از میان کاربردها و فعالیت‌های ممکن در شبکه‌های اجتماعی، سلفی‌گرفتن بحث‌برانگیزترین آنها است.
عکس سلفی چیست؟
واژه Selfie به وفور در شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌شود. پدیده‌ای عمومی که میان عوام و خواص جامعه جهانی رواج پیدا کرده است و در آن افراد از خود به تنهائی یا در جمع و یا با سوژه‌های مختلف عکس می‌گیرند و در فضای مجازی از طریق شبکه‌های مختلف اجتماعی به اشتراک می‌گذارند. عکس‌هائی از این دست که به «سلفی» (خودگرفت) شهرت دارند ظاهرا گونه‌ای انتخابی است.
این واژه حتی به فرهنگ لغات آکسفورد هم وارد شده است. جالب اینکه اکسفورد واژه سلفی را به عنوان واژه سال ۲۰۱۳ انتخاب کرد! به گفته آنها، استفاده از این واژه در سال ۲۰۱۳ ، ۱۷ هزار بار نسبت به سال ۲۰۱۲ رشد داشته است.
تاریخ سلفی
اطلاعاتی از تاریخ دقیق خلق سلفی وجود ندارد. آنچه مسلم است در گذشته‌های دور نیز این نوع عکس‌ها رواج داشته است و شاید تاریخی به قدمت اختراع دوربین عکاسی داشته باشد. گفته می‌شود که اولین عکس مدرن سلفی سال 1982 در منهتن آمریکا توسط فردی به اسم جوزف بایرون گرفته شده است. در این عکس پنج نفر از عکاسان کمپانی بایرون حضور دارند.
با ورود به عصر اطلاعات و رواج ابزارهای مختلف عکاسی از جمله دوربین‌های دیجیتالی کم حجم و گوشی‌های همراه آمار این عکس‌ها افزایش یافت و ظهور شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز در افزایش ترغیب افراد به گرفتن سلفی نقش برجسته‌ای داشت. در ژوئن 2013 گزارش شده است که 23 میلیون نفر از هشتگ #selfie در شبکه اجتماعی اینستاگرام (شبکه تخصصی اشتراک گذاری عکس) استفاده کرده‌اند و اگر سایر هشتگ‌های مرتبط با سلفی و نیز زبان‌های مختلف دنیا را در نظر بگیریم این عدد فوق‌العاده بیشتر خواهد شد. هم اکنون این سبک از عکاسی بسیار پرطرفدار شده است و در گوشه و کنار دنیا اشخاص مختلف با نژادهای گوناگون، چهره‌های متفاوت و سبک‌های زندگی متفاوت‌تر مشغول سلفی گرفتن هستند. تحقیقی در انگلستان نشان می‌دهد ماهانه 1.9 بیلیون عکس در بریتانیا گرفته می‌شود، 328 میلیون از این عکس‌ها آنلاین به اشتراک گذاشته می‌شود و 30 درصد عکس‌هایی که انگلیسی‌های 18 تا 24 سال می‌گیرند از نوع سلفی است.
3 سوال قبل از پست‌کردن عکس‌های سلفی
1. آیا هدفم از انتشار این عکس این است که می‌خواهم دیگران نسبت به من حس بهتری داشته باشند؟
به نظر طبیعی می‌رسد. گاهی‌اوقات، زمانی که حس خوبی نسبت به ظاهر خود نداریم، سعی می‌کنیم با انتشار تصویر خوبی از خود در شبکه‌های اجتماعی، اصطلاحا «به‌به و چه‌چه» دیگران را بخریم و با لایک‌ها و کامنت‌های بقیه اعتماد به نفس از دست‌رفته را بازگردانیم. اما خبر بد در این‌باره این است: انتشار چنین تصاویری در شبکه‌های جمعی باعث نتایج منفی درباره‌ی تصورمان از ظاهری که داریم می‌شود. ازجمله خروجی‌ها و مشکلاتی که در پی این موضوع به وجود می‌آید، می‌توان به نارضایتی از بدن و مشکلات در خوردن غذا و تغذیه اشاره کرد.
از سوی دیگر نظراتی که دیگران درباره‌ی تصویر منتشرشده ابراز می‌دارند، نوعی تعریف گذرا و لحظه‌‌ای است که باعث می‌شود عمر شادی شما از این بابت و اعتمادبه‌نفسی که دریافت می‌کنید، بسیار کوتاه و مقطعی باشد. هر چقدر تمرکز روی ظاهر بیشتر بشود، میزان رضایت فرد از آن کمتر خواهد بود. نکته‌ی دهشتناک دیگر این است که دیگران برای تصویر ارائه شده نظرات و نقدهای منفی بگذارند. در این صورت حس‌وحال فرد از بد هم بدتر خواهد شد.
نباید اجازه بدهیم که شبکه‌های اجتماعی بدل به متر و معیاری برای ظاهر ما بشوند. اگر لایک‌ها و کامنت‌ها واقعا به شما احساس زیبایی می‌دادند، دیگر نباید به دنبال استمرار این حس می‌بودید.
۲. آیا خود واقعی‌ام را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذارم؟
تفاوت زیادی میان حقیقت شما و تصویری که برای مردم ارائه می‌دهید، وجود دارد. درواقع میان خود واقعی و تصویر ایده‌آلی که از خود به نمایش گذاشته می‌شود، تمایزات زیادی وجود دارد. از خود بپرسید که آیا تصویری که می‌خواهید منتشر کنید، نشان‌دهنده‌ی خود واقعی‌تان است یا خیر؟ یا با روتوش‌کردن و استفاده از انواع فیلترها، کسی را در معرض دید عموم قرار می‌دهید که واقعی نیست؟
تصاویری که منتشر می‌کنید فقط روح و روان خودتان را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، بلکه دنبال‌کنندگان و دوستان‌تان نیز از آن اثر می‌پذیرند. واقعیت این است که ما نمی‌توانیم و نباید ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خودمان مقایسه کنیم. وقتی همه مرتبا تصاویری روتوش شده و غیرواقعی منتشر می‌کنند، آیا کار عاقلانه‌ای است که مقایسه صورت بدهیم و خود را با چیزی غیرواقعی وارد رقابت کنیم؟
واقعیت این است که آدم‌های واقعی جوش می‌زنند، صورت‌شان چین و چروک دارد، لک و نقص و … در ظاهر کاملا عادی است و همه دارند. واقعیت این است که همه‌ی ما پیر می‌شویم، روزهایی خسته و ناامید هستیم و گاهی موهایمان به خوبی عکس‌های فوتوشاپ‌شده، حالت نمی‌گیرد. با پالایش این واقعیت‌ها، انرژی زیادی را صرف ارائه‌ی چیزی دروغین می‌کنیم و فرصت‌هایمان برای برقراری ارتباطاتی سالم و حقیقی را سر به نیست می‌کنیم.
پس تمام تلاش‌تان را به کار بگیرید تا به جای عرضه و انتشار تصاویری غیرحقیقی و بیهوده، چیزی را به دیگران نشان بدهید که واقعیت دارد و واقعیت شما و آنچه را برای‌تان مهم است، عیان می‌کند.
۳. آیا این تصویر را به این خاطر منتشر می‌کنم که افسرده و عصبی هستم؟
درموقع افسردگی و عصبانیت، به‌طور طبیعی میل داریم که به سراغ دیگران برویم، اما این ارتباط در قالب سلفی‌گذاشتن و … قطعا روش چندان مناسبی برای برقراری ارتباط نیست. محققان دریافته‌اند که تأثیرات گذرای شبکه‌های اجتماعی باعث تقویت خلق‌وخوی منفی و کاهش رضایت از زندگی می‌شود. این تحقیقات که رابطه‌ی مستقیمی میان افسردگی، عصبی‌بودن و شبکه‌های اجتماعی یافته است، نشان می‌دهند که دختران جوان و نوجوان بیشتر درگیر این معضل و اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی می‌شوند.
شاید دریافت واکنش‌های مثبت دیگران در این شبکه‌ها روحیه‌تان را کمی افزایش دهد، اما واقعیت این است که راه‌های مؤثرتر دیگری برای مقابله با افسردگی و … وجود دارند: ورزش کردن، نگهداری از حیوانی خانگی، ارتباط حضوری با شخصی که دوستش دارید یا نیکوکاری و مهربانی با دیگران.
دیدگاه