سکته قلبی، انفارکتوس میوکارد یا حمله قلبی، فرآیندی هست که در آن قسمت‌هایی از عضله قلب به علت کاهش جریان خون کرونری (عروق خون‌رسان قلب) از بین می‌رود.
سکته قلبی یا انفارکتوس قلبی
قلب عمدتا از عضلات خاص به نام میوکارد ساخته شده است. قلب، خون را برای خون‌رسانی به سراسر بدن به رگ‌های خونی یا شریان‌ها منتقل میکند. عضله قلب مانند هر عضله دیگر نیاز به خون‌رسانی خوب دارد. عروق کرونر خون را به عضله قلب می‌رسانند. شریان‌های اصلی کرونر از آئورت جدا می‌شوند. آئورت شریانی بزرگ است که خون غنی از اکسیژن را از قلب به بدن منتقل میکند. شریان‌های اصلی کرونر به شاخه‌های کوچکتر تقسیم می‌شوند که خون را به تمام قسمت‌های عضله قلب می‌رسانند.
سکته قلبی با اصطلاح پزشکی انفارکتوس حاد میوکارد شناخته شده است. سکته قلبی یک وضعیت تهدید کننده زندگی است و زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به عضله قلب ناگهان قطع شود و باعث آسیب بافتی شود. این اتفاق معمولاً نتیجه انسداد در یک یا چند عروق کرونر است. انسداد می‌تواند به علت ایجاد پلاک، ماده‌ای که عمدتاً از چربی، کلسترول و مواد زائد سلولی تشکیل شده است، ایجاد شود.
علائم سکته قلبی یا انفارکتوس حاد قلب
یکی از علائم کلاسیک سکته قلبی، ایجاد درد در ناحیهٔ قفسه سینه است. اما علائم می‌تواند کاملاً متفاوت باشند.
شایع‌ترین علائم سکته قلبی عبارتند از:
1. احساس فشار یا تنگی در قسمت قفسه سینه
2. احساس درد در قفسه سینه، پشت و یا سایر قسمت‌های فوقانی بدن که ممکن است چند دقیقه طول بکشد یا هر چند وقت یکبار مجداً احساس درد ایجاد شود.
3. تنگی نفس
4. عرق کردن
5. حالت تهوع
6. استفراغ
7. اضطراب
8. سرفه
9. سرگیجه
10. ضربان شدید قلب
باید توجه داشت که تمام افرادی که دچار سکته قلبی می‌شوند، همگی همان علائم با همان شدت را تجربه نمی‌کنند. یکی از علائم مشابه بین زنان و مردان درد در ناحیه قفسه سینه است. با این حال، تعداد بیشتری از زنان نسبت به مردان دچار علائم زیر می‌شوند.
• تنگی نفس
• درد شکم
• درد در قسمت پشت قفسه سینه
• احساس گنگی
• حالت تهوع
• استفراغ
در واقع، برخی از زنان که دچار سکته قلبی می‌شوند، گزارش می‌کنند که علائم آنها شبیه علائم آنفولانزا است.
اغلب آترواسکلروز عروق کرونری و در نتیجه انسداد عروق تغذیه‌کنندهٔ ماهیچه قلب، منجر به آنفارکتوس میوکارد می‌شود که درمان، آسان نخواهدبود. اگر شریان بسته‌شده شریان کرونر اصلی باشد احتمال مرگ انسان وجود دارد.
عوامل متعدد مساعدکننده‌ای مانند دیابت (بیماری قند خون)، فشار خون بالا، سیگار، زیادی کلسترول خون و غیره وجوددارد که عامل تصلب شرائین است.
عوامل ایجاد کننده سکته قلبی یا انفارکتوس قلبی
فشارخون بالا
اگر فشار خونتان بالاست، احتمال حمله قلبی در شما زیاد است. فشارخون طبیعی و نرمال بسته به سن شما باید کمتر از 120/80 ميلي متر جيوه باشد (يعني در فشار خون طبیعی فشار سيستول (ماكزيموم)كمتر از 120 و دياستول(مينيموم)كمتر از 80 ميلي متر جيوه است که بهترین فشار خون است). همانطور که این اعداد افزایش پیدا کند خطر ابتلا به مشکلات قلبی هم افزایش پیدا می کند.
سطح کلسترول بالا
وجود سطح بالایی از کلسترول در خون، باعث افزایش خطر سکته قلبی می شود. با تغییر رژیم غذایی و یا مصرف داروهای خاصی به نام استاتین (تحت نظر پزشك) می توانید سطح کلسترول خونتان را کاهش دهید که در نتیجه خطر ابتلا به انفارکتوس قلبی کاهش می‌یابد.
سطح تری گلیسرید بالا
سطح تری گلیسیرید بالا هم می تواند خطر سکته های قلبی را افزایش دهد. تری گلیسیرید‌ها انرژی سلول‌های بدن را تامین می‌کنند و به عنوان منبع انرژی، به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شوند. ولی وقتی که این نوع چربی در بدن زیاد باشد ممکن است در شریان ها باقی بمانند و سبب ایجاد رسوب در رگ‌هایتان شود.
دیابت و سطح قندخون بالا
دیابت بیماری است که سبب افزایش سطح قندخون می شود. سطح بالای قند خون می تواند سبب آسیب به عروق خونی شود و درنهایت منجر به بیماری عروق کرونر شود. چنین وضعیتی می تواند باعث ایجاد حملات قلبی و یا همان انفارکتوس قلبی در افراد شود.
چاقی
اگر اضافه وزن دارید به احتمال بالایی ممکن است به سکته قلبی دچار شوید. چاقی با شرایط مختلفی همراه است که خطر حمله قلبی را افزایش می دهد از جمله: دیابت، فشارخون بالا، سطح کلسترول بالا و سطح تری گلیسیرید بالا
سیگارکشیدن
استعمال دخانیات خطر حمله قلبی را افزایش می دهد و همچنین ممکن است به سایر بیماری های قلبی و عروقی منجر شود.
سن
خطر حملات قلبی با بالا رفتن سن افزایش می یابد. مردان پس از 45 سالگی و زنان پس از 55 سالگی در معرض ابتلا به حملات قلبی قرار دارند.
سابقه خانوادگی
اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های اولیه قلب دارید، احتمال ابتلا به حمله قلبی در شما وجود دارد.
موارد غیر معمول دیگر که می‌توانند باعث سکته قلبی شوند:
• التهاب عروق کرونر (نادر)
• لخته شدن خون در جاهای دیگر بدن و ورود آن به شریان کرونر
• مصرف کوکائین که می‌تواند باعث ایجاد اسپاسم در عروق کرونر شود.
• عوارض جراحی قلب
• برخی از مشکلات نادر قلب
عوامل دیگری که می تواند خطر انفارکتوس قلبی و یا حملات قلبی را در شما افزایش دهند:
• استرس
• ورزش نکردن
• استفاده از برخی از مواد مخدر غیرقانونی از جمله کوکائین و آمفتامین
• سابقه ابتلا پریکلامپسیا (فشارخون بالا در دوران بارداری)
عوارض سکته قلبی انفارکتوس قلبی
متاسفانه یک چهارم افرادی که دچار حمله قلبی می‌شوند قبل از رسیدن به بیمارستان جان خود را از دست می‌دهند. سایر بیماران نیز در بیمارستان در معرض عوارض تهدیدکننده زندگی هستند.
عوارض حمله قلبی شامل موارد زیر است:
• سکته مغزی
• آریتمی‌های دائمی قلب (ضربان قلب نامنظم)
• نارسایی قلبی
• تشکیل لخته‌های خون در پاها یا قلب
• آنوریسم یا انسداد ضعیف قلب
• آسیب به اندام‌های حیاتی مانند کبد و کلیه
• مرگ
کسانی که از حمله قلبی جان سالم به در برده‌اند و چند ساعت پس از آن مشکلات جدی ندارند، احتمال بیشتری برای بهبود کامل دارند.
پیشگیری از سکته قلبی
1. استفاده از رژیم های غذایی کم نمک و سبزیجات و میوه
2. اجتناب از مصرف غذاهای پر چرب و سرخ شده و روغن با کلسترول بالا
3. انجام ورزش و فعالیت بدنی یکی از راههای مهم پیشگیری از سکته قلبی است که باید در تمام سنین انجام شود
4. اجتناب از مصرف غذاهای حاضری و موادی مانند سوسیس و کالباس و نوشابه‌های گازدار تا حد امکان
اقدامات درمانی برای بیمار سکته قلبی
حمله قلبی یک اورژانس پزشکی است ،بستری و احتمالاً مراقبتهای ویژه زیر نظر پزشک مورد نیاز است.پایش مداوم نوار قلب سریعاًآغاز می شود،زیرا ضربانات نامنظم قلبی مهمترین علت مرگ در چند ساعت اول پس از حمله قلبی هستند. معمولاً اکسیژن تجویز می شود،حتی اگر اکسیژن خون طبیعی باشد.این امر اکسیژن کافی در اختیار بافتهای بدن می گذارد و کار قلب را کم میکند. نیترو گلیسرین وریدی یا سایر داروها برای کنترل درد و کاهش نیازقلب به اکسیژن بکار می روند. داروهای ضد دردهای ممکن است برای یک حمله قلبی تجویز شوند.
دیدگاه