معرفی روستای کندوان
کندوان به دلیل شکل خانههای آنکه به مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شدهاند معروف است. واژه کندوان نیز از لفظ کندو میآید که به نوع معماری خانههای روستا برمیگردد. این خانههای کلهقندی همچون سلولهای کندو زنبورعسل ساختهشدهاند. البته فرم اولیه آنها بهصورت طبیعی و بر اثر فوران آتشفشانهای کوه سهند ایجادشده که این گدازهها براثر قرنها بر رویهم سرد و سخت و کلهقندی شدهاند.
استان آذربایجان شرقی پر از شگفتی و جذابیت های بسیار است؛ از بناهای تاریخی و پر ابهت تبریز، مراغه و جلفا در دوران های مختلف گرفته تا رودها، جنگل ها و کوهساران سربلند که این استان را غرق در زیبایی و شکوه کرده اند. در این میان، روستای صخره ای و متفاوت کندوان حکایت دیگری دارد. روستایی از توابع شهرستان اسکو با قدمتی بسیار و معماری خاص و کندو مانند که هر بیننده ای را کنجکاو می سازد که بداند در پس این صخره های درهم فرورفته چه می گذرد.
روستای کندوان در دامنه کوه سلطان داغی، از کوه های رشته کوه سهند، جای خوش کرده و روزگار می گذراند. این روستای صخره ای در گذر زمان و به دلیل گدازه ها و مواد مذاب ناشی از فعل و انفعالات آتشفشانی کوه های سهند، باد، باران و برف و صد البته دخالت دست انسان به حالت امروزی خود درآمده است.
کندوان از معدود روستاهای صخره ای ایران و جهان است و به همراه روستاهای کاپادوکیه در ترکیه، داکوتا در آمریکا و روستای میمند در کرمان این شکل از معماری را دارند. هر چند امروزه تنها در دو روستای میمند و کندوان ایران زندگی جریان دارد و دو روستای دیگر خالی از سکنه هستند. کندوان روستایی با ارتفاع ۲ هزار و ۲۰۰ متری از سطح دریاست که رودخانه کندوان در امتداد آن جریان دارد و جزوی از دهستان سهند به شمار می آید.
خوب است بدانید کندوان به واسطه ویژگی های معماری صخره ای و سبک زندگی خاص مردمان آن به شماره ۱۸۵۷ و در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در دل این تپههای بلند که ارتفاع بعضی از آنها به 40 متر میرسد صدها آغل، انبار و اتاقک حفر شده که بسیار دیدنی است. همچنین آب معدنی گوارایی از دل یکی از تپه های این روستا می جوشد که از شهرت فراوانی برخوردار است و برای امراض کلیوی بسیار مفید تشخیص داده شده است.
از آن جا که کندوان در دامنه ی کوه های سهند قرار دارد، دارای آب و هوای بسیار خوبی است و زمین ها و مرتع های سرسبز زیادی در اطراف آن وجود دارد و به همین دلیل عشایرها آن را به عنوان محلی برای ییلاق خود انتخاب می کنند. مردم این روستا بیشتر کشاورز و دامدار هستند، البته در سال های اخیر به دلیل جذابیت هایی که این روستا برای توریست ها داشته، گردشگرهای داخلی و خارجی زیادی از آن دیدن کرده اند و همین موضوع باعث شده تا بعضی از مردم روستا مشاغلی به غیر از این دو داشته باشند.
پیشینه تاریخی روستای کندوان
از مهمترین عوامل پیدایش و توسعه سازه های صخره ای کندوان می توان به کوه های آتشفشانی سهند اشاره کرد. فعالیت این کوه های آتشفشانی حدود صد و چهل هزار سال قبل به پایان رسید؛ اما آنچه از فعالیت های گدازه ای و پرتاب های مذابی آن باقی ماند، شکل اولیه روستای کندوان را شبه وجود آورد. سازه هایی سنگی با شکل های افقی، ستونی، مخروطی و هرمی شکل که پس از عقب نشینی حوضه دریاچه کندوان سر از خاک برآورد و این چنین پیش زمینه اولیه روستای کندوان نمایان شد. مخروط ها از میان آب ها اندک اندک سر برآوردند و به صورت پله پله تا بالای کوه را پوشاندند. این مخروط های نرم در دوره های نخستین زمین شناسی، زمانی که هنوز پوسته زمین سرد نشده بود، در اثر جابه جایی کوه ها و فشارهای ناشی از این امر به صورت طبقه طبقه از محیط اطراف خود جدا شده و فرم گرفتند.
این شکل ها که از جنس خاکسترهای آتشفشانی بودند، حالت نرم خود را به مرور زمان تا اندازه ای حفظ کردند، به صورتی که به راحتی با ضربهای ساده، سایش باد و بارش برف و باران شکل می گرفتند و تغییر حالت می دادند. این چنین بود که طبقات، پله های روستا و لایه های کله قندی (که به آن کران نیز می گویند) کم کم به شکل امروزی خود درآمده و مناسب برای کار دست انسان ها و ساخت خانه شدند.
تاریخچه سکونت در روستای کندوان
در تاریخ منطقه کندوان، اینگونه نقلشده که نخستین کسانی که به کندوان پا گذاشتهاند، ساکنان روستایی به نام حیله ور که در 2 کیلومتری غرب کندوان قرار داشته، بودهاند که در قرن هفتم هجری برای در امان ماندن از حمله مغولها به دشتی در مقابل کندوان فعلی مهاجرت کردهاند و در طول مدتزمانی به صخرهها را حفاری کرده و پناهگاهی امن برای خودساختهاند. در نظر اولی که به روستای کندوان انداخته میشود یک سری مخروطهای نوکتیز دیده میشود که در سطوح غیرمنظم آنها سوراخهایی وجود دارد.
این مخروطها، در کنار هم بهطور متراکم یا جداجدا ناگهان از دامن کوهی بلند سر برآورده و در سراشیبی تند کوه بهصورت پلهپله بالا رفتهاند. بنای خانههای کندوان از نوع معماری صخرهای است و به قرن هفتم هجری و در بعضی موارد حتی به دورههای قبل از اسلام نیز برمیگردد. این روستا نمونهای از ابتداییترین نوع زندگی بشر و همزیستی او با طبیعت به شمار میرود.
دیدگاه