرم تحقق یافته است.

ثانیاً: انتقال، عنوان کلی و عام می‌باشد و  فرقی ندارد که در چه قالب حقوقی قرار بگیرد خواه انتقال در قالب صلح باشد خواه بیع، خواه هبه.

ثالثاً: منظور از انتقال، حاصل شدن تملیک و تملک نیست. به عبارتی انتقال در معنای عرفی خود استعمال می‌شود نه معنای واقعی حقوقی که اثر حقوقی داشته باشد؛ بنابراین شرایط صحت یا لزوم و تشریفات لازم برای نقل و انتقال مال در قالب‌های حقوقی انتخاب شده، مانند شرط قبض در عقد هبه یا رهن، مؤثر در مقام نبوده و جرم را منتفی نمی‌سازد.

ایجاد تعهد: هرچند قانون انتقال مال غیر مصوب 1308 رفتار مجرمانه «تعهد به ناحق» قید نشده است و صرفاً به «انتقال» اشاره شده، لیکن ماده 117 قانون ثبت در جرم انگاری «معامله معارض» دایره شمول جرم را به «ایجاد تعهد» نیز گسترش داده است؛ بنابراین باید گفت دایره شمول رفتار مجرمانه «جرم معامله معارض» از «جرم انتقال مال غیر» بیشتر است.

تعهد ممکن است مالی یا غیرمالی باشد به هر حال در صورتی به عنوان رفتار مجرمانۀ جرم «معامله معارض» محسوب می‌شود که

اولاً: برخلاف حق باشد؛

ثانیاً: برخلاف مندرجات سند باشند؛

ثالثاً: به ضرر منتقل‌الیه اولیه باشد.

بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم: به جهت متفاوت بودن شرایط تحقق جرم انتقال مال غیر با معامله معارض مستقلاً به بررسی هر کدام می‌پردازیم.

الف) مرتکب جرم: به تصریح ماده 1 قانون انتقال مال غیر مصوب 1308 و همچنین ماده 117 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1310 مرتکب این نوع جرایم  (انتقال مال غیر- معامله معارض) اشخاص حقیقی می‌باشند نه حقوقی برای همین مقنن از کلمه «هر کس…» استفاده نموده است البته اگر شخص حقیقی از طریق تشکیل شرکت یا مؤسسه، مرتکب این جرم شود مطابق مقررات جزائی، مجازات برای اشخاص حقیقی و حقوقی اعمال خواهد شد.

ب) موضوع جرم: به تصریح هر دو قانون (ثبت اسناد و املاک- انتقال مال غیر) موضوع جرم اعم از انتقال مال غیر یا معامله معارض، مال می‌باشد و منظور از مال چیزی است که به علت منافع واقعی یا اعتباری آن مورد رغبت واقع شده و در مقابل نقدینه یا چیز دیگری می‌پردازند.به عبارتی مال چیزی است که ارزش داد و ستد داشته و دارای نفع عقلائی باشد.

  • منبع
  • مهداد
  • وکیل تاپ

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید