پنومونی پنوموسیستیس كارینی همانند برخی بیماری ها به شکل فرصت طلبانه از ضعف سیستم ایمنی بدن استفاده کرده و بخشی از آن را درگیر می کنند.
پنومونی پنوموسیستیس كارینی
شایع ترین علامت عفونت با پنوموسیستیس کارینی ، پنومونی یا ذات الریه است. بیماران عموما با تب و سرفه بدون خلط و با خلط اندک و سفید رنگ مراجعه می کنند. در موارد شدیدتر بیماران عموما تنگی نفس و کاهش وزن دارند.
پنومونی پنوموسیستیس كارینی التهاب ریه‌ها ناشی از یك تك یاخته (یك موجود میكروسكوپی تك سلولی) است. این تك یاخته موجودی فرصت‌طلب است كه در شرایط طبیعی، بدن مانع تهاجم آن می‌گردد ولی در شرایط ضعف یا نارسایی ایمنی مثلاً در جریان بیماری‌های تضعیف كننده دستگاه ایمنی بدن همانند ایدز تهاجم كرده و عفونت ایجاد می‌كنند.
جایگاه طبقه بندی پنوموسیستیس كارینی به خوبی مشخص نشده است. برخی از محققین این انگل را جزء تک یاخته ها قرار می دهند و دیگران آنرا جزء مخمرها میدانند. پنوموسیستیس کارینی یک گونه شایع میباشد که تمامی سیر تکاملی آن در ریه گونه های زیادی از پستانداران بصورت مستقیم انجام میشود. پنوموسیستیس را بایستی یک عامل بیماری زای فرصت طلب تلقی کرد که افراد و حیوانات دارای ضعف سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد.
عفونت پنوموسیستیس کارینی بعد از استنشاق كیست میکروب و ورود آن به ریه و تکثیر آن در ریه آغاز می شود و موجب ذات الریه می گردد. با انجام معاینه بالینی ، گرفتن عکس از قفسه سینه و آزمایش نمونه خلط می توان به تشخیص بیماری دست یافت . عکس به تنهایی ارزشی ندارد چون ممکن است ذات الريه در اثر عوامل دیگر ایجاد شده باشد.
انگل پنوموسیستیس کارینی علاوه بر ریه تظاهرات خارج ریوی نیز دارد. میکروب می تواند به خون، کبد، طحال و غدد لنفی برود و این اندامها را گرفتار کند. حتی در یک بیمار مبتلا به ایدز در گیری چشم نیز گزارش شده است . سایر تظاهرات خارج ریوی شامل التهاب گوش میانی ، التهاب شبکیه چشم ، انسداد روده ، درگیری مغز استخوان و التهاب تیروئید می باشند.
علائم و نشانه های شایع پنومونی پنوموسیستیس كارینی
- بروز تدریجی سرفه خشك بدون خلط
- تب
- احساس كمبود هوا
- كوتاهی نفس
- تندی ضربان قلب
- اضطراب
- ارغوانی شدن لب‌ها و انگشتان دست
علت پنومونی پنوموسیستیس كارینی
تك‌یاخته پنوموسیتیس كارینی از فرد به فرد منتقل میشود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- ایدز
- بیماری هوچكین
- شیمی درمانی برای سرطان‌ها
- مصرف كورتیزون یا داروهای كورتیكواستروییدی
- تزریق خون
- اشعه‌درمانی
نحوه پیشگیری از پنومونی پنوموسیستیس كارینی
پیشگیری از آن به عوامل خطر ساز این عفونت و سابقه قلبی پنومونی پنوموسیستیس كارینی بستگی دارد.
درمان پنومونی پنوموسیستیس كارینی
بررسی‌های تشخیصی ممكن است شامل بررسی گازهای خونی شریانی، عكس ساده قفسه سینه و بررسی آزمایشگاهی نمونه خلط (به دست آمده از برونكوسكوپی یا نمونه‌برداری ریه) جهت شناسایی عامل عفونت باشد. در موارد خفیف ممكن است درمان در منزل انجام گیرد ولی موارد متوسط تا شدید در بیمارستان بستری می‌گردند. ممكن است حیات تنفسی با دستگاه تهویه مكانیكی ضرورت یابد.
داروهای پنومونی پنوموسیستیس كارینی
- كورتیكو استروییدها ممكن است تجویز شوند
- داروهای ضد سرفه جهت مهار سرفه
- داروهای جدید در این زمینه در حال حاضر تحت بررسی قرار دارند.
- آنتی‌بیوتیك‌ها، نظیرتری‌متوپریم، سولفامتوكسازول، یا پنتامیدین (به شكل خوراكی یا بخور)
- داروهای ضد احتقان به اشكال قطره بینی، اسپری خوراكی برای كاهش احتقان در دستگاه تنفسی فوقانی
درصورت داشتن علامت های زیر به پزشك خود مراجعه نمائید:
- تب
- درد غیرقابل تسكین با گرم كردن یا داروهای تجویز شده
- تشدید كوتاهی نفس
- تیرگی یا كبودی ناخن‌های دست و پا یا پوست
- خلط خونی
- تهوع، استفراغ یا اسهال
- اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممكن است با عوارض جانبی همراه باشند.
دیدگاه