امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 266963
۱۶۴۱
۱
۰
نسخه چاپی
smuggled goods

تعاریف قاچاق | معنای اصطلاحی قاچاق | معنای حقوقی قاچاق | قاچاق گمرکی و قاچاق غیر گمرکی

در اصطلاح امروز، معمولاً قاچاق به آن دسته از کالایی اطلاق می شود که خارج از مقررات دولتی وارد یا خارج می شود

تمام اطلاعات درباره قاچاق کالا (قسمت اول)

قاچاق کالا و ارز مهم ترین دغدغه های برخی کشورهای در حال توسعه است. در این مقاله به جنبه های مختلف پدیده ی قاچاق و وضعیت قاچاق کالا در ایران پرداخته می شود.

تعاریف قاچاق

برای یافتن تعاریف گوناگون قاچاق و قاچاق کالا، نخست به چند لغت نامه یا فرهنگ فارسی معتبر مراجعه و متنِ آنها را عیناً نقل می کنیم.

قاچاق: آنچه ورود آن به کشور و یا معامله ی آن از طرف دولت ممنوع است.

قاچاق: کاری بر خلاف قانون که پنهانی انجام شود. 2- متاعی که معامله یا ورود آن به کشور ممنوع است.

قاچاق مأخوذ از ترکی: تردستی، کاری که پنهانی و با تردستی انجام شود، خردید و فروش کالایی که در انحصار دولت بوده یا معامله ی آن ممنوع باشد، وارد یا صادر کردن کالاهایی که ورود و صدور آنها ممنوع است.

قاچاق: ویژگی کالایی که خرید و فروش و حمل آن غیرقانونی است.

در برخی تعاریف گوناگون قاچاق به صورت ضمنی به تخلف های گمرگی هم اشاره شده که به چند مورد از آنها اشاره می شود.

قاچاق(بر اساس کنوانسیون نایروبی) تخلفی گمرگی است شامل جا به جایی کالا در طول مرزی گمرگی به روشی مخفیانه و به منظور فرار از نظارت گمرگی.

قاچاق یعنی کاری بر خلاف قانون که پنهانی انجام شود و متاعی که معامله یا ورود آن به کشور ممنوع باشد. به طور کلی، هر نوع معامله یا مبادله ی کالا با پول یا کالایی دیگر که دولت محدودیت یا ممنوعیتی علیه آن وضع کرده باشد قاچاق محسوب می شود و این در تجارت و مبادله ی کالا به قدمت تاریخ است.

قاچاق تحت عناوین مختلف دسته بندی می شود، مثلاً در یک دسته بندی، می توان آن را به قاچاق داخلی از یک سو و از سویی دیگر به قاچاق خارجی تقسیم کرد.

در این تقسیم بندی مبدأ و مقصد قاچاق در نظر گرفته می شود و هرگاه این دو نقطه درونِ کشورِ واحدی باشند قاچاق داخلی و در غیر این صورت قاچاق خارجی محسوب می شود.

در سایت اینترنتی گمرگ ایران قاچاق چنین تعریف شده است:

کلمه ی قاچاق کلمه ای ترکی است به معنای گریزاندن و از مجموع قوانین و مقررات مربوط چنین استنباط می شود که قاچاق عبارت است از فرار دادن مال، خواه آن مال مربوط به درآمد دولت بوده یا ورود و خروج و تولید و نقل و انتقال و خرید و فروش آن طبق قوانین و مقررات مربوط ممنوع و غیرمجاز اعلام شده باشد.

منظور از قاچاق در اصطلاح گمرگ و دیگر دستگاه های وصولی دولت عبارت است از گریزاندن کالا از پرداخت مالیات و عوارض به دولت یا فرار دادن کالا از شمول مقررات دولتی و نقل و انتقال و خرید و فروش آن به طور غیرمجاز و ممنوع

معنای اصطلاحی قاچاق

در اصطلاح امروز، معمولاً قاچاق به آن دسته از کالایی اطلاق می شود که خارج از مقررات دولتی وارد یا خارج می شود. با توجه به معنایی که از اهل لغت برای کلمه ی قاچاق ذکر شده معلوم می شود که این کلمه دو معنای متفاوت با هم دارد که گاهی در حالت اسم مصدر و زمانی به صورت اسم آلت به کار برده می شود. معنای این کلمه در حالت اسم مصدر عبارت است از انجام دادن کاری بر خلاف قانون. معنای این کلمه در حالت اسم آلت عبارت است از متاع یا کالایی که ورود آن به کشور یا معامله ی آن ممنوع باشد. به هر ترتیب، در لغت و افکار عمومی مردم قاچاق به عمل خلاف مقررات حاکم بر جامعه اطلاق می شود و بدین صورت نشان دهنده ی تنوع مصادیق و گستردگی دامنه ی آن است.

قاچاق در مصوبه ی کنوانسیون بین المللی کمک های متقابل اداری به منظور پیشگیری، تجسس و مقابله با جرائم گمرگی مصوب ژوئن 1977 شورای همکاری های گمرگی لازم الاجرا از تاریخ اول مه 1980 چنین تعریف شده است: اصطلاح قاچاق عبارت است از تقلب گمرگی است که شامل گذراندن مخفیانه کالا به هر طریقی از مرزهای گمرگی باشد.

معنای حقوقی قاچاق

در قوانین کیفری ایران تعریف صریح و شفافی از قاچاق یافت نمی شود و قانون گذاران، به جای ارائه تعریفی جامع و مانع از قاچاق و متمایز کننده ی آن از دیگر جرائم، ارتکاب دسته ای مشخص از اعمال مجرمانه را قاچاق تلقی کرده و در واقع فعل قاچاق را با مصادیق آن بیان کرده اند. به هر صورت، قاچاق فعلی انسانی است و باید تعریفی مشخص و شفاف از آن به دست داد.

در ترمینولوژی حقوق (نوشته محمدجعفر لنگرودی) در باب قاچاق چنین آمده است: حمل و نقل کالا از نقطه ای به نقطه ای خواه هر دو نقطه ی مزبور در داخله ی کشور باشد(قاچاق داخلی) خواه یک نقطه در داخله و یک نقطه در خارجه باشد(که آن را قاچاق خارجی می گویند) بر خلاف مقررات مربوط به حمل و نقل به طوری که این عمل ناقض ممنوعیت یا محدودیتی باشد که قانوناً مقرر شده است(خواه عمل مزبور ناقض امتیازی یا انحصاری باشد خواه نباشد.)مثلاً صدور و ورود اجناس مجاز بدون دادن عوارض گمرگی قاچاق گمرگی است.

کمیسیون استفتائات و مشاوران حقوقی شورای عالی قضایی وقت در تاریخ 19/2/1362 در پاسخ به پرسش مربوط به تعریف قاچاق چنین اشعار داشته است: چنانچه کسی از مالی که موضوع درآمد دولت است وارد یا صادر نماید یا مالی را که در انحصار دولت است از طریق توزیع نیمه دولتی تحصیل کند، وی مرتکب قاچاق شده است و نتیجتاً قاچاق عبارت است از مال موضوع درآمد دولت بدون پرداخت آن درآمد یا ورود و صدور مال ممنوع یا تحصیل اموال انحصاری از غیر مجرای دولتی.

به طور کلی، قاچاق را می توان جریان ورود کالا به کشور یا خروج مخفیانه ی آن از کشور به منظور نپرداختن مالیات های مربوط و دیگر نظارت های دولتی دانست. ماده ی 29 قانون و آیین نامه ی امور گمرگی موضوعات قاچاق گمرگی را به شرح ذیل بیان کرده است:

تمام اطلاعات درباره قاچاق کالا (قسمت اول)

1- وارد کردن کالا به کشور یا خارج کردن آن از کشور به ترتیب غیرمجاز، مگر آنکه کالای مزبور در موقع ورود یا صدور ممنوع یا غیرمجاز یا مجاز مشروط نبوده و از حقوق گمرگی و سود بازرگانی و عوارض بخشوده شده باشد.

2- خارج نکردن وسایط نقلیه یا کالایی که به صورت ورود موقت یا ترانزیت خارجی وارد کشور شده به استناد اسناد خلاف واقع مبنی بر خروج آن وسایط نقلیه و کالا.

3- بیرون بردن کالای تجاری از گمرگ بدون تسلیم اظهارنامه و پرداخت حقوق گمرگی و سود بازرگانی و عوارض خواه در حین خروج از گمرگ یا بعد از کشف آن پس از خروج .

4- تعویض کالای ترانزیت خارجی یا برداشتن از آن

5- اظهار کردن کالای ممنوع الورود یا غیرمجاز تحت عنوان کالای مجاز یا مجاز مشروط با نام دیگر.

6- وجود کالای اظهار نشده ضمن کالای اظهار شده.

7- خارج نکردن یا وارد نکردن کالایی که ورود یا صدور قطعی آن ظرف مهلت مقرر ممنوع یا مشروط باشد.

8- واگذاری کالای معاف مندرج در ماده ی 37 به هر عنوان و بر خلاف مقررات این قانون یا بدون پرداخت حقوق گمرگی و سود بازرگانی و عوارض مربوط.

9- اظهار کردن کالای مجاز تحت عنوان کالای مجاز دیگری که حقوق گمرگی و سود بازرگانی و عوارض آن کمتر است یا نام دیگر یا استفاده از اسناد خلاف واقع برای این منظور.

10- بیرون بردن کالا از گمرگ با استفاده از شمول معافیت با تسلیم اظهارنامه ی خلاف یا اسناد خلاف واقع.

11- اظهار خلاف واقع در مورد کمیت و کیفیت کالای صادراتی به نحوی که منجر به خروج غیرقانونی ارز از کشور گردد. (بند 11 الحاقی مصوب 23/10/58)

انواع قاچاق

انواع قاچاق به اختصار عبارتند از:

الف) قاچاق ارز (یا پول نقد رایج کشورهای)

ب) قاچاق کالای تجاری

ج) قاچاق سلاح و مهمات

د) قاچاق آثار ملی و عتیقه (یعنی اشیائی با قدمت یکصد سال یا بیشتر) و

ه) قاچاق کالای دخانی، مواد افیونی و مخدر.

قاچاق صادراتی و قاچاق وارداتی

قاچاق را از نظر ورود و خروج کالا از کشور می توان می توان به دو قسمت قاچاق صادراتی و قاچاق وارداتی تقسیم کرد.

قاچاق صادراتی: قاچاق صادراتی بر کالایی اطلاق می شود که بدون انجام گرفتن تشریفات گمرگی و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرگی از کشور خارج شود.

قاچاق وارداتی: قاچاق وارداتی بر کالایی اطلاق می شود که بدون انجام گرفتن تشریفات گمرگی و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرگی به کشور وارد شود.

تمام اطلاعات درباره قاچاق کالا (قسمت دوم)

قاچاق گمرکی و قاچاق غیر گمرکی

قاچاق را از نظر راه های ورود و خروج کالا از کشور می توان به دو قسمت قاچاق گمرکی و قاچاق غیر گمرکی تقسیم کرد.

قاچاق گمرکی: قاچاق گمرکی عملی است که در آن شخصی کالای قاچاق خود را از مرزها و مناطق مجاز گمرکی به کشور وارد و یا از آن خارج کند.

قاچاق غیر گمرکی: قاچاق غیرگمرکی عملی غیرقانونی است که در آن شخصی کالای قاچاق خود را از مرزها و مناطقی بجز مرزهای گمرکی به کشور وارد یا از آن خارج کند.

تشکیلات قاچاق

دست اندرکاران قاچاق کالا معمولاً با تشکیلاتی سازمان یافته و منسجم به فعالیتی گسترده می پردازند. به طور کلی، تشکیلات قاچاق از سه شبکه – که به صورتی زنجیروار به یکدیگر متصل اند – تشکیل می شوند. این شبکه ها عبارتند از:

1- شبکه ی تهیه قاچاق

کار این شبکه فراهم کردن کالاهایی در داخل کشور است که قرار است از کشور خارج شود (قاچاق صادراتی) یا فراهم کردن کالاهایی از خارج از کشور است که قرار است به کشور وارد شود (قاچاق وارداتی). این کالاهای قاچاق پس از تهیه شدن به شبکه ی عبور مرزی قاچاق تحویل می شوند.

2- شبکه ی عبور مرزی قاچاق

این شبکه همان طور که از نام آن پیداست، کارهای مربوط به ورود یا خروج کالاهای قاچاق را بر عهده دارد. این شبکه، با بررسی راه های موجود برای قاچاق، یکی از دو راه قاچاق گمرکی یا قاچاق غیر گمرکی (یا هر دو) را برای عبور کالای قاچاق بر می گزیند.

3- شبکه توزیع قاچاق

کار این شبکه توزیع و فروش کالاهای قاچاقی است که به کشور وارد می شود (قاچاق وارداتی) یا توزیع و فروش کالاهای قاچاقی است که از کشور خارج می شود(قاچاق صادراتی).

باید افزود کسانی را که حرفه ی قاچاق کالا را برای معیشت و گذران زندگی خود انتخاب کرده اند می توان به دو دسته تقسیم کرد:

دست اول سودگرانی اند که سرمایه های خود را در راه قاچاق کالا به کار می گیرند و در این راه عده ای از هموطنان را استثمار می کنند تا مرتکب قاچاق کالا شوند.

دسته دوم عده ای از مرزنشینان اند که به دلیل بیکاری مرتکب قاچاق کالا می شوند تا از این طریق مخارج زندگی خود و خانواده خود را تامین کنند. این افراد ممکن است خود مستقلاً دست به قاچاق کالا بزنند (در ابعاد محدود) یا از عوامل قاچاقچیان حرفه ای باشند. علاوه بر این، افرادی غیر از مرزنشینان نیز ممکن است به دلیل بیکاری مرتکب قاچاق کالا شوند.

منبع: قاچاق کالا در ایران - مراد اله سیف

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید