امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 265015
۷۲۳۰
۲
۰
نسخه چاپی
Forced marriage

ازدواج اجباری یا تحمیلی | انواع ازدواج تحمیلی | علل ازدواج های تحميلی | آسیب های ازدواج اجباری

ازدواج اجباری Forced marriage عبارت است از: مجبور کردن یا تحت فشار گذاشتن فردی برای ازدواج. در ازدواج اجباری دختر یا پسر توسط فردی دیگر چون والدین، سرپرست، خواهر یا برادر و… با خشونت یا تهدید، ارعاب، مشوق های چشمگیر، قطع امکانات قبلی، مجبور به ازدواج با شخصی که هیچ علاقه ای به زندگی با وی ندارند، می شوند

ازدواج اجباری یا تحمیلی | انواع ازدواج تحمیلی | علل ازدواج های تحميلی | آسیب های ازدواج اجباری

ازدواج اجباری یا تحمیلی Forced marriage

ازدواج اجباری Forced marriage عبارت است از: مجبور کردن یا تحت فشار گذاشتن فردی برای ازدواج. در ازدواج اجباری دختر یا پسر توسط فردی دیگر چون والدین، سرپرست، خواهر یا برادر و… با خشونت یا تهدید، ارعاب، مشوق های چشمگیر، قطع امکانات قبلی، مجبور به ازدواج با شخصی که هیچ علاقه ای به زندگی با وی ندارند، می شوند. ازدواج اجباری با ازدواج سنتی که در آن آشنایی دختر و پسر به وسیلهٔ دوست یا اعضای خانواده است ولی ازدواج با رضایت زوج صورت می‌گیرد تفاوت دارد.

امروزه یکی از معضلات اجتماعی، ازدواج های اجباری و ناخواسته است که حق مشروع و گزینش همسر را بویژه از دختران سلب می نماید. این آسیب کم و بیش در مناطق گوناگون جهان وجود دارد. مقصود از ازدواج اجباری پیوند زناشویی رسمی است که در آن رضایت و اراده زوجین یا یکی از آنان نادیده انگاشته شود و برای برقراری این پیوند، از انواع فشارهای روانی اطرافیان استفاده گردد. ازدواجی که باید بر پایه عشق، اخلاق، محبت و درک متقابل شکل گیرد تا بتواند جوانه های خوش بختی را به همراه آورد، اکراه و اجبار در همسرگزینی این پیوند مقدّس را به صورت یک کابوس وحشتناک در می آورد و زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی را با آسیب های جدّی مواجه می سازد. آسیب و عوارض منفی این گونه ازدواج ها بر سلامت جسمی و روحی پسر و دختر تأثیر منفی بر جای می گذارد.

از دست دادن امید به زندگی، فقدان تصویری موفقیت آمیز برای زندگی خود و فرزندان یکی دیگر از اختلالات عاطفی و روانی ازدواج های تحمیلی به شمار می رود. مجموعه این فشارهای روانی ایجاد هرگونه ابتکار، طراوت و نشاط را در محیط خانه از بین می برد و افسردگی، پرخاشگری و دل سردی از زندگی را به همراه می آورد. آسیب دیگر مربوط به روابط خانوادگی است که در نتیجه آن می توان به سست شدن بنیان خانواده، طلاق، فرار از خانه، سوء ظن، فقدان تفاهم بین زوجین، و. .. اشاره نمود.

ازدواج اجباری Forced marriage  مصداق تضییع حقوق انسان‌هاست و نمونه‌ای از خشونت جنسی محسوب می‌شود.

در ازدواج اجباری ممکن است فرد از سوی خانواده برای قبول ازدواج مورد خشونت ، حتی ضرب شتم قرار گیرد و یا منظور فشار وارد کردن بر وی امکانات رفاهی اش قطع و آزادی هایش محدود گردد. همچنین ممکن است فرد در معرض انواع و اقسام خشونت های کلامی قرار گیرد.

ازدواج اجباری یا تحمیلی | انواع ازدواج تحمیلی | علل ازدواج های تحميلی | آسیب های ازدواج اجباری

انواع ازدواج تحمیلی

اول: ازدواج تحمیلی به شیوه مستقیم که در این فرآیند یکی از اعضای خانواده به طور معمول برادر یا پدرِ دختر، وی را وادار به پذیرش ازدواج با مردی می کنند که دختر به زندگی مشترک با او راضی نیست. در این شکل از ازدواج اجباری غالباً انگیزه های اقتصادی یا سیاسی مطرح می باشد.

دوم: ازدواج اجباری که به شیوه غیرمستقیم بر فرد تحمیل می شود. این گونه ازدواج ها زیرفشار ساخت اجتماعی بر دختران جوان تحمیل می شود. درعصر حاضر، ازدواج های تحمیلی به شیوه غیرمستقیم شیوع زیادی یافته است.

علل ازدواج های تحميلی ( شيوه مستقيم )

در پيدايي ازدواج اجباری به شيوه مستقيم بسياري از عوامل فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی تاثير گذارند که هر يک از عوامل به اجمال بررسی می شوند :

عوامل فرهنگی

امروزه با وجود فرصت هايي که در اغلب جوامع براي زنان ايجاد شده است و آنان از شرايط و جايگاه خود در نظام اجتماعي آگاهي يافته اند و علاقمند هستند تا در سرنوشت خود دخالت نموده و در اين خصوص استقلال نظر داشته باشند ، ليکن عده اي آنها را از اين حق خدا دادي و طبيعي محروم مي سازند . بي ترديد نگاه نادرست به زنان در جامعه ، در شکل گيري ازدواج هاي اجباري موثر مي باشند . تفکر کالا پنداري و استفاده ابزاري از او موجب مي شود تا اراده ، تصميم و تمايل زن در فرايند همسر گزيني ساده انگاشته شود و مقاومت دختران براي ايفاي نقش در سرنوشت خود ، نوعي گردن کشي و بي حرمتي به والدين تلقي گردد .

عوامل اقتصادی

بسياري از مردم چنين مي پندارند که رمز رفاه و سعادت آنان در دستيابي به ثروت و پول بيشتر است و چنانچه معيشت آنان تامين گردد ، ديگر در زندگي هيچ مشکلي نخواهند داشت . با چنين طرز تفکر و نگرشي ، برخي از خانواده ها معيار و ملاک پول و ثروت ر ا در درجه و اولويت اول قرار مي دهند و به محض اينکه با خواستگاري مواجه مي شوند که به لحاظ اقتصادي وضعيت مطلوبي دارد چه بسا که دختران خود را مجبور به ازدواج با وي نمايند بدون اينکه کمترين اهميتي به خواسته و رغبت دخترشان بدهند .

عوامل روان شناختی

بسياري از مردم بويژه آنانکه تحت تاثير ساختارهاي اجتماي سنتي قرار دارند ، ميان شخصيت زن و مرد تفاوت عمده اي قائلند و معتقدند که زنان در ابعاد روحي و شخصيتي خودشان معمولا به سرعت تحت تاثير واکنشها و سائقه هاي عاطفي قرار گرفته و نمي توانند بر اساس منطق و واقع بيني براي آينده خود تصميمي اتخاذ نمايند و معمولا زن را « ضعيفه » خطاب مي کنند . اين پندار ضعيف انگاري زن ، دستاويزي براي تحمل راي و نظر خود ، در مورد ازدواج دختران شده و برخي زنان را در جوامع سنتي ، با نوعي تنگ نظري مواجه کرده است .

عوامل اجتماعی

ساخت های پدر سالارانه

پدر سالاري ، سلطه و تسلط مردان بر زنان در همه شئون اجتماعي است . بسياري از مردان به اقتضاي اين ساخت اجتماعي ، تحميل و اراده خود را در انتخاب همسر دختر يا خواهر خود ، حق مسلم خودشان مي دانند و مخالفت با آن را « گستاخي دختران » تلقي مي کنند .

منزلت اجتماعی

پاره ای از ازدواج هاي تحميلی در فرايندی شکل مي گيرد که افرادي با داشتن طبقه اجتماعي بالا از دختري خواستگاري مي نمايد و والدين دختر به خاطر انتساب فرد به طبقه اجتماعي بالا عليرغم مخالفتهاي دختر ، وي را مجبور به ازدواج مي کنند .

علل ازدواج های تحميلی ( شيوه غير مستقيم )

وجود شرايط سخت فردي ، خانوادگي و اجتماعي موجب مي شود تا برخي از دختران ناخواسته تن به ازدواجي ناخواسته با فردي بدهند که موقعيت و شرايط مناسبي براي ازدواج ندارد . علل اين انتخاب هاي ناخواسته را در سطوح فردي ، خانوادگي و اجتماعي به اجمال بررسي مي کنيم :

علل فردی

ترس از فقدان خواستگار در آينده - ترس از افزايش سن و کاهش فرصت ازدواج- رهايي از تنهايي و اضطراب- اصرار خواستگار و ترحم نسبت به خواستگار- لجبازي با خواستگار قبلي- فرار از تحصيل .

علل خانوادگی

رهايي از شرايط نامناسب خانه پدري- رهايي از امر و نهي هاي خانواده و کسب استقلال- رهايي ساختن والدين از اضطراب- رفع کدورت فاميل- نفوذ و فشارهاي والدين .

علل اجتماعی

رهايی از تحقيرهای اجتماعي- ورود به دنياي بزرگسالی و کسب احترام- رهايی از قضاوت های نادرست اجتماعی- رهايی از برچسب های اطرافيان- کسب جاه و مقام و تغيير موقعيت اجتماعی .

حکم شرعی ازدواج اجباری

همه مراجع

رضایت زن و مرد به ازدواج شرط است و بدون آن عقد باطل است و برای جدا شدن نیازی به خواندن صیغه طلاق ندارد.

آیت‌الله سیستانی

عقد باطل است و نزدیکی حرام است و فرزندش وطی شبهه است.

آیت‌الله مکارم شیرازی

عقد حاصل نیست و آمیزش حکم زنا دارد و فرزند او نیز فرزند حلال‌زاده نیست و اگر پدر چنین اجباری کند مرتکب گناه بزرگی شده است. البته اگر زن مجبور به ادامه باشد فرزند به وجود آمده نامشروع نیست.

آیت‌الله هادوی تهرانی

رضایت دختر شرط عقد صحیح است و اگر این شرط حاصل نباشد عقد باطل است و نزدیکی کردن حرام است و اگر دختر وادار به نزدیکی شود و حتی لحظه‌ای قبل از عقد هم راضی به آن نشود و بچه‌ای متولد شود حرام‌زاده است.

ازدواج اجباری یا تحمیلی | انواع ازدواج تحمیلی | علل ازدواج های تحميلی | آسیب های ازدواج اجباری
 

آسیب های ازدواج اجباری

- جدا شدن عاطفی و حتی رسمی زوج ها از یکدیگر و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات پس از طلاق،

- همسرکشی

- اعتیاد، رو آوردن به انواع بزه

- انواع ناراحتی‌ها و بیماری‌های روحی و روانی 

- خودکشی 

- عدم لذت از زندگی

- احساس پوچی

- احساس افسردگی وناامیدی

- بی هدفی وبی انگیزگی برای برنامه هایی که فرد قبل از ازدواج در حال انجام دادن بوده است یا در نظر داشته در آینده انجام دهد مثل تحصیلات برای مدارج علمی ،هنری ،ورزشی،. وموارد دیگر

- سست شدن اعتقادات و باورهای دینی 

- قطع ارتباط فرد با اطرافیان ونزدیکان  واجتماع 

- حس تنفر از مسبب ازدواج اجباری (معرف)و والدین

- نداشتن تمایل جنسی در ازدواج اجباری

- تمایل به برقراری روابط خارج از ازدواج

- فرار از خانه

راه های مقابله با ازدواج اجباری

1- برگزاری کارگاه های آموزش حقوق در زمینه ازدواج و مشاوره خانواده برای دختران و پسران.

2- ارتقاء آگاهی های خانواده در خصوص حقوق فرزندان و نیز تبعات ناگوار ناشی از ازدواج اجباری.

3- تدوین قوانین مناسب جهت حمایت از کسانی که قربانی ازدواج تحمیلی شده اند.

4- برخورد قانونی با سردفترانی که ازدواج های اجباری را ثبت می کنند.

5- بهبود ساختار اقتصادی جامعه و کاهش هزینه های زندگی بمنظور کاهش فشار بر دختران برای ازدواج با افراد متمول.

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید