امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276117
۱۰۷۲
۱
۰
نسخه چاپی

نوروز در کشورهای ترک زبان | نوروز و سیاست در ترکیه | نوروز در ترکیه

نوروز در كشورهای ترك زبان آسیای میانه به عنوان ینی گون، اولو گون، مارت دوكوزو، چل پازی، شاگاآ، ایسی آه، ینی كوون نامیده می شود

نوروز در کشورهای ترک زبان | نوروز و سیاست در ترکیه | نوروز در ترکیه

عید نوروز كه در یك منطقه جغرافیایی وسیع از آسیای میانه تا خاورمیانه و بخش هایی از منطقه بالكان، هند و پاكستان و در كشورهای مختلف همسایه ایران جشن گرفته می شود، در تركیه نیز گرامی داشته می شود.

نوروز در کشورهای ترک زبان

نوروز در كشورهای ترك زبان آسیای میانه به عنوان ینی گون، اولو گون، مارت دوكوزو، چل پازی، شاگاآ، ایسی آه، ینی كوون نامیده می شود.

برخی جوامع نوروز را به عنوان روز آفرینش زمین ، برخی به عنوان گام گذاشتن نوح پیامبر بر روی زمین، برخی روز آفرینش انسان، برخی به عنوان روزی كه روز و شب مساوی هستند و برخی به عنوان روزی كه مژده آمدن بهار را می دهد، می نامند.

نوروز در جوامع ترك زبان از هزاران سال پیش گرامی داشته می شود و این عید در دوران امپراتوری عثمانی نیز با عرف و عادات متفاوتی گرامی داشته می شود. در كاخ امپراتوران عثمانی معجون هایی به نام نوروزیه در نوروز با 40 ادویه مختلف تهیه و در بین مردم پخش می شد. در سال های بعد شیرینی های نوروزی به رنگ قرمز كه بر روی آنها گرد طلا پاشیده می شد، تهیه می شود.

نوروز و سیاست در ترکیه

در روند تاریخی در تركیه از فروپاشی امپراتوری عثمانی تا تاسیس جمهوری تركیه نیز عید نوروز به دلایل سیاسی اهمیت پیشین خود را در جامعه تركیه از دست داد، ولی مردم این كشور به خصوص كردهای ساكن مناطق جنوب شرقی و شرق تركیه با برگزاری مراسم ویژه در عید نوروز به این سُنت دیرینه ادامه دادند.

به مرور زمان تا اوایل دهه 1990 میلادی، عید نوروز به عنوان سمبل مقاومت منفی كردهای تركیه ادامه یافت و همه ساله در ایام عید نوروز برگزاری تظاهرات های اعتراض آمیز و بروز درگیری ها در مناطق كردنشین تركیه به صورت یك معضل اجتماعی برای دولت های تركیه مطرح بود.

حزب كارگران كرد تركیه (پ.ك.ك) كه در مناطق كردنشین این كشور فعالیت دارد، در آن دوران با بهانه كردن عید نوروز و به منظور رو در رو قرار دادن كردهای تركیه با دولت، به برگزاری تظاهرات های خشونت بار در مناطق كردنشین دست می زد و نوروز بیش از اینكه به عنوان یك عید مطرح باشد صحنه صف آرایی مخالفین كرد با دولت مركزی بود.

در برخی سال ها، چند روز مانده به اول فروردین این مناطق چهره جنگی به خود می گرفت و حتی در برخی سال های نه چندان دور در روز عید نوروز دهها نفر در تظاهرات های مختلف كشته و یا زخمی شدند.

در اوایل دهه 1990 میلادی همزمان با فروپاشی شوروی و تشكیل دولت های ترك زبان در آسیای میانه و قفقاز، تركیه تلاش كرد كه برای ارتباط فرهنگی بیشتر با دولت های یاد شده، توجه بیشتری به عید نوروز از خود نشان دهد.

در سال 1994 میلادی برای اولین بار مقامات عالی رتبه تركیه در یك مراسم ویژه عید نوروز در پایتخت این كشور شركت و به نوعی با این آیین آشتی كردند.

در همین راستا، وزارت آموزش و پرورش تركیه در اواسط ژانویه سال 2005 میلادی طی بخشنامه ای به مراكز آموزشی این كشور، خواهان برگزاری آئین های ویژه عید نوروز به عنوان عید رسمی شد.

در اساسنامه جدید آموزش و پرورش تركیه، عید نوروز به عنوان عید ملی این كشور پذیرفته و به مراكز آموزشی ابلاغ شد كه از این پس در روز 21 ماه مارس (اول فروردین) آئین های فرهنگی و هنری برای بزرگداشت این عید برگزار شود.

در این بخشنامه با اشاره به این كه عید نوروز در كشورهای منطقه و آسیای میانه جشن گرفته می شود، از مسئولان مراكز آموزشی خواسته شده است كه عید نوروز را به عنوان یكی از عیدهای ملی به دانش آموزان معرفی كنند.

نوروز در ترکیه

پس از پذیرفته شدن نوروز به عنوان یك آیین فرهنگی و استقبال مقامات و نیز نهادها و سازمان های تركیه از این عید نوروز، به موازات برگزاری آیین های مربوط به عید نوروز در شهرهای جنوب شرقی تركیه، مانند دیاربكر، شانلی اورفا، ماراش و مرسین و در مناطق شرق این كشور مانند آغری، ایغدیر، قارص و آرداهان، آیین های مربوط به این روز باستانی به صورت باشكوهی در دیگر شهرهای بزرگ تركیه همانند استانبول، آنكارا، ازمیر، آدانا و دیگر شهرها برگزار می شود.

نواختن پر سر و صدای سورنا، دهل و رقص و پایكوبی به دور آتش های برافروخته از نمادهای این مراسم است.

پختن شیرینی های خانگی و غذاهای خاص نوروز هم از دیگر سنت های مراسم نوروزی در تركیه است.

برخی مخافل ملی گرا در تركیه سعی در نشان دادن اینكه نوروز یك عید متعلق به جهان تُرك است دارند، ولی بسیاری از مورخان و نویسندگان معتقدند، مراسم عید نوروز با هر عنوانی كه می خواهد برگزار شود، زیاد مهم نیست، مهم آن است كه برگزاری این مراسم موجب نزدیكی بیشتر مردم منطقه به یكدیگر می شود.

نوروز در سیر تاریخی خود در بخش های مختلف تركیه به اشكال گوناگون گرامی داشته شده است. در منطقه مرسین – سیلیفكه در جنوب غرب تركیه تركمن های ساكن این مناطق در روز نوروز به ییلاق ها می رفتند و ساكنین ییلاق ها نیز مسافرین را پذیرایی می كردند.

مسافرین در ییلاق با گشودن آتش آمدن خود را اعلام كرده و ساكنین ییلاق نیز با گشودن متقابل آتش مقدم آنان را گرامی می داشتند . در ییلاق ها هر شخصی كه بیش از 20 گوسفند داشت برای میهمانان خود یك قربانی می كرد و گوشت قربانی را با میهمانان خود طبخ می كرد.

در غازی آنتپ در جنوب تركیه از نوروز به عنوان سلطان نوروز یاد می شود. مردم در این منطقه می گویند كه نوروز یك دختر زیبا بوده كه شب 21 مارس اقدام به مهاجرت به سمت شرق می كند، طبق برخی افسانه ها در این منطقه نوروز یك درویش است كه شب 21 مارس به شكل پرنده اقدام به پرواز می كند.

در برخی روستاهای مالاتیا نوروز به عنوان عید پایان زمستان جشن گرفته می شود.

در شهر آغری در شب 21 مارس جوانان نیت كرده و بعد اقدام به فال گوش و گوش كردن حرف دیگران كرده و با حرف های رد و بدل شده سعی در درك اینكه نیت شان برآورده می شود یا خیر، می كنند.

در منطقه گیره سون نوروز به عنوان  مارت بوزومو گرامی داشته می شود و در این روز از آب های جاری مناطق همجوار نمونه هایی جمع می شود و بر روی حیوانات ریخته می شود و اعتقاد دارند كه این كار موجب خیر و بركت در آن سال خواهد شد.

در شهر ادرنه حصیرهای قدیمی در روز نوروز به آتش داده می شود و از روی حصیرها می پرند و برای خود و نزدیكانشان طلب سلامتی می كنند.

  • منبع
  • ایرنا

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید