امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276912
۹۱۶۳
۱۴
۰
نسخه چاپی

تعریف عقد نافذ و غیر نافذ در معامله | حکم عقد غیر نافذ چیست؟

تعریف عقد نافذ و غیر نافذ در معامله | حکم عقد غیر نافذ چیست؟

عقد نافذ و عقد غیر نافذ چیست؟

قراردادها برای اینکه صحیح تلقی بشوند باید شرایط قانونی که در قانون برای آنها ذکر شده است را داشته باشند. یکی از مهمترین شرایط صحت معامله این است که کسانی که با هم عقد را منعقد می کنند، برای این کار رضایت و قصد داشته باشند. بنابراین معامله بدون رضایت و قصد درست و کامل نخواهد بود مثل معامله در حالت مستی .

پس گاهی قرارداد طوری منعقد می شود که ارکان اساسی آن وجود ندارند و معامله به گونه ای ناقص منعقد شده است. در حقوق به قراردادی که کامل منعقد نشده است، قرارداد غیرنافذ می گویند.

عقد نافذ چیست؟

نفوذ به معنای اثر داشتن است. در عالم حقوق نیز وقتی گفته می شود عقدی نافذ است به این معنی است که قرارداد در شرایط قانونی منعقد شده است ؛ از این رو دارای اعتبار است و می تواند اثر حقوقی داشته باشد. سوال پیش آمده این است که اثر حقوقی داشتن یعنی چه ؟

اثر حقوقی یعنی اینکه تعهدات ذکر شده در قرارداد و همچنین حقوق و تکالیف قانونی ناشی از یک قرارداد، باید اجرا شود. به عبارتی قرارداد منشا به وجود آمدن حق و تکلیف برای طرفین آن شده است.

عقد غیر نافذ چیست؟

در مقابل نفوذ، عدم نفوذ قرار دارد. عدم نفوذ مربوط به زمانی است که قرارداد نمی تواند اثر حقوقی داشته باشد. گفتیم وقتی کسی قصد بستن قراردادی را دارد باید برای این کار رضایت داشته باشد. اما گاهی پیش می آید که به علتی عقد با رضایت کامل منعقد نشده است؛ مثل عقد اکراهی که در آن فرد با اکراه قرارداد را پذیرفته است.

 عقد غیرنافذ به معنای عام کلمه، به هر عقدی گفته می‌شود که دارای اثر حقوقی نباشد، اما به معنای خاص، عقدی ناقص است که قابلیت کمال دارد و با ضمیمه شدن رضای بعدی، حیات حقوقی می‌یابد.

در شرایط اساسی صحت معامله، نبود قصد باعث باطل شدن عقد می شود اما نبود رضایت باعث عدم نفوذ آن خواهد شد.

حکم عقد غیر نافذ چیست؟

قانونگذار تعیین حکم عقد غیرنافذ را به اجازه و رد کسی که رضایت او کامل نبوده است موکول کرده است . مثلا در عقد فضولی یا معامله با اکراه، مالک یا فرد اکراه شده می توانند با پذیرش معامله آن را قبول و با عدم قبول، آن را رد کنند. به این ترتیب حکم معامله غیرنافذ از قرار زیر خواهد بود:

قبول: که منجر به صحت عقد می شود و باعث می شود که قرارداد غیرنافذ از روزی که عقد بسته شده ، صحیح تلقی شود و از همان روز اثر حقوقی داشته باشد .

رد: رد قرارداد غیرنافذ آن را از بین می برد و باعث می شود دیگر چیزی از عقد باقی نماند. با رد عقد غیرنافذ، آثار حقوقی قرارداد از روز اول انعقاد آن، از بین می رود .

پس اثر قبول عقد غیرنافذ از تاریخ به وجود آمدن قرارداد است. مثلا اگر در معامله فروش ملک، بعدا مالک آن را قبول کند، خریدار از روز اول مالک محسوب می شود نه از تاریخی که مالک قبلی تایید کرده است.

  • منبع
  • میزان
  • دینا

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید