ریزش مو سر
ریزش مو مشکل بزرگی نیست که نتوان آن را درمان کرد، البته برای درمان مناسب، ابتدا نیاز به شناخت صحیح علت ریزش مو دارید. از دستدادن مو و ریزش آن تا حدودی طبیعی است. کافی است دست خود را در موهایتان ببرید و با فشار کم یک دسته از آنها را بکشید. همیشه تعدادی مو در دستان شما میماند.
بر اساس مطالعات علمی ریزش 80 تا 100 تار مو به صورت روزانه طبیعی بوده و جای هیچ گونه نگرانی ندارد. ریزش موی روزانه در واقع کمک بزرگی به پوست سر شما برای ایجاد یک چرخه سالم رشد مو است تا موهای جدید جایگزین موهای قدیمی شوند.
اما اگر تعداد موهایی که در طول روز از دست میدهید بیش از مقدار طبیعی باشد، در این صورت کم کم تراکم مو از دست میرود و فرد دچار اضطراب خواهد شد. علل این بیماری میتواند از علل ساده و موقت (مانند کمبود ویتامین) تا علتهای پیچیدهتر مانند وضعیت کلی سلامتی متغیر باشد.
دلایل ریزش موی سر
1. وراثت
شایعترین علت ریزش مو وراثت است که به آن ریزش مو با الگوی مردانه و ریزش مو با الگوی زنانه هم میگویند. ریزش مو معمولاً با افزایش سن رخ میدهد و الگویی مشخص و قابل پیش بینی دارد.
ریزش مو در مردان به این شکل است که خط رویش مو (در پیشانی) عقبتر میرود و قسمت مرکزی سر طاس میشود. در زنان، موها به مرور نازکتر میشوند و حجم اولیهی خود را از دست میدهند. (کم پشتتر میشوند).
این نوع ریزش مو ارثی است. برای همین، افرادی که در خانوادهی خود سابقهی ریزش مو با الگوی زنانه و یا مردانه دارند، به احتمال زیاد دچارش خواهند شد.
2. تأثیرات بارداری
حاملگی و مادرشدن یکی از زیباترین اتفاقات زندگی هر زنی به شمار میرود. اما بارداری یکی از نمونههای شوک جسمی است که میتواند خود علت ریزش مو شود. دلیل این امر تغییراتی است که در سطح هورمونها به وجود میآید. شاید جالب باشد بدانید که ریزش موی مرتبط با بارداری، به جای آنکه در دوران بارداری باشد، بیشتر بعد از زایمان دیده میشود. نباید فراموش کرد که بارداری در هر فرد خاص خود او بوده و تجربیات خاصی را نیز به همراه دارد. به همین دلیل ممکن است تنها در تعداد معدودی از افراد علت ریزش مو عدم تعادل هورمونی در دوران بارداری باشد.
3. عملکرد نادرست غدهی تیروئید
غدهی پروانهای شکل تیروئید هورمونهایی تولید میکند که موجب تنظیم متابولیسم بدن میشود. اگر این غده، مقداری کمتر یا بیشتر از این هورمونها تولید کند، چرخهی رشد موها دچار اختلال میشود.
اختلال تیروئید علاوه بر ریزش مو میتواند موجب افزایش یا کاهش وزن، حساسیت به سرما یا گرما و ضربان قلب نامنظم شود.
اگر در کنار ریزش مو این نشانهها را دارید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید و آزمایش تیروئید بدهید.
4. مصرف بیش از حد ویتامین A
طبق تحقیقات مرکز آکادمی پوست آمریکا، مصرف بیش از حد مکملها یا داروهای حاوی ویتامین A میتواند علت ریزش مو باشد. مقدار مجاز مصرف روزانه ویتامین آ 5000 واحد بین المللی (IU) در روز، برای بزرگسالان و بچههای بالای 4 سال است. مکملها حاوی 2،500 تا 10،000 IU هستند. بنابراین ممکن است با مصرف مکملها بیشتر از مقدار مجاز وارد بدن شما شود. البته این نکته نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که قطع یکباره مصرف این ویتامین و یا کم کردن بیش از حد آن خود آسیبهای متعددی را برای بدن به همراه خواهد داشت.
این مورد نیز یک دلیل برگشت پذیر بودن روند ریزش مو نیاز به درمان خاصی ندارد و به محض متوقف شدن مصرف ویتامین A اضافی، موها مجدداً رشد طبیعی خود را شروع میکنند.
5. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیستیک هم میتواند علت ریزش مو شما باشد.
زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، همواره از اختلالهای هورمونی رنج میبرند. هورمونهای مردانه (یا آندروژن) در بدن زنان هم تولید میشود ولی در افرادی که تخمدان پلی کیستیک دارند، تولید هورمونها بیشتر از حد معمول است.
اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید، به احتمال خیلی زیاد، موهای زائد در صورت و بدن شما بیشتر میشود، درحالی که موهای سرتان کم پشت میشود. اختلال در تخمک گذاری، ایجاد آکنه و افزایش وزن از علائم دیگر این سندروم هستند.
البته گاهی، ریزش موی سر به تنهایی، میتواند نشانهی سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. پس باید خیلی آن را جدی بگیرید.
6. کمبود پروتئین در رژیم غذایی
شما با خوردن گوشت و تخم مرغ مقدار زیادی پروتئین دریافت میکنید، اما میتوانید پروتئین را از مجموعهی غذاهای دیگر مانند برخی حبوبات نیز به بدن برسانید. اما اگر به مقدار کافی پروتئین در رژیم غذایی خود دریافت نکنید، طبق تحقیقات علمی با دست خود و اتخاذ یک رژیم غلط چرخه رشد طبیعی مو را دچار اختلال کردهاید که در نهایت یک علت ریزش مو به شمار میرود.این اتفاق میتواند حدود دو تا سه ماه پس از افت پروتئین در بدن رخ دهد.
بسیاری از منابع عالی پروتئین از جمله ماهی، گوشت و تخم مرغ وجود دارد. اگر گوشت و محصولات حیوانی نمیخورید باید منبع پروتئین گیاهی را شناسایی کرده و در رژیم غذایی خود جای دهید.
7. مصرف بعضی از داروها
داروهایی که موجب ریزش میشوند، معمولاً دو سازوکار دارند:
بعضی از این داروها باعث ریزش موهایی می شوند که در فاز رشد (آناژن) هستند. مثل داروهای شیمی درمانی، کلشی سین، مشتقات طلا، بیسموت، تالیوم، بوریک اسید.
دسته ی دیگر این داروها موجب ریزش موهایی میشوند که در فاز استراحت (تلوژن) هستند نظیر:
• داروهای رقیق کننده خون (مثل هپارین، وارفارین، ریواروکسابان، دابیگاتران، اپیکسابان)
• داروهای کاهنده ی فشار خون (کارودیلول، آتنولول، بیزوپرولول، متوپرولول، کاپتوپریل، لیزینوپریل، انالاپریل)
• داروهای هورمونی (آندروژن ها و بعضی داروهای ضد بارداری)
• داروهای ضد صرع (والپروئیک اسید، کاربامازپین و فنی توئین)
• داروهای ضد آرتریت (متوترکسات و لفلونوماید)
• داروهای دیگر: سایمتیدین، ایزوترتینوئین، داروهای ضد تیروئید، کاهنده ی چربی خون، اینترفرونها، ضد عفونی، آمفتامین ها، داروهای مسکن غیراستروئیدی، بروموکریپتین، لوودوپا، داروهای ضد سایکوز، ضد اضطراب و به ندرت داروهای ضد افسردگی مثل آمی تریپتیلین.
برخی از قرصهای ضد بارداری که موجب مهار تخمک گذاری میشوند، در بعضی افراد، میتوانند موجب ریزش مو شوند. به خصوص، اگر اعضای خانوادهی شما سابقهی ریزش مو داشته باشند، احتمال بروز این عارضه در شما بیشتر میشود.
در برخی موارد، موها بعد از قطع مصرف این قرصها شروع به ریزش میکنند. برای جلوگیری از ریزش مو ناشی از مصرف یک داروی خاص حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
8. طاسی با الگوی مردانه و زنانه
علت ریزش مو گاهی در گرو طاسی الگوی مردانه و زنانه و ژنتیک است. در مورد طاسی با الگوی مردانه، نوعی ریزش مو ناشی از ترکیب علتهایی چون عوامل ژنتیکی و هورمونهای جنسی مردانه دخیل هستند. در طاسی الگوی زنانه بیشتر ژنتیک موثر است. این نوع ریزش مو (در زنان و مردان) هنگامی اتفاق میافتد که فولیکول مو به مرور زمان منقبض میشود و باعث عدم رشد مو میشود. در مردان این علت ریزش مو خود را با طاسی در ناحیه فرق سر و شقیقهها و … نشان میدهد . در خانمها علائم طاسی با الگوی زنانه شامل کم تراکم یا کم پشت شدن موها است. بنابراین اگر شما از خانواده ای هستید که زنان یا مردان در سن مشخصی دچار ریزش مو میشوند، ممکن است مستعد ابتلا به آن باشید.
9. تغییرات هورمونی
نبود تعادل در سطح هورمونها گاهی خود یکی از چندین علت ریز مو به شمار میرود. سطح هورمونها در خانمها به دلایل مختلفی تغییر میکنند. دقیقاً همانطور که تغییرات هورمون بارداری میتواند علت ریزش مو باشد، قرصهای ضد بارداری هم میتواند باعث تلوژن افلوویوم شود و در صورت داشتن سابقه خانوادگی احتمال ریختن موها نیز بیشتر است.همچنین تغییر تعادل هورمونی که در یائسگی رخ میدهد نیز ممکن است نتیجه مشابهی داشته باشد.
در اثر تغییرات هورمونی گیرندههای آندروژن (هورمون مردانه) در پوست سر فعال میشوند. فولیکولهای مو کوچک میشوند و شما شروع به از دست دادن موهای بیشتری میکنید.
10. آلوپسی آره آتا یا ریزش مو سکهای
یکی دیگر از انواع ریزش مو، ریزش موی سکهای است. علت این نوع ریزش، اختلال در سیستم دفاعی بدن است که به اشتباه به فولیکولهای سالم مو حمله میکند. در این بیماری، معمولاً موهای فرد (بیشتر موهای سر) به صورت لکه ای می ریزد. این نوع ریزش معمولاً فقط در موهای سر اتفاق می افتد، اما گاهی ممکن است موی ریش یا ابرو هم به ریزش موی سکه ای دچار شوند. در بعضی موارد ممکن است قبل از ریزش مو پوست آن ناحیه دچار خارش یا درد شود.
بیشتر اوقات، ریزش سکهای مو دائمی نیست. بعد از گذشت شش ماه تا یک سال، موها دوباره شروع به رشد میکنند. اما به ندرت، در بعضی از افراد این بیماری تا جایی پیش میرود که تمام موهای سر و بدن آنها میریزد.
11. رژیمهای غذایی نادرست
رژیمهایی که باعث کاهش وزن سریع (بیش از ۷ کیلو در ماه) میشوند، به بدن آسیب میزنند. ریزش مو از عوارض این نوع رژیم های لاغری است. مثلاً اگر مقدار پروتئین رژیم غذاییتان کافی نباشد، ریزش مو تشدید میشود.
البته، نگران نباشید، موهای ریخته شده، جایگزین میشوند. اما فقط اگر یک رژیم غذایی سالم را در پیش بگیرید.
12. کم خونی ناشی از فقر آهن
در میان افراد جامعه به ویژه زنان یکی از مشکلات شایع که خود علت ریزش مو است؛ کم خونی است.دریافت مقدار کافی آهن در رژیم غذایی میتواند سخت باشد. گفته میشود که تقریباً از هر 10 زن یکی مبتلا به این مشکل است.
فقر آهن یکی از شایعترین نوع کم خونی است. زمانی که بدن آهن دریافت نکند، بدن قادر نخواهد بود که هموگلوبین بسازد. هموگلوبین نیز نقش اکسیژن رسانی برای رشد و ترمیم سلولهای مختلف در بدن را برعهده دارد. هنگامی که اکسیژن رسانی و خون رسانی به پوست سر محدود شود رشد موها دچار اختلا شده و ضعف در آنها ریزش را به همراه دارد.
طبق یک مطالعه ثابت شده کمبود اهن نه تنها در خون رسانی و ضعف موها اثر دارد بلکه خود عامل تشدید کننده طاسی الگوی زنانه و مردانه است. گرچه تنها راه تشخیص با آزمایش است اما اگر نقاط قهوهای رنگ را بر روی پوست سر مشاهده کردید و دچار خستگی، خواب آلودگی و سرگیجه هستید ممکن است به فقر آهن مبتلا باشید.
13. کرم حلقوی
قارچی به نام کرم حلقوی وجود دارد که اگر روی پوست سر ما قرار بگیرد، باعث شروع ریزش مو میشود. علاوه بر ریزش مو، پوست سر در همان ناحیه ریزش مو، پوسته پوسته، قرمز و دچار خارش میشود و شکل کچلی دایرهای از خود به نمایش میگذارد.
اگر به این بیماری دچار شدید نگران نباشید، با مصرف داروهای ضد قارچ، علت ریزش مو از بین میرود و موهای جدید شروع به رشد میکنند.
اما مراقب باشید، این عفونت قارچی با تماس مستقیم به دیگران منتقل میشوند. پس اگر فردی از خانواده و یا دوستان نزدیک شما به این بیمار مبتلا شده، علائم بالا را در آنها بررسی و با پزشک مشورت کنید.
14. کمبود ویتامین B
علت ریزش مو گاهی هم پیچیده و عجیب و غریب نیست. نرسیدن ویتامین ب به میزان کافی یکی از همین دلایل ساده است که ممکن است حتی به آن فکر هم نکرده باشیم.
ویتامین ب یکی از ترکیبهای محلول در آب به شمار میرود و انواع بسیار مختلفی دارد. به طور معمول این ویتامین در مواد غذایی دارای پروتئین نیز هست. هویج، تخم مرغ و گوشت قرمز و البته سویا میزان زیادی ویتامین ب دارند . به دلیل اینکه اکثر ما در طول روز از این گونه مواد غذایی استفاده میکنیم؛ کمبود ویتامین B یک عارضه نادر است. با این وجود کمبود انواع ان به ویژه ب 12 اختلالاتی در عملکرد صحیح بدن را به همراه خواهد داشت. بی اشتهایی عصبی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی از نشانههای آن هستند.
علت ریزش مو را میتوان در کمبود ویتامین B12 نیز جستجو کرد. این ماده بدن شما کمک میکند DNA و گلبولهای قرمز خون را تولید کند، از سیستم ایمنی بدن شما پشتیبانی میکند و عملکرد عصبی سالم و رشد مو را ترغیب میکند.
15. استرس شدید
شاید برایتان جالب باشد بدانید استرس و ریزش مو باهم در ارتباط هستند. استرس شدید فیزیکی یا روانی میتواند منجر به ریزش شدید مو شود. در این شرایط، ریزش مو حدود ۶ تا ۸ ماه ادامه خواهد داشت.
شرایطی مثل:
• عمل جراحی وسیع
• غم و اندوه بزرگ
• آسیب شدید همراه با خونریزی زیاد
• بیماریهای شدید جسمی و روانی
16. بیماری لوپوس
بیماریهای مختلفی علت ریزش م هستند اما یکی از معروفترین این بیماریها لوپوس نام دارد. لوپوس نام علمی بیماری خود ایمنی مزمن است. در این بیماری سیستم ایمنی بدنی به دلیل نوعی اختلال به سلولهای سالم خود حمله میکند. لوپوس را به حملهای انتحاری تشبیه میکنند. یکی از مقاصد این حمله انتحاری سلولهای پوستی و فولیکولهای سالم مو است. اگر فردی لوپوس داشته باشد، علت ریزش مو با این اختلال در ارتباط مستقیم است.
تب دائمی، بیحوصلگی و خستگی مفرط از نشانههای شناخته شده ان به شمار میرود. میزان شیوع این بیماری 15 درصد بوده و اغلب به صورت ژنتیکی است. تنها راه نیز تشخیص به موقع و اقدامات پزشکی لازم برای درمان آن خواهد بود.
17. کاهش شدید وزن
داشتن اندام ایدهآل گاهی به تمام اهداف و آمال یک فرد تبدیل میشود و برای همین ممکن است راههای مختلفی را برای کاهش ورزن امتحان کند. البته گاهی هم کاهش وزن ناگهانی خود رخ میدهد و نوعی از آسیبهای جسمی است که میتواند علت ریزش مو باشد.
این احتمال وجود دارد که کاهش وزن خود باعث فشارهای غیرضروری در بدن شما شود، یا عدم صحیح غذا خوردن میتواند منجر به کمبود ویتامین یا مواد معدنی شود. ریزش مو به همراه کاهش قابل توجه وزن نیز ممکن است نشانه اختلال غذایی مانند بیاشتهایی یا بولیمی باشد. این نوع ریزش مو نیز پس از مدتی اصلاح خواهد شد.
18. تأثیرات مستقیم شیمی درمانی
متأسفانه برخی از داروهای مورد استفاده در درمان سرطان میتوانند علت ریزش موهای باشد. در واقع شیمی درمانی مانند بمب هستهای است. این داروها تقسیم سلولی را برای مدتی محدود یا متوقف میکند. این بدان معنی است که نه تنها سلولهای سرطانی، بلکه سلولهایی مانند مو را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
هنگامی که شیمی درمانی متوقف شد، موهای شما رشد میکند اگرچه غالباً با یک بافت متفاوت. محققان در حال کار بر روی داروهای هدفمندتر برای درمان سرطان هستند، داروهایی که میتوانند از این عارضه و سایر عوارض جانبی پیشگیری کنند.
19. استایل آرایشی نادرست موها
بدون شک داشتن ظاهر آراسته، استایل زیبا در جذابیت ظاهری فرد تا حد زیادی موثر است. همه ما دوست داریم مدل مو مرتب و برازندهای را داشته باشیم. اما بسیاری نمیدانیم که علت ریزش مو میتواند مستقیماً مرتبط با استایل بستن و آرایش موی باشد. بستن موها با کش به صورت محکم، بافتهایی که با کشش شدید مو همراه هستند و استفاده مکرر از مواد آرایشی چون رنگها و ژل و … از این موارد هستند. البته استفاده از حرارت بالا و ابزارهایی چون اتوی مو یا سشوار نیز میتواند علت ریزش مو باشد.
20. اختلال تریکوتیلومانیا یا وسوسه کندن مو
همه ما افرادی را دیدهایم که مدام با موهای خود بازی میکنند این کار، اختلالی به نام تریکوتیلومانیا است. این اختلال یکی از دهها علت ریزش مو محسوب میشود.
به گفته متخصصان پوست در این حالت شما به طور متناوب با موهای خود بازی میکنید و آنها را از پوست سر به بیرون میکشید. اختلال تریکوتیلومانیا یا وسوسه کندن مو متأسفانه، این بازی و کشیدن مداوم میتواند به مرور رشد طبیعی موها را متوقف کند و علت ریزش مو در حد وسیع و غیر قابل کنترلی باشد. تریکوتیلومانیا اغلب قبل از 17 سالگی شروع میشود و در زنان حدود چهار برابر بیشتر از مردان است.
21. بالا رفتن سن
علت ریزش مو گاهی نه بیماری و نه دارو و مورد خاصی است بلکه تنها بالا رفتن سن باعث این مشکل میشود. ریزش مو در سنین 50 و 60 سالگی امری طبیعی است گرچه هنوز تحقیقات برای یافتن علت اصلی آن در جریان است. همانگونه که سایر عملکردهای بدن مثل عملکردهای حرکتی و غیره در سنین بالا دچار تحلیل میشوند، رشد مو نیز چنین حالتی را تجربه میکند.
درمانی برای این علت ریزش مو وجود ندارد و همان گونه که اشاره شد مطالعات برای یافتن دلیل و راه حل درباره این امر ادامه دارد.
22. کم شدن آب بدن
نقش حیاتی آب در بدن، غیر قابل انکار است. ارگانهای حیاطی بدن ما نیز با استفاده از آب بسیاری از کارهای روزمره خود را انجام میهند. به همان میزان که کمبود آب در بدن خون رسانی، سلامت پوست و مواردی از این دست را تحت تأثیر قرار میدهد؛ علت ریزش مو نیز میتواند باشد.
آب در هیدراته کردن پوست به ویژه پوست سر نقش مهمی را بر عهده دارد. مویی که از رطوبت کافی برخوردار نباشد رشد نمیکند. شکننده و ضعیف شدن موها و ریزش آنها نیز تحت تأثیر کمبود آب در بدن است. همراه با هر فعالیت باید آب نوشید. این امر به ویژه در زمستان که افراد احساس نیاز کمتری به آب دارند از اهمیت بیشتری برخوردارست. میوهها و سبزیجات نیز دارای آب فراوانی هستند.
23. مصرف بیش از حد مجاز استروئیدهای آنابولیک
بدنسازی و پرورش اندام از آن دسته فعالیتهای دوست داشتنی است که در نتیجه بدن فرم دلخواه و مورد پسند را مییابد. اما افرادی هستند که در خلال این فعالیت ها متوجه از دست دادن موهای خود میشوند. علت ریزش مو در ورزشکاران و افرادی که به دنبال بدنسازی هستند گاهی سو مصرف استروئیدهای آنابولیک است.
این ماده اغلب برای حجیم کردن عضلات توسط ورزشکاران و بدنسازان استفاده میشود. استفاده بیش ازحد استروئیدهای آنابولیک همانند تأثیراتی دقیقاً بیماری تخمدان پلی کیستیک را بر روی بدن از خود به جای خواهد گذاشت و مکانیسم یکسانی با آن دارد. در واقع بیشترین اثر مخرب را استروئیدهای آنابولیک بر روی پوست سر دارند و ضعف ریشهی مو و ریختن موها از نتایج آن است.
24. مصرف دخانیات به ویژه سیگار
سالانه هزینههای هنگفتی از سوی سازمانهای بهداشتی برای تبلیغات علیه سیگار و متوجه کردن افراد پیرامون ضررهای آن انجام میشود. در کنار از بین بردن بافت ریه، مشکلات خونی، احتمال ابتلا به سرطان، یکی از چندین علت ریزش مو نیز سیگار است. سیگار عملکرد سالم دی ان ای و فولیکولهای مو را مختل میکند و علاوه بر آن مشکلاتی در راه خون رسانی به آنها را به وجود میآورد. بنابراین طبیعی است که فرد شاهد ریزش مو باشد.
البته تأثیر کشیدن مو و ریزش مو بیشتر در مردان قابل رویت است و گاهی باعث شدت و سرعت گرفتن طاسی الگوی مردانه نیز خواهد شد. بهترین راه این است که همین الان سیگار را برای همیشه کنار بگذارید و به تغذیه سالم و ورزش به جای آن روی بیاورید.
25. مصرف الکل
علت ریزش مو گاهی در اعتیاد به مصرف الکل خلاصه میشود. علاوه بر ضررهای متعددی که الکل برای سیستم گوارشی و کبدی به همراه دارد، مانع از رسیدن مواد مغذی به ریشه مو میشود. موهایی که تغذیه درستی نداشته باشند به مرور زمان دچار ضعف، شکنندگی و در نهایت ریزش خواهند شد.
به طور کلی بدن با مصرف الکل در جذب مواد مغذی عاجز خواهد بود زیرا الکل در بسیاری از موارد احساس سیری کاذب را به فرد منتقل خواهد کرد. این اتفاق به راحتی و با کنار گذاشتن مشروبات الکی قابل حل خواهد بود.در کنار این موارد الکل به یکباره قند خون را تا حد زیادی بالا میبرد و قند خون بالا با طاسی و افزایش آن در ارتباط است.
دیدگاه