امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 264533
۱۷۶۳
۱
۰
نسخه چاپی

عطف به ماسبق نشده قوانین جزایی

پرسش : 1-آیا تبصره های 1 و 2 ماده 290 و مقررات فصل دوم در خصوص تداخل دیات از بخش اول کتاب قصاص مواد 300 – 296 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عطف به ماسبق می گردد یا خیر؟ چنانچه پاسخ مثبت است آیا نسبت به احکامی که اجرا شده اند نیز تسری دارند یا خیر؟

عطف به ماسبق نشده قوانین جزایی


 

عطف به ماسبق نشده قوانین جزایی

پرسش : 1- آیا تبصره های 1 و 2 ماده 290 و مقررات فصل دوم در خصوص تداخل دیات از بخش اول کتاب قصاص مواد 300 – 296 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عطف به ماسبق می گردد یا خیر؟ چنانچه پاسخ مثبت است آیا نسبت به احکامی که اجرا شده اند نیز تسری دارند یا خیر؟

ولی قهری صغیر

2-چنانچه ولی قهری مرتکب قتل عمدی یا غیرعمدی یا جرائم مادون نفس نسبت به مولی علیه صغیر خود گردد و ورثه دیگری برای منجی علیه نباشد آیا در این فرض نیز مقام رهبری طبق ماده 356 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ولی صغیر محسوب می شود یا خیر؟

3-چنانچه زوج مزتکب قتل عمدی یا غیرعمدی زوجه گردد و ورثه زوجه منحصراً فرزند صغیر او باشد و جد پدری به عنوان ولی قهری نسبت به زوج فرزند خود رضایت دهد آیا دادسرا مکلف است در این فرض مراتب عزل ولی قهری را به لحاظ عدم رعایت غبطه طبق ماده 1184 قانون مدنی اعلام و در انتظار نسب قیم از سوی دادگاه باشد یا خیر؟

جنایت بر میت

4-آیا دیه جنایت بر میت از سوی اولیاءدم قابل گذشت است یا خیر؟

چنانچه طبق نظریه کارشناسی معلوم گردد شاکی دچار جنون و حالت خطرناک بوده آیا مقررات ماده 150 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 می بایست در مورد او اعمال گردد یا خیر؟

1- چنانچه در ماده 10 قانون مجازات اسلامی 1392 راجع به عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی آمده، ناظر به مقررات و نظامات دولتی «تعزیرات به استثنای تعزیرات منصوص شرعی و اقدام تامینی و تربیتی» است و شامل مقررات مربوط به قصاص و دیات نمی شود و فرض بر این است که مقنن به موجب قانون مجازات اسلامی 1392، مقررات شرعی مربوط به دیات یا قصاص را با لحاظ جزئیات امر و نکاتی که در قانون سابق، مسکوت بوده تصویب نموده، بنابراین مواد استنادی در استعلام عطف به ماسبق هم می شود، خصوصاً آن که بعضاً ارفاق آمیزند. این مقررات نسبت به احکامی که اجرا شده اند، قابل تسری نیست.

2- با توجه به ماده 358 قانون مجازات اسلامی 1392 و مستنبط از ماده 356همین قانون، ولایت قهری تنها در صورت ارتکاب جنایت عمدی نسبت به مولی علیه، در خصوص مورد جنایت ساقط است و در این خصوص ولی او مقام رهبری است و رئیس قوه قضاییه با استیذان از مقام رهبری و در صورت موافقت ایشان اختیار آن را به دادستان ها ی مربوطه تفویض می نماید، ولی در جنایت غیرعمدی ارتکابی از ناحیه ولی که مجنی علیه یا ولی دم، صغیر یا مجنون باشد مستنبط از مفهوم مخالف ماده 358 قانون یاد شده این است که ولایت ولی قهری به قوت خود باقی است.

اما در خصوص جنبه عمومی قضیه (تعزیر)، تعقیب ولی قهری وفق قسمت اخیر ماده 72 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری از سوی دادستان یا قیم موقت صورت می پذیرد، ولی تعیین تکلیف نسبت به دیه وصولی با رعایت غبطه صغیر با ولی قهری صغیر خواهد بود.

3- در فرض سوال چنانچه ولی مرتکب جنایت عمدی شود و مجنی علیه یا ولی دم، صغیر یا مجنون باشد، طبق ماده 358 قانون مجازات اسلامی در این مورد ولایت ندارد و چنانچه مرتکب جنایت غیرعمدی شود همان طور که در بند 2 نیز اعلام شده است، ولایت وی به قوت خود باقی است و رعایت غبطه مولی علیه در «ماده 1184 قانون مدنی» مفهومی است که باید با رعایت همه اوضاع و احوال صغیر در نظر گرفته شود، لذا تعیین تکلیف نسبت به دیه وصولی با رعایت غبطه صغیر با ولی قهری صغیر خواهد بود (اما در خصوص جنبه عمومی قضیه (تعزیر)، تعقیب ولی قهری وفق قسمت اخیر ماده 72 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری توسط دادستان یا قیم صورت می پذیرد)

4-با توجه به تبصره 722 قانون مجازات اسلامی 1392 «دیه جنایت بر میت به ارث نمی رسد بلکه متعلق به خود میت است ...» بنابراین قابل گذشت از سوی اولیاء میت نیست.

5- مقررات ماده 150 قانون مجازات اسلامی 1392 صرفاً در خصوص افرادی که در حین ارتکاب جرم مجنون بوده یا پس از ارتکاب جرم مبتلا به جنون می شوند، قابل اعمال است و در خصوص افراد دیگر شاکی در صورت ابتلا به جنون طبق مواد 1218 و 1228 قانون مدنی دادگاه نسبت به صدور حکم حجر و نصب قیم اقدام می نماید و مجنون به صراحت ماده 82 قانون مور حسبی توسط قیم بایستی در خانه یا تیمارستان تحت معالجه قرار داده شود.

نظریه مشورتی شماره 265/93/7 مورخ 10/2/93 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

  • منبع
  • حقوق نیوز

    دیدگاه

    شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



    کد امنیتی کد جدید