لوزه چیست؟
شاید وجود دو بافت صورتی رنگ در انتهای حفره دهانی کنجکاوی همه ما را در سنین کودکی بر انگیخته باشد. این بافتها که آنها را به نام لوزهها میشناسیم، دو گره لنفی در دو طرف انتهایی گلوی ما هستند و در ایجاد مکانیسم دفاعی ما نقش دارند.
التهاب و عفونت لوزه (Tonsillits)
در صورت التهاب لوزهها، بیماری به نام ورم لوزه یا tonsillitis ایجاد میشود. التهاب لوزه میتواند در تمام سنین رخ دهد و یک بیماری رایج کودکی است. این بیماری اغلب در کودکان در سنین پیش از مدرسه تا اواسط نوجوانی تشخیص داده میشود. علائم شامل گلودرد، لوزههای متورم و تب است.
ورم لوزه میتواند توسط طیف وسیعی از باکتریها و ویروسها ایجاد شود و مسری است. باید توجه داشت که وضعیت ورم لوزهای که توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد میشود، در صورت عدم توجه میتواند خطرساز شود. تشخیص این وضعیت بسیار راحت است و علائم این بیماری معمولاً پس از حدود 7 الی 10 روز ناپدید میشوند.
التهاب لوزه (Tonsillits ) اغلب (ولی نه همیشه) موجب گلودرد و تب می شود. علایم ممکن است شامل درد در ناحیه لوزه و عدم توانایی بلع و یا بلع دردناک باشد. احتمال دارد نقطه های سفیدرنگ بر روی لوزه ها ظاهر شوند.
علائم التهاب لوزه
علائم احتمالی التهاب لوزه شامل موارد زیر است:
- گلودرد شدید
- مشکل یا درد در هنگام بلع
- صدای خراشیده
- بوی بد دهان
- تب
- لرز
- گوشدرد
- دلدرد
- سردرد
- سفتی گردن
- حساس بودن فک و گردن به سبب ورم گرههای لنفی
- لوزههای قرمز و متورم
- لکههای زرد یا سفید روی لوزهها
انواع عفونت لوزه و علائم آن
سه نوع التهاب لوزه وجود دارد: حاد، مزمن و عودکننده
التهاب حاد لوزه
التهاب لوزه در کودکان بسیار رایج است. در واقع، تقریبا تمام کودکان حداقل یک بار، به التهاب لوزه مبتلا میشوند.
اگر علائم حدود ده روز یا کمتر طول بکشد، التهاب لوزه، حاد در نظر گرفته میشود. اگر علائم بیشتر طول بکشد یا اگر التهاب لوزه چندین بار در طول سال بازگردد، ممکن است التهاب لوزه، مزمن یا عودکننده باشد.
التهاب حاد لوزه میتواند با درمانهای خانگی بهبود یابد، اما در برخی موارد ممکن است درمانهای دیگری مانند آنتیبیوتیکها لازم باشد.
التهاب مزمن لوزه
علائم التهاب مزمن لوزه بیشتر از التهاب حاد طول میکشد. شما ممکن است علائم زیر را به صورت طولانیمدت تجربه کنید:
- گلودرد
- بوی بد دهان (هالیتوز)
- حساس شدن گرههای لنفی گردن
التهاب مزمن لوزه ممکن است باعث سنگ لوزه نیز شود. سنگ لوزه موادی مانند سلولهای مرده، بزاق و غذاست که درون شکافهای لوزهها تجمع مییابند. در نهایت، این مواد سخت شده و به سنگهای کوچک تبدیل میشوند. این سنگها ممکن است خودشان شل شوند، یا توسط پزشک برداشته شوند.
متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است در صورت التهاب مزمن لوزه، به شما جراحی برداشت لوزه را پیشنهاد کند.
التهاب عودکنندهی لوزه
همانند التهاب مزمن، درمان استاندارد التهاب عودکنندهی لوزه، جراحی برداشت لوزه است. التهاب عودکنندهی لوزه اغلب به صورت زیر تعریف میشود:
- گلودرد یا التهاب لوزهای که حداقل 5 تا 7 بار در سال اتفاق بیافتد.
- حداقل 5 بار در دو سال گدشته رخ داده باشد.
- حداقل 3 بار در سه سال گذشته رخ داده باشد.
یک تحقیق در سال 2018، پیشنهاد میکند که التهابهای مزمن و عودکنندهی لوزه ممکن است به سبب بیوفیلمهای موجود در چینخوردگیهای لوزه ایجاد شود. بیوفیلم، اجتماعی از میکروارگانیسمها با مقاومت افزایشیافته نسبت به آنتیبیوتیکهاست که باعث عفونت مکرر میشوند.
ژنتیک نیز ممکن است علتی برای التهاب عودکنندهی لوزه باشد.
یک مطالعه در سال 2019 لوزههای کودکانی را که التهاب عودکنندهی لوزه داشتند، بررسی کرد. این مطالعه دریافت که ژنتیک ممکن است باعث پاسخ ایمنی ضعیف به باکتریهای استرپتوکوک گروه A که باعث گلودرد چرکی و التهاب لوزه میشوند، شود.
علت التهاب لوزه
لوزهها اولین خط دفاعی بدن ما را در برابر عوامل عفونی دهانی تشکیل میدهند. آنها در تولید گلبولهای سفید و تجهیز سایر سلولهای ایمنی بدن نقش دارند. لوزهها هنگام ورود عوامل عفونی ویروسی یا باکتریایی به دهان، به مبارزه و سرکوب آنها میپردازند؛ اما همین لوزهها از صدمه در مقابل برخی مهاجمان مصون نیستند.
هم ویروسها و هم باکتریها میتوانند در ایجاد ورم لوزه مؤثر و خطرناک واقع شوند. بر اساس گزارش آکادمی پزشکان خانواده ایالات متحده امریکا، از کل تعداد موارد ورم لوزه مراجعهکننده به مراکز درمانی حدود 30 درصد آنها در اثر آلودگیهای باکتریایی به وجود آمدهاند.
در واقع ویروسها شایعترین عامل ایجاد تورم لوزوی هستند. ویروس اپشتین بار که معمولاً برای ایجاد بیماری مونونوکلئوز شناخته میشود، از جمله ویروسهایی است که میتواند در ورم لوزهها مؤثر عمل کند.
التهاب لوزه ویروسی
ویروسها شایعترین علت التهاب لوزهها هستند. ویروسهایی که باعث سرماخوردگی میشوند اغلب منبع التهاب لوزه هستند؛ اما ویروسهای دیگر نیز میتوانند باعث ایجاد آن شوند. این موارد شامل:
- ویروس رینو
- ویروس اپشتین بار
- هپاتیت A
- ویروس ایدز
از آنجا که ویروس اپشتین بار میتواند باعث ایجاد مونونوکلئوز و التهاب لوزه شود، گاهی اوقات افراد مبتلا به مونو به عنوان یک عفونت ثانویه دچار التهاب لوزه میشوند.
اگر به التهاب لوزه ویروسی مبتلا هستید، علائم شما ممکن است شامل سرفه یا گرفتگی بینی باشد. آنتیبیوتیکها در مورد ویروسها موثر نیستند. اما شما میتوانید با هیدراته ماندن، مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه و استراحت، علائم استاندارد را برای بهبودی بدن خود درمان کنید.
التهاب لوزه باکتریایی
حدود 15 تا 30 درصد موارد لوزهها ناشی از باکتری است. غالباً این باکتریهای استرپتوکوکی است که باعث ایجاد گلودرد میشود، اما سایر باکتریها نیز میتوانند باعث التهاب لوزه شوند.
التهاب لوزه باکتریایی بیشتر در کودکان بین 5 تا 15 سال دیده میشود.
پزشک میتواند آنتی بیوتیک برای درمان التهاب لوزه باکتری تجویز کند؛ اگرچه ممکن است لازم نباشد. علاوه بر آنتی بیوتیکها، درمان در اکثر موارد التهاب لوزههای ویروسی و باکتریایی یکسان است.
تشخیص التهاب لوزه
تشخیص اولیه این بیماری از طریق معاینه گلوی فرد بیمار است.
ممکن است پزشک برای اینکار از یک آبسلانگ (چوب بستنی پزشکی) برای معاینه گلو و نمونه برداری استفاده کند.
گاهی اوقات ممکن است نمونه تهیه شده برای انجام آزمایشات عفونی بیشتر به آزمایشگاه ارسال شود.
درمان عفونت لوزه
معمولا عفونت باکتریایی لوزه ها با انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها از جمله پنی سیلین درمان می شود. در مواردی که بدن بیمار نسبت به درمان های پزشکی مقاوم شده و مرتب عفونت ها بازمی گردد، پزشکان معمولا لوزه ها را خارج می کنند.
عوامل ویروسی التهاب لوزه ها تنها از طریق مراقبت های حمایتی مانند کنترل تب و غرغره کردن آب از بین می رود. مصرف آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت ویروسی التهاب لوزه بی تاثیر است.
در مواردی که لوزه ها بیش از حد بزرگ شده، مصرف دوره های طولانی مدت آنتی بیوتیک یا دوره کوتاه مدت استروئیدها موثر است. داروهایی که در این موارد استفاده می شوند، کورتیزون هایی از قبیل پریدنیزون و پریدنیزولون است.
اما در کنار تمام این روش ها شما می توانید با کارهایی بسیار ساده در منزل، تا حدودی التهاب لوزه ها را کاهش دهید و از تحریک آنها جلوگیری کنید.
بهتر است تا حد امکان در منزل استراحت کرده، آهسته و کمتر صحبت کنید تا لوزه ها تحریک نشوند. ترکیبی از آبلیمو و عسل مسکن خوبی است که درد شما را کاهش می دهد.
تا جایی که می توانید مایعات بنوشید و غذاهای نرمی مصرف کنید که راحت تر بلعیده شوند.
تا می توانید آب بنوشید، زیرا مانع خشکی لوزه ها و کم آبی گلو می شود.
کسانی که به عفونت لوزه مبتلا هستند (که با درد همراه است)، لازم است هنگام خوردن غذا از آب استفاده کنند. مخصوصا کسانی که احساس تشنگی دارند، اگر به میزان لازم از مایعات استفاده نکنند، احساس درد در ناحیه سر و خستگی شدید می کنند.
چای داغ همراه با عسل، گلودرد شما را کاهش می دهد.
غرغره کردن آب نمک گرم به کم شدن گلودرد ناشی از التهاب لوزه ها کمک می کند.
سعی کنید تا حد امکان در معرض محرک هایی از هوای خشک، محصولات پاک کننده و دود سیگار قرار نگیرید و از دستگاه های بخور محیطی برای مرطوب نگه داشتن هوا استفاده کنید.
مصرف داروهایی از قبیل استامینوفن و ایبوپروفن با اجازه پزشک معالج می تواند در کاهش دردها و از میان بردن تب ناشی از عفونت لوزه ها موثر باشد.
پزشکان معمولا تنها در درمان عفونت های باکتریایی، دارو تجویز می کنند.
دیدگاه