محکوم به چیست؟ | تامین چیست؟ | قرار تأمین محکوم به | اعسار از پرداخت محکوم به

محکوم‌ به چیست؟

محکوم به: چیزی که بین محکوم علیه و محکوم له به آن حکم شده است.

تامین چیست؟

تامین طبق ماده ۱۲۲ قانون آئین دادرسی مدنی، به معنای توقیف اموال اعم از منقول یا غیر منقول است.

قرار تأمین محکوم به

در دعاوی مالی چنانچه تا زمان قطعیت حکم دادگاه، تقاضای تأمین خواسته نشده باشد و یا تقاضای تأمین خواسته فقط نسبت به اصل خواسته شده باشد ولی نسبت به خسارت تأخیر تأدیه و خسارات دادرسی تقاضای تأمین خواسته نشده باشد، محکوم له می تواند پس از صدور حکم قطعی و تا پیش از شروع اجرای آن از دادگاهی که حکم نخستین را صادر کرده درخواست تأمین محکوم به را بنماید.

تأمین محکوم‌به از اصطلاحات بکار رفته در علم حقوق و به معنای توقیف اموال مدعی‌علیه بعد از رأی دادگاه است.

توقیف اموال مدعی‌علیه قبل از رای دادگاه به درخواست مدعی را تأمین خواسته می‌گویند. در صورتی که این درخواست توقیف اموال بعد از رای دادگاه باشد به آن تامین محکوم‌به اتلاق می‌شود.

 اعسار از پرداخت محکوم به

ممکن است فردی که محکوم به پرداخت مبلغی به عنوان محکومٌ به در حق خواهان شده است به دلایل مختلفی امکان پرداخت یک جای مبلغ یا دین را نداشته باشد در این موارد قانون امتیازی با عنوان اعسار از پرداخت محکومٌ به برای ایشان در نظر گرفته است که بموجب آن تحت شرایطی اقدام به تقسیط دین به نفع مدیون می نماید که برای حصول این اتفاق نیازی به توافق و پذیرش طلبکار نیست.

شخص محکوم علیه، پس از صدور و ابلاغیه اجراییه مبنی بر پرداخت محکومٌ به موضوع پرونده، ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ اجراییه باید اقدام به طرح دعوای اعسار از هزینه دادرسی نماید.

در دادخواست اعسار خواهان همان فرد مدیون و در واقع محکومٌ علیه است که به موجب لایحه و دادخواست اعلام می دارد به علت مشکلات مالی متعدد مانند هزینه درمان بیماری خود یا اعضای خانواده، بیکاری، کمبود درآمد، اجاره نشینی  و... توان پرداخت محکومٌ به را ندارد، لازم به ذکر است که طبق ماده 8 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مدیون برای ثبت این دعوا باید لیست کلیه اموال خود شامل خانه، خودرو و... را به انضمام شماره حسابهای بانکی به دادگاه ارائه نماید و همچنین باید شهادت دو نفر را در راستای تصدیق اظهارات خود به دادگاه ارائه نماید.

دادگاه پس از بررسی اظهارات ایشان و نیز با توجه به متن شهادت شهود که باید با مفاد ماده 9 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مطابقت داشته باشد، در صورتی  اظهارات مدیون و شهود ایشان برای قاضی اقناع کننده باشند، قاضی طبق ماده 10 قانون مزبور اقدام به استعلام دارایی و اموال مدیون می نماید، البته طبق قانون این استعلام باید به محض ثبت دادخواست اعسار به عمل آید اما در عمل به علت طولانی شدن پروسه رسیدگی قضات پس از رسیدگی در صورت صلاحدید اقدام به اخذ استعلام می نمایند.

نهایتا چنانچه برای قاضی رسیدگی کننده، اعسار مدیون از پرداخت دفعتاً محکومٌ به اثبات شود، دادگاه طبق ماده 11 قانون فوق الذکر اقدام به صدور حکم مبنی بر اعسار مدیون از پرداخت محکومٌ به می نماید و اعلام میدارد که بخشی از مبلغ را به عنوان پیش پرداخت و متعاقبا مبلغی معین را با توجه به میزان درآمد و هزینه های زندگی و... به عنوان اقساط پرداخت نماید.

خوانده دعوای اعسار در واقع طلبکار و محکومٌ له می باشد که در برابر ادعای اعسار مدیون، می تواند با معرفی اموال خواهان دعوای اعسار اقدام به اثبات ملائت مالی ایشان نماید و یا شهود ایشان را جرح نماید تا از تقسیط محکومٌ به جلوگیری نماید.

نکته قابل توجه آن است که اگر کذب بودن شهادت شهود شخص مدعی اعسار احراز اثبات شود طلبکار می تواند با عنوان شهادت کذب علیه شهود شکایت نماید.

در نهایت، اعسار از هزینه دادرسی یک نهاد حقوقی در راستای حمایت از فردی است که به علت مشکلات مالی متعدد معسر از پرداخت بدهی خویش می باشد و لذا با اثبات اعسار خود در دادگاه می تواند از بار پرداخت یکجای دین رهایی یابد که در هر صورت این نهاد هر چند به ضرر طلبکار می باشد اما ضرورت وجود آن در جامعه امروز با توجه به اوضاع اقتصادی حاکم امری انکار ناپذیر است.

نمونه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به

مشخصات طرفین:

مشخصات خواهان و خوانده و یا مشخصات وکیل در صورت وجود بایستی نوشته شود.

در ستون خوانده یا خواندگان:

نام محکومُ له نوشته می شود.

در بخش خواسته یا موضوع و بهای آن درج گردد:

صدور حکم به اعسار از پرداخت محکومُ به مستند به دادنامه شماره... صادره از... و تقسیط آن

دلایل و منضمات:

- کپی مُصَدَق دادنامه شماره...

- استشهادیه محلی

- استماع شهادت شهود

- فیش حقوقی

- قرارداد کاری با کارفرما

- اجاره نامه شماره...

شرح دادخواست:

ریاست محترم مجتمع قضایی/شورای محترم حل اختلاف

با سلام. به استحضار می رساند اینجانب... به موجب دادنامه شماره... مورخ... محکوم به پرداخت مبلغ... ریال در حق خواهان محترم شده ام. لکن از آنجا که بنده کارگر ساده یک مغازه بوده و حقوق دریافتی ماهیانه ام بر مبنای حداقل مقرر در قانون کار می باشد. همچنین بنده دارای یک منزل استیجاری با اجاره ی ماهیانه... ریال هستم. فلذا در شرایط کنونی دارای توان مالی کافی برای تادیه محکومُ به، به صورت یک جا نمی باشم. علی ای حال بنا به مراتب معروض از مقام محترم قضایی تقاضای صدور حکم شایسته مبنی بر اعلام اعسار اینجانب و تقسیط محکومُ به، با در نظر داشتن وضعیت مالی اینجانب، مورد استدعاست.