مهمترین تخلفات داروخانه ها و مجازات های آن ها که باید بدانید

قوانین مربوط به تخلفات داروخانه ها

در مورد داروخانه ها قانونی تحت عنوان «قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی» مصوب ۱۳۳۴ وجود دارد که مشمول همه موسسات پزشکی می شود و از داروخانه ها به صراحت در این قانون نام برده شده و به آن عمل می شود. در زمینه نظارت بر فعالیت داروخانه ها نیز قانونگذار در سال ۱۳۶۷ قانونی تحت عنوان «قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی» را پیش بینی کرده که در این قانون از بعد تخلفات و ضمانت اجراها بیشتر بحث شده است. 

فصل دوم قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی به تعزیرات توزیع و فروش دارو و شیر خشک و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی مربوط می‌شود که به طور کامل مفاد مجازات پیرامون تخلف دارویی رخ داده به خصوص از سمت داروخانه‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد.

ضمن اینکه معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز وظیفه نظارت بر داروخانه ها را برعهده دارد.   

مهمترین تخلفات داروخانه ها و مجازات های آن ها

1- ارائه داروی بدون نسخه پزشک

مطابق ماده ماده ی 18 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دارو باید در مقابل نسخه ی پزشک ارائه شود و ارائه ی آن بدون نسخه ی پزشک جرم محسوب شده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم میشود :

مرتبه ی اول ـ تذکر کتبی .
مرتبه ی دوم ـ اخطار کتبی با درج در پرونده .
مرتبه ی سوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ پنجاه هزار ریال .
مرتبه ی چهارم ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال .
مرتبه ی پنجم ـ قطع سهمیه ی دارویی تا مدت یکماه .

تبصره ـ لیست اقلامی که ارائه ی آنها بدون نسخه ی پزشک مجاز میباشد از سوی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی اعلام می گردد.

    2- رعایت نکردن قیمت دارو و یا خدمات دارویی

مطابق ماده ی 19 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دارو باید طبق قیمت رسمی برای مصرف کننده ، به متقاضی ارائه شود و قیمت هر قلم از داروهای ارائه شده در نسخه درج شود و نسخه نیز به مهر داروخانه ممهور گردد و در مورد

نسخ بیمه ی خدمات درمانی کپی نسخه ( نسخه دوم ) پس از درج قیمت مهر گردد. تخلف از این ماده جرم محسوب شده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم می گردد :

الف ـ گرانفروشی

مرتبه ی اول ـ جریمه ی نقدی تا مبلغ پنجاه هزار ریال .
مرتبه ی دوم ـ جریمه ی نقدی تا مبلغ پانصد هزار ریال و نصب پارجه به عنوان گرانفروش .
مرتبه ی سوم ـ جریمه ی نقدی تا مبلغ یک میلیون ریال و قطع سهمیه ی دارویی به مدت یکماه .
مرتبه ی چهارم ـ تعطیل داروخانه تا مدت یکساب.

ب ـ عدم درج قیمت در نسخ بیماران و ممهور ننمودن آنها

مرتبه ی اول ـ تذکر کتبی .
مرتبه ی دوم ـ اخطار کتبی .
مرتبه ی سوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ پنجاه هزار ریال .
مرتبه ی چهارم ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال .

3- نداشتن برچسب اصالت بر روی فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی

4- فروش محصولات قاچاق (دارو و مکمل)

بر اساس ماده ی 17 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی داروخانه باید دارو را از شبکه های توزیع تعیین شده از سوی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ( شرکتهای توزیع کننده ی دارو ) تهیه و تدارک نماید. عدم رعایت ضوابط این ماده جرم محسوب شده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم می گردد:

مرتبه ی اول ـ اخطار کتبی با درج در پرونده .
مرتبه ی دوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ پانصد هزار ریال .
مرتبه ی سوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ پانصدهزار ریال و قطع سهمیه دارویی تا مدت سه ماه .
مرتبه ی چهارم ـ تعطیل موقت داروخانه تا مدت یکسال .

تبصره ـ مبادله ی دارو در حد متعارف مصرف یک روز بین داروخانه های یک شهر مشمول ضوابط فوق نخواهد بود.

5- غیبت مسئول فنی در داروخانه

بر اساس ماده ی 15 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی عرضه و فروش دارو باید با حضور مسوول فنی انجام گیرد و تخلف از آن جرم محسوب شده و محل مذکور بلافاصله تعطیل می گردد.

همچنین مطابق ماده 16 قانون فوق مسوول فنی باید در ساعات مقرر در داروخانه حضور داشته باشد و تخلف از آن جرم محسوب شده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم می گردد:

مرتبه ی اول ـ اخطار کتبی با درج در پرونده .
مرتبه ی دوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال .
مرتبه ی سوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ دویست هزار ریال .
مرتبه چهارم ـ لغو موقت پروانه ی مسوولیت فنی تا مدت سه ماه .

6- فروش دارو بدون پروانه ی ساخت یا مجوز

بر اساس ماده 13 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی دارو باید دارای پروانه ی ساخت یا مجوز ورود از طرف وزارت بهداشت ، درمان و آ موزش پزشکی باشد و عرضه و فروش داروی فاقد پروانه ی ساخت یا مجوز ورود از طرف داروخانه جرم محسوب شده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم میگردد:
مرتبه ی اول ـ اخطار کتبی و جمع آوری داروهای غیر مجاز .
مرتبه ی دوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال و ا نعکاس مراتب در پرونده .
مرتبه ی سوم ـ قطع سهمیه ی دارویی تا مدت سه ماه .
مرتبه ی چهارم ـ تعطیل داروخانه تا مدت یکسال .

7- عدم داشتن  پروانه ی تاسیس

مطابق ماده ی 14 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی داروخانه باید دارای پروانه ی تاسیس از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد و تخلف از آن جرم محسوب شده و محل مذکور بلافاصله تعطیل میگردد.

8- نگهداری و یا عرضه و یا فروش داروهای تاریخ گذشته

بر اساس ماده ی 20 قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی نگهداری و یا عرضه و یا فروش داروهای فاسد و یا تاریخ گذشته که بایستی معدوم شوند ، جرم بوده و متخلف به مجازاتهای زیر محکوم می شود :

الف ـ عرضه و نگهداری

مرتبه ی اول ـ تذکر کتبی و جمع آوری داروهای فاسد و یا تاریخ گذشته .
مرتبه ی دوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال و جمع آوری داروهای فاسد و یا تاریخ گذشته .
مرتبه ی سوم ـ قطع سهمیه ی دارویی تا مدت سه ماه .
مرتبه ی چهارم ـ تعطیل موقت تا شش ماه .

ب ـ فروش

چنانچه در سایر قوانین مجازاتهای شدیدتری پیش بینی نشده باشد ، علاوه بر جبران خسارت وارده به بیمار :
مرتبه ی اول ـ جریمه نقدی تا مبلغ یکصد هزار ریال و جمع آوری داروهای فاسد و یا تاریخ گذشته .
مرتبه ی دوم ـ جریمه نقدی تا مبلغ پانصد هزار ریال و قطع سهمیه ی دارویی تا مدت یکماه .
مرتبه ی سوم ـ تعطیل داروخانه تا مدت یکسال .

مرجع رسیدگی به شکایت از تخلف داروخانه ها

وفق ماده 1 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی دارویی مواد خوردنی و آشامیدنی ، ایجاد داروخانه ها مانند ایجاد موسسات پزشکی، نیازمند اجازه از وزارت بهداری و اخذ پروانه و مجوز مربوطه دارد، مرجع رسیدگی به شکایت از تخلف داروخانه ها مانند مرجع تظلم خواهی از موسسات پزشکی غیرمجاز، وفق تبصره 6 ماده 3 قانون مرقوم، دادگاه انقلاب اسلامی می باشد.

نکته: ممکن است علیه یک پزشک شاغل در داروخانه یا شخص مسئول فنی آن داروخانه طرح دعوا صورت گیرد، در این موارد مرجع صالح به رسیدگی دادگاه انقلاب نمی باشد، حسب مورد دادسرای جرایم پزشکی یا سازمان نظام پزشکی یا دادگاه عمومی کیفری صالح به رسیدگی می باشند.