وال پست | چگونگی اجرای وال پست | انواع اجرای وال پست

وال پست و هدف از ساخت آن در ساختمان سازی چیست؟

به طور کلی وال پست وظیفه انتقال نیرو از دیوار به فریم ساختمان را دارد که به واسطه این انتقال نیرو، دیوار دچار تخریب و آسیب دیدگی نخواهد شد. نیرویی که در این جا از آن نام برده می شود، نیروی حاصل از باد یا زلزله می باشد.

تعریف وال پست

دیوار یک ساختار ممتد، یکپارچه، محکم و استوار که از جنس آجر، سنگ، بتن، چوب یا فلز و غیره است. ضخامت دیوار در مقایسه با طول و ارتفاع نازک بوده و معمولاً به عنوان مجزا کننده فضاها از یکدیگر به صورت اجزا یا اتاق ها عمل می کند یا به عنوان محافظ یک فضا است. علاوه بر این، ساختار های عمودی، انتقال دهنده بار ساختمان به زمین هستند و نقش مهمی را در مقاوم سازی ساختمان ایفا می کند.

وال پست به عنوان نگهدارنده دیوار است و سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه باعث استحکام دیوار در برابر باد و زلزله  می شود و کلافی است که در طول های مشخص برای یکپارچه عمل نمودن دیوار بکار می رود و معمولاً به صورت یک تیر- ستون طراحی می گردد و در انتهای سالن های صنعتی و به طور کل فریم های با دهانه بالا که انتهای آن با دیوار پوشش می گردد، قرار می گیرد. و می تواند فلزی یا بتن آرمه باشد. و نوع فلزی آن معمولاً به صورت پروفیل نبشی، ناودانی و یا قوطی می باشد.

وال پست یک المان غیر سازه ای می باشد که اجرا و عدم اجرای آن به نظر مهندس طراحی ساختمان بستگی دارد. اهمیت استفاده از وال پست در عدم آسیب دیدگی قسمت های اصلی سازه مانند تیر، ستون و سقف ها می باشد. استفاده از وال پست می تواند تضمین کننده عملکرد مناسب سازه شود.

انواع اجرای وال پست

وال پست از نظر مصالح

وال پست از نظر مصالح به دو نوع فلزی و بتنی تقسیم می شود. نوع بتنی در سازه های با مصالح بنایی و نوع فلزی در ساختمان های دارای اسکلت به کار می رود. وال پست در اسکلت فلزی و وال پست در اسکلت بتنی را از پروفیل هایی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه می سازند.

وال پست از نظر شکلی

وال پست همچنین از لحاظ شکل در دو نوع افقی و عمودی وجود دارد.

وال پست عمودی را در دهانه های بزرگ از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در داخل میان قاب جوش می دهند. ضوابط وال پست در مبحث هشت مقررات ملی ساختمان ویرایش 1392 بند 8-5-5-7 و در بند 7-5-3 آئین نامه طراحی ساختمان ها در مقابل زلزله ویرایش چهار آورده شده است.

انواع وال پست و مهار دیوار از نظر اجرایی

- اجرای وال پست با انکر بولت و نبشی کشی؛
- اتصال دیوار به ستون با میلگرد؛
- اجرای تسمه دور ستون؛
- مهار دیوار به وسیله تعبیه میلگرد در داخل ستونهای مجاور؛
- مهار دیوار از طریق تعبیه میلگرد در داخل کف؛
- مهار دیوار به دیوارهای برشی از طریق عبور میلگرد در سوراخ قالب ها؛
- اجرای وال پست برای جان پناه بام (وال پست جان پناه)

ویژگی های وال پست

وال پست می تواند به شکل فلزی یا بتن آرمه باشد. نمونه فلزی وال پست معمولا به شکل پروفیل نبشی، ناودانی و قوطی می باشد. وال پست در فواصل و طول های مشخص و در جهت یکپارچه عمل نمودن دیوار به کار می رود. وال پست به صورت یک تیر یا ستون عمل می کند و محل قرار گیری آن در انتهای فریم با دهانه بالا و محلی که با دیوار پوشش می شود، می باشد.

چگونگی اجرای وال پست

اجرای وال پست در قسمت های مختلفی هم چون ساختمان بتنی، اسکلت فلزی و بلوک های سیمانی صورت می گیرد. در ادامه به بیان جزئیات بیش تر در مورد هریک از آن ها می پردازیم.

نحوه اجرای وال پست در اسکلت بتنی

در جهت اجرای وال پست در اسکلت بتنی ابتدا باید محل قرار گیری و ساخت وال پست، منطبق با نقشه مشخص شود. سپس نسبت به نصب ورق های اتصال در کف و سقف اقدام می شود. باید توجه داشت که فاصله نصب وال پست در هنگام اجرای دیوار را خالی نگه داشت. در ادامه و در هنگام ردیف کردن بلوک ها در هر دو ردیف باید از یک بست استفاده کرده و دو دیوار مجزا را به یکدیگر متصل کرد. پس از اتمام ساخت دیوار، از چهار میلگرد استفاده کرده و آن ها را به ورق های اجرا شده در کف و سقف جوش می دهیم. پس از انجام این کار با استفاده از سیم آرماتوربندی نسبت به اتصال میلگردها به بست ها اقدام کرده و دو طرف دیوار را قالب می بندیم. در این مرحله داخل قالب ها بتن می ریزیم و در پایان پس از باز کردن قالب ها وال پستی منطبق بر ضخامت دیوار خواهیم داشت.

نحوه اجرای وال پست فلزی در بلوک سبک

در اجرای وال پست فلزی در بلوک های سبک در ابتدا باید مطابق با نقشه محل ورق های اتصال به کف و سقف را بررسی کرده و مکان آن را مشخص کرد. پس از انجام این کار نسبت به نصب ورق های اتصال اقدام کرده و وال پست را به ورق های پایینی و بالایی جوش می دهیم. سپس در یک طرف بلوک را به صورت کامل و در سمت دیگر قسمت وال پست را از داخل بلوک ایجاد نمایید.

نحوه اجرای وال پست در اسکلت فلزی

به طور کلی می توان گفت، نحوه اجرای وال پست در اسکلت فلزی به گونه ای است که وال پست در اسکلت فلزی به واسطه جوشکاری، به تیر و ستون متصل می شود.

ضوابط اجرای وال پست

ضوابط اجرای وال پست در بند ۷-۵-۳ در آیین نامه ۲۸۰۰ بیان شده است. ضوابط اجرای وال پست با توجه به این بند شامل موارد زیر می باشد:

- در صورتی که طول دیوار بیش تر از ۶ متر باشد، به اجرای وال پست نیاز می باشد. در برخی از موارد این اندازه ۵ متر نیز عنوان شده است.
- در صورتی که طول دیوار ۴۰ برابر ضخامت دیوار باشد، نیاز به ساخت وال پست می باشد.
- آن چه که در این آیین نامه در مورد وال پست افقی آمده است، اجرای آن برای دیوار بیش از ۳.۵ متر می باشد.

کنترل اجرای صحیح وال پست باید به واسطه همکاری مهندس ناظر عمران و ناظر معماری صورت می گیرد. وظیفه مهندس ناظر عمران کنترل اجرای صحیح وال پست و وظیفه مهندس ناظر کنترل اجرای دیوارهای داخل وال پست می باشد.

وظایف ناظر ساختمان در رابطه با اجرای وال پست

به طور مثال ناظر سازه باید قبل از بتن ریزی سقف از جا نمایی و اجرای بیس پلیت هایی در زیر و روی تیر بتنی برای نصب و اجرای وال پست مطمئن شود، تا در مراحل بعدی که ملزم به اجرای وال پست شدند مجبور به تخریب تیر یا کاشت میلگرد در تیر ها نشوند.

در صورت اجرا نکردن پلیت قبل از بتن ریزی باید در مراحل بعدی میلگردهایی در تیر ها کاشته شود و پروفیل وال پست به آن جوش شود یا پلیت ها را توسط رول بولت به تیرها متصل نمایند.

حداقل پروفیل مصرفی برای اجرای وال پست، نبشی 5 باشد.

موارد مربوط به اجرای وال پست و دتایل های اجرایی آن باید در قالب دستور کار به مجری یا سازنده ابلاغ گردد.

ناظر سازه باید اجرای وال پست و مواردی که مربوط به آن است را کنترل نماید و در صورت وجود خلاف یا اشکال گزارش لازم را تهیه نماید.

در انتها به مهندسان ناظر توصیه می شود در صورتی که سازنده یا مجری وال پست را در سازه اجرا نکرد به هیچ عنوان برگه پایان کار را امضا نکنند، زیرا در صورت بروز هرگونه اتفاق در این رابطه مهندس ناظر نیز مقصر شناخته خواهد شد.