جرایم پزشکی از جمله مهمترین جرایمی است که به دلیل ارتباط با وضعیت سلامت افراد در قوانین جزایی بسیار مورد توجه می باشد.
به طور کلی پزشکان از چهار نوع مسئولیت برخوردارند که ابتدا مسئولیت اخلاقی است که گستره وسیع تری دارد . دوم مسئولیت مدنی است که شامل مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری می شود . مسئولیت قراردادی به لحاظ اجرا ننمودن مفاد تعهدی که ناشی از قرارداد است به وجود می آید ، مانند قراردادی که فی مابین بیمار و پزشک و یا بیمار با بیمارستان و یا کلینیک منعقد می شود و مسئولیت قهری مربوط به نظم عمومی است و هرگونه توافق میان طرفین برای از بین بردن آن ممکن نیست . سوم مسئولیت کیفری یا جزایی پزشک است که پزشک باید مرتکب یکی از جرایم مصرح در قانون شده باشد و در آن صورت شخص مسئول به یکی از مجازاتهای مقرر محکوم خواهد شد و در آخر مسئولیت انتظامی یا حرفه ای است ، مسئولیتی که پزشکان براساس فراردادهای حرفه ایی در برابر سازمان نظام پزشکی از آن برخوردارند .
در برخی مواقع، پزشکان با فعالیت های درمانی و تشخیصی برای بیماران خود، مرتکب اشتباه و تخلف پزشکی می شوند. چنان که امروزه به ویژه با افزایش جراحی های زیبایی در جامعه ی ایرانی، آمار تخلفات و جرایم غیر عمدی پزشکان و پرونده های حقوقی و کیفری ایجاد شده در این خصوص نیز به مراتب افزایش یافته است.
جهت رسیدگی به جرایم و تخلفات پزشکی، باید توجه داشت که گاهی اشتباه و قصور پزشکان سبب آسیب و عوارض در بیماران نمی شود بلکه تنها از جهت انتظامی و رعایت قوانین و مقررات قابل پیگیری است که در قالب تخلفات انتظامی پزشکان قابل طرح است. در این حالت، مرجع رسیدگی به شکایات و رسیدگی به تخلفات پزشکان مطابق قانون، سازمان نظام پزشکی است چرا که تخلف پزشکان مشمول هیچ از عناوین مجرمانه نیست و موضوعات مطروحه بسیار تخصصی می باشند که باید از نظر کارشناسان متخصص در امور پزشکی استفاده شود.
مصادیق تخلفات انتظامی پزشکان
- عدم پذیرش بیماران اورژانسی توسط مراکز درمانی
- عدم رعایت نرخ مصوب تعرفه های پزشکی
- نداشتن امکانات ضروری پزشکی
- برخورد نامناسب کادر پزشکی با بیماران و مرتجعین به مراکز درمانی
- ارایه داروهای مشابه به جای داروی اصلی
مجازات تخلفات انتظامی پزشکی
عدم رعایت موازین قانونی و مقررات صنفی و سهل‌انگاری در انجام وظایف قانونی به وسیله پزشکان و صاحبان مشاغل وابسته به پزشکی، تخلف محسوب می شود و متخلفان با توجه به شدت و ضعف عمل ارتکابی، تعدد و تکرار آن، حسب مورد به مجازات های زیر محکوم می شوند:
- اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل
- تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیئت مدیره نظام پزشکی محل
- توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رای در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل، جهت اطلاع عموم
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از 3 ماه تا 1 سال در محل ارتکاب تخلف
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی از بیش از 1 سال تا 5 سال در تمام کشور
- محرومیت از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته از 3 ماه تا 1 سال در تمام کشور
- محرومیت دایم از اشتغال به حرفه‌های پزشکی و وابسته در تمام کشور
جرایم پزشکی
اما حالات دیگری از تخلفات پزشکان وجود دارد که در قالب جرایم پزشکی قابل طرح است. در این حالت به دلیل قصور و تخلفات یا اشتباه پزشک، بیمار دچار صدمه و عوارض جسمی یا روحی می شود، در این صورت مرجع رسیدگی دادسراهای عمومی و انقلاب یا دادگاه های کیفری می باشند که در تهران و بعضی از شهرستانها، دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی به شکایات از جرایم پزشکی رسیدگی خواهد کرد. اما در هر صورت، باز هم به دلیل تخصصی بودن امور، موضوع تخلف و آسیب ایجاد شده در اثر آن، جهت تشخیص و ابراز نظر کارشناسی به کمیسیون تخصصی سازمان پزشکی قانونی ارجاع داده می شود. اما تعیین قصور یا عدم قصور پزشک مطابق با نظر کارشناسی، در نهایت با قاضی صادر کننده ی رای است.
بنابراین اگر تخلف پزشک شامل عناوین مجرمانه زیر باشد، با مرتکب جرم برابر مجازات های مندرج در قانون مجازات اسلامی برخورد خواهد شد:
- قصور پزشکی منجر به قتل
- قصور پزشکی منجر به ضرب و جرح
- قصور و تقصیر پزشکی منجر به نقص عضو (عمدی و غیر عمدی)
- سقط جنین بر خلاف ضوابط
- قصور پزشکی منجر به هرگونه آسیب و خسارت
مجازات جرایم پزشکی
مجازات جرایم پزشکی که در قانون در نظر گرفته شده است ، حسب مورد می تواند موارد ذیل باشد:
1- محکومیت به حبس تعزیری
2- محکومین به پرداخت جزای نقدی
3- محکومیت به پرداخت دیه
4- محکومیت به محرومیت از اشتغال به حرفه طبابت
نحوه ی رسیدگی به شکایات ناشی از تخلفات و جرایم پزشکی
اگر شکایت مربوطه، بسته به نوع عمل ارتکابی، ابتدا در سازمان نظام پزشکی مطرح شده باشد، پس از طرح شکایت توسط بیمار یا اعلام گزارش تخلف توسط بازرسان یا سایر مراجع قانونی، موضوع به شورای حل اختلاف تخصصی مستقر در نظام پزشکی ارجاع خواهد شد. اگر شورا بتواند موفق به سازش و مصالحه شود، پرونده مختومه خواهد شد درغیر این صورت پرونده به دادسرای انتظامی ارجاع داده می شود. دادسرای انتظامی تخلفات پزشکی در مواردی از جمله شکایت ذی‌نفع یا سرپرست و نماینده قانونی بیمار، شکایت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، اعلام تخلف از طرف هیئت مدیره، شورای عالی و ریاست سازمان نظام پزشکی، تخلفات مشهودی که به نظر اعضای دادسرا و هیئت های انتظامی پزشکی رسیده و همچنین اعلام تخلف از مراجع قضایی_اداری، صالح به رسیدگی است.
- بنابراین سازمان نظام پزشکی در رسیدگی به تخلفات پزشکان اعم از عمومی و متخصصان، رادیولوژی ها، داروخانه ها (داروسازان)، آزمایشگاه ها، دندان پزشکان، ماما ها و لیسانسیه های پروانه دار پزشکی
- سازمان نظام پرستاری در رسیدگی به تخلفات پرستاران
- سازمان نظام دامپزشکی در رسیدگی به تخلفات دامپزشکان
۱ دیدگاه
واقعاعالی هست