شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده یک وضعیت دردناک است که در آن حرکت شانه محدود می شود.
شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که بافت همبند قوی اطراف مفصل شانه (به نام کپسول مفصل شانه) ضخیم، سفت و ملتهب شود. (کپسول مفصلی حاوی رباطهایی است که قسمت بالای استخوان بازو [سر بازو] را به حفره شانه [گلنوئید] متصل میکند و مفصل را محکم در جای خود نگه میدارد. این مفصل معمولاً به عنوان مفصل «مفصل گوی و کاسهای» شناخته میشود.)
این وضعیت شانه "یخ زده" نامیده می شود زیرا هرچه درد بیشتری احساس شود، احتمال استفاده از شانه کمتر می شود. عدم استفاده باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شانه می شود و حرکت شانه را دشوارتر می کند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به شانه یخ زده هستند؟
• سن: بزرگسالان، معمولاً بین 40 تا 60 سال.
• جنسیت: در زنان شایع تر از مردان است.
• آسیب های وارد به شانه: هر آسیب یا جراحی شانه که منجر به نیاز به جلوگیری از حرکت شانه شود. به عنوان مثال می توان به پارگی روتاتور کاف و شکستگی تیغه شانه، استخوان ترقوه یا بازو اشاره کرد.
• دیابت: بین 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به دیابت به شانه یخ زده مبتلا می شوند.
• سایر بیماری ها و شرایط سلامتی: شامل سکته مغزی، کم کاری تیروئید (غده تیروئید کم کار)، پرکاری تیروئید (غده تیروئید پرکار)، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی است. سکته مغزی یک عامل خطر برای شانه یخ زده است زیرا حرکت بازو و شانه ممکن است محدود باشد. اینکه چرا بیماری ها و شرایط دیگر خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می دهند مشخص نیست.
علائم و نشانه های شانه یخ زده چیست؟
علائم شانه یخ زده به سه مرحله تقسیم می شود:
مرحله انجماد
در این مرحله شانه سفت می شود و حرکت آن دردناک است. درد به آرامی افزایش می یابد. ممکن است در شب بدتر شود. ناتوانی در حرکت دادن شانه افزایش می یابد. این مرحله 6 هفته تا 9 ماه طول می کشد.
مرحله یخ زده
در این مرحله، درد ممکن است کاهش یابد، اما شانه سفت باقی بماند. این امر انجام وظایف و فعالیت های روزانه را دشوارتر می کند. این مرحله 2 تا 6 ماه طول می کشد.
مرحله ذوب (بازیابی)
در این مرحله درد کاهش می یابد و توانایی حرکت دادن شانه به آرامی بهبود می یابد. بهبود کامل یا تقریباً کامل با بازگشت قدرت و حرکت طبیعی اتفاق می افتد. مرحله 6 ماه تا 2 سال طول می کشد.
شانه یخ زده چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص شانه یخ زده، پزشک موارد زیر را انجام می دهد:
• در مورد علائم خود بحث کنید و سابقه پزشکی خود را مرور کنید.
یک معاینه فیزیکی از بازوها و شانه های خود انجام دهید:
• پزشک شانه شما را در تمام جهات حرکت میدهد تا دامنه حرکت و وجود درد همراه با حرکت را بررسی کند. این نوع معاینه، که در آن پزشک بازوی شما را حرکت میدهد و نه شما، تعیین «محدوده حرکتی غیرفعال» نامیده میشود.
• پزشک همچنین حرکت دادن شانه شما را برای مشاهده "محدوده فعال حرکتی" شما تماشا خواهد کرد.
• دو نوع حرکت با هم مقایسه می شوند. افرادی که شانه منجمد دارند، دامنه حرکتی فعال و غیرفعال محدودی دارند.
• عکسبرداری با اشعه ایکس از شانه نیز بهطور معمول انجام میشود تا مطمئن شویم که علت علائم به دلیل مشکل دیگری مانند آرتریت در شانه نیست. آزمایشات تصویربرداری پیشرفته مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و اولتراسوند معمولاً برای تشخیص شانه یخ زده مورد نیاز نیستند. ممکن است آنها به دنبال مشکلات دیگری مانند پارگی روتاتور کاف باشند.
درمان شانه یخ زده چیست؟
هدف از درمان شانه منجمد، کنترل درد و حفظ دامنه حرکتی است. در مرحله اول بیماری، معمولا درمان شامل روشهای تسکین درد میشود. اما اگر مشکل ادامه پیدا کند، ممکن است برای بازیابی حرکت به فیزیوتراپی و جراحی نیاز پیدا کنید.
رایجترین روشها برای درمان شانه منجمد عبارتند از:
• کمپرس سرد و گرم: برای درمان خانگی شانه یخ زده میتوانید از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید. این راهکار به کاهش درد و تورم کمک میکند.
• دارو درمانی: مُسکنهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن میتوانند التهاب و درد مرتبط با شانه یخ زده را کاهش دهند. در بعضی موارد، ممکن است پزشک داروهای مسکن و ضدالتهاب قویتری را تجویز کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست میتواند تمرینهای مربوط به دامنه حرکتی را برای کمک به بازیابی حرکت شانه به شما آموزش دهد. پایبندی شما به انجام این تمرینها برای بازیابی حرکت ضروری است.
• تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS): استفاده از یک دستگاه کوچک دارای باتری با مسدود کردن ایمپالسهای عصبی درد را کاهش میدهد.
جراحی و سایر روشهای درمانی
غالبا شانه یخ زده در عرض 12 تا 18 ماه بهبود مییابد. اما برای علائم شدید یا مداوم، راهکارهای زیر توصیه میشوند:
• تزریق استروئید: تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل شانه به کاهش درد و بهبود تحرک کمک میکند، به خصوص اگر این کار بلافاصله پس از شروع کپسولیت چسبنده انجام شود.
• هیدرودیلاتاسیون: تزریق آب استریل به داخل کپسول مفصلی به کشش بافت کمک کرده و حرکت مفصل را آسانتر میکند. گاهی اوقات، این روش با تزریق استروئید ترکیب میشود.
• منیپولیشن شانه: این روش با استفاده از داروی بیهوشی انجام میشود تا هیچ دردی احساس نکنید. در منیپولیشن، پزشک مفصل شانه را در جهات مختلف حرکت میدهد تا به شل شدن بافت سفت شده کمک کند.
• جراحی: به ندرت برای درمان شانه یخ زده از جراحی استفاده میشود. اگر سایر روشها موثر نباشند، جراحی میتواند بافت اسکار را از داخل مفصل شانه حذف کند. معمولا جراحی به روش آرتروسکوپی و با ایجاد برشهای کوچک انجام میشود.
دیدگاه