فنون مؤثر برای خواندن و آموختن

اکثر ما اهداف و آرزوهای مان را پایین می آوریم تا با سطح سواد و حافظه و قدرت یادگیری را همخوانی داشته باشد ولی چه می شد اگر حافظه و انگیزه و توان یادگیری مان را بالا می بردیم تا با اهداف و آرزوهای مان مطابقت داشته باشد؟ چه اشکالی داشت آرزو داشتیم هفته ای یک کتاب بخوانیم یا ساعات بیداری پربارتر و مفیدتری داشته باشیم؟

کتاب بی حد و مرز نوشته شده است که توان یادگیری ما را به برساند به سطح خواسته های مان.

چیزهایی که یادگیری را محدود می کنند، نقص در سه زمینه هستند: محدودیت ذهنیت، محدودیت در انگیزه و محدودیت در روش اجرا.

1. محدودیت ذهنی

فرض کنید محدودیت ذهنی شما این هست که نمی توانید تندخوانی کنید، خواندتان سرعت خوبی ندارد. این محدودیت را می توان با تمرین در ذهن تغییر داد. متن مشخصی را در زمان مشخصی بخوانید و به صورت پلکانی زمان را کم کنید و همان متن را دوباره بخوانید.

بعد از تکرار چهار بار یا پنج بار این برنامه، یک متن جدید را بخوانید که قبلا نخوانده اید، ذهن شما با باور آخرین سرعتی که متن تکراری را خوانده، متن جدید را می خواند.

تا امتحان نکنید این مساله شاید باور کردنش سخت باشد، اما حتما امتحان کنید.

2. محدودیت در انگیزه

خواند یک کتاب مثل فتح یک شهر است، باید قبل آن اطلاعات جمع کنید، نفوذی بفرستید، دست به عملیات مقدماتی بزنید، کتاب را خسته و محاصره کنید تا تسلیم شود.

فرض کنید قرار است جنگ و صلح تولستوی را بخوانید، پس بهتر است قبل از شروع کتاب، یک زندگی نامه ده دقیقه ای از تولستوی ببینید یا بخوانید، راجع به وضعیت تاریخی روسیه چند مستند جذاب ببینید و موسیقی روسی بشنوید. غذای روسی بپزید و در اینترنت به عکس های قرن نوزدهم روسیه نگاه کنید. با این کار تولستوی و کتابش را خسته می کنید و خودتان کنجکاو می شوید و انگیزه می گیرید.

در مرحله آخر طبل و شیپور بزنید و به قوای خودی دل بدهید، یعنی رجز بخوانید که شما این جنگ و صلح را می برید، بعد با یک حمله برق آسا کتاب را فتح کنید.

3. محدودیت در روش اجرا

در اکثر ما مهارت خواندن از سطح کلاس چهار و پنج ابتدایی فراتر نرفته است، سه عادت غلط یاد گرفتیم و در طول عمر آن را ادامه می دهیم:

 الف. چشم مان بر روی صفحه کتاب رقاصی می کند و عقب و جلو می رود.

با گذاشتن انگشت زیر سطری که می خوانید می توانید این مشکل را حل کنید حتی اگر انگشت را ثابت در مرکز صفحه نگه دارید باز هم خوب است و تاثیر دارد.

ب. بلند خواندن نوشته یا شنیدن صدا در ذهن است.

این کار سرعت خواند را محدود می کند به سرعت حرف زدن. اما راه حل آن سکوت یا شمارش هم زمان اعداد در ذهن است به طوری که نتوانید کلمات را تلفظ کنید.

البته با تغییر ذهنیت در مرحله یک و گذاشتن انگشت زیر سطور سرعت خواندن را اینقدر بالا ببرید که مغز دست از تلفظ کلمات بردارد و این عادت را رها کند، البته برای بعضی شنیدن کلمات کتاب لذت بخش است و برای آنها شاید ترک این عادت، هدف خوبی نباشد.

ج. یکی یکی خواندن کلمات در ذهن است که از دوران ابتدایی با ما مانده است.

اگر هنگام خواند استرس نداشته باشید و دید محیطی چشم را به کار بیاندازید و عبارات و گروه های واژگانی را بخوانید این عادت ترک می شود ولی با تمرین مستمر. کسانی که کم کتاب خواندند بیشتر این مشکل را دارند، هرچند با تمرین قابل رفع است هرچند زمان می برد.

پس به طور خلاصه محدودیت در ذهنیت، اینکه پیر شدم، خنگم، کندم، حواس پرتم و... را فراموش کنید. محدودیت در انگیزه را مداوا کنید و در نهایت شیوه های مطالعه در مدرسه ابتدایی را ترک کنید.

احساس رفع محدودیت در زندگی مانند حس سرعت لذت بخش است. باعث می شود دل آدم بریزد و یک بار که از مرزهای خودتان فراتر رفتید، عاشقش می شوید و هرگز آن را ترک نمی کنید.